HIERARCHICZNY SYSTEM WIELOAGENTOWY

Transkrypt

1 STUDIA INFORMATICA 007 Voume 8 Number (7) Aca WAKULICZ-DEJA Unwersytet Śąsk, Instytut Inormatyk Małgorzata PRZYBYŁA-KPEREK Unwersytet Śąsk, Instytut Matematyk HIERARCHICZNY SYSTEM WIELOAGENTOWY Streszczene. Praca przestawa ops procesu poemowana gobanych ecyz na postawe reguł ecyzynych okanych systemów ekspertowych, zaweraących wzaemne uzupełnaące sę obserwace stanu obektów, które mogą być równeż wzaemne sprzeczne. Zaproponowano organzace okanych systemów ekspertowych w system weoentowy o strukturze herarchczne. Słowa kuczowe: system ekspertowy, system weoentowy, ecyza gobana HIERARCHICAL MULTI-AGENT SYSTEM Summary. The paper presents the process o takng goba ecsons on the bass o ecson rues o oca expert systems nong mutuay compementary obseratons o obects whch can be mutuay contractory. The author suggests organzaton o oca expert systems nto a mut-ent system wth a herarchca structure. Keywors: expert system, mut-ent system, goba ecson. Wprowazene Systemy weoentowe są źrółem weu nowych narzęz technoog wspomaących anazowane proektowane złożonych systemów komputerowych [ 7]. Naturaną cechą takch systemów est kooperaca koorynaca załań entów emnuąca chaotyczne załane enostk. Agenc współpracuą ze sobą, aby osągnąć een ce, który est poza zasęgem każego z nch. W nnesze pracy probem poemowana ecyz gobane na postawe reguł ecyzynych okanych systemów ekspertowych rozwązywany est poprzez organzacę

2 6 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek systemu weoentowego, którego ceem est okreśene ecyz gobane. W systeme tym każy okany system ekspertowy est entem posaaącym zoność rozwązywana probemów z zakresu swoego śroowska, otoczena. Poneważ enc posaaą ane otyczące obserwac stanu obektów, które sę wzaemne uzupełnaą, ae są równeż wzaemne sprzeczne, węc naturane est występowane konktów pomęzy entam. W nnesze pracy zaproponowany został sposób rozwązywana konktów wezy występuących poczas poemowana ecyz gobane. Jeną z perwszych propozyc sposobu rozwązywana sytuac konktowych na postawe o teor zborów przybżonych est moe Pawaka [5]. W koenych atach rozwano oraz uoskonaano tę metoę [ 6]. W pracy zaproponowano omenne rozwązane sytuac konktowe powstałe pomęzy entam poczas poemowana ecyz. Założono, że enc posaaą wspóny ęzyk (ontoogę) o wymany normac.. Okreśene struktury systemu weoentowego.. Agenc zasobów Nech Ag bęze skończonym zborem nazw entów Ag = n Każy ent : {,, }. Ag zasobów w postac tabcy ecyzyne gze: D : = ( U, A, ) U nazywamy obektam; A, nazywany est entem zasobów, gyż ma on ostęp o pewnych est skończonym nepustym zborem zwanym unwersum, a eementy zboru est skończonym nepustym zborem atrybutów warunkowych, gze każy atrybut b b A est unkcą b: U V, przy czym V est zborem wartośc atrybutu b ; b nazywamy atrybutem ecyzynym, est to unkca : U V, przy czym est zborem wartośc atrybutu. Szersze omówene poęca można znaeźć z pracach [,, ]. Tabca ecyzyna D est potabcą unwersane tabcy ecyzyne V U W : = ( W, A, ),

