SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W WIDAWIE NA LATA 2014/2017

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W WIDAWIE NA LATA 2014/2017 ZAŁOŻENIA OGÓLNE Program jest przeznaczony dla uczniów klas I III gimnazjum, czyli młodzieży w przedziale wiekowym lat. Realizacja niniejszego programu profilaktyki powinna wyposażyć ucznia w wiedzę i umiejętności niezbędne do budowania dojrzałej, twórczej osobowości. Ma to w przyszłości zaprocentować prawidłowym funkcjonowaniem młodego człowieka w życiu, gdyż będzie on rozumiał, prawidłowo interpretował i umiejętnie stosował obowiązujące w społeczeństwie normy i wartości. Celem działań profilaktycznych jest powstrzymanie lub przynajmniej ograniczenie zachowań niekorzystnych społecznie, zwiększenie zdolności do podejmowania konstruktywnych decyzji, usuwanie lub ograniczenie wewnętrznych zagrożeń zwiększających ryzyko powstawania zachowań niekorzystnych, a także podnoszenie poziomu zdolności do obrony przed różnego rodzaju zagrożeniami zewnętrznymi. Osiąganie celów założonych w programie można realizować również poprzez udział uczniów w różnego rodzaju inicjatywach i programach, których cele są zbieżne z niniejszym opracowaniem. Nauczyciele i wychowawcy chcący podnosić swoje kwalifikacje w obszarze profilaktyki mogą oprzeć się na szeregu sprawdzonych programów. Wykaz przykładowych opracowań i programów stanowi integralną część niniejszego programu. Do szkolnego programu profilaktyki corocznie będzie opracowywany szczegółowy harmonogram, w którym zostaną ujęte zadania, w odniesieniu do poszczególnych celów, osoby odpowiedzialne za ich realizację, oraz terminarz. Harmonogram będzie stanowił formę ewaluacji niniejszego programu bez konieczności wprowadzania zmian w nim samym. CELE PROGRAMU 1. Tworzenie bezpiecznej atmosfery w szkole. 2. Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole oraz cyberprzemocy. 3. Wzmacnianie poczucia własnej wartości, przybliżenie znaczenia pozytywnego myślenia. 4. Nauka i ćwiczenie zachowań asertywnych. 5. Wzbudzanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za swoje zdrowie. Wskazywanie odpowiednich wzorców zachowań. 6. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi. 1

2 7. Wskazywanie na szkodliwość substancji o działaniu psychoaktywnym ( w tym alkoholu, nikotyny, narkotyków i dopalaczy ) oraz ukazywanie zagrożeń jakie niosą za sobą uzależnienia. 8. Propagowanie zdrowego stylu życia, m.in. poprzez różne formy aktywności sportowej, poprzez realizację odpowiednich programów. 9. Wskazywanie właściwych sposobów spędzania czasu wolnego. STRATEGIE PROGRAMU 1. Strategia informacyjna jej celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru. 2. Strategia edukacyjna jej celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności życiowych, tj. nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów wewnętrznych, przeciwstawianie się naciskom otoczenia(asertywność). 3. Strategia alternatyw pomoc w zaspokajaniu potrzeby sukcesu, przynależności, satysfakcji życiowej poprzez zaangażowanie w działalność artystyczną, społeczną i sportową. 4. Strategia interwencyjna pomoc uczniom w rozwiązywaniu problemów, wspieranie w sytuacjach kryzysowych. 5. Strategia zmniejszania szkód adresatami tych działań są grupy najwyższego ryzyka, wobec których zawiodła wczesna profilaktyka i interwencja pedagogiczna. UWAGI DO REALIZACJI 1. Formy realizacji w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy klasy oraz spotkań pozalekcyjnych: Spotkania z pedagogiem szkolnym; Realizacja przez wychowawców zagadnień z zakresu profilaktyki; Spotkania z psychologiem; Spotkania z funkcjonariuszami Policji; Spotkania z rodzicami; Spotkania ze specjalistami z zakresu profilaktyki. Poprzez zajęcia sportowe 2. Formy pracy: Oddziaływania polisensoryczne (rozmowy, pogadanki, warsztaty, konkursy, gazetki szkolne, projekcje, pokazy multimedialne, wycieczki, zawody sportowe i inne); Dyskusje, dzielenie się doświadczeniami; Zajęcia grupowe. 3. Postawa prowadzącego zajęcia: Nie osądza wypowiedzi, choć nie zawsze musi się z nimi zgadzać; 2

