ZAGADNIENIA ZAUTOMATYZOWANEGO PLANOWANIA RUCHÓW ROBOTÓW PRZEMYSŁOWYCH W ELASTYCZNYCH SYSTEMACH MONTAśOWYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZAGADNIENIA ZAUTOMATYZOWANEGO PLANOWANIA RUCHÓW ROBOTÓW PRZEMYSŁOWYCH W ELASTYCZNYCH SYSTEMACH MONTAśOWYCH"

Transkrypt

1 ZAGADNENA ZAUTOMATYZOWANEGO PLANOWANA RUCHÓW ROBOTÓW PRZEMYSŁOWYCH W ELASTYCZNYCH SYSTEMACH MONTAśOWYCH Valery KYRYLOVCH, Mar BOGDANOWSK Węszość operac echologczych (OT, wyoywaych przez roboy przemysłowe (RP, moŝa rozparywać ao zagadee formowaa oleośc saów emayczych uładu mapulacyego (UM RP, odpowadaących zadau echologczemu z zachowaem waruów praycze moŝlwośc realzac prześć pomędzy m, fucoalośc osągęcem zadaych wsaźów aoścowych loścowych. Tae przedsawee OT a ayczym pozome serowaa odpowada szałowau omalych waruów pracy RP, órego rezulaem es prawo zmay współrzędych uogóloych oreślaących ońcową zaprogramowaą raeorę (ZT pomeszczea orgaów roboczych (OR RP. Kompleość rozwązaa zagadeń emay dyam z uwzględeem ograczeń ruchów UM przeszód, poszuwaa rozwązaa w poawaących sę przy ym syuacach bez wyśca, opymalzaca plaowaa raeor moŝlwośc zasosowaa współczesych meod zalgorymzowaych, szeroo sosowaych w echce oblczeowe, saową podsawowe wymagaa przy zauomayzowaym plaowau ruchów OR RP. ANALZA BADAŃ PUBLKACJ Węszość zaych meod plaowaa ZT opera sę a poszuwau paramerów weora serowaa, przeoszącego UM ze sau począowego w ońcowy, a podsawe zlearyzowaych rówań, opsuących ego zachowae przy ewelch zmaach współrzędych. Przy rozwązywau ych rówań dość somplowae es uwzględee ograczeń warośc współrzędych uogóloych, uwaruowaych cecham osrucyym ograczeam przesrze robocze (PR[]. Plaowae ZT moŝe sę odbywać w przesrze arezańse lub w przesrze współrzędych uogóloych. W perwszym przypadu plaowae asępue według połoŝea OR RP drogą erpolac pomędzy puam węzłowym w dysree przesrze robocze, óra umowe worzy saę. Meody słuŝące do opsaa ruchu prosolowego pomędzy oleym puam węzłowym przedsawoo w pracach [, 3, 4]. W zaleŝośc od uładu serowaa RP orzymaa ym sposobem raeora moŝe być realzowaa auomaycze a podsawe odchyleń mędzy beŝącym zadaym połoŝeem chwyaa RP w przesrze arezańse lub przeesoa do przesrze współrzędych uogóloych poprzez aprosymacę welomaam sego sopa z asępą realzacą a podsawe odchyleń zmeych przyłączoych. Plaowae ZT w uładze współrzędych uogóloych zapewa mesze ałady oblczeowe, ale orzymae w rezulace serowae zlearyzowae wymaga dalsze sablzac dyamcze. Przy plaowau ZT wyróŝa sę dwa podsawowe podeśca: emaycze dyamcze []. Efeem emayczego plaowaa ZT es sformułowae prawa zmay współrzędych uogóloych z uwzględeem edye paramerów emayczych ograczeń UM RP. Oreśloe w e sposób omale serowae wymaga sprawdzea moŝlwośc ego realzac a podsawe pełego modelu dyam. Jeda spośród zauomayzowaych meody plaowaa ZT z uwzględeem aspeu emayczego w procese moaŝu zosała przedsawoa w pracy [5]. Przy ym uwzględoo ograczea dyamcze w posac masymale dopuszczalych prędośc przemeszczea oddzelych sop ruchlwośc RP z uzysaem subopymale raeor (ze względu a szybość dzałaa. Celem esze pracy es prezeaca propoowae meody plaowaa ruchu OR UM RP z uwzględeem dyam przy realzac zadań zwązaych z obsługą wyposaŝea echologczego. ZAGADNENA OGÓLNE Ogóle wyzaczee zaprogramowaego ruchu (ZR sprowadza sę do rozwązaa dwupuowego zagadea brzegowego z zachowaem waruów brzegowych (, a aŝe osrucyych dyamczych ograczeń ( w czase [ 0, ] : ( ; ( ; p 0 0 p p( Q & p( Q& ( (, & ( P, p p F 0 zadae począowe ońcowe say OR; ( ( 8