3 Herarchczny system weoentowy 65 gze: est zborem wszystkch możwych obektów; est skończonym nepustym W zborem atrybutów warunkowych, gze każy atrybut b A est unkcą b b : W V ; atrybut ecyzyny est to unkca Oznacza to, że U W b A U b / = b, b A / =. U : W V. {, n }. Wówczas unkcę : W U N {0} okreśoną następuącym wzorem A oraz spełnone są następuące warunk: Aby poemowane ecyz gobane na postawe wezy entów zasobów było sensowne, naeży założyć, że =., {,, n} V V Da asnośc zapsu wprowazmy następuące oznaczena V = V : = {,, }. {,, n} m Z tych samych powoów ne bęzemy rozróżnać atrybutu ecyzynego a poszczegónych entów zasobów ( ) = = {,, n} oraz. Da każego enta zasobów enuemy unkcę poobeństwa. Denca.. Nech W : = ( W, A, ) bęze unwersaną tabcą ecyzyną oraz nech D ( U, A, ) bęze aną tabcą ecyzyną enta zasobów Ag, gze = y, ): = { b A : bx ( ) = by ( )}, a x W, y U nazywamy unkcą poobeństwa enta zasobów. Da każego enta zasobów oraz a każe wartośc atrybutu ecyzynego enuemy unkcę wyznaczaącą nawększy stopeń poobeństwa a obektu wzgęem wartośc ecyz. Denca.. Nech bęze unwersaną tabcą ecyzyną, D = ( U, A, ) bęze aną tabcą ecyzyną enta zasobów, gze {, n} oraz nech V = {,, m} bęze pewną wartoścą atrybutu ecyzynego. Wówczas unkcę W : = ( W, A, ) : W N {0} okreśoną następuącym wzorem { } ) : = max, y) : y U oraz ( y) =, a x W Ag nazywamy unkcą wyznaczaącą nawększy stopeń poobeństwa wzgęem ecyz.

4 66 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek.. Agenc syntezy Każy ent zasobów x U na zborze atrybutów A Ag na postawe obserwac stanu obektu potra samozene wyznaczyć wartość ecyz a tego obektu. Zbory atrybutów warunkowych różnych entów zasobów ne muszą być rozłączne. W wększośc przypaków część wspóna tych zborów bęze nepusta. Zaanem systemu weoentowego est poęce ecyz gobane a pewnego obektu o zenowanych wartoścach na zborze atrybutów warunkowych systemu weoentowego A : A. {,, n} = U Rozsąne wyae sę założene, że enc zasobów, którzy wnoskuą na postawe wspónych atrybutów warunkowych, pownn tworzyć grupę entów, tzw. kaster. Denca.. Nech Ag = } {, n bęze zborem entów zasobów. Kastrem nazywamy namneszy, ze wzgęu na reacę nkuz, pozbór zboru entów zasobów {,, } Ag,,, {,, n} k k {,, } {,, };, k k A A spełnaący następuące wa warunk: () n k A A = () {,, } {,, } {,, }. k Warunek perwszy powyższe enc gwarantue, że enc wnoskuący na postawe wspónych atrybutów warunkowych bęą zaczen o enego kastra. Natomast warunek rug enc zapewna rozłączność zboru atrybutów warunkowych entów zasobów, znauących sę w różnych kastrach. Zakłaamy, że enc zasobów mogą sę ze sobą porozumewać w obrębe enego kastra. Jenak każy ent zasobów ma ogranczoną wezę o postac tabcy ecyzyne enta znauącego sę w te same grupe. Inormace, ake enc zasobów wymenaą męzy sobą, otyczą tyko wartośc wspónych atrybutów warunkowych. Zatem, nezbęne est stnene enta narzęnego kastra, koorynuącego pracę grupy. Agenta spełnaącego take zaane nazywamy entem syntezy. Agent syntezy, ozn., posaa ostęp o zasobów entów zasobów naeżących o grupy emu porzęne. Denca.. Nech {,, } bęze kastrem, natomast entem syntezy tego kastra. Wówczas zasoby enta S = ( U, A ), gze U : = U U ; k k można zapsać w postac systemu normacynego A : = A {} A { k}; k

