OPTYMALIZACJA INFORMACJI NAWIGACYJNYCH W SYSTEMACH MAP ELEKTRONICZNYCH
|
|
- Krzysztof Antczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 70 Trnsport 2009 Mciej GUCMA, Zbigniew PIETRZYKOWSKI Akdemi Morsk w Szczecinie Wły Chrobrego ½ Szczecin m.gucm@m.szczecin.pl z.pietrzykowski@m.szczecin.pl OPTYMALIZACJA INFORMACJI NAWIGACYJNYCH W SYSTEMACH MAP ELEKTRONICZNYCH Streszczenie W rtykule przedstwiono zgdnieni doboru zkresu i postci informcji nwigcyjnej w systemch mp elektronicznych. Wynik ono ze zrónicownych potrzeb informcji nwigcyjnej zwiznych z rodzjem prowdzonej eglugi. Wprowdzne s stopniowo specjlistyczne systemy informcyjne, które dostosowywne s do konkretnego rodzju eglugi np. systemy pilotowe czy promowe. Problem poleg n oprcowniu stndrdów dl mp elektronicznych poprzez optymlizcj zkresu i postci informcji nwigcyjnej. Słow kluczowe: systemy wspomgni trnsportu, pilotowy system nwigcyjny, HMI, ECDIS. PNS 1. WPROWADZENIE Trnsport morski jest jednym z ogniw łcuch trnsportowego. Funkcjonuje w powizniu z innymi rodzjmi trnsportu: wodnym ródldowym, drogowym, kolejowym, lotniczym. Relizcj zdni trnsportowego przewozu łdunku i osób wymg zpewnieni bezpieczestw ludzi, towrów, sttku i rodowisk. Duo uwgi powic si zgdnieniom bezpieczestw eglugi n kwench ogrniczonych obszrch podejciowych do portów, wodch portowych i torch wodnych. Uzsdnieniem s utrudnione wrunki nwigcyjne zwizne z ogrniczonoci obszru mnewrowego orz zgroeni, w tym ekologiczne, w nstpstwie wypdków morskich. Wzrost intensywnoci ruchu sttków w trnsporcie morskim orz konieczno obsługi sttków przy rónych ogrniczenich (por doby i wrunki hydrometeorologiczne) wymg budowy systemów wspomgjcych dziłni nwigtor w procesie kierowni ruchem sttku. Efektem tego jest wzrost iloci dostpnych n sttku informcji. Rosnc ilo dostpnych informcji powoduje trudnoci w ich selekcji. Problem ten dotyczy tke orodków ldowych: centrów ndzoru i kontroli ruchu sttków (VTS), centrów rtownictw morskiego (SAR) i innych. Do prezentcji sytucji nwigcyjnej: zobrzowni sytucji nwigcyjnej i informcji j opisujcych stosowne s powszechnie elektroniczne mpy nwigcyjne (ENC). S to bzy dnych stndryzowne co do zwrtoci, struktury i formtu, zwierjce wszelkie informcje mpy niezbdne do prowdzeni bezpiecznej nwigcji. Mog one zwier tke informcje uzupełnijce do tych zwrtych n ppierowej mpie (np. locje). Stnowi one element systemów obrzowni elektronicznych mp i informcji nwigcyjnych ECDIS
2 60 Mciej Gucm, Zbigniew Pietrzykowski (Electronic Chrt Disply nd Informtion System). ECDIS jest nwigcyjnym systemem informcyjnym, który wrz z odpowiednimi urzdzenimi rezerwowymi moe by uznny z odpowiednik uktulnionych mp nwigcyjnych. System umoliwi zobrzownie wybrnych informcji z wewntrzsystemowej elektronicznej mpy nwigcyjnej ENC wrz z informcj pozycyjn pochodzc z urzdze nwigcyjnych. Zkres i post prezentownych informcji uzleniony jest zd relizownych przez uytkownik. Mog one dotyczy orgnizcji i ndzoru ruchu (np. VTS), kierowni ruchem i prowdzeni kcji rtunkowych (SAR), czy te sterowni ruchem sttku przez kpitn nwigtor. W przypdku sterowni ruchem sttku istotne znczenie m rodzj kwenu, po którym prowdzon jest eglug, i wykonywne tm mnewry. Zrónicownie potrzeb uytkowników co do zkresu i postci prezentownej informcji nwigcyjnej powoduje potrzeb budowy specjlizownych systemów informtycznych uwzgldnijcych specyfik zd wykonywnych przez opertor. Przykłdem tkich systemów s m.in. pilotowe systemy nwigcyjne, systemy dokingowe i cumowni, systemy stosowne n pltformch wiertniczych, czy systemy pozycjonowni dynmicznego. W kdym z wymienionych przypdków pojwi si problem doboru zkresu i postci prezentownej informcji. Prezentowne zgdnienie optymlizcji informcji nwigcyjnych w systemch mp elektronicznych dotyczy tke innych rodzjów trnsportu. Szczególnie duo uwgi powic si nwigcyjnym systemom informcyjnym w trnsporcie lotniczym. Corz czciej wykorzystywne s tego typu systemy w trnsporcie drogowym. Problem doboru zkresu i postci informcji nwigcyjnych w trnsporcie kolejowym dotyczy zwłszcz pocigów duych prdkoci. 2. OPIS PROBLEMU Relizcj zdni trnsportowego wymg zpewnieni bezpieczestw ludzi, towrów, rodków trnsportu (w nlizownym przypdku sttków) i rodowisk. Bezpieczestwo eglugi (tosme z bezpieczestwem nwigcji) mon okreli jko cile zdefiniowny stn, który eliminuje bd minimlizuje moliwo zistnieni wypdku np. wejci n mielizn, zderzeni z innym sttkiem lub obiektem, uszkodzeni lub ztonici sttku [Urbski J., 1994]. Zgdnienie optymlizcji informcji nwigcyjnej w systemch mp elektronicznych (rys. 1) mon sprowdzi do problemu doboru zkresu i postci informcji niezbdnych do relizcji zd uytkownik, zpewnijcych wysoki poziom bezpieczestw eglugi orz osignicie moliwych mksymlnych wskników efektywnociowych (w tym ekonomicznych).
3 Optymlizcj informcji nwigcyjnych w systemch mp elektronicznych 61 Rys. 1. Typowy system mp elektronicznych stosowny w istniejcych systemch nwigcyjnych ródło: oprcownie włsne. Wymg to przeprowdzeni nlizy dostpnych informcji nwigcyjnych: n sttkch morskich i orodkch ldowych, oprcowni metod i kryteriów optymlizcji informcji orz ich weryfikcji. Duy zkres informcji, zrónicownie zd relizownych przez uytkowników powoduje, e sformułownie, przede wszystkim rozwiznie zdni optymlizcji informcji nwigcyjnej uwzgldnijcego cele i ogrniczeni wszystkich uytkowników jest brdzo trudne, wrcz niemoliwe do wykonni. Ozncz to konieczno optymlizcji informcji dl poszczególnych grup uytkowników i relizownych przez nich zd. W prktyce, konsekwencj tego jest budow specjlizownych systemów informtycznych uwzgldnijcych specyfik zd wykonywnych przez opertor. Przykłdem systemów tego typu jest pilotowy system nwigcyjny, wspomgjcy proces decyzyjny pilot bd kpitn w egludze n kwenie ogrniczonym. System tki skłd si z podsystemu pozycjonowni, elektronicznej mpy nwigcyjnej kwenu orz podsystemów przetwrzni informcji i wspomgni decyzji nwigtor. Zdniem pilotowych systemów wspomgni decyzji jest dostrczenie nwigtorowi informcji, które umoliwi wykonnie plnownego mnewru w ktulnie pnujcych wrunkch w sposób bezpieczny i w zdnym czsie. Stosowne w istniejcych systemch pilotowych typowe systemy mp elektronicznych przeznczone s do eglugi po kwench nieogrniczonych. Prezentown tm informcj, co do formy i treci, nie jest przystosown dl potrzeb pilotu morskiego n kwench ogrniczonych. Ozncz to potrzeb oprcowni metod doboru zkresu i postci informcji nwigcyjnej w tego typu systemch. Zstosown tu metodyk moe by wykorzystn do optymlizcji informcji nwigcyjnej w innych specjlistycznych systemch nwigcyjnych, np. dokingowych czy cumowni.
