PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 1 W SIEDLCACH

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 1 W SIEDLCACH Po zbadaniu potrzeb szkoły i ewaluacji wyników badań Rada Pedagogiczna uchwałą z dnia 28 sierpnia 2008 roku przyjęła szkolny Program Profilaktyki Publicznego Gimnazjum nr 1 w Siedlcach po pozytywnym zaopiniowaniu jego treści przez Radę Rodziców i Samorząd Uczniowski. Podstawa prawna: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483), Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (zapis postulujący wprowadzenie programów profilaktycznych) (Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zmianami), Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468 z późn. zmianami), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 z późn. zmianami), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2002 r. Nr 51, poz. 458 z późn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003r. Nr 11, poz. 114) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieŝy zagroŝonych uzaleŝnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 1994 r. Nr 111, poz. 535 z późn. zmianami), Ustawa z dnia 09 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami uŝywania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zmianami), Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2002 r. Nr 147, poz z późn. zmianami), Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zmianami), Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 roku (Dz.U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318). Na Program Profilaktyki składają się: I. Cele ogólne i treści programowe. II. Cele szczegółowe i zadania. III. Sposoby realizacji programu 1. Realizacja treści programowych na poziomie poszczególnych klas. 2. Strategie i rodzaje podejmowanych działań. 3. Formy i metody pracy z uczniami.

2 IV. Ewaluacja programu. Rozdział I. Cele ogólne i treści programowe Cel 1. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. Treści programowe: 1. Agresja słowna, wulgaryzmy. 2. Agresja i przemoc fizyczna. 3. Przemoc emocjonalna i psychiczna presja i manipulacja. 4. Autoagresja samookaleczenia, anoreksja, bulimia. 5. Psychomanipulacja sekty. Cel 2. Zapobieganie uzaleŝnieniom i promowanie zdrowego stylu Ŝycia Treści programowe: 1. Nikotynizm najpopularniejszy nałóg. 2. Alkoholizm jako choroba uzaleŝnienie, współuzaleŝnienie. 3. Leki, napoje energetyzujące, sterydy. 4. Narkotyki i dopalacze próba ucieczki od rzeczywistości. 5. Media i komputer Internet, gry komputerowe, reklamy i inne zagroŝenia. 6. Współczesne choroby cywilizacyjne depresja, HIV, AIDS. 7. Współczesne zagroŝenia ekologiczne i ich wpływ na organizm człowieka. 8. Zasady prawidłowego odŝywiania zaburzenia odŝywiania. 9. Zasady higieny osobistej a estetyczny wygląd. 10. Stres i lęk psychiczny jako elementy Ŝycia kaŝdego człowieka. 11. Organizacja własnego warsztatu pracy. 12. Formy spędzania czasu wolnego, aktywny wypoczynek. Cel 3. Wspomaganie rozwoju psychospołecznego Treści programowe: 1. Samoocena, samoakceptacja, pozytywny obraz siebie. 2. Funkcjonowanie w grupie rówieśniczej. 3. Zachowania asertywne, agresywne, uległe. 4. Komunikacja interpersonalna komunikaty werbalne i niewerbalne. 5. Dojrzałość emocjonalna, wyraŝanie uczuć. 6. Rozwiązywania problemów mediacje, negocjacje, umiejętność uzyskiwania kompromisów. 7. Korzystanie z praw a wypełnianie obowiązków. 2

3 II. Cele szczegółowe i zadania Cel 1. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. Cele szczegółowe Uczeń potrafi: rozpoznać zachowania agresywne, przeciwstawić się złu i patologii, skutecznie bronić się przed agresją i przemocą, wyrazić swoje negatywne emocje w sposób bezpieczny dla siebie i otoczenia, rozładować napięcie emocjonalne poprzez zastosowanie poznanych technik, rozwiązywać konflikty w sposób bezpieczny dla siebie i otoczenia, skutecznie oprzeć się presji i manipulacji, właściwie reagować w sytuacji zagroŝenia zdrowia lub Ŝycia swojego i innych, brać odpowiedzialność za swoje zachowanie postępowanie, korzystać z pomocy i pomagać innym, wskazać osoby i instytucje niosące pomoc ofiarom i sprawcom przemocy i agresji. Zadania zapoznanie z róŝnymi rodzajami agresji i przemocy, omówienie mechanizmów i przyczyn powstawania zachowań agresywnych i stosowania przemocy, wskazanie sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami, agresją i przemocą, uświadomienie skutków i konsekwencji (dla ofiary i dla sprawcy) wynikających z zachowań agresywnych i stosowania przemocy, wskazywanie konstruktywnych sposobów rozwiązywania sytuacji problemowych, uświadamianie mechanizmów działania presji rówieśniczej, zapoznanie z rodzajami sekt, sposobami werbowania członków i skutkami przynaleŝności do sekty, nauka obrony przed presją i manipulacją, wdraŝanie do właściwego reagowania w sytuacji zagroŝenia zdrowia lub Ŝycia, wdraŝanie do poczucia odpowiedzialności za siebie i drugiego człowieka, udzielanie informacji na temat instytucji i osób niosących pomoc w przypadku zetknięcia się z agresją, przemocą i manipulacją świadomości. Cel 2. Zapobieganie uzaleŝnieniom i promowanie zdrowego stylu Ŝycia Cele szczegółowe Uczeń potrafi: radzić sobie z problemami dnia codziennego bez sięgania po środki dopingujące i uzaleŝniające, rozpoznać fazy uzaleŝnienia, Zadania zapoznanie z rodzajami uzaleŝnień, uświadomienie przyczyn sięgania po środki uzaleŝniające i innych uzaleŝnień, wskazanie skutków (psychicznych, zdrowotnych, społecznych) i konsekwencji uzaleŝnień, 3