5 Herarchczny system weoentowy 67 (, b ),, xk): = b), a,, xk) U oraz ( b, ) A. Przy czym system normacyny est posystemem unwersanego systemu normacynego W : = ( W, A ), gze W : = W W ; k S A : = A {} A { k}; k (, b ),, xk): = b), a,, xk) W oraz (, b ) A. Zakłaamy ponato, że ent syntezy zna zbór wartośc atrybutu ecyzynego V. Zakłaamy równeż, że stnee możwość obustronne wymany normac pomęzy różnym entam syntezy oraz entem syntezy entam zasobów naeżących o kastra porzęnego wobec tego enta syntezy... Agent menażer Agent menażer, ozn. AM, pełn unamentaną roę w systeme weoentowym opsanym w nnesze pracy. Po perwsze, ent ten rozzea zaana entom syntezy. Roą enta syntezy est koorynaca kooperaca pracy entów zasobów w obrębe kastra. Zatem, koorynaca procesu poemowana ecyz na postawe poanych wartośc obserwac a atrybutów warunkowych, naeżących o pewnego pozboru zboru A wszystkch atrybutów warunkowych systemu weoentowego. Pozbory, bęące zeznam wnoskowana entów syntezy, wyznaczaą pozał zboru atrybutów warunkowych systemu weoentowego: U A = A U k {,, p } {,, pk } gze pozbory {,, },,{,, } są kastram takm, że k U {,, } = Ag. = A p k kp k p ), Głównym zaanem enta menażera est asocaca ecyz poętych przez grupy entów w eną wartość ecyz ub pozbór wartośc ecyz a anego obektu. Zatem, ent menażer mus meć ostęp o zasobów entów syntezy. Denca.5. Nech,, k bęze zborem k entów syntezy nazoruących pracę pewnych kastrów, stanowących pozał zboru entów zasobów Ag. Wówczas zasoby enta menażera maą postać systemu normacynego S = ( U, A AM AM AM gze U : = U U ; AM k A = A A AM k ;

6 68 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek bx (,, xk): = bx ( ), a,, xk) UAM oraz b A AAM. Przy czym system normacyny est posystemem unwersanego systemu normacynego W AM : = ( WAM, AAM ), gze W : = W W ; AM k S AM A : = A A ; AM k bx (,, xk): = bx ( ), a,, xk) WAM oraz b A A AM Zakłaamy ponato, że ent menażer zna zbór wartośc atrybutu ecyzynego V. Ostatnm zaanem enta menażera est sprawzene, czy okłaność, z akm poęta została ecyza, spełna warunk zaana systemu weoentowego. Na ponższym rysunku przestawona została struktura przykłaowego systemu weoentowego, gze Ag = {,, 8 } oraz zbory atrybutów warunkowych entów zasobów spełnaą następuące warunk:. {,,} {,,}; Ag Ag, A A, A A, {,,,5,6,7,8} A A = A A =, A A =, {,,} {5,6,7,8} {5,6} {7,8} Rys.. Struktura systemu weoentowego Fg.. Structure o the mut-ent system. Schemat ecyzyny W ceu wyaśnena schematu poemowana ecyz przez system weoentowy wprowazmy naperw encę ormuły oraz poęce spełnanośc ormuły [, ].

7 Herarchczny system weoentowy 69 Denca.. Nech S = ( U, A) bęze systemem normacynym. Wówczas ormułą b atomową nazywamy wyrażene o postac ( b, ), gze b Aoraz V. Mówmy, że obekt x U spełna ormułę atomową (,) b w systeme S, ozn. x = ( b,, wtey tyko wtey, gy S ) b ) =. Denca.. Nech S = ( U, A) bęze systemem normacynym oraz nech zbór P= { b,, b k } bęze pozborem zboru atrybutów A. Wówczas każą ormułę α o postac α = ( b, ) ( b, ), gze V b, {,, k} k k nazywamy P - ormułą. Jeś P= A, to wyrażene α nazywamy ormułą. Mówmy, że obekt x U spełna P - ormułę α w systeme S, ozn. x = α, wtey tyko wtey, gy {,, k} x = S ( b, ). Zgone z zapowezą opszemy teraz schemat poemowana ecyz przez system weoentowy. Załóżmy, że {,, n} est zborem entów zasobów oraz {,, r} est zborem entów syntezy. Na początku ent menażer otrzymue pewne zaane, poegaące na wyznaczenu wartośc ecyz a obektu spełnaącego ormułę α, która to est okreśona na zborze atrybutów warunkowych systemu weoentowego S Decyza poęta przez system weoentowy pownna spełnać zaany stopeń okłanośc ecyz. Da skupena uw załóżmy, że α = ( b, ) ( b, ), gze V, =,, k oraz{ b,, b } =A. b k k k Wówczas ent menażer, który ma ostęp o zasobów entów syntezy, przekazue opoweną część ormuły α o każego z entów syntezy. Oznacza to, że eś ent syntezy koorynue pracę kastra {,, } Ag, to otrzymue on ormułę p A. bęącą obcęcem ormuły α o zboru sposób: α / : = ( b, ) ( b, ), g A g A, ozn. α zenowanym w następuący /, A gze {,, } {,,} k oraz g p g =U = { b,, b } A. Następne rozpoczyna sę proces poemowane ecyz w obrębe kastra.