4 62 Mciej Gucm, Zbigniew Pietrzykowski 3. OGÓLNA POSTA ZADANIA OPTYMALIZACJI INFORMACJI NAWIGACYJNEJ W PILOTOWYCH SYSTEMACH NAWIGACYJNYCH Jednym z głównych problemów zwiznych z pilotowymi systemmi wspomgni decyzji jest dobór informcji dostrcznej pilotowi bd kpitnowi sttku: zkresu i postci informcji niezbdnej do bezpiecznego prowdzni eglugi. Informcje niezbdne do bezpiecznego wykonni plnownego mnewru mon podzieli n trzy rodzje: informcj o kwenie zwierjc: - dne dotyczce bezpiecznych izobt, - informcje o połoeniu njbliszych przeszkód nwigcyjnych, - dne dotyczce połoeni znków nwigcyjnych, informcj o połoeniu wodnicy sttku n kwenie, informcj o predykcji ruchu sttku n kwenie, w okrelonym horyzoncie czsowym i przy biecych nstwch mszyn i sterów. Istotne zncznie m tke post prezentownej informcji. Uwzgldnijc powysze, zdnie optymlizcji informcji niezbdnej do prowdzeni bezpiecznej eglugi n kwenie ogrniczonym mon przedstwi jko minimlizcj informcji nwigcyjnej zpewnijcej bezpieczneglug n kwenie ogrniczonym. Ogrniczenimi s [Gucm M. 2004]: 1. zdolnoci percepcji człowiek ilo informcji powinn by ogrniczon, 2. dostosownie systemu do cile okrelonych potrzeb. 3. koszt implementcji systemu zwizny jest z zpewnin dokłdnoci i niezwodnoci systemu, 4. reln moliwo wdroeni systemu. Przyjto, e: rozptrywne s A typy bdnego kwenu o indeksch {1, 2,, A}=A, m.in. kwen podejciowy do portu, tor wodny; bdny kwen opisny jest zbiorem współrzdnych metrycznych, prostoktnych w ukłdzie odniesieni XOY, n bdnym kwenie mog mnewrow sttki I rodzjów, o indeksch i {1, 2,, I}=I; podził n rodzje dotyczy zrówno wielkoci jk i typu sttku, sttek mnewrujc n bdnym kwenie moe wykonyw jeden z J mnewrów o indeksch j {1,2,,J}=J; dotyczy to tkich mnewrów jk: wejcie do portu obrcnie, cumownie, przejcie prostym odcinkiem drogi wodnej lub jej zkolmi, prezentown informcj nley do zbioru informcji nwigcyjnej o indeksch l {1,2,,L}=L, moliwe s K postci informcji, o indeksch k {1,2,,K}=K, bdne sttki mog mnewrow w N wrunkch nwigcyjnych, o indeksch n {1,2,,N}=N; dotycz one zrówno wrunków hydrometeorologicznych jk i oznkowni nwigcyjnego czy stnu ruchu innych jednostek. Zdefiniownie zdni optymlizcyjnego wymg okreleni zmiennych decyzyjnych orz funkcji celu. Dl tk zdefiniownych wrunków brzegowych, ze wzgldu n specyfik poszczególnych typów kwenu, przyjto rozptryw zdnie optymlizcyjne
5 Optymlizcj informcji nwigcyjnych w systemch mp elektronicznych 63 z uwzgldnieniem typu kwenu A. Z zmienne decyzyjne przyjto: 1) typ sttku; 2) typ mnewru, 3) prezentown informcj; 4) post informcji; 5) wrunki nwigcyjne. Tym smym informcj nwigcyjn dl -tego typu kwenu, opisuje mcierz χ o wymirch I J L K N. Zdnie optymlizcji informcji wykorzystywnej do bezpiecznego wykonni plnownego mnewru wszystkich typów sttków n kwenie mon sformułow nstpujco: znle tk mcierz X χ o elementch x i, j, l, k, n przyjmujcych wrtoci 0 lub 1, opisujcych pominicie lub uwzgldnienie wrtoci zmiennej decyzyjnej, dl której to mcierzy sum jej elementów przyjmuje wrto minimln: przy ogrniczenich: I J L K N F 0 (X )= xi, j, l, k, n min (1) i=1 j= 1 l= 1 k= 1 n= 1 1. i I, j J,k K,l L,n N I i= 1 x i, j,l,k,n = I i I,k K,l L,n N i I, j J,k K,n N J j = 1 L l = 1 x i, j x,l,k,n i, j,l,k,n = J x i, j,l,k,n,i, j,n = 1 x R( X ) R i I, j J,k K,n N dop i, j,n K k = 1 i, j,l,k,n 1 6. i I, j J,n N k K L l = 1 x i, j,l,k,n Q dop i, j,n dop 7. Z(X ) Z dl: A,i I, j J,k K,l L,n N, i I, j J,k K,l L, n N gdzie: X X,i, j,n χ,i,j,n mcierz informcji wykorzystywnej w bdnym systemie do bezpiecznego wykonni mnewrów n dnym -tym typie kwenu; mcierz informcji wykorzystywnej w bdnym systemie do bezpiecznego wykonni mnewru j-tego typu przez sttek i-tego typu w n- tych wrunkch nwigcyjnych n dnym -tym typie kwenu; χ = χ χ : i I, j J,n N,i const, j const,n const,i,j,n { } R( X,i, j,n) : χ R funkcj ryzyk nwigcyjnego wykonywni j-tego mnewru przez i-ty sttek, przy l-tej informcji o k-tej postci, w n-tych wrunkch nwigcyjnych n -tym typie kwenu; dop R ustlone rbitrlnie dopuszczlne ryzyko nwigcyjne wykonywni j-tego i, j,n
6 64 Mciej Gucm, Zbigniew Pietrzykowski mnewru przez i-ty sttek w n-tych wrunkch nwigcyjnych n kwenie -tego typu; dop Q ustlon mksymln liczb informcji przy wykonywniu j-tego mnewru i, j,n przez i-ty sttek, w n-tych wrunkch nwigcyjnych n kwenie, które pilot lub kpitn moe wykorzyst n -tym typie kwenu; Z(X ) χ R funkcj kosztów budowy systemu n -tym typie kwenu; dop Z : ustlone rbitrlnie dopuszczlne koszty budowy systemu n -tym typie kwenu. Rozwizniem zdni jest mcierz X *, minimlizujc wrto funkcji celu (1). W szczególnych wypdkch rozwizniem moe by zbiór mcierzy χ. * 4. OPTYMALIZACJA INFORMACJI NAWIGACYJNEJ W PNS Minimlizcj informcji jest w prktyce tylko jednym z celów optymlizcji informcji nwigcyjnej. Podstwowym kryterium oceny w bdnich symulcyjnych w inynierii ruchu morskiego jest kryterium bezpieczestw mnewrowni - szeroko ps ruchu, której miry tkie jk ps redni czy mksymlny 95% w sposób jednoznczny okrelj jko mnewrowni sttkiem. Innymi kryterimi stosownymi w IRM s m.in. czs mnewrowni, odległo od wyznczonego punktu weryfikcyjnego (płwy) czy linii kontrolnej (nbrze). Uwzgldnienie powyszych kryteriów w zdniu optymlizcji informcji nwigcyjnej powoduje sformułownie zdni jko optymlizcji wielokryterilnej, gdzie jednym z kryteriów czstkowych jest kryterium minimlizcji informcji. Zkłdjc, e zdefiniowno M+1 kryteriów czstkowych indeksch m {0, 1, 2,, M}=M, funkcj celu zdni optymlizcji informcji mon zpis [Gucm M, 2008]: FG(X ) = {F 0 (X ), F 1 (X ), F 2 (X ),, F m (X ),, F M (X )} min (2) przy ogrniczenich jk w (1). dl: A, i I, j J, l L, k K, n N, m M gdzie: X mcierz informcji wykorzystywnej w bdnym systemie do bezpiecznego wykonni mnewrów n dnym kwenie ; F m m - te kryterium czstkowe globlnej funkcji celu; F 0 kryterium minimlizcji informcji (1) Kryteri czstkowe F 1,...,F M s kryterimi bezpieczestw mnewrowni, stosownymi w inynierii ruchu morskiego. Zrówno w przypdku kryterium szerokoci ps ruchu jk i czsu mnewrowni okrelj one, włciwo systemu konieczn dl zpewnieni bezpieczestw nwigcji w trkcie wykonywnych mnewrów z jego uyciem. Sformułowne zdnie optymlizcyjne wymg uwzgldnieni duej liczby zmiennych decyzyjnych: rodzjów i zkresów informcji nwigcyjnej, dostpnych n sttku orz moliwych postci ich prezentcji. Wie si to z koniecznoci zdefiniowni zbiorów rozwiz dopuszczlnych orz kryteriów, uwzgldnijcych wszystkie zidentyfikowne zmienne decyzyjne.