2 TECHNOLOGA AUTOMATYZACJA MONTAśU /009 Q Q&, ograczea zmay połoŝea prędośc współrzędych uogóloych UM RP w przesrze ofgurac; P F podprzesrzeń dozwoloego ruchu od serowaa, óre awa posać oreśloa es awą posacą rówań ruchu człoów RP. a, w ogólym przypadu przedsawea dyam RP w posac weorowego rówaa róŝczowego (3: & ( f ( (, u(, ξ, (3 ( -marowy weor sau mechazmów wyoawczych apędu RP; u( m-marowy weor serowaa; ξ weor paramerów osrucyych UM, oreślay apędową apędzaą częścą RP P F, podprzesrzeą P F es zbór (4: { } PF, f ( (, u(, ξ : R, u R m, (4 R przesrzeń euldesowa odpowede wymarowośc. Lcze zae lasycze meody rozwązywaa zagadeń brzegowych w przypadu wyzaczaa ruchu OR RP są mało efeywe lub eprzydae [ ], co zwązae es przede wszysm z oeczoścą uwzględea ograczeń (, maących, w ogólym przypadu, złoŝoy charaer. Z ego powodu problem wyzaczaa ruchu aleŝy rozdzelć a eapy, oddzele plauąc ruch bez przeszód, oddzele z ch uwzględeem. Zae algorymy plaowaa [4] wymagaą geerowaa sa przesrze ofguracye UM RP, wyboru a e drog mędzy węzłowym puam raeor z asępym przeglądaem e węzłów przy aalze przeszód. W ym przypadu [], wymagae es osruowae fuc bazowych, uwzględaących ograczea ( przy plaowau w przesrze arezańse. Wymeoe uwag cechy szczególe plaowaa ruchów wymagaą uwzględea przy oreślau oleośc rozwązywaych problemów ze względu a ompleość rozwązaa, moŝlwośc asępe auomayzac ałady oblczeowe. Dla zauomayzowaego plaowaa ruchów w ogólym przypadu oecza es reesraca geomeryczych, emayczych dyamczych charaerysy UM RP, obeu mapulowaa (OM środowsa oaczaącego. W ym celu wyorzysao zmodyfoway sformalzoway ops proeowe emay sysemu (PKS RP, OM środowsa oaczaącego [5], a aŝe paramery dyamcze UM RP. Zagadee plaowaa ruchów podzeloo a dwa podsawowe eapy, przedsawoe a rys.. Na perwszym eape przeprowadza sę plaowae emaycze drogą rozwązaa zagadea brzegowego z waruam począowym (, órym są puy węzłowe raeor dwa perwsze ograczea przedsawoe w wyraŝeu (. Przy ym, dla puów węzłowych rozwązue sę odwroe zadae emay (OZK poprzez wsępe geerowae przypadowych ofgurac począowych z asępym wyorzysaem meody Gaussa-Sedela. Orzymay zbór ofgurac, oreślaących sa UM w węzłowych puach raeor z wyorzysaem PKS, RP OM, aalzue sę ze względu a obecość przeszód perwszego drugego rodzau (środowso oaczaące samoprzecęce UM RP z reesracą OM z wyorzysaem R-fuc w forme predyaów. Orzymay w e sposób zbór ścęy (5 saow rezula emaycze aalzy UM RP w węzłowych puach raeor [5]: Q { q F ( q M Mapulao r( q Barrers (, Ø, Mapself, (5 q M macerz połoŝea oreac chwyaa RP w -ym węzłowym puce raeor; F q rówae macerzowe, wąŝące macerz ( sau UM RP z weorem współrzędych uogóloych; q weor współrzędych uogóloych q { q } ; Mapulao r( q {, y, z MapulaoRFuc(, y, z, 0} q zaps przesrze sończoe zamowae przez UM RP, dla óre oreśloo warość R-fuc ze względu a prze- Mapulao rrfuc, y, z, q ; szody rodzau ( Barrers y z BarrersRFuc ( y z {,,,, 0} zaps przesrze sończoe zamowae przeszodam, dla óre oreśloo warość R-fuc ze względu a ogół przeszód (,, BarrersRFuc y z ; Mapself ( q Mapulaor ( q Mapulaor ( q Mapulao r q, + fuca przeszody drugego rodzau; ( umer ofgurac dla -ego puu węzłowego raeor; umer ogwa emayczego od podsawy do OR UM RP dla -ego puu węzłowego raeor. 9