4 rozpoznać uzaleŝnienie i współuzaleŝnienie, wskazać przyczyny, skutki i konsekwencje uzaleŝnień, skutecznie bronić się przed uzaleŝnieniami, brać odpowiedzialność za własne decyzje dotyczące zdrowia (fizycznego, psychicznego) i postępowanie, przeciwstawić się namowom innych do eksperymentowania ze środkami uzaleŝniającymi, wskazać osoby i instytucje pomocne w walce z uzaleŝnieniami, świadomie i właściwie korzystać ze środków masowego przekazu, scharakteryzować współczesne choroby cywilizacyjne, skutecznie zapobiegać depresji i zaraŝenie się wirusem HIV wskazać przyczyny i konsekwencje degradacji środowiska, właściwie dbać o swoje otoczenie i środowisko, stosować w Ŝyciu codziennym zasady prawidłowego odŝywiania, wskazać skutki i konsekwencje niewłaściwego odŝywiania, zadbać o higienę osobistą, estetyczny wygląd i właściwą postawę, właściwie zorganizować sobie pracę umysłową i wypoczynek, efektywnie i racjonalnie wykorzystać czas wolny od nauki i pracy, aktywnie wypoczywać, brać odpowiedzialność za własne zdrowie i Ŝycie. kształtowanie umiejętności obrony przed uzaleŝnieniami, udzielanie informacji na temat instytucji i osób niosących pomoc w walce z uzaleŝnieniami, uświadamianie przyczyn i skutków współczesnych chorób cywilizacyjnych (depresja, HIV, AIDS), wdraŝanie do zapobiegania chorobom cywilizacyjnym, zapoznanie z przyczynami i skutkami degradacji środowiska, wdraŝanie od dbałości o środowisko, w którym Ŝyjemy, uświadomienie znaczenia prawidłowego odŝywiania się, scharakteryzowanie zaburzeń związanych z niewłaściwym odŝywianiem i ich skutków, wdraŝanie do przestrzegania zasad higieny osobistej i estetycznego wyglądu, promowanie higieny układu ruchu zapobieganie nabytym wadom postawy, uświadomienie wpływu sytuacji stresowych na funkcjonowanie człowieka, wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i lękiem, wdraŝanie do właściwej organizacji pracy umysłowej i wypoczynku, zapoznanie z technikami uczenia się, wskazywanie atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego, propagowanie aktywnych form wypoczynku, wdraŝanie do poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie i Ŝycie. Cel 3. Wspomaganie rozwoju psychospołecznego Cele szczegółowe Uczeń potrafi: dokonać samooceny, określić swoje mocne i słabe strony, rozwijać swoje uzdolnienia i pasje, zaakceptować swoje słabości i pracować nad nimi, Zadania wdraŝanie do samooceny, samoakceptacji, wzmacnianie poczucia własnej wartości i wiary we własne moŝliwości, rozwijanie poczucie odpowiedzialności za własny rozwój i chęci do dokonywania pozytywnych zmian w sobie, 4