7 Optymlizcj informcji nwigcyjnych w systemch mp elektronicznych 65 Alterntyw moe by sformułownie rozptrywnego problemu (2) w postci dwóch zd: 1. okreleni minimlnej informcji nwigcyjnej niezbdnej do bezpiecznego wykonni mnewrów, 2. optymlizcji postci informcji dl zdeterminownego, skoczonego zbioru rozwiz dopuszczlnych. Pozwl to zncznie ogrniczy przestrze dopuszczlnych rozwiz, ułtwi sformułownie i weryfikcj funkcji celu orz redukuje czsochłonno i prcochłonno poszukiwni optimum funkcji celu rozwizni zdni. Relizcj zdni pierwszego, okreleni informcji niezbdnej do bezpiecznego wykonni mnewrów ozncz minimlizcj informcji nwigcyjnej (1). Zdnie to mon wykon zsigjc opinii ekspertów. N podstwie bd ekspertowych, w oprciu o opinie niezlenych ekspertów, moliwe jest ogrniczenie informcji nwigcyjnej orz okrelenie kceptownych przez ekspertów postci tej informcji. Ozncz to zwenie zbioru rozwiz dopuszczlnych do wrintów uznnych przez ekspertów z istotne dl systemu wspomgni decyzji w procesie mnewrowni sttkiem po kwenie ogrniczonym. Zgodnie z przyjtymi wczeniej oznczenimi, zdnie to poleg n wyznczeniu podzbioru mcierzy χ tkiego, e χ χ. x, Zdnie 2 poleg n znlezieniu mcierzy X χ o elementch i, j, l, k n, minimlizujcej funkcj celu okrelon poprzez kryteri czstkowe bezpieczestw mnewrowni n dnym -tym typie kwenu, z uwzgldnieniem przyjtych ogrnicze. Zkłdjc M kryteriów czstkowych m {1, 2,, M}=M, zdnie optymlizcji mon zpis: F(X ) = {F 1 (X ), F 2 (X ),, F M (X )} min (3) przy ogrniczenich jk w (1). dl: A, i I, j J, l L, k K, n N, m M gdzie: X mcierz informcji wykorzystywnej w bdnym systemie do bezpiecznego wykonni mnewrów n dnym kwenie ; F m m - te kryterium czstkowe globlnej funkcji celu. Prezentowne podejcie przy formułowniu zdni doboru informcji, stosowne przy konstruowniu systemów technicznych, pozwl skróci czs i ogrniczy koszty budowy prototypu systemu, w tym przypdku pilotowego systemu wspomgni decyzji. 5. METODA DOBORU INFORMACJI W PILOTOWYCH SYSTEMACH NAWIGACYJNYCH Zdnie optymlizcyjne, przedstwione w rozdzile 4, pomimo precyzyjnego zdefiniowni prmetrów wejciowych, jest trudne do zrelizowni w prktyce. Głównym powodem tego stnu rzeczy jest due zrónicownie typów wykonywnych mnewrów, co z tym idzie rónych kryteriów uywnych do oceny tyche mnewrów. Opierjc si n dowidczenich inynierii ruchu morskiego, poszczególne typy mnewrów powinny by
8 66 Mciej Gucm, Zbigniew Pietrzykowski rozptrywne osobno. Dodtkowym utrudnieniem jest wielokryteriln post zdni optymlizcyjnego. W zwizku z powyszym zstosowno nstpujcy podził typów mnewrów (j J): 1. mnewr kotwiczeni (j=1), 2. mnewr wejci n tor wodny (j=2), 3. mnewr przejci torem wodnym i mnewr wejci do portu (j=3), 4. mnewr cumowni (j=4). Punktem wyjci zdni 2 doboru informcji nwigcyjnej jest okrelenie minimlnej informcji nwigcyjnej niezbdnej do bezpiecznego wykonni mnewrów podzbioru mcierzy χ j tkiego, e χj χ j, gdzie χ j jest zbiorem mcierzy opisujcych informcj nwigcyjn dl j-tego mnewru (zdnie 1 metody doboru informcji nwigcyjnej). Zdnie to poleg n znlezieniu mcierzy X j, j χ j o elementch x ilkn,,,, minimlizujcej funkcj celu, opisn kryterimi oceny mnewru. Do oceny kdego typu mnewrów stosuje si róne kryteri (tbel 1). Tk sformułowne zdnie 2 jest zdniem optymlizcji wielokryterilnej z rónymi kryterimi czstkowymi (3). Ze wzgldu n wspomnine wyej trudnoci z okreleniem wg dl kryteriów czstkowych, przyjto rozptryw kde z kryteriów osobno. Ozncz to dobór informcji w pilotowym systemie wspomgni decyzji n podstwie rozptrywnych oddzielnie kryteriów czstkowych dl kdego typu mnewru [Gucm M, 2008]: F jm (X * j ) = F jm (X j ) min (4) gdzie: typ kwenu, A j rodzj mnewru; j J, m numer kryterium czstkowego; m M. Tbel 1. Kryteri oceny dl wybrnych typów mnewrów Typ mnewru Kryterium oceny mnewr kotwiczeni (j=1), 1) odległo rzucnej kotwicy od zdnego punktu kotwiczeni [m] (m=1), 2) prdko sttku w momencie rzuceni kotwicy [w], [Mm/h] (m=2), 3) czs kotwiczeni [s] (m=3); mnewr wejci n tor wodny (j=2) mnewry przejci torem wodnym i mnewry wejci do portu (j=3) mnewry cumowni (j=4) ródło: oprcownie włsne. 1) odległo wejci n tor od pocztkowej płwy [m] (m=1), 2) czs wejci n tor[s] (m=2); 1) redni szeroko ps ruchu [m] (m=1), 2) mksymln szeroko ps ruchu [m] (m=2); 1) energi pierwszego kontktu z nbrzeem [knm] (m=1), 2) rozkłd punktów pierwszego kontktu sttku z nbrzeem (m=2). Ze wzgldu n trudnoci rozwizni tk sformułownego zdni orz brk gotowych lgorytmów optymlizcyjnych, do doboru informcji nwigcyjnej zstosowno metody
9 Optymlizcj informcji nwigcyjnych w systemch mp elektronicznych 67 heurystyczne oprte n gruntownej znjomoci prktycznej problemu. Algorytm zdni doboru informcji przedstwiono n rysunku 2. CEL Okrelenie zkresu i postci informcji niezbdnej do bezpiecznego prowdzeni sttku KRYTERIA Okrelenie podzbiorów mcierzy informcji w zbiorze dopuszczlnych rozwiz Wyznczenie Wybór zkresu optymlnego i postci informcji wrintu informcji nwigcyjnej nwigcyjnej Rys. 2. Metod doboru informcji w pilotowym systemie wspomgni decyzji ródło: oprcownie włsne. WYNIK Rozptrzono nstpujce typy kwenu: dl mnewru kotwiczeni kwen otwrty (bez budowli hydrotechnicznych) ogrniczony przez inne sttki n kotwicowisku, dl mnewru wejci n tor wodny kwen czciowo ogrniczony, dl mnewrów podejci do portu i przejci torem wodnym kwen ogrniczony przez brzegi i budowle hydrotechniczne, dl mnewrów cumowni kwen ogrniczony przez nbrzee; 6. ZAKRES I POSTA INFORMACJI NAWIGACYJNEJ W PILOTOWYM SYSTEMIE WSPOMAGANIA DECYZJI Zdnie doboru zkresu i postci informcji nwigcyjnej zrelizowno z uwzgldnieniem poszczególnych rodzjów mnewrów. Mnewry kotwiczeni Jko kryteri czstkowe doboru informcji w mnewrze kotwiczeni (j=1) zproponowno: odległo rzucnej kotwicy od zdnego punktu kotwiczeni [m] (m=1), prdko sttku w momencie rzuceni kotwicy ([w], [Mm/h]) (m=2) orz czs kotwiczeni [s] (m=3) (M=3).