3 OT OM formaca źródłowa Paramery dyamcze RP Paramery geomerycze emaycze:. Sformalzoway ps PKS OT ПКС OT U l O ype [ p, ]}. Ops OM { c p N ОМ l ПРm lc O ype [ p p ] l L m M, ОМd ПР m Jy, l l L m m M. Masy człoów NUM. Tezory bezwładośc człoów Jy m 3. Supoe środ mas człoów. 4. Paramery apędów ze wsazaem ograczeń ch serowaa.. Sformalzoway ops PKS RP ПКС ПР c m m M l O ype [ p p] τ ( lv S. Zbór podsawowych puów raeor przemeszczeń OR mędzy zespołam ze wsazaem weorów podeśca do realzowaych zadań OT ТР { GD [, y, z, o, p, ]}, K ou, K K ТР { GD [, y, z, o, p, ]} K e a p Peły model dyam UM RP & A + bn(u + fh ( q + fh( q, Model dyam NUM P H ( q + h( q, H(q - macerz bezwładośc NUM; h(q,q* - macerz sł odśrodowych Corolsa grawacyych Model dyam uładu apędowego RP q & Aq + bu + fp A, b, f - macerze weory sałych paramerów uładu apędowego. Dysreyzaca raeor loalych q ( ma S T q ( S T T ( q q / S + Normowae prędośc ruchu człoów UM RP {( q + q / m a }, J, K / Aalza samoprzecęca sref edozwoloych przesrze robocze RP: Mapulaor ( q ( S T Barrers Mapself ( q ( S T Oreslee zboru ofgurac dla węzłowych puów raeor: - geerowae NK; - rozwązae OZK. e a p Rozwązae zagadea emay. Uworzee zboru dysreych cylczych raeor w przesrze arezańse. Uworzee zboru cylczych raeor (wyorzysae programowaa dyamczego s s s s s s+ s W F (, u w ( q q s s s s s s + s s s s u U O ( m ( F ( f (, u O ( f (, u u( ϕ ( s, s, s S, K Koreca zdysreyzowaych raeor loalych. Rezulay. Subymale cylcze raeore RP według oreśloego fucoału.. Nomale serowae według sop ruchlwośc UM RP. 3. Ocea aładów a wyoae przemeszczee. Rys.. Podsawowe eapy zauomayzowaego plaowaa ruchów UM RP 0

4 TECHNOLOGA AUTOMATYZACJA MONTAśU /009 Dla aalzy emaycze moŝlwośc realzac omalego ruchu OR UM RP z uwzględeem drugego wyraŝea ograczea ( przeprowadza sę dysreyzacę raeor mędzy e puam węzłowym, załadaąc edoczesą realzacę ruchu wszysch sop ruchlwośc z asępym rozwązaem OZK w dysreych momeach czasu ruchu. W ym celu przeprowadza sę ormowae prędośc ruchu wszysch człoów UM RP, załadaąc rapezową zmaę prędośc dla adłuŝszego czasu prześca mędzy sąsedm węzłam raeor ma :, {( +, / ma } ; J ; K q & q q Załadaąc lczbę przedzałów dysreyzac S, ofguraca UM RP q ( s T, gdze T ( q + q / S es sprawdzaa a wysępowae przecęca z przeszodam perwszego drugego rodzau z wyorzysaem R-fuc edego ypu. W przypadu zalezea sę UM RP w edozwoloe srefe w pewym przedzale s przeprowadza sę orecę ofgurac z wyorzysaem algorymu [5], daącą ścęą przesrzeń ofguracyą, zawarą mędzy sąsedm węzłowym puam raeor woół edozwoloych sref UM RP. Celem drugego podsawowego eapu plaowaa ruchu z uwzględeem dyam UM RP es wybór opymale raeor odpowadaące osrucyym zewęrzym ograczeom ruchu. W celu orzymaa ocey weora serowaa propoue sę wyorzysae a ym eape pełego modelu dyam, obemuącego dyamę ośego uładu mapulacyego (NUM apędów. NezaleŜe od formalzmu przyęego za podsawę do ułoŝea rówań dyam NUM RP, ch forma weorowa moŝe być przedsawoa w forme macerzowe []: H ( q & + h( q, P (6, (7 H ( q macerz bezwładośc UM RP; h( q, weor macerz sł odśrodowych Corolsa grawacyych; P weor momeów uogóloych, przyłoŝoych do człoów; oreślee momeów uogóloych es moŝlwe z wyorzysaem lowych model dyam [] częśc apędowe RP (8 & A + bu + fp, (8 weor przedsawea współrzędych uogóloych apędu: sla prądu sałego { s, s&, }, apędu hydraulczego peumayczego { l, l &, p} weor sł uogóloych P odpowedo; u weor serowaa apędów; А, b, f macerz weory osrucyych lub eleryczych paramerów apędów, órych awa posać zaleŝy od ypu apędów. Oprócz oreśloych А, b, f w [] rozparzoo model learyzac apędu peumayczego z regulacą dławeową. Peły model dyam UM RP w forme macerzowe (9 z uwzględeem ograczeń serowaa (0 moŝa przedsawć w asępuący sposób: & A + bn( u + fh( q & + fh( q, ; (9 u, u < u N( u u, u u u u, u > u,ma,ma,ma,ma 0,ma,ma, (0 [ q,, ] weor sau UM RP. Zgode z [] wyraŝee (9 w przesrze saów UM RP względem serowaa u moŝa przepsać w forme macerzowe: u ϕ β β β & α T ( ( ( ( T ( ( (,( α (, ( β rozszerzoe macerze w posac: α( ( A + Fh( ( [[0 H ( q] [ F] 0] β ( B( [[0 H ( q] [ F] 0] ; edosowa macerz dagoala wymarowośc ; [ ] T operaca raspozyc macerzy. Przy poszuwau opymale raeor w ścęe przesrze ofguracye, orzymae a eape emayczego plaowaa ruchu, sosue sę meodę dysreego programowaa dyamczego z uwzględeem (. Jao fucę celu rozparzoo mmum obszaru ruchów UM RP: W Fs ( s, us w ( qs+ qs, ( w &. ml ql l ma / Ruch UM mędzy s podsawowym puam raeor w zdysreyzowae przesrze saów, sosuąc (0 ( moŝa przedsawć asępuącą zaleŝoścą:

5 ( s ( s + Tα ( s ( + β ( ( s u ( + s ( s u f,. (3 s Rozparuąc graf ruchu weora współrzędych uogóloych od ego sau ońcowego w (+-ym puce węzłowym do -go sosuąc zasadę opymalośc, oleo oreśla sę drogę, a aŝdym rou óre od sau ońcowego warość fuc aładów es mmala: ( Os s m m us U s ( F ( f (, u + O ( f ( u s s s s s s s s (4 Us obszar dopuszczalych warośc weora serowaa a s-ym rou. ( Przy poszuwau opymale warośc s s O, sosuąc wyraŝee (, a s-ym rou wysępue serowae opymale s ϕ s, (5 u( ( órych ogół przy wszysch s dae oleość opymalych serowań u s,. s S; K UM RP. Jao fuce celu mogą być rozparzoe e, wyraŝaące eergeycze czasowe ałady a realzacę ruchów. LTERATURA. Тимофеев А. В. Адаптивные робототехнические комплексы. Л.: Машиностроение. Ленингр. отдние, с.: ил.. Вукобратович М. Стокич Д.: Управление манипуляционными роботами: теория и прило-жения. М.: Наука, Кобринский А. А., Кобринский А. Е.: К построению движений манипуляционных систем. Докл.АН СССР т С Механика промышленных роботов: Учеб. пособие для втузов: в 3т. /Под ред К. И. Фролова, Е. И. Воробьева. Кн. : Кинематика и динамика / Е. И. Воробьев, С. А. Попов, Г. И. Шевелева. М.: Высш. шк., с. 5. Богдановський М. В., Кирилович В. А., Ковбаса Н. А., Нужда Т. Е.: Методика автоматизованого кінематичного формування програмних траєкторії переміщення схвату промислового робота при синтезі роботизованих механоскладальних технологій // Вісник ЖДТУ. Технічні науки (3. С Малышев В. А., Тимофеев А. В.: Алгоритмы построения программных движений мани-пуляторов с учетом конструктивных ограничений и препятствий. // Изв. АН СССР. Техническая кибернетика С WNOSK Rozparzoa oleość eapów zadań przy dalsze algorymcze programowe realzac pozwol uzysać subopymale rozwązae zagadea plaowaa ruchu Doc. dr Ŝ. V. Kyrylovch oraz dr Ŝ. M. Bogdaows są pracowam śyomrsego syuu Ŝymeryo-Techczego w śyomerzu, Uraa, e-mal: r _v@ze.zhomr.ua NOWE KSĄśK W Wydawcwe Nauowym syuu Techolog Esploaac PB w Radomu wydao w 008 r. sąŝę Teora Ŝyera Sysemów Zasady zasosowae myślea sysemowego. KsąŜa opracowaa przez prof. Czesława Cempela es podręczem aademcm dla sudeów dooraów wydzałów polechczych. Główe rozdzały sąŝ: Przedmowa.. Teora Ŝyera Sysemów wprowadzee porzeby.. Myślee sysemowe, drog rozwou sa obecy. 3. Podsawowe byy dee eor sysemów sysemy, holoy ch własośc. 4. Cyl Ŝyca sysemów. 5. Modele sysemów ch zachowae. 6. owacye rozwązywae problemów 7. Proeowae ocepcye sysemów 8. Wybór rozwązań sysemowych ocea, opymalzaca, decyza. 9. Ŝyera wruala w Ŝyer sysemów. 0. Wedza w gospodarce w społeczeńswe.. Zaończee. Leraura źródła. 3. des. Załącz. KsąŜa formau B5 w warde oładce zawera 9 sro, 5 pozyce wyorzysae leraury, 3 rysu, 7 olorowych lusrac oszue w sprzedaŝy wysyłowe 35 zł (e-mal: syu@ee.radom.pl. Opracował: Jerzy Łuars

Zmiana bazy i macierz przejścia

Zmiana bazy i macierz przejścia Auomaya Roboya Algebra -Wyład - dr Adam Ćmel cmel@agh.edu.pl Zmaa bazy macerz prześca Nech V będze wymarową przesrzeą lową ad całem K. Nech Be e będze bazą przesrze V. Rozważmy ową bazę B e... e. Oczywśce

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna Ćwiczenia. J. de Lucas

Analiza Matematyczna Ćwiczenia. J. de Lucas Aalza Matematycza Ćwczea J. de Lucas Zadae. Oblczyć grace astępujących fucj a lm y 3,y 0,0 b lm y 3 y ++y,y 0,0 +y c lm,y 0,0 + 4 y 4 y d lm y,y 0,0 3 y 3 e lm,y 0,0 +y 4 +y 4 f lm,y 0,0 4 y 6 +y 3 g lm,y

Bardziej szczegółowo

Wymiarowanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego pojemność sektora, płynność

Wymiarowanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego pojemność sektora, płynność -6- yarowae bezpeczeńswa ruchu loczego poeość seora płyość eoy geoerycze wspoagae orolera ruchu loczego saź zwązae z zw. poeoścą seora orol saź aośc ruchu loczego płyość ruchu asyala lczba operac loczych