5 zintegrować się z klasą i szkołą, efektywnie współpracować i porozumiewać się z rówieśnikami, zjednywać sobie przyjaciół, odróŝnić zachowania agresywne i uległe, stosować w praktyce zasady asertywności, skutecznie komunikować się z innymi, słuchać i wypowiadać się na dany temat, nawiązywać i utrzymywać prawidłowe relacje z innymi ludźmi, stosować odpowiednie formy przekazu, dostosować swoją wypowiedź do rozmówcy, rozpoznać swoje uczucia i uczucia innych, wyraŝać swoje uczucia w sposób kontrolowany, dostrzec i określić swoje problemy, rozwiązywać swoje problemy w sposób konstruktywny, podejmować właściwe decyzje, wykorzystać w kontaktach z innymi mediacje i negocjacje, respektować swoje prawa i prawa innych, wywiązywać się ze swoich obowiązków, zachować się zgodnie z przyjętymi zasadami i normami, brać odpowiedzialność za swoje słowa i czyny, wskazać konsekwencje niewłaściwego postępowania. integrowanie zespołu klasowego, wdraŝanie do pomagania rówieśnikom i korzystania z pomocy innych, zapoznanie z zasadami asertywności, wdraŝanie do zachowań asertywnych zapoznanie z podstawowymi zasadami komunikacji międzyludzkiej, kształtowanie umiejętności skutecznego komunikowania się z innymi, omówienie czynników niezbędnych do budowania prawidłowych relacji z innymi ludźmi, wdraŝanie do dbałości o utrzymywanie właściwych relacji z ludźmi (rówieśnikami, nauczycielami, rodzicami), zapoznanie z rodzajami komunikatów (werbalne i niewerbalne) i sposobami ich odbioru, wdraŝanie do rozumienie własnego stanu emocjonalnego i innych ludzi, kształtowanie umiejętności kontrolowanego wyraŝana własnych uczuć, wdraŝanie do konstruktywnego rozwiązywania problemów, wdraŝanie do świadomego podejmowania decyzji, wdraŝanie do wykorzystywania negocjacji i mediacji w sytuacjach konfliktowych, zapoznanie z prawami i obowiązkami człowieka, dziecka, przyjaciela, syna/córki, ucznia, wdraŝanie do przestrzeganie praw i wypełniania obowiązków, wdraŝanie do poczucia odpowiedzialności za siebie, za swoje decyzje i postępowanie, uświadamianie konsekwencji wynikających z nieprzestrzegania przyjętych norm, zasad i reguł. III. Sposoby realizacji programu 1. Realizacja treści programowych na poziomie poszczególnych klas Szkolny program profilaktyki jest uzupełnieniem szkolnego Programu Wychowawczego. Realizacja treści programowych rozłoŝona jest na okres trzech lat pobytu młodego człowieka w gimnazjum. Zagadnienia omawiane na poszczególnych poziomach skupione są wokół następujących zagadnień: 5

6 Poziom kształcenia Klasa I Klasa II Klasa III Zagadnienia 1. Agresja słowna, wulgaryzmy. 2. Agresja i przemoc fizyczna. 3. Nikotynizm najpopularniejszy nałóg. 4. Zasady prawidłowego odŝywiania zaburzenia odŝywiania. 5. Organizacja własnego warsztatu pracy. 6. Formy spędzania czasu wolnego, aktywny wypoczynek. 7. Samoocena, samoakceptacja, pozytywny obraz siebie. 8. Funkcjonowanie w grupie rówieśniczej. 1. Przemoc emocjonalna i psychiczna presja i manipulacja.. 2. Autoagresja samookaleczenie, anoreksja, bulimia. 3. Alkoholizm jako choroba uzaleŝnienie, współuzaleŝnienie 4. Media i komputer Internet, gry komputerowe, reklamy i inne zagroŝenia 5. Współczesne zagroŝenia ekologiczne i ich wpływ na organizm człowieka. 6. Zasady higieny osobistej a estetyczny wygląd. 7. Zachowania asertywne, agresywne, uległe. 8. Komunikacja interpersonalna komunikaty werbalne i niewerbalne. 1. Psychomanipulacja sekty. 2. Leki, napoje energetyzujące, sterydy pomagają czy szkodzą. 3. Narkomania próba ucieczki od rzeczywistości. 4. Współczesne choroby cywilizacyjne depresja, HIV, AIDS. 5. Stres i lęk psychiczny jako elementy Ŝycia kaŝdego człowieka.. 6. Dojrzałość emocjonalna, wyraŝanie uczuć. 7. Rozwiązywania problemów mediacje, negocjacje, umiejętność uzyskiwania kompromisów. 8. Korzystanie z praw a wypełnianie obowiązków. 2. Strategie i rodzaje podejmowanych działań Program ma charakter stałych, długofalowych, wszechstronnych oddziaływań róŝnego rodzaju. Są to działania o charakterze informacyjno-edukacyjnym, wczesna profilaktyka, wczesna interwencja oraz działania korygujące. Realizatorami programu są wychowawcy, nauczyciele, pedagog szkolny oraz dyrekcja szkoły. Niezbędnym elementem jest takŝe ścisła współpraca z domem rodzinnym ucznia oraz współpraca z podmiotami pracującymi na rzecz rodziny i dziecka psychologiem, psychiatrą, kuratorami sądowymi, policją, straŝą miejską, pracownikami opieki społecznej oraz terapeutami. 3. Formy i metody pracy z uczniami Treści programu profilaktyki realizowane są na godzinach do dyspozycji wychowawcy, na zajęciach przedmiotowych oraz zajęciach pozalekcyjnych przy pomocy róŝnorodnych form i metod pracy, które są dokładnie określone w corocznych planach profilaktyki. IV. Ewaluacja programu Celem ewaluacji jest określenie skuteczności podjętych działań. Ewaluacja programu profilaktyki przeprowadzana jest po zrealizowaniu całego cyklu kształcenia, tzn. po trzech latach, przy pomocy: badań ankietowych (uczniów, nauczycieli i rodziców), wywiadów, obserwacji zachowania uczniów oraz analizy dokumentów szkolnych. 6