10 68 Mciej Gucm, Zbigniew Pietrzykowski Metod doboru informcji poleg n oszcowniu szczegółowych ocen zorientow zobrzowni kwenu podczs mnewrów kotwiczeni. Pozwoli to n wybór wrintu zkresu i postci informcji ze wzgldu n m-t funkcj kryterium. Przyjmujc χ j z skoczony zbiór wrintów zorientow zobrzowni kwenu czyli: χ j ={ X j1,..., X jp } (5) gdzie: P jest liczb nlizownych wrintów zorientow p o indeksch p {1, 2,, P}=P, m-te kryterium czstkowe dl prezentownego typu mnewru moe by zdefiniowny jko: F m (X j )={F m (X j1 ), F m (X j2 ),..., F m (X jp ),, F M (X jp )} (6) Dobór zkresu i postci informcji dokonywny jest metodmi heurystycznymi sporód P wrintów dl M=3 kryteriów [Jcyn M., 2001]. Mnewry wejci n tor wodny Jko kryteri czstkowe zdni optymlizcji informcji w mnewrze wejci n tor wodny (j=2) zproponowno odległo wejci n tor od pocztkowej płwy (m=1) orz czs wejci n tor (m=2). Metod oceny poleg n oszcowniu szczegółowych ocen zorientow zobrzowni kwenu podczs mnewrów wejci n tor wodny. Pozwoli to, nlogicznie jk w przypdku mnewru kotwiczeni, n wybór wrintu zkresu i postci informcji ze wzgldu n m-t funkcj kryterium, co pozwoli n znlezienie optymlnego rozwizni ze wzgldu n m-t funkcj kryterium. Przyjmujc χ j z skoczony zbiór wrintów zorientow zobrzowni kwenu, czyli: χ j ={ X j1,..., X jp } (7) gdzie: P jest liczb nlizownych wrintów zorientow, p o indeksch p {1, 2,, P}=P, m-te kryterium czstkowe dl prezentownego typu mnewru moe by zdefiniowny jko: F m (X j )={F m (X j1 ), F m (X j2 ),..., F m (X jp ),, F M (X jp )} (8) Dobór zkresu i postci informcji dokonywny jest metodmi heurystycznymi sporód N wrintów dl M=2 kryteriów. Mnewry przejci torem wodnym i mnewry wejci do portu W przypdku mnewru przejci torem wodnym (j=3) wyznczono kryteri czstkowe oprte n kryterium szerokoci ps ruchu: redni szeroko ps ruchu (m=1), mksymln szeroko ps ruchu (m=2). Metod oceny poleg n oszcowniu szczegółowych ocen zorientow zobrzowni kwenu podczs mnewrów przejci torem wodnym, co pozwoli n znlezienie optymlnego rozwizni ze wzgldu n m-t funkcj kryterium. Przyjmujc χ j z skoczony zbiór wrintów zorientow zobrzowni kwenu czyli: χ j ={ X j1,..., X jp,..., X jp } (9)
11 Optymlizcj informcji nwigcyjnych w systemch mp elektronicznych 69 gdzie: P jest liczb nlizownych wrintów zorientow, p o indeksch p {1, 2,, P}=P, m-te kryterium czstkowe dl prezentownego typu mnewru moe by zdefiniowny jko: F m (X j )={F m (X j1 ), F m (X j2 ),..., F m (X jp ),, F M (X jp )} (10) Dobór zkresu i postci informcji dokonywny jest metodmi heurystycznymi sporód P wrintów dl M=2 kryteriów. Mnewry cumowni Dl mnewru cumowni (j=4) jko kryteri czstkowe zproponowno rozptrzy energi pierwszego kontktu z nbrzeem (m=1) orz rozkłd punktów pierwszego kontktu sttku z nbrzeem (m=2). Metod oceny poleg n oszcowniu szczegółowych ocen zorientow zobrzowni kwenu podczs mnewrów cumowni, co pozwoli n znlezienie optymlnego rozwizni ze wzgldu n m-t funkcj kryterium. Przyjmujc χ j z skoczony zbiór wrintów zorientow zobrzowni kwenu czyli: χ j ={ X j1,..., X jp,..., X jp } (11) gdzie: P jest liczb nlizownych wrintów zorientow, p o indeksch p {1, 2,, P}=P, m-te kryterium czstkowe dl prezentownego typu mnewru moe by zdefiniowny: F m (X j )={F m (X j1 ), F m (X j2 ),..., F m (X jp ),, F M (X jp )} (12) Dobór zkresu i postci informcji dokonywny jest metodmi heurystycznymi sporód P wrintów dl M=2 kryteriów. 7. METODYKA DOBORU ZAKRESU I POSTACI INFORMACJI NAWIGACYJNEJ Zproponowno relizcj doboru zkresu i postci informcji nwigcyjnej w trzech etpch [Gucm 2008]: I. Oprcownie modelu pilotowego systemu wspomgni decyzji metod ekspertow (bdni ekspertowe uczestnicy piloci). II. Bdni symulcyjno-ekspertowe n dziłjcym prototypie pilotowego systemu wspomgni decyzji (uczestnicy kpitnowie i piloci). III. Bdni rzeczywiste n prcujcym pilotowym systemie wspomgni decyzji w wrunkch morskich (uczestnicy kpitnowie i piloci). Dl potrzeb budowy modelu systemu (etp I) wykorzystno wiedz ekspertów z dziedziny nwigcji morskiej, tj. pilotów morskich orz kpitnów sttków. Budow systemu zobrzowni informcji jest cile zwizn z budow interfejsu uytkownik, std bdni były prowdzone łcznie dl obu problemów. Optymlizcj interfejsu uytkownik zprojektownego specjlnie dl pilotów i kpitnów promów posługujcych si systemem wspomgni decyzji dotyczył m.in.[gucm M, Gucm S. 2006]: okreleni wielkoci ekrnu wsknik systemu i miejsc jego loklizcji w stcjonrnym i przenonym wrincie, ukłdu prezentownej informcji n wskniku, prezentownej informcji grficznej i lfnumerycznej,
12 70 Mciej Gucm, Zbigniew Pietrzykowski rozwizni sygnlizcji optycznej i kustycznej, rozwizni sterowni systemu. Zstosown do budowy modelu metod umoliwi uzysknie szczegółowych dnych dotyczcych konstrukcji systemu. W metodzie tej wykorzystno nonimowe nkiety eksperckie. N tej podstwie okrelono minimln informcj niezbdn do bezpiecznego prowdzeni sttku n kwenie ogrniczonym przez pilot. W oprciu o wyniki bd ekspertowych zbudowno komputerowy model pilotowego systemu wspomgni decyzji. W skłd tego modelu wchodz: blok mpy elektronicznej orz wsknik pilotowego systemu nwigcyjnego. W etpie II zbudowno prototyp systemu. Przeprowdzono bdni symulcyjnoekspertowe prototypu systemu. Do bd wykorzystno rodowisko symulcyjne oprcowne w Instytucie Inynierii Ruchu Morskiego w Szczecinie. rodowisko to pozwl n dostosownie modelu sttku do złoonych bd orz n tworzenie dowolnych mp kwenów teoretycznych (testowych) orz rzeczywistych portów. W wyniku relizcji etpu II wyznczono optymln form prezentcji informcji nwigcyjnej. Rys. 3. Informcj nwigcyjn w pilotowym systemie wspomgni decyzji ródło: oprcownie włsne. N podstwie przyjtych kryteriów oceny postci informcji nwigcyjnej dobrno form prezentcji informcji obejmujc [Gucm M 2008]: zorientownie mpy (route up), horyzont czsowy predykcji, bezpieczn izobt, prmetry wektor stnu. Dl porównni, w systemie ECDIS z niezbdne i niemoliwe do wyłczeni podje si ok. 40 elementów mpy. Etp III obejmowł bdni rzeczywiste prototypu systemu przeprowdzone n promie morskim w trkcie jego codziennej eksplotcji. W etpie tym przeprowdzono weryfikcj prototypu systemu.
13 Optymlizcj informcji nwigcyjnych w systemch mp elektronicznych 71 Rys. 3. Pilotowy system wspomgni decyzji: system przenony PNS w trkcie wstpnych testów eksplotcyjnych prowdzonych przez pilotów w winoujciu ródło: oprcownie włsne. 8. PODSUMOWANIE Jednym z podstwowych problemów zwiznych z budow nwigcyjnych systemów informcyjnych wykorzystujcych elektroniczne mpy nwigcyjne jest dobór zkresu i postci prezentownej informcji. Jego rozwiznie wymg oprcowni odpowiednich metod optymlizcji informcji. Zrónicownie potrzeb uytkowników co do zkresu i postci prezentownej informcji nwigcyjnej sprwi, e rozwiznie powyszego problemu jest moliwe w prktyce poprzez budow specjlizownych systemów informtycznych uwzgldnijcych specyfik zd wykonywnych przez opertor. W rtykule przedstwiono rozwiznie powyszego problemu dl pilotowych systemów wspomgni decyzji. Zprezentown metod doboru informcji nwigcyjnej w pilotowych systemch nwigcyjnych umoliwi ocen interfejsu uytkownik w specjlizownym systemie wspomgni decyzji orz poznnie pełnych interkcji pomidzy elementmi n mpie elektronicznej. Pozwl tke nlizow róne koncepcje wizulizcji informcji bez koniecznoci drogich bd rzeczywistych. Istotn jest tke redukcj kosztów bd ze wzgldu n moliwo prowdzenie eksperymentu symulcyjnego, zncznie tszego ni wyłcznie w wrunkch rzeczywistych. Oprcown metod zstosowno m.in. w Pilot Nvigtion System (w trkcie produkcji objty ochron ptentow), Ferry Nvigtion Anticollision System (w trkcie bd objty ochron ptentow), Remote Pilot System (w trkcie bd projekt rozwojowy) orz LNG berthing system (w trkcie bd projekt zmwiny). Zproponown metodyk moe by wykorzystn do optymlizcji informcji nwigcyjnej w innych specjlistycznych systemch nwigcyjnych. Moe tke stnowi podstw do oprcowni stndrdów dl mp elektronicznych stosownych w tych systemch. Plnuje si dlsze bdni, które bd obejmow m.in.:
14 72 Mciej Gucm, Zbigniew Pietrzykowski rozszerznie stosowlnoci metody n systemy pilotowe wykorzystujce prezentcj trójwymirow 3D, wprowdznie nowych technik do oceny interfejsu systemów pilotowych w trkcie ruchu sttku w oprciu o technologie video i teledetekcji w wrunkch słbego owietleni, oprcownie kompleksowych wskników jkoci interfejsu oprtych n dnych sttystycznych z symulcji jk i z przejzdów rzeczywistych. LITERATURA: [1] Urbski, J., Prób ucileni zkresu znczeni poj dotyczcych bezpieczestw n morzu orz bezpieczestw n morzu, IX Konferencj Nukowo-Techniczn. Rol nwigcji w zbezpieczeniu dziłlnoci ludzkiej n morzu, AMW, Gdyni [2] Gucm, M. Metod doboru informcji nwigcyjnej w pilotowych systemch wspomgni decyzji, Rozprw doktorsk, Wydził Trnsportu PW, Wrszw [3] Gucm M., Gucm S., An Optimiztion Method for Constructing Pilot Nvigtionl System, Interntionl Conference On Sfety And Relibility KONBIN 2006, Journl of KONBIN 2006 Vol. 1. Wrszw [4] Gucm M., Wizulizcj informcji nwigcyjnej n mobilnym wskniku w Pilotowym Systemie Nwigcyjnym. Mteriły konferencyjne: XIV Midzynrodow Konferencj Rol Nwigcji w Zbezpieczeniu Dziłlnoci Człowiek n Morzu. Mteriły konferencyjne Akdemii Mrynrki Wojennej, Gdyni NAVIGATIONAL INFORMATION OPTIMIZATION IN ELECTRONIC CHART SYSTEMS Abstrct Article presents some spects of rnge nd quntity estimtion in electronic chrt systems. Core of problem is in vried needs of informtion for different types of shipping. Specilized solutions re implemented for given type of shipping. Article presents prcticl solutions of electronic chrt disply for Pilot Nvigtion System. Słow kluczowe: trnsport supporting systems, pilote nvigtionl system, HMI, ECDIS. PNS Recenzent: Tomsz Ambrozik
Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych,
Klsyczn Metod Njmniejszych Kwdrtów (KMNK) Postć ć modelu jest liniow względem prmetrów (lbo nleży dokonć doprowdzeni postci modelu do liniowości względem prmetrów), Zmienne objśnijące są wielkościmi nielosowymi,
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL
Złącznik nr 5 Krt oceny merytorycznej Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu innowcyjnego testującego skłdnego w trybie konkursowym w rmch PO KL NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Złącznik nr 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: POKL.05.02.01 00../..