8 70 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek.. Schemat poemowana ecyz w obrębe kastra Agent syntezy, który koorynue pracę kastra {,, }, po otrzymanu za- p ana poegaącego na wyznaczenu wartośc ecyz a obektu spełnaącego ormułę α /, A przekazue każemu entow zasobów, {,, } naeżącemu o porzęnego mu kastra, ormułę β bęącą obcęcem ormuły est w następuący sposób: β : = ( b, ) ( b, ), t t to to gze { t,, to} {,, g} oraz { bt,, bt } = A. o / A p α o zboru. Obcęce zenowane Z enc kastra wynka, że zbory atrybutów warunkowych, na których są okreśone ormuły β,, β, ne są param rozłączne. p Po te operac enc zasobów rozpoczynaą proces wyznaczana wartośc unkc k,a =,,, orazk =,, m a obektu x p W spełnaącego ormułę β, x = W β. Następne enc zasobów, wymenaąc normacę w obrębe kastra, a każego k {,, m} sprawzaą, czy a zboru obektów { y y U x y x } : oraz (, ) k ( ),,, = = p reazuących nawększy stopeń poobeństwa o obektu x wzgęem ecyz wartośc na atrybutach wspónych są entyczne. A k, Jeś zachoz powyższa własność, to o normac zaweraące zbór wartośc unkc { x } k ( ):,, = p ołączana est normaca o braku konktu męzy entam zasobów przy poemowanu ecyz k normac a zaanego obektu w obrębe enego kastra. W przecwnym wypaku o { x } k ( ):,, = p ołączana est normaca o zastnenu konktu męzy entam zasobów przy poemowanu ecyz k a zaanego obektu w obrębe enego kastra. Tak paket normac przesyłany est o enta syntezy. Następne rozpoczyna sę proces poemowana ecyz na pozome entów syntezy.

9 Herarchczny system weoentowy 7.. Schemat poemowana ecyz na pozome enta syntezy Agent syntezy po otrzymanu paketu normacynego obcza proponowaną wartość ecyz za pomocą unkc ecyzyne enta syntezy. Denca.. Nech bęze entem syntezy koorynuącym pracę kastra {,, p} oraz nech = ( W, A ) bęze unwersanym systemem normacynym, W a S = ( U, A ) bęze anym systemem normacynym enta syntezy. Wówczas V mutunkcę γ : W okreśoną następuącym wzorem gze γ p p x = V x a = x V x W = = ( ): : ( ) max ( ):,, { { }} x W oraz spełnony est warunek eś x = α to x = α /, a =,, p W W A nazywamy unkcą ecyzyną enta syntezy. Każy ent syntezy systemu weoentowego wyznacza wartość unkc ecyzyne a obektu x W spełnaącego ormułę α /, A x = α /. W A Następne, wymenaąc normacę męzy sobą, enc syntezy sprawzaą, czy zbór est nepusty. r D: = I γ ) = Jeże zbór powyższy est nepusty, wtey enc syntezy sprawzaą, czy stneą wartośc ecyz D, a których ne wystąpł konkt pomęzy entam zasobów przy poemowanu te ecyz. Jeś take wartośc stneą, to enc moykuą zbór aby pozostały w nm tyko wartośc ecyz bezkonktowe, w przecwnym wypaku zbór D pozostawony est bez zman. Agent menażer otrzymue o entów syntezy paket normac zaweraący zbór oraz zbór wartośc Jeś enak p = { } μ ) : = ), =,, r, a pewnego D. D =, wówczas każy z entów syntezy, =,, r przesyła o enta menażera paket normac o postac D tak, D