3 Akceptuje i docenia uczucia uczniów, przy czym wyraża swoje uczucia i oczekiwania; Buduje zaufanie, sprawiając tym samym, że każdy uczeń czuje się pełnowartościowym członkiem grupy; Analizuje przyczyny różnych zachowań ucznia; Jest stanowczy wobec agresywnych i destrukcyjnych zachowań uczniów; Podkreśla pozytywne reakcje i zachowania uczniów; Jest zintegrowany wewnętrznie (szanuje pytania i zarzuty uczniów, dotrzymuje obietnic, przyznaje się do błędów, jest otwarty na propozycje uczniów); Stosuje komunikację werbalną adekwatnie do niewerbalnej; Jest elastyczny, tzn. dostosowuje styl i organizację zajęć do specyfiki poszczególnych grup. SPODZEWANE EFEKTY 1. Zmniejszy się zjawisko przemocy i agresji w szkole oraz cyberprzemocy. 2. Wzrośnie wiedza uczniów i rodziców na temat przemocy, uzależnień oraz sposobów przeciwdziałania im. 3. Uczniowie, rodzice i nauczyciele będą umiejętniej radzili sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami. 4. Uczniowie nauczą się pozytywnych zachowań oraz właściwego postrzegania i rozumienia innych ludzi. 5. Uczniowie nabędą umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 6. Uczniowie będą umieli dokonywać wartościowych i sensownych wyborów życiowych. 7. Uczniowie nauczą się mówić o tym, o czym myślą, będą wyrażać swoje uczucia oraz szanować uczucia innych. 8. Uczniowie będą preferować zdrowy styl życia. 9. Szkoła będzie propagować alternatywne formy spędzania czasu wolnego wspierające rozwój osobisty ucznia. WYKAZ PRZYKŁADOWYCH OPRACOWAŃ I PROGRAMÓW wybrane pozycje 1. Dembo M. H. Stosowana psychologia wychowawcza, WsiP, Warszawa Drzewiecki M. Nowoczesna profilaktyka uzależnień, wyd. Jedność, Kielce Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży, red. J. Grzelak, M. Sochocki, Pracowania Profilaktyki Problemowej Sumus, Warszawa Faber A., Mazlish E. Jak mówić, żeby dzieci uczyły się w domu I w szkole, wyd. Media Rodzinne, Poznań Gaś Z. B. Profilaktyka uzależnień, WsiP, Warszawa Gaś Z. B. Uzależnienia. Skuteczność programów profilaktycznych, WsiP, Warszawa Gordon T. Wychowanie bez porażek w szkole, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa

4 8. Hamer H. Bliżej siebie: 10 ważnych tematów scenariusze 20 lekcji wychowawczych ułatwiających poznanie siebie i rozwój, wyd. Veda, Warszawa Jakubowska H. Promocja zdrowia i profilaktyka uzależnień. Przewodnik nauczyciela szkoły podstawowej i gimnazjum, Wydawnictwa Szkolne PWN, Warszawa Kozdin A. Zdrowie psychiczne młodzieży w okresie dorastania. Programy profilaktyczne i lecznicze, Nowiny Psychologiczne 1996, Nr Ostrowska K. W poszukiwaniu wartości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk Pietruszewski K. Jak pomóc nastolatkom?, wud. Lux Libri, Kraków Rylke H., Klimowicz G. Szkoła dla ucznia. Jak uczyć żyć z ludźmi, WSiP, Warszawa Sadowska E. Lekcje wychowawcze: program edukacji psychologicznej dla uczniów gimnazjum, wyd. Seventh Sea, Warszawa Samson A. Być uczniem i przetwać, czyli szkoła przeżycia szkoły, wyd. MCDN, Kraków Szymańska J. Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, CMPPP MEN, Warszawa Teml H. Relaks w nauczaniu, WsiP, Warszawa Zajączkowski K. Edukacja prozdowotna. Przewodnik dla nauczycieli gimnazjum, wyd. Jedność, Kielce Zajączkowski K. Nikotyna, alkohol, narkotyki. Profilaktyka uzależnień, wyd. Rubikon, Kraków Drugi elementarz, czyli program siedmiu kroków opracowany w Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 21. Dziękuję Nie opracowany przez zespół w składzie: Mieszalski S., Szymański M., Sobczyk E., Morawski J. 22. Spójrz inaczej autorstwa Kołodziejczyk A., czemierowa E., Kołodziejczyk 23. Spójrz inaczej na agresję uzupełnienie programu w/w. 24. Tak czy nie autorstwa Skrzypczyka W. 25. Noe opracowany przez Wojcieszka K. 26. Śnieżna kula program opracowany na bazie amerykańskiego programu profilaktyki środowiskowej Snowball. 27. Zanim spróbujesz przygotowany przez przez Jakubowska B., Sobolewska Z., Pacewicz A. 28. Bez ryzyka Węglarczyk G. 29. Program aktywizacji profesjonalnej nauczycieli i wychowawców autostwa Gasia Z. 30. Współczesna profilaktyka uzależnień opracowany przez: Borucka A., Okulicz- Kozaryn K., Ostaszewski K., Pisarska A., Bobrowski K. 31. Szkoła dla rodziców i wychowawców Sakowska J., Śpiewak Z. 32. Podaj dłoń Dawid W. Johnson. 33. Przygotowanie do profilaktyki domowej Arendarska A., Wojcieszek K. 34. Bądź człowiekiem wśród ludzi Magdziak-Lisowska M., Kuśmierek J. 35. Wygraj z astmą Fundacja Żyjmy zdrowo. 4

5 LITERATURA 1. Gaś Z. Profilaktyka uzależnień WsiP, Warszawa Piotrowski P., Zajączkowski K. Profilaktyka w gimnazjum. Projektowanie, realizacja i ewaluacja programów, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków Grodowska M., Kowalska M. Wychowawczy program profilaktyczny, Rubikon, Kraków OPRACOWAŁ SZKOLNY ZESPÓŁ PROFILAKTYKI: mgr Violetta Popławska - pedagog mgr Mirosław Szkudlarek nauczyciel wf mgr Monika Kucper nauczyciel wf mgr Kamil Sowała- nauczyciel wf 5