Bardziej szczegółowoMXZ INVERTER SERIA. Jedna jednostka zewnętrzna może obsługiwać do 8 pomieszczeń. Ograniczenie poboru prądu. Efektywność energetyczna: klasa A
INVERTER SERIA MXZ Typoszereg MXZ gwrntuje cicy, wysokowydjny i elstyczny system, spełnijący wszystkie wymgni w zkresie klimtyzcji powietrz. 6 MXZ-2C30VA MXZ-2C40VA MXZ-2C52VA MXZ-3C54VA MXZ-3C68VA MXZ-4C71VA
Bardziej szczegółowoNowy system wsparcia rodzin z dziećmi
o Nowy system wsprci rodzin z dziećmi Projekt współfinnsowny ze środków Unii Europejskiej w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego Brbr Kowlczyk Cele systemu wsprci rodzin z dziećmi dobro dzieci potrzebujących
Bardziej szczegółowoZastosowanie analizy widmowej sygnału ultradwikowego do okrelenia gruboci cienkich warstw
AMME 1 1th JUBILEE INTERNATIONAL SC IENTIFIC CONFERENCE Zstosownie nlizy widmowej sygnłu ultrdwikowego do okreleni gruboci cienkich wrstw A. Kruk Wydził Metlurgii i Inynierii Mteriłowej, Akdemi Górniczo-Hutnicz
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 16 grudnia 2004 r.
Typ/orgn wydjący Rozporządzenie/Minister Infrstruktury Tytuł w sprwie szczegółowych wrunków i trybu wydwni zezwoleń n przejzdy pojzdów nienormtywnych Skrócony opis pojzdy nienormtywne Dt wydni 16 grudni
Bardziej szczegółowoAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej
Akdemi órniczo-hutnicz im. Stnisłw Stszic w Krkowie Wydził Elektrotechniki, Automtyki, Informtyki i Inżynierii Biomedycznej Ktedr Elektrotechniki i Elektroenergetyki Rozprw Doktorsk Numeryczne lgorytmy
Bardziej szczegółowoii:i poprmzprakrnq ,:il:ffi8 iii, DoPRoTESIoNAIJZMU KAPITAT LUDZKI NARODOWA STRAT GIA SPOJNOSCI ZAPYTAN I E OFERTOWE nr PP dp I Dsw?
NARODOWA STRAT GIA SPOJNOSCI w.drw,cdu.pl {r '.!G* "f*hl,:il:ffi8 DolnoSlqsk Szkol Wy2sz ul. Wgonow 9 Tel.077/ 358-27-47 e-mil : ppdp_i.beno@dswe.pl REGON: 93105667 NIP: 894-230-62-69 Wrocfw, I4.03.2OLL
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Złącznik 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA WNIOSEK:. NUMER KONKURSU 2/POKL/8.1.1/2010 TYTUŁ PROJEKTU:... SUMA KONTROLNA
Bardziej szczegółowoSYSTEM ENERGETYCZNO-NAPĘDOWY JAKO PODSTRUKTURA SYTEMU DYNAMICZNEGO POZYCJONOWANIA JEDNOSTKI OCEANOTECHNICZNEJ
Mgr inż. LSZK CHYBOWSKI Politechnik Szczecińsk Wydził Mechniczny Studium Doktornckie SYSTM NRGTYCZNO-NAPĘDOWY JAKO PODSTRUKTURA SYTMU DYNAMICZNGO POZYCJONOWANIA JDNOSTKI OCANOTCHNICZNJ STRSZCZNI W mterile
Bardziej szczegółowoMETODYKA OCENY WŁAŚCIWOŚCI SYSTEMU IDENTYFIKACJI PARAMETRYCZNEJ OBIEKTU BALISTYCZNEGO
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISNN 1896-771X 32, s. 151-156, Gliwice 2006 METODYKA OCENY WŁAŚCIWOŚCI SYSTEMU IDENTYFIKACJI PARAMETRYCZNEJ OBIEKTU BALISTYCZNEGO JÓZEF GACEK LESZEK BARANOWSKI Instytut Elektromechniki,
Bardziej szczegółowoSterownik swobodnie programowalny. Dokumentacja techniczna. Dokumentacja techniczna
Sterownik swobodnie progrmowlny Dokumentcj techniczn Dokumentcj techniczn Spis treści 1. Informcję ogólne... 2 2. Podstwowe prmetry... 2 3. Wejści / wyjści... 2 4. Schemt blokowy... 5 5. Łącz komunikcyjne...
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY. JĘZYK MATEMATYKI oblicz wrtość bezwzględną liczby rzeczywistej stosuje interpretcję geometryczną wrtości bezwzględnej liczby
Bardziej szczegółowoZastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych
Zstosownie multimetrów cyfrowych do pomiru podstwowych wielkości elektrycznych Cel ćwiczeni Celem ćwiczeni jest zpoznnie się z możliwościmi pomirowymi współczesnych multimetrów cyfrowych orz sposobmi wykorzystni
Bardziej szczegółowoPropozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy)
Propozycj przedmiotowego systemu ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Proponujemy, by omwijąc dne zgdnienie progrmowe lub rozwiązując zdnie, nuczyciel określł do jkiego zkresu
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II LO
I Postnowieni ogólne Przedmiotowy system ocenini z mtemtyki wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Kls II LO 1. Wrunkiem uzyskni pozytywnej oceny semestrlnej z mtemtyki jest: ) zliczenie
Bardziej szczegółowoMATeMAtyka 3 inf. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Dorota Ponczek, Karolina Wej
Dorot Ponczek, Krolin Wej MATeMAtyk 3 inf Przedmiotowy system ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych Zkres podstwowy i rozszerzony Wyróżnione zostły nstępujące wymgni progrmowe: konieczne (K), podstwowe
Bardziej szczegółowoT-08 Sprawozdanie o przewozach morską i przybrzeżną flotą transportową
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY, l. Niepodległości 208, 00-925 Wrszw www.stt.gov.pl Nzw i dres jednostki sprwozdwczej T-08 Sprwozdnie o przewozch morską i przyrzeżną flotą trnsportową Portl sprwozdwczy GUS www.stt.gov.pl
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSOWE POMIARY FREZÓW OBWIEDNIOWYCH
KOMPLEKSOWE POMIARY FREZÓW OBWIEDNIOWYCH Michł PAWŁOWSKI 1 1. WSTĘP Corz większy rozwój przemysłu energetycznego, w tym siłowni witrowych stwi corz większe wymgni woec producentów przekłdni zętych jeśli
Bardziej szczegółowoBADANIE MOBILNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ LUDNOŚCI
BADANIE MOBILNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ LUDNOŚCI Kwestionriusz gospodrstw domowego Numer ewidencyjny: Dził 0. REALIZACJA WYWIADU. Łączn liczb wizyt nkieter w wylosownym mieszkniu. Wylosowne mieszknie Proszę
Bardziej szczegółowoPLAN INWESTYCJI FINANSOWANYCH Z BUDETU PODSTAWOWEGO W 2004 ROKU
Złcznik nr 8 do Uchwły Nr XV/117/04 Rdy Gminy i Mist w Bogtyni z dni 23 mrc 2004 r. PLAN INWESTYCJI FINANSOWANYCH Z BUDETU PODSTAWOWEGO W 2004 ROKU LP Dził Rozdz Nzw progrmu inwestycyjnego () Cel i zkres
Bardziej szczegółowoROLE OF CUSTOMER IN BALANCED DEVELOPMENT OF COMPANY
FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Foli Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomic 254 (47), 117 122 Jolnt KONDRATOWICZ-POZORSKA ROLA KLIENTA W ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJU FIRMY ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED
Bardziej szczegółowosystem identyfikacji wizualnej forma podstawowa karta A03 część A znak marki
krt A03 część A znk mrki form podstwow Znk mrki Portu Lotniczego Olsztyn-Mzury stnowi połączenie znku grficznego (tzw. logo) z zpisem grficznym (tzw. logotypem). Służy do projektowni elementów symboliki
Bardziej szczegółowosymbol dodatkowy element graficzny kolorystyka typografia
Identyfikcj wizuln Fundcji n rzecz Nuki Polskiej 1/00 Elementy podstwowe symbol dodtkowy element grficzny kolorystyk typogrfi Identyfikcj wizuln Fundcji n rzecz Nuki Polskiej 1/01 Elementy podstwowe /
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II TAK
I Postnowieni ogólne Przedmiotowy system ocenini z mtemtyki wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Kls II TAK 1. Wrunkiem uzyskni pozytywnej oceny semestrlnej z mtemtyki jest: ) zliczenie
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Złącznik 5.4 - Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL ` Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Złącznik 5.4 - Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL
Złącznik 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA WNIOSEK:... NUMER KONKURSU:... NUMER WNIOSKU
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE
Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2 zkres podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: TECHNIKA CYFROWA 2 TS1C300 020
Politechnik Biłostock Wydził Elektryczny Ktedr Automtyki i Elektroniki Instrukcj do ćwiczeń lortoryjnych z przedmiotu: TECHNIKA CYFROWA 2 TSC300 020 Ćwiczenie Nr 2 UKŁADY KOMBINACYJNE. KOMPILACJA I SYMULACJA
Bardziej szczegółowousuwa niewymierność z mianownika wyrażenia typu
Wymgni edukcyjne n poszczególne oceny z mtemtyki Kls pierwsz zkres podstwowy. LICZBY RZECZYWISTE podje przykłdy liczb: nturlnych, cłkowitych, wymiernych, niewymiernych, pierwszych i złożonych orz przyporządkowuje
Bardziej szczegółowoLegenda. Optymalizacja wielopoziomowa Inne typy bramek logicznych System funkcjonalnie pełny
Dr Glin Criow Legend Optymlizcj wielopoziomow Inne typy brmek logicznych System funkcjonlnie pełny Optymlizcj ukłdów wielopoziomowych Ukłdy wielopoziomowe ukłdy zwierjące więcej niż dw poziomy logiczne.