10 7 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek Następne rozpoczyna sę proces regac oceny ecyz na pozome enta menażera. p k k k k k ), c : μ ): x c = {( μ ) wystąpł konkt, k =,, m}. = ( ), = 0 brak konktu, c k =.. Agregaca ocena ecyz na pozome enta menażera Agent menażer w zaeżnośc o postac normac, ake otrzymał o entów syntezy, poemue różne załana. W perwszym przypaku, gy zbór D, roa enta menażera ograncza sę o oceny stopna okłanośc poęte ecyz. Ocena ta okonywana est za pomocą współczynnka okłanośc. Denca.. Nech AM bęze entem menażerem oraz nech {,, r} bęze zborem entów syntezy. Wówczas współczynnkem okłanośc nazywamy unkcę μ : W AM [0,] okreśoną następuącym wzorem: μ r μ ) = ): =, A AM gze obekty x W, spełnaą następuący warunek: eś x = α to x = α / a każego =,, r. W AM W A Anaogczne enuemy współczynnk okłanośc wzgęem ecyz, wstawaąc w enc współczynnka okłanośc wartośc Da współczynnka okłanośc wzgęem ecyz V μ ) zamast μ ), a =,, r. przymuemy oznaczene μ. Jeś poęta ecyza spełna poany w zaanu współczynnk okłanośc, ent menażer uzea pozytywne opowez o zaana w opowez przesyła zbór ecyz Jeś enak współczynnk okłanośc ne spełna warunków zaana, ent menażer przesyła normace o nemożwośc poęca ecyz z zaanym współczynnkem okłanośc. W przypaku gy wartośc ecyz ze zboru D =, ent menażer obcza współczynnk okłanośc a każe V okłanośc. Zatem, ent menażer wyznacza nowy zbór, a następne wybera ecyze maksymazuące współczynnk { } : : ( ) max{ k D = V μ x = μ ): V }. k D.

11 Herarchczny system weoentowy 7 Następne ent menażer sprawza, czy współczynnk okłanośc ecyz ze zboru spełna warunk zaana. Jeś warunk zaana ne są spełnone, ent menażer przesyła normace o nemożwośc poęca ecyz z zaanym współczynnkem okłanośc. Jeś enak warunk zaana są spełnone, ent menażer sprawza, czy w zborze stneą take wartośc ecyz, a których ne powstał konkt męzy entam zasobów poczas poemowana te ecyz. Zatem ent menażer sprawza, czy spełnony est warunek: {,, r} c 0. D = () Jeś warunek est spełnony, wówczas ent menażer moykue zbór każe wartośc pozostawa zbór D D o zaana przesyła zbór ecyz D. D D tak, aby a spełnony był warunek (). W przecwnym wypaku ent menażer bez zman. Następne ent menażer uzea pozytywne opowez D. Przykłay zastosowana systemu weoentowego o poemowana ecyz gobanych W te częśc pracy rozważymy wa probemy, poegaące na wyznaczenu ecyz gobane, a obektu spełnaącego ormułę α, na postawe wezy okanych systemów ekspertowych. Przykła.. Nech Ag : = {,,, } bęze zborem entów zasobów. Każy z entów Ag,,, ma ostęp o tabcy ecyzyne = D ( U, A, ) Postace tabc ecyzynych przestawone zostały ponże. =.

12 7 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek Tabea Tabce ecyzyne entów zasobów U a b c U a c e U g h U h k Naeży wyznaczyć wartość ecyz a obektu spełnaącego ormułę α o postac α = ( a,) ( b, 0) ( c,) ( e,) (,) ( g, 0) ( h, 0) (,) (,) ( k,). Współczynnk okłanośc ecyz pownen być ne mneszy nż 0,8. Zauważmy naperw, że rozważany system weoentowy bęze mał następuącą strukturę: Rys.. Struktura systemu weoentowego Fg.. Structure o the mut-ent system

13 Herarchczny system weoentowy 75 W ponższe tabe przestawone zostały ormuły, które otrzymaą poszczegón enc. Agent Formuły przesłane entom Formuła Tabea AM α = ( a,) ( b, 0) ( c,) ( e,) (,) ( g, 0) ( h, 0) (,) (,) ( k,) α / A = ( a,) ( b,0) ( c,) ( e,) (,) β = ( a,) ( b,0) ( c,) β = ( a,) ( c,) ( e,) (,) α / A = ( g,0) ( h,0) (,) (,) ( k,) β = ( g,0) ( h,0) (,) β = ( h,0) (,) ( k,) Wartośc unkc ), gze {,,,}, {,,}, przy czym = 0, =, = oraz x W x = β {,,,} W zostały przestawone w tabe. Tabea Wartośc unkc wyznaczaące nawększy stopeń poobeństwa wzgęem ecyz = 0 ) = ) = ) = ) = = ) = ) = ) = ) = = ) = ) = ) = ) = Ostateczne pakety normac, ake otrzymaą enc syntezy oraz, bęą następuące Tabea Pakety normac przesłane entom syntezy Konkt Konkt = 0 Tak = 0 = Tak = Tak Ne = Tak = Ne Następne enc syntezy wyznaczaą wartośc unkc ecyzynych a obektów x W, x W spełnaących warunk: x = α oraz x / = W α. W / A A