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZT.. Zagadee trasportowe w postac tablcy Z m puktów (odpowedo A,...,A m ) wysyłamy edorody produkt w loścach a,...,a m do puktów odboru (odpowedo B,...,B ), gdze est odberay w

Bardziej szczegółowo

TMM-2 Analiza kinematyki manipulatora metodą analityczną

TMM-2 Analiza kinematyki manipulatora metodą analityczną Opracował: dr ż. Przemysław Szumńsk Laboratorum Teor Mechazmów Automatyka Robotyka, Mechatroka TMM- Aalza kematyk mapulatora metodą aaltyczą Celem ćwczea jest zapozae sę ze sposobem aalzy kematyk mechazmu

Bardziej szczegółowo

PERMUTACJE Permutacją zbioru n-elementowego X nazywamy dowolną wzajemnie jednoznaczną funkcję f : X X X

PERMUTACJE Permutacją zbioru n-elementowego X nazywamy dowolną wzajemnie jednoznaczną funkcję f : X X X PERMUTACJE Permutacą zboru -elemetowego X azywamy dowolą wzaeme edozaczą fucę f : X X f : X X Przyład permutac X = { a, b, c, d } f (a) = d, f (b) = a, f (c) = c, f (d) = b a b c d Zaps permutac w postac

Bardziej szczegółowo

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi.

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi. 3 Metody estymacj N ( µ, σ ) Wyzacz estymatory parametrów µ 3 Populacja geerala ma rozład ormaly mometów wyorzystując perwszy momet zwyły drug momet cetraly z prób σ metodą 3 Zmea losowa ma rozład geometryczy

Bardziej szczegółowo

Immunizacja portfela

Immunizacja portfela Immuzaja porfela Sraega mmuzaj porfelowej [Redgo 9] polega a sworzeu porfela srumeów sało upoowh spełająego dwa waru: - spade e srumeów fasowh wwoła wzrosem sóp spo jes w peł reompesowa przez wzros dohodów

Bardziej szczegółowo

Teoria sterowania 1 Temat ćwiczenia nr 7a: Synteza parametryczna układów regulacji.

Teoria sterowania 1 Temat ćwiczenia nr 7a: Synteza parametryczna układów regulacji. eoria serowania ema ćwiczenia nr 7a: Syneza parameryczna uładów regulacji. Celem ćwiczenia jes orecja zadanego uładu regulacji wyorzysując nasępujące meody: ryerium ampliudy rezonansowej, meodę ZiegleraNicholsa

Bardziej szczegółowo

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych Iormaa - Wład 9 - dr Bogda Ćmel cmelbog@ma.ag.edu.pl Racue różczow ucj welu zmec Z uwag a prosoę zapsu ławe erpreacje gracze ograczm sę jede do ucj lub zmec. Naurale uogólea wprowadzac pojęć a ucje zmec

Bardziej szczegółowo

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych EAIB-Iormaa-Wład 9- dr Adam Ćmel cmel@.ag.edu.pl Racue różczow ucj welu zmec Z uwag a prosoę zapsu ławe erpreacje gracze ograczm sę jede do ucj lub zmec. Naurale uogólea wprowadzac pojęć a ucje zmec zosawam

Bardziej szczegółowo

Sprzedaż finalna - sprzedaż dóbr i usług konsumentowi lub firmie, którzy ostatecznie je zużytkują, nie poddając dalszemu przetworzeniu.

Sprzedaż finalna - sprzedaż dóbr i usług konsumentowi lub firmie, którzy ostatecznie je zużytkują, nie poddając dalszemu przetworzeniu. W 1 Rachu maroeoomcze 1. Produ rajowy bruo Sprzedaż fala - sprzedaż dóbr usług osumeow lub frme, órzy osaecze je zużyują, e poddając dalszemu przeworzeu. Sprzedaż pośreda - sprzedaż dóbr usług zaupoych

Bardziej szczegółowo

METODY KOMPUTEROWE 1

METODY KOMPUTEROWE 1 MTODY KOMPUTROW WIADOMOŚCI WSTĘPN MTODA ULRA Mcał PŁOTKOWIAK Adam ŁODYGOWSKI Kosultacje aukowe dr z. Wtold Kąkol Pozań 00/00 MTODY KOMPUTROW WIADOMOŚCI WSTĘPN Metod umercze MN pozwalają a ormułowae matematczc

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH PODTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH I Pracowa IF UJ Luy 03 PODRĘCZNIKI Wsęp do aalzy błędu pomarowego Joh R. Taylor Wydawcwo Naukowe PWN Warszawa 999 I Pracowa

Bardziej szczegółowo

Funkcja generująca rozkład (p-two)

Funkcja generująca rozkład (p-two) Fucja geerująca rozład (p-wo Defiicja: Fucją geerującą rozład (prawdopodobieńswo (FGP dla zmieej losowej przyjmującej warości całowie ieujeme, azywamy: [ ] g E P Twierdzeie: (o jedozaczości Jeśli i są

Bardziej szczegółowo

Wybór projektu inwestycyjnego ze zbioru wielu propozycji wymaga analizy następujących czynników:

Wybór projektu inwestycyjnego ze zbioru wielu propozycji wymaga analizy następujących czynników: Wybór projeu wesycyjego ze zboru welu propozycj wymaga aalzy asępujących czyów:. Korzyśc z przyjęca do realzacj daego projeu. 2. Ryzya z m zwązaego. 3. Czasu, óry powoduje zmaę warośc peądza. Czy czasu

Bardziej szczegółowo

MODELE FUNKCJONALNE WYRÓWNANIA POMIARÓW OKRESOWYCH PRZY WYZNACZANIU PRZEMIESZCZEŃ POWIERZCHNI TERENU

MODELE FUNKCJONALNE WYRÓWNANIA POMIARÓW OKRESOWYCH PRZY WYZNACZANIU PRZEMIESZCZEŃ POWIERZCHNI TERENU NFRSRUKUR EKG ERENÓW WEJSKCH NFRSRUCURE ND ECGY F RUR RES Nr 6/, SK KDE NUK, ddzał w Kraowe, s. 77 86 Komsja echczej rasruury Ws odee ucjoae... adeusz Gargua DEE FUNKCJNNE WYRÓWNN RÓW KRESWYCH RZY WYZNCZNU

Bardziej szczegółowo

i = 0, 1, 2 i = 0, 1 33,115 1,698 0,087 0,005!0,002 34,813 1,785 0,092 0,003 36,598 1,877 0,095 38,475 1,972 40,447 i = 0, 1, 2, 3

i = 0, 1, 2 i = 0, 1 33,115 1,698 0,087 0,005!0,002 34,813 1,785 0,092 0,003 36,598 1,877 0,095 38,475 1,972 40,447 i = 0, 1, 2, 3 35 Iterpoaca Herte a 3 f ( x f ( x,,, 3, 4 f ( x,,, 3 f ( x,, 3 f ( x, 4 f ( x 33,5,698,87,5!, 34,83,785,9,3 36,598,877,95 38,475,97 4,447 Na podstawe wzoru (38 ay zate 87,, 5, L4 ( t 335, +, 698t+ t(

Bardziej szczegółowo

( ) L 1. θ θ = M. Przybycień Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka. = θ. min

( ) L 1. θ θ = M. Przybycień Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka. = θ. min Fukca warogodośc Nech będze daa próba losowa prosta o lczebośc z rozkładu f (x;. Fukcą warogodośc dla próby x azywamy welkość: ( x; f ( x ; L Twerdzee (Cramera-Rao: Mmala wartość warac m dowolego eobcążoego

Bardziej szczegółowo

1. MACIERZE, WEKTORY. θ θ. Wybrane z wykładów

1. MACIERZE, WEKTORY. θ θ. Wybrane z wykładów MAEMAYKA SOSOWANA I MEODY NUMERYCZNE Wybrae z wykładów. MACIERZE, WEKORY Macerz symerycza A A A + A, A A macerze symerycze Macerz aysymerycza A -A A / (A+A ) + /(A-A ) symerycza aysymerycza częśc macerzy

Bardziej szczegółowo

Projekt 2 2. Wielomiany interpolujące

Projekt 2 2. Wielomiany interpolujące Proekt Weloma terpoluące Rodzae welomaów terpoluącc uma edomaów Nec w przedzale a, b określoa będze fukca f: ec będze ustaloc m wartośc argumetu :,,, m, m L prz czm: < < L < < m m Pukt o tc odcztac azwa

Bardziej szczegółowo

(liniowy model popytu), a > 0; b < 0

(liniowy model popytu), a > 0; b < 0 MODELE EKONOMERYCZNE Model eoomercz o ops sochasczej zależośc adaego zjawsa eoomczego od czów szałującch go, wrażo w posac rówośc lu uładu rówośc. Jeśl p. rozparujem zjawso popu a oreślo owar lu grupę

Bardziej szczegółowo

Funkcja wiarogodności

Funkcja wiarogodności Fukca warogodośc Defca: Nech będze daa próba losowa prosta o lczebośc z rozkładu f (x; θ. Fukcą warogodośc dla próby x azywamy welkość: ( x; θ f ( x ; θ L Uwaga: Fukca warogodośc to e to samo co łącza

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

Prawdopodobieństwo i statystyka r. Prawdopodobeństwo statystya.05.00 r. Zadane Zmenna losowa X ma rozład wyładnczy o wartośc oczewanej, a zmenna losowa Y rozład wyładnczy o wartośc oczewanej. Obe zmenne są nezależne. Oblcz E( Y X + Y =

Bardziej szczegółowo

Analiza obwodów elektrycznych

Analiza obwodów elektrycznych Analza obwodów elerycznych Oreślene mnmalneo zboru funcj obwodowych F o { u, } Analza Wyznaczene nnych welośc charaeryzujących obwód; np. moce, sprawnośc p. Obwód eleryczny Wyznaczene warośc paramerów

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska

Politechnika Poznańska Aradusz Atcza Poltecha Pozańsa Wydzał Budowy Maszy Zarządzaa N u m e r y c z e w e r y f o w a e r o z w ą - z a e r ó w a a r u c h u o j e d y m s t o p u s w o b o d y Autor: Aradusz Atcza Promotor:

Bardziej szczegółowo

Kier. MTR Programowanie w MATLABie Laboratorium

Kier. MTR Programowanie w MATLABie Laboratorium Ker. MTR Programowane w MATLABe Laboraorum Ćw. Zasosowane bbloecznych funkcj MATLABa do numerycznego rozwązywana równań różnczkowych. Wprowadzene Układy równań różnczkowych zwyczajnych perwszego rzędu

Bardziej szczegółowo

Stateczność pojazdów szynowych i samochodowych

Stateczność pojazdów szynowych i samochodowych KISILOWSKI Jerzy ZALEWSKI Jarosław Stateczość poazdów szyowych samochodowych Słowa luczowe: stateczość, model matematyczy, poazd szyowy, poazd samochodowy Streszczee Praca zawera la róŝych podeść do zagadea

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ASYMPTOTYCZNA WYKŁADNICZEJ SIECI ZAWODNYCH SYSTEMÓW KOLEJKOWYCH

ANALIZA ASYMPTOTYCZNA WYKŁADNICZEJ SIECI ZAWODNYCH SYSTEMÓW KOLEJKOWYCH STUDIA INFORMATICA 1 Volume 33 Number 3A (17) Mchał MATAŁYCKI Polechka Częsochowska, Isyu Maemayk Swaosław STATKIEWICZ Grodzeńsk Uwersye Pańswowy ANALIZA ASYMPTOTYCZNA WYKŁADNICZEJ SIECI ZAWODNYCH SYSTEMÓW

Bardziej szczegółowo

Reprezentacja krzywych...

Reprezentacja krzywych... Reprezeacja rzywych... Reprezeacja przy pomocy fcj dwóch zmeych rzywe płase płase - jedej: albo z z f x y x [ x x2] y [ y y2] f x y g x x [ x x2] Wady: rzywe óre dla pewych x y mogą przyjmować wele warośc

Bardziej szczegółowo

ECHANIKA METODA ELEMENTÓW DRZEGOWYCH W WTBRANTCH ZAGADNIENIACH ANALIZT I OPTYMALIZACJI OKŁADOW ODKSZTAŁCALNYCH NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

ECHANIKA METODA ELEMENTÓW DRZEGOWYCH W WTBRANTCH ZAGADNIENIACH ANALIZT I OPTYMALIZACJI OKŁADOW ODKSZTAŁCALNYCH NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Z E S Z Y T Y NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ TADEUSZ BURCZYŃSKI METODA ELEMENTÓW DRZEGOWYCH W WTBRANTCH ZAGADNIENIACH ANALIZT I OPTYMALIZACJI OKŁADOW ODKSZTAŁCALNYCH ECHANIKA Z. 97 GLIWICE 1989 POLITECHNIKA

Bardziej szczegółowo

Obwody elektryczne. Stan ustalony i stan przejściowy. Metody analizy obwodów w stanie przejściowym. przejściowym. Stan ustalony i stan przejściowy

Obwody elektryczne. Stan ustalony i stan przejściowy. Metody analizy obwodów w stanie przejściowym. przejściowym. Stan ustalony i stan przejściowy Obody elerycze Meody aalzy obodó sae rzejścoym Wyład W obodze rąd sałego Warośc rądó aęć e legają zmae W obodze rąd zmeego Warośc średe secze rądó aęć e legają zmae Prądy aęca są fcjam oresoym o aej samej

Bardziej szczegółowo

Statystyczna analiza miesięcznych zmian współczynnika szkodowości kredytów hipotecznych

Statystyczna analiza miesięcznych zmian współczynnika szkodowości kredytów hipotecznych dr Ewa Wycka Wyższa Szkoła Bakowa w Gdańsku Wtold Komorowsk, Rafał Gatowsk TZ SKOK S.A. Statystycza aalza mesęczych zma współczyka szkodowośc kredytów hpoteczych Wskaźk szkodowośc jest marą obcążea kwoty/lczby

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Estymacja przedziałowa parametrów strukturalnych zbiorowości generalnej

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Estymacja przedziałowa parametrów strukturalnych zbiorowości generalnej Rachek prawdopodobeńswa saysyka maemaycza Esymacja przedzałowa paramerów srkralych zborowośc geeralej Częso zachodz syacja, że koecze jes zbadae ogół poplacj pod pewym kąem p. średa oce z pewego przedmo.

Bardziej szczegółowo

NOWE MOTODY MODELOWANIA SAMOPODOBNEGO RUCHU W SIECIACH W OPARCIU O PROCESY POISSONA Z MARKOWSKĄ MODULACJĄ 1

NOWE MOTODY MODELOWANIA SAMOPODOBNEGO RUCHU W SIECIACH W OPARCIU O PROCESY POISSONA Z MARKOWSKĄ MODULACJĄ 1 STUDIA INFORMATICA 005 Voume 6 Number (63) Rober WÓJCICKI Poecha Śąsa, Isyu Iformay NOWE MOTODY MODELOWANIA SAMOPODOBNEGO RUCHU W SIECIACH W OPARCIU O PROCESY POISSONA Z MARKOWSKĄ MODULACJĄ Sreszczee.