Bardziej szczegółowo2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P)
Kls drug poziom podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych redukuje wyrzy
Bardziej szczegółowoWymagania na ocenę dopuszczającą z matematyki klasa II Matematyka - Babiański, Chańko-Nowa Era nr prog. DKOS 4015-99/02
Wymgni n ocenę dopuszczjącą z mtemtyki kls II Mtemtyk - Bbiński, Chńko-Now Er nr prog. DKOS 4015-99/02 Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci uczni WIELOMIANY 1. Stopień i współczynniki wielominu 2. Dodwnie
Bardziej szczegółowoI. INFORMACJE OGÓLNE O PROJEKCIE 1. Tytuł projektu. 2. Identyfikacja rodzaju interwencji
MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO Progrm Opercyjny Innowcyjn Gospodrk Wniosek o dofinnsownie relizcji projektu 8. Oś Priorytetow: Społeczeństwo informcyjne zwiększnie innowcyjności gospodrki Dziłnie 8.2:
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnazjum nr 2 im. ks. Stanisława Konarskiego nr 2 w Łukowie
I. ZASADY OGÓLNE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnzjum nr 2 im. ks. Stnisłw Konrskiego nr 2 w Łukowie 1. W Gimnzjum nr 2 w Łukowie nuczne są: język ngielski - etp educyjny III.1 język
Bardziej szczegółowoNotatki do tematu Metody poszukiwania rozwiązań jednokryterialnych problemów decyzyjnych metody dla zagadnień liniowego programowania matematycznego
Komputerowe wspomgnie decyzi 008/009 Liniowe zgdnieni decyzyne Nottki do temtu Metody poszukiwni rozwiązń ednokryterilnych problemów decyzynych metody dl zgdnień liniowego progrmowni mtemtycznego Liniowe
Bardziej szczegółowoWNIOSEK o przyznanie pomocy na zalesianie
Agencj Restrukturyzcji i Modernizcji Rolnictw WNIOSEK o przyznnie pomocy n zlesinie 1) rok Potwierdzenie przyjęci wniosku przez Biuro Powitowe ARiMR /pieczęć/... Dt przyjęci i podpis... Znk sprwy - Schemt
Bardziej szczegółowoPodstawy Techniki Cyfrowej Układy komutacyjne
Podstwy Techniki Cyfrowej Ukłdy komutcyjne Ukłdy kombincyjne, umożliwijące przełącznie (komutcję) sygnłów cyfrowych, nzyw się ukłdmi ukłdmi komutcyjnymi. Do podstwowych ukłdów komutcyjnych zlicz się multipleksery
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA TECHNOLOGIA NAPRAW ZESPOŁÓW I PODZESPOŁÓW MECHANICZNYCH POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH KLASA I TPS
KRYTRIA OCNIANIA TCHNOLOGIA NAPRAW ZSPOŁÓW I PODZSPOŁÓW MCHANICZNYCH POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH KLASA I TPS Temt Klsyfikcj i identyfikcj pojzdów smochodowych Zgdnieni - Rodzje ukłdów, - Zdni i ogóln budow
Bardziej szczegółowoTemat lekcji Zakres treści Osiągnięcia ucznia
ln wynikowy kls 2c i 2e - Jolnt jąk Mtemtyk 2. dl liceum ogólnoksztłcącego, liceum profilownego i technikum. sztłcenie ogólne w zkresie podstwowym rok szkolny 2015/2016 Wymgni edukcyjne określjące oceny:
Bardziej szczegółowoKomisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LII Egzamin dla Aktuariuszy z 15 marca 2010 r. Część I Matematyka finansowa
Mtemtyk finnsow 15.0.010 r. Komisj Egzmincyjn dl Akturiuszy LII Egzmin dl Akturiuszy z 15 mrc 010 r. Część I Mtemtyk finnsow WERSJA TESTU A Imię i nzwisko osoy egzminownej:... Czs egzminu: 100 minut 1
Bardziej szczegółowoKATALOG SYSTEMU IDENTYFIKACJI WIZUALNEJ FUNDACJI WSPÓŁPRACY POLSKO-NIEMIECKIEJ
KATALOG SYSTEMU IDENTYFIKACJI WIZUALNEJ FUNDACJI WSPÓŁPRACY POLSKO-NIEMIECKIEJ Wrszw, styczeń 2012 KATALOG SYSTEMU IDENTYFIKACJI WIZUALNEJ spis treści 1 ZNAK MARKI form podstwow... 3 kolor znku w formie
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania obiektowego
1/3 Podstwy progrmowni oiektowego emil: m.tedzki@p.edu.pl stron: http://rgorn.p.ilystok.pl/~tedzki/ Mrek Tędzki Wymgni wstępne: Wskzn yły znjomość podstw progrmowni strukturlnego (w dowolnym języku). Temty
Bardziej szczegółowoDodatkowe informacje i objaśnienia. Zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wnip oraz inwestycji długoterminowych Zwieksz Stan na.