14 76 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek Wartośc unkc ecyzynych są następuące: Zatem γ ) = { } oraz γ ) = {, }. D= { }. Przy poemowanu ecyz wystąpł konkt pomęzy entam, ae o zboru D ne naeżą nne wartośc ecyz, węc zbór D pozostae nezmenony. wynos Paket normac, ak otrzymue ent menażer, przestawony został w tabe 5. Tabea 5 Paket normac przesłany entow menażerow D= { } μ ) = 6 μ ) = 5 Stą ent menażer wnoskue, że ecyza a obektu ) = μ ) = 0,85. została ona poęta ze współczynnkem okłanośc Zatem opoweź na zaane est pozytywna wynos =. Przykła.. Nech Ag : = {,,, } x W takego, że x = AM W AM bęze zborem entów zasobów, maących ostęp o tabc ecyzynych poanych w przykłaze.. Naeży wyznaczyć wartość ecyz a obektu spełnaącego ormułę α o postac α = ( a,) ( b,) ( c,0) ( e,0) (,0) ( g,) ( h,0) (,) (,) ( k,0). Współczynnk okłanośc ecyz pownen być ne mneszy nż 0,6. Struktura systemu weoentowego bęze taka sama ak w przykłaze poprzenm. W tabe 6 przestawono ormuły, które otrzymaą poszczegón enc. Agent Formuły przesłane entom Formuła Tabea 6 AM α = ( a,) ( b,) ( c,0) ( e,0) (,0) ( g,) ( h,0) (,) (,) ( k,0) α / A = ( a,) ( b,) ( c,0) ( e,0) (,0) β = ( a,) ( b,) ( c, 0) β = ( a,) ( c,0) ( e,0) (,0) α / A = ( g,) ( h,0) (,) (,) ( k,0) β = ( g,) ( h,0) (,) β = ( h,0) (,) ( k,0) Wartośc unkc ), gze {,,,}, {,,}, przy czym α

15 Herarchczny system weoentowy 77 = 0, =, = oraz x W x = β {,,,} W zostały przestawone w tabe 7. Tabea 7 Wartośc unkc wyznaczaące nawększy stopeń poobeństwa wzgęem ecyz = 0 = = 0 ) = ) = ) = 0 ) = ) = ) = 0 ) = ) = ) = 0 ) = 0 ) = ) = Pakety normac, ake otrzymaą enc syntezy oraz, przestawone zostały w tabe 8. Tabea 8 Pakety normac przesłane entom syntezy Konkt Konkt = 0 Tak = 0 = Tak = 0 Tak Ne = Ne = Ne Następne enc syntezy wyznaczaą wartośc unkc ecyzynych a obektów x W, x W, spełnaących warunk x W α / A = oraz x / = W α. A Wartośc unkc ecyzynych są następuące: γ ) = { 0, } oraz γ ) = { }. Zatem D =. Paket normac, ak otrzyma ent menażer, przestawony został w tabe 9. Tabea 9 Paket normac przesłany entow menażerow = 0 ( μ) = 5, c = ) ( μ) =, c = ) = ( μ) = 5, c = ) ( μ) =, c = 0) = μ ) =, c = 0 μ ) = 5, c = 0 ( ) ( )

16 78 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek Następne ent menażer wyznacza współczynnk okłanośc a każe wartośc ecyz, {,,}. Wynk obczeń poane zostały w tabe 0. Zatem D= {, }. Tabea 0 Wartośc współczynnka okłanośc = μ ) = 8 = μ ) = 8 = μ ) = Poneważ współczynnk okłanośc ecyz ze zboru ent menażer sprawza, czy w zborze D D spełna warunk zaana, węc stneą wartośc ecyz, a których ne powstał konkt męzy entam zasobów poczas poemowana te ecyz. Z uw na to, że poczas poemowana ecyz ne oszło o konktu pomęzy entam zasobów, a poczas poemowana ecyz powstał konkt pomęzy entam oraz, węc D= { }. Stą opoweź na zaane est pozytywna wynos ) =, została ona poęta ze współczynnkem okłanośc 8 μ ) = 0,6. 5. Posumowane W pracy została przestawona koncepca poemowana ecyz gobanych poprzez organzacę okanych systemów ekspertowych w system weoentowy. W ten sposób możemy wyznaczyć wartość ecyz mmo sprzecznośc wezy okanych systemów ekspertowych. Agenc, którzy samozene ne potraą rozwązać probemu współpracuąc wymenaąc męzy sobą normace, potraą wspóne poąć ecyzę o nawększym współczynnku okłanośc. Proponowana powyże koncepca wyma eszcze werykac oraz przeprowazena baań eksperymentanych.

17 Herarchczny system weoentowy 79 LITERATURA. Dea R.: Conct anayss, rough set methos an appcatons; new eeopments. In: Pokowsk L. (es.), Stues n Fussness an Sot Computer Scence, Physca-Ver, Maturana F. P., Norre D. H.: Dstrbute ecson-makng usng the contract net wthn a meator archtecture. Decson Support Systems, 997, nr 0, s Muawka J. J.: Systemy ekspertowe. WNT, Warszawa Pawak Z.: Rough Sets: Theoretca aspects o reasonng about ata. Kuwer Acaemc Pubshers, Boston Pawak Z., On concts. Int. J. o Man-Machne Stues, 98, no., s Pawak Z.: An nqury nto anatomy o concts. Journa o Inormaton Scences, 998, no. 09, s Po - Hsan Huang: An appcaton o quanttate technques to conct resouton n a mut-ent system. Computers an Eectrca Engneerng, 00, no. 9, s Pokowsk L., Skowron A.: Rough mereoogy: A new paragm or approxmate reasonng. Internatona Journa o Approxmate Reasonng, 996, no. 5, s Pokowsk L., Skowron A.: Rough Mereoogca Founatons or Desgn, Anayss, Synthess an Contro n Dstrbute Systems. Inormaton Scences, 998, no. 0, s Pokowsk L., Skowron A.: Synthess o compex obects: rough mereoogca approach. Proceengs o The Mut-Agent Day, Warsaw Smńsk R., Wakucz-Dea A.: Crcuarty n Rue Knowege Bases Detecton usng Decson Unt Approach. Montorng, Securty an Rescue Technques n Mutent System, Sprnger Ver, Bern 005, s Wakucz-Dea A.: Postawy systemów ekspertowych. Zanena mpementac. ZN Po. Ś. Stua Inormatca, Vo. 6, No. (6), 005. Recenzent: Dr nż. Marek Skora Wpłynęło o Reakc 5 paźzernka 007 r.

18 80 A. Wakucz-Dea, M. Przybyła-Kasperek Abstract The paper presents the process o takng goba ecsons on the bass o the knowege o oca expert systems. The author suggests organzaton o oca expert systems nto a mutent system wth a herarchca structure. The rst part o the paper presents the structure o mut-ent systems an theoretca aspects o the organzaton o the system whereas the secon part eas wth the practca aspect o the suggeste souton on the base on the scusson o two exampes. The rst chapter estabshes the man purpose o the paper. The secon chapter escrbes the structure o mut-ent structure. The notons o resource ent, synthess ent an maner ent hae been ene. The chapter aso enes the ents' purposes an resources whch are aaabe to the ents. Aso, the toos whch are to be use by the ents whe estabshng ecson aue. Fg. presents a herarchca structure o a sampe mut-ent system. The thr chapter escrbes the scheme o takng ecsons through the mut-ent system. The way o exchangng normaton between ents s scusse as we as the ways o song concts whch arse between them. A the aaabe kns o ecsons hae been presente. The ast chapter shows two exampes whose am s to estabsh ecson aue or certan obects on the bass o the knowege o oca expert systems. Fg. shows the structure o the mut-ent system whch s anayze n the earer mentone exampes. The chapter aso contans a number o tabes wth ormuas an normaton packets, whch are sent to ents whe ecsons are taken. Aresy Aca WAKULICZ-DEJA: Unwersytet Śąsk, Instytut Inormatyk, u. Bęzńska 9, -00 Sosnowec, Poska, wakucz@us.eu.p; Małgorzata PRZYBYŁA-KPEREK: Unwersytet Śąsk, Instytut Matematyk, u. Bankowa, Katowce, Poska, magorzataprzybya@poczta.m.