STOWARZYSZENIE RYNKÓW FINANSOWYCH ACI POLSKA Afiliowne przy ACI - The Finncil Mrkets Assocition Dodtkowe informcje i objśnieni Wrszw, 21 mrzec 2014 1.1 szczegółowy zkres zmin wrtości grup rodzjowych środków
Bardziej szczegółowoOznaczenia: K wymagania konieczne; P wymagania podstawowe; R wymagania rozszerzające; D wymagania dopełniające; W wymagania wykraczające
Wymgni edukcyjne z mtemtyki ls 2 b lo Zkres podstwowy Oznczeni: wymgni konieczne; wymgni podstwowe; R wymgni rozszerzjące; D wymgni dopełnijące; W wymgni wykrczjące Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci
Bardziej szczegółowoUkład elektrohydrauliczny do badania siłowników teleskopowych i tłokowych
TDUSZ KRT TOMSZ PRZKŁD Ukłd elektrohydruliczny do bdni siłowników teleskopowych i tłokowych Wprowdzenie Polsk Norm PN-72/M-73202 Npędy i sterowni hydruliczne. Cylindry hydruliczne. Ogólne wymgni i bdni
Bardziej szczegółowoDZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW
DZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW 1 Nzw progrmu opercyjnego Regionlny Progrm Opercyjny Województw Łódzkiego n lt 2007-2013. 2 Numer i nzw osi priorytetowej Oś priorytetow III: Gospodrk,
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE OCHRONY W ASNOŒCI PRZEMYS OWEJ PRZEZ POLSKICH PRODUCENTÓW W PRZEMYŒLE SPO YWCZYM. Irena ¹cka
WYKORZYSTANIE OCHRONY ROCZNIKI W ASNOŒCI NAUK ROLNICZYCH, PRZEMYS OWEJ SERIA PRZEZ G, T. 97, POLSKICH z. 4, 2010PRODUCENTÓW... 117 WYKORZYSTANIE OCHRONY W ASNOŒCI PRZEMYS OWEJ PRZEZ POLSKICH PRODUCENTÓW
Bardziej szczegółowoModelowanie 3 D na podstawie fotografii amatorskich
Edwrd Nowk 1, Jonn Nowk Modelownie D n podstwie fotogrfii mtorskich 1. pecyfik fotogrmetrycznego oprcowni zdjęć mtorskich wynik z fktu, że n ogół dysponujemy smymi zdjęcimi - nierzdko są to zdjęci wykonne
Bardziej szczegółowoSZTUCZNA INTELIGENCJA
SZTUCZNA INTELIGENCJA WYKŁAD 9. ZBIORY ROZMYTE Częstochow 204 Dr hb. inż. Grzegorz Dudek Wydził Elektryczny Politechnik Częstochowsk ZBIORY ROZMYTE Klsyczne pojęcie zbioru związne jest z logiką dwuwrtościową
Bardziej szczegółowoWykład 2. Pojęcie całki niewłaściwej do rachunku prawdopodobieństwa
Wykłd 2. Pojęcie cłki niewłściwej do rchunku prwdopodobieństw dr Mriusz Grządziel 4 mrc 24 Pole trpezu krzywoliniowego Przypomnienie: figurę ogrniczoną przez: wykres funkcji y = f(x), gdzie f jest funkcją
Bardziej szczegółowoKsięga Identyfikacji Wizualnej. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
Księg Identyfikcji Wizulnej Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. 1. Elementy bzowe 1.1. KONSTRUKCJA OPIS ZNAKU PSE 3 1.2. WERSJA PODSTAWOWA ZNAKU 4 1.3. WERSJE UZUPEŁNIAJĄCE 5 1.4. OPIS KOLORYSTYKI ZNAKU
Bardziej szczegółowoSystem identyfikacji Doradców Podatkowych
System identyfikcji Dordców Podtkowych Spis treści Spis treści Stron 2. Podstwow wersj logo Krjowej Izby Dordców Podtkowych Stron 3. Kolory podstwowe Stron 4. Wersje negtywowe Stron 5. Wymirownie i pole
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Złącznik 4 Wzór Krty oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL.09.05.00-12-
Bardziej szczegółowoMateriały szkoleniowe DRGANIA MECHANICZNE ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA. Serwis internetowy BEZPIECZNIEJ CIOP-PIB
Mteriły szkoleniowe DRGANIA MECHANICZNE ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA Serwis internetowy BEZPIECZNIEJ CIOP-PIB 1. Wprowdzenie Drgnimi nzywne są procesy, w których chrkterystyczne dl nich wielkości fizyczne
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/2016. 1.Sumy algebraiczne
Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2b, 2c, 2e zkres podstwowy rok szkolny 2015/2016 1.Sumy lgebriczne N ocenę dopuszczjącą: 1. rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne 2. oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych
Bardziej szczegółowoDZIAŁ 2. Figury geometryczne
1 kl. 6, Scenriusz lekcji Pole powierzchni bryły DZAŁ 2. Figury geometryczne Temt w podręczniku: Pole powierzchni bryły Temt jest przeznczony do relizcji podczs 2 godzin lekcyjnych. Zostł zplnowny jko
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE NR 11(83) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE. Fuzja danych nawigacyjnych w przestrzeni filtru Kalmana
ISSN 733-867 ZESZ NAUKOWE NR (83) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE IV MIĘDZNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWO-ECHNICZNA E X L O - S H I 6 Andrzej Stteczny, Andrzej Lsj, Chfn Mohmmd Fzj dnych nwgcyjnych w przestrzen
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Hydrauliczne i Pneumatyczne
Lbortorium nr 11 Temt: Elementy elektropneumtycznych ukłdów sterowni 1. Cel ćwiczeni: Opnownie umiejętności identyfikcji elementów elektropneumtycznych n podstwie osprzętu FESTO Didctic. W dużej ilości
Bardziej szczegółowoWymagania kl. 2. Uczeń:
Wymgni kl. 2 Zkres podstwowy Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci uczni. SUMY ALGEBRAICZNE. Sumy lgebriczne definicj jednominu pojęcie współczynnik jednominu porządkuje jednominy pojęcie sumy lgebricznej
Bardziej szczegółowo2. Tensometria mechaniczna
. Tensometri mechniczn Wstęp Tensometr jk wskzywłby jego nzw to urządzenie służące do pomiru nprężeń. Jk jednk widomo, nprężeni nie są wielkościmi mierzlnymi i stnowią jedynie brdzo wygodne pojęcie mechniki
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE ANALIZY CZASOWO-CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ W DIAGNOZOWANIU LOKALNYCH USZKODZEŃ PRZEKŁADNI ZĘBATYCH
Szybkobieżne Pojzdy Gąsienicowe (14) nr 1, 2001 Andrzej WILK Henryk MADEJ Bogusłw ŁAZARZ ZASTOSOWANIE ANALIZY CZASOWO-CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ W DIAGNOZOWANIU LOKALNYCH USZKODZEŃ PRZEKŁADNI ZĘBATYCH Streszczenie:
Bardziej szczegółowoFizyka. Kurs przygotowawczy. na studia inżynierskie. mgr Kamila Haule
Fizyk Kurs przygotowwczy n studi inżynierskie mgr Kmil Hule Dzień 3 Lbortorium Pomir dlczego mierzymy? Pomir jest nieodłączną częścią nuki. Stopień znjomości rzeczy często wiąże się ze sposobem ich pomiru.
Bardziej szczegółowo4. Składkę ubezpieczeniową zaokrągla się do pełnych złotych.
. Stwki tryfowe n dwunstomiesięczny okres ubezpieczeni, dl kżdego z rodzjów ubezpieczeń, określone są w kolejnych częścich tryfy. 2. Stwki podne w poszczególnych tbelch są stwkmi minimlnymi, z zstrzeżeniem
Bardziej szczegółowoPakiet aplikacyjny. Niniejszy pakiet zawiera informacje, które musisz posiadać zgłaszając swoją kandydaturę. Zawiera on:
Pkiet plikcyjny Stnowisko: Nr referencyjny: Specjlist ds. interwencji ekologicznych CON/2011/01 Niniejszy pkiet zwier informcje, które musisz posidć zgłszjąc swoją kndydturę. Zwier on: List do kndydtów
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE RÓWNANIA NASGRO DO OPISU KRZYWYCH PROPAGACYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOWYCH
Sylwester KŁYSZ *, **, nn BIEŃ **, Pweł SZBRCKI ** ** Instytut Techniczny ojsk Lotniczych, rszw * Uniwersytet rmińsko-mzurski, Olsztyn ZSTOSONIE RÓNNI NSGRO DO OPISU KRZYYCH PROPGCYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOYCH
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne z matematyki, klasa 2C, poziom podstawowy
Szczegółowe wymgni edukcyjne z mtemtyki, kls 2C, poziom podstwowy Wymgni konieczne () dotyczą zgdnieo elementrnych, stnowiących swego rodzju podstwę, ztem powinny byd opnowne przez kżdego uczni. Wymgni
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych
Dz.U.2012.204 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dni 7 lutego 2012 r. w sprwie rmowych plnów nuczni w szkołch publicznych (Dz. U. z dni 22 lutego 2012 r.) N podstwie rt. 22 ust. 2 pkt 1 ustwy
Bardziej szczegółowoFundacja Widzialni strony internetowe bez barier. Audyt stron miast
Wrszw, dni 30 mrc 2011 r. Fundcj Widzilni strony internetowe bez brier Audyt stron mist Od 1 mrc 2008r. do 21 kwietni 2008r. przeprowdziliśmy kolejny udyt serwisów dministrcji publicznej. Poddliśmy kontroli
Bardziej szczegółowoMatematyka finansowa 10.03.2014 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXVI Egzamin dla Aktuariuszy z 10 marca 2014 r. Część I
Mtemtyk finnsow.03.2014 r. Komisj Egzmincyjn dl Akturiuszy LXVI Egzmin dl Akturiuszy z mrc 2014 r. Część I Mtemtyk finnsow WERSJA TESTU A Imię i nzwisko osoby egzminownej:... Czs egzminu: 0 minut 1 Mtemtyk
Bardziej szczegółowoWspomaganie obliczeń za pomocą programu MathCad
Wprowdzenie do Mthcd' Oprcowł:M. Detk P. Stąpór Wspomgnie oliczeń z pomocą progrmu MthCd Definicj zmiennych e f g h 8 Przykłd dowolnego wyrŝeni Ay zdefinowc znienną e wyierz z klwitury kolejno: e: e f
Bardziej szczegółowoAutor: Zbigniew Tuzimek Opracowanie wersji elektronicznej: Tomasz Wdowiak
DNIE UKŁDÓW LOKD UTOMTYCZNYCH uor: Zigniew Tuzimek Oprcownie wersji elekronicznej: Tomsz Wdowik 1. Cel i zkres ćwiczeni Celem ćwiczeni jes zpoznnie sudenów z udową orz dziłniem zezpieczeń i lokd sosownych
Bardziej szczegółowoNazwa studiów podyplomowych: Studia Podyplomowe Samorządu Terytorialnego i Gospodarki Lokalnej
Wrocłw, dni 8 czerwc 205 r. Wydził Prw, Administrcji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocłwskiego ogłsz zpisy n Studi Podyplomowe Smorządu Terytorilnego i Gospodrki Loklnej w roku kdemickim 205/206 Nzw studiów
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 lutego 2012 r. Pozycja 204 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 7 lutego 2012 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Wrszw, dni 22 lutego 2012 r. Pozycj 204 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dni 7 lutego 2012 r. w sprwie rmowych plnów nuczni w szkołch publicznych
Bardziej szczegółowoKatalog wymagań programowych na poszczególne stopnie szkolne. Matematyka. Poznać, zrozumieć
Ktlog wymgń progrmowych n poszczególne stopnie szkolne Mtemtyk. Poznć, zrozumieć Ksztłcenie w zkresie podstwowym. Kls 2 Poniżej podjemy umiejętności, jkie powinien zdobyć uczeń z kżdego dziłu, by uzyskć
Bardziej szczegółowoAlgorytmy graficzne. Filtry wektorowe. Filtracja obrazów kolorowych
Algorytmy grficzne Filtry wektorowe. Filtrcj orzów kolorowych Filtrcj orzów kolorowych Metody filtrcji orzów kolorowych możn podzielić n dwie podstwowe klsy: Metody komponentowe (component-wise). Cechą
Bardziej szczegółowoOkresowe Roczne Końcowe. Okres sprawozdawczy od 2007-08-02 do 2008-04-14
Sprwozdnie z projektu w rmch Sektorowego Progrmu Opercyjnego Restrukturyzcj i modernizcj sektor Ŝywnościowego orz rozwój obszrów wiejskich 2004 2006 Okresowe Roczne Końcowe Okres sprwozdwczy od 2007-08-02
Bardziej szczegółowoBadanie regularności w słowach
Przypdek sekwencyjny Mrcin Piątkowski Wydził Mtemtyki i Informtyki Uniwersytet Mikołj Kopernik Edsger Wybe Dijkstr (1930 2002) Computer science is no more bout computers thn stronomy is bout telescopes,
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ
Ćwiczenie 9 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ 9.. Opis teoretyczny Soczewką seryczną nzywmy przezroczystą bryłę ogrniczoną dwom powierzchnimi serycznymi o promienich R i
Bardziej szczegółowoInformatyka nie tylko dla uczniów Program nauczania
Informtyk nie tylko dl uczniów Progrm nuczni Spis treści: Wstęp... 3 Ziorczy wykz skrótów i oznczeń uŝywnych w progrmie nuczni... 3 Podstw progrmow w ujęciu telrycznym... 4 Omówienie złoŝeń dydktycznych
Bardziej szczegółowoSTYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI
STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI Ćwiczenie 1 Tworzenie nowego stylu n bzie istniejącego 1. Formtujemy jeden kpit tekstu i zznczmy go (stnowi on wzorzec). 2. Wybiermy Nrzędzi główne, rozwijmy okno Style (lub
Bardziej szczegółowoI. Taryfa za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków
I. Tryf z zbiorowe zoptrzenie w wodę i zbiorowe odprowdzenie ścieków 2. Rodzj prowdzonej dziłlności Sur Neptun Gdńsk S.A. prowdzi n terenie gminy Mist Sopot dziłlność w zkresie zbiorowego zoptrzeni w wodę
Bardziej szczegółowoANALIZA PRACY SYSTEMU ENERGETYCZNO-NAPĘDOWEGO STATKU TYPU OFFSHORE Z WYKORZYSTANIEM METODY DRZEW USZKODZEŃ
MGR INŻ. LSZK CHYBOWSKI Politchnik Szczcińsk Wydził Mchniczny Studium Doktorncki ANALIZA PRACY SYSTMU NRGTYCZNO-NAPĘDOWGO STATKU TYPU OFFSHOR Z WYKORZYSTANIM MTODY DRZW USZKODZŃ STRSZCZNI W mtril przdstwiono
Bardziej szczegółowoInżynieria Ruchu Morskiego wykład 01. Dr inż. Maciej Gucma Pok. 343 Tel //wykłady tu//
Inżynieria Ruchu Morskiego wykład 01 Dr inż. Maciej Gucma Pok. 343 Tel. 91 4809 495 www.uais.eu //wykłady tu// m.gucma@am.szczecin.pl Zaliczenie Wykładu / Ćwiczeń Wykład zaliczenie pisemne Ćwiczenia -
Bardziej szczegółowoInstytut Mechatroniki i Systemów Informatycznych. Podstawy pomiaru i analizy sygnałów wibroakustycznych wykorzystywanych w diagnostyce
ĆWICZEIE 1 Podstwy pomiru i nlizy sygnłów wibrokustycznych wykorzystywnych w dignostyce Cel ćwiczeni Poznnie podstwowych, mierzlnych wrtości procesów wibrokustycznych wykorzystywnych w dignostyce, metod
Bardziej szczegółowoTOM G. OPRACOWANIA Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA. Uzupełnienie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko v3 Część tekstowa
AZWA, ARES OBIEKTU BUOWLAEGO Północny wylot z Wrszwy drogi ekspresowej S-7 w kierunku Gdńsk n odcinku Czosnów Trs Armii Krjowej w Wrszwie, Etp II budow drogi ekspresowej nr 7 n odcinku Kiełpin-Armii Krjowej
Bardziej szczegółowoKSIĘGA IDENTYFIKACJI WIZUALNEJ PROFILU ZAUFANEGO
KSIĘGA IDENTYFIKACJI WIZUALNEJ PROFILU ZAUFANEGO 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 14 16 18 Wstęp Opis znku Znk w wersji podstwowej proporcje i pole ochronne znku Znk w wersji uproszczonej proporcje i pole ochronne
Bardziej szczegółowoWykład 6 Dyfrakcja Fresnela i Fraunhofera
Wykłd 6 Dyfrkcj Fresnel i Frunhofer Zjwisko dyfrkcji (ugięci) świtł odkrył Grimldi (XVII w). Poleg ono n uginniu się promieni świetlnych przechodzących w pobliżu przeszkody (np. brzeg szczeliny). Wyjśnienie
Bardziej szczegółowoRedukcja układów sił działających na bryły sztywne
1 Redukcj ukłdów sił dziłjących n bryły sztywne W zdnich tego rozdziłu wykorzystuje się zsdy redukcji ukłdów sił wykłdne w rmch mechniki ogólnej i powtórzone w tomie 1 podręcznik. Zdnie 1 Zredukowć ukłd
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu: Ogrzewnictwo, wentylacja i klimatyzacja II. Klimatyzacja
Mteriły pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu: Orzewnictwo, wentylcj i klimtyzcj II. Klimtyzcj Rozdził 1 Podstwowe włsności powietrz jko nośnik ciepł mr inż. Anieszk Sdłowsk-Słę Mteriły pomocnicze do klimtyzcji.
Bardziej szczegółowoCHEMIA MIĘDZY NAMI U S Z C Z E L K I P R O F I L E
CHEMIA MIĘDZY NAMI U S Z C Z E L K I P R O F I L E CHEMIA MIĘDZY NAMI Firm AIB to prekursor nowoczesnych rozwiązń w dziedzinie udownictw. Dziłlność rozpoczęliśmy w 1992 roku, skupijąc się n produkcji innowcyjnych
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU POPRAWKOWEGO MATEMATYKA. Zakresie podstawowym i rozszerzonym. Klasa II rok szkolny 2011/2012
mgr Jolnt Chlebd mgr Mri Mślnk mgr Leszek Mślnk mgr inż. Rent itl mgr inż. Henryk Stępniowski Zespół Szkół ondgimnzjlnych Młopolsk Szkoł Gościnności w Myślenicch WYMAGANIA I RYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU
Bardziej szczegółowoJest błędem odwołanie się do zmiennej, której nie przypisano wcześniej żadnej wartości.
Zmienne Po nieco intuicyjnych początkch, zjmiemy się obiektmi, n których opier się progrmownie są to zmienne. Zmienne Progrmy operują n zmiennych. Ndwnie im wrtości odbyw się poprzez instrukcję podstwieni.
Bardziej szczegółowoOCHRONA PRZECIWPOśAROWA TABORU KOLEJOWEGO WYMAGANIA PRZECIWPOśAROWE DLA MATERIAŁÓW I KOMPONENTÓW
Ktedr Technicznego Zbezpieczeni Okrętów Lbortorium Bdń Cech PoŜrowych Mteriłów OCHRONA PRZECIWPOśAROWA TABORU KOLEJOWEGO WYMAGANIA PRZECIWPOśAROWE DLA MATERIAŁÓW I KOMPONENTÓW Metody bdń 1 pren 45545-2:
Bardziej szczegółowoPL-0710-139/1 1/1017 Pan Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego
Wrszw,^/ czerwc 211 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA GŁÓWNY GEOETA KRAJU Jolnt Orlińsk PL-71-139/1 1/117 Pn Jnusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Sttystycznego W odpowiedzi n pism z dni 1 czerwc 211 r. znle:
Bardziej szczegółowoUszczelnienie przepływowe w maszyn przepływowych oraz sposób diagnozowania uszczelnienia przepływowego zwłaszcza w maszyn przepływowych
Uszczelnienie przepływowe w mszyn przepływowych orz sposób dignozowni uszczelnieni przepływowego zwłszcz w mszyn przepływowych Przedmiotem wynlzku jest uszczelnienie przepływowe mszyn przepływowych orz
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny z informatyki w II Liceum Ogólnokształcącym w Sanoku
Wymgni edukcyjne n poszczególne oceny z informtyki w II Liceum Ogólnoksztłcącym w Snoku Podręczniki: Informtyk Europejczyk. Podręcznik dl szkół pndgimnzjlnych. Zkres podstwowy ( Nr dopuszczeni 556/202)
Bardziej szczegółowo