Bardziej szczegółowo

1. WSTĘP. METODA EULERA 1 1. WSTĘP. METODA EULERA

1. WSTĘP. METODA EULERA 1 1. WSTĘP. METODA EULERA . WSTĘP. MTODA ULRA. WSTĘP. MTODA ULRA Wprowadzee Mowacja pozawaa meod umerczc:. Rozwązwae bardzo dużc kosrukcj o złożoej geomer welu sopac swobod powżej mloa prz różorodm zacowau maerałów.. Śwadome wkorzswae

Bardziej szczegółowo

Podprzestrzenie macierzowe

Podprzestrzenie macierzowe Podprzestrzee macerzowe werdzee: Dla dwóch macerzy A B o tych samych wymarach zachodz: ( ) ( ) wersz a) R A R B A ~ B Dowód: wersz a) A ~ B stee P taka że PA B 3 0 A 4 3 0 0 E A B 0 0 0 E B 3 6 4 0 0 0

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania MODELOWANIE I PODSTAWY IDENTYFIKACJI

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania MODELOWANIE I PODSTAWY IDENTYFIKACJI Poltechka Gdańska Wydzał Elektrotechk Automatyk Katedra Iżyer Systemów Sterowaa MODELOWANIE I PODSAWY IDENYFIKACI Wybrae zagadea z optymalzacj. Materały pomoccze do zajęć ćwczeowych 5 Opracowae: Kazmerz

Bardziej szczegółowo

f f x f, f, f / / / METODA RÓŻNIC SKOŃCZONYCH niech N = 2 (2 równania różniczkowe zwyczajne liniowe I-rz.) lub jedno II-rzędu

f f x f, f, f / / / METODA RÓŻNIC SKOŃCZONYCH niech N = 2 (2 równania różniczkowe zwyczajne liniowe I-rz.) lub jedno II-rzędu METODA RÓŻIC SKOŃCZOYCH (omówee a przykładze rówań lowych) ech ( rówaa różczkowe zwyczaje lowe I-rz.) lub jedo II-rzędu f / / p( x) f / + q( x) f + r( x) a x b, f ( a) α, f ( b) β dea: a satce argumetu

Bardziej szczegółowo

Hipotezy o istotności oszacowao parametrów zmiennych objaśniających ˆ ) ˆ

Hipotezy o istotności oszacowao parametrów zmiennych objaśniających ˆ ) ˆ WERYFIKACJA HIPOTEZY O ISTOTNOŚCI OCEN PARAMETRÓW STRUKTURALNYCH MODELU Hpoezy o sonośc oszacowao paramerów zmennych objaśnających Tesowane sonośc paramerów zmennych objaśnających sprowadza sę do nasępującego

Bardziej szczegółowo

Teoria i metody optymalizacji

Teoria i metody optymalizacji Teora metoy optymalzacj Nelowe zaae optymalzacj bez ograczeń umerycze metoy teracyje optymalzacj m x R f = f x Algorytmy poszuwaa mmum loalego zaaa programowaa elowego: Bez ograczeń Z ograczeam Algorytmy

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DOBORU WARTOŚCI PROGOWEJ W BIOMETRYCZNYM SYSTEMIE UWIERZYTELNIANIA. Adrian Kapczyński Maciej Wolny

KONCEPCJA WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DOBORU WARTOŚCI PROGOWEJ W BIOMETRYCZNYM SYSTEMIE UWIERZYTELNIANIA. Adrian Kapczyński Maciej Wolny KONCEPCJA WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DOBORU WARTOŚCI PROGOWEJ W BIOMETRYCZNYM SYSTEMIE UWIERZYTELNIANIA Adra Kapczyńsk Macej Woly Wprowadzee Rozwój całego spektrum coraz doskoalszych środków formatyczych

Bardziej szczegółowo

Niezawodność. systemów nienaprawialnych. 1. Analiza systemów w nienaprawialnych. 2. System nienaprawialny przykładowe

Niezawodność. systemów nienaprawialnych. 1. Analiza systemów w nienaprawialnych. 2. System nienaprawialny przykładowe Nezawoość sysemów eaprawalych. Aalza sysemów w eaprawalych. Sysemy eaprawale - przykłaowe srukury ezawooścowe 3. Sysemy eaprawale - przykłay aalzy. Aalza sysemów w eaprawalych Sysem eaprawaly jes o sysem

Bardziej szczegółowo

PŁASKA GEOMETRIA MAS. Środek ciężkości figury płaskiej

PŁASKA GEOMETRIA MAS. Środek ciężkości figury płaskiej PŁAKA GEOMETRIA MA Środek cężkośc fgury płaskej Mometam statyczym M x M y fgury płaskej względem os x lub y (rys. 7.1) azywamy gracę algebraczej sumy loczyów elemetarych pól d przez ch odległośc od os,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZTYWNOŚCI SPRĘŻYNY ROTACYJNEJ NA CZĘSTOŚĆ DRGAŃ WŁASNYCH KOLUMNY GEOMETRYCZNIE NIELINIOWEJ OBCIĄŻONEJ SIŁĄ PODŚLEDZĄCĄ

WPŁYW SZTYWNOŚCI SPRĘŻYNY ROTACYJNEJ NA CZĘSTOŚĆ DRGAŃ WŁASNYCH KOLUMNY GEOMETRYCZNIE NIELINIOWEJ OBCIĄŻONEJ SIŁĄ PODŚLEDZĄCĄ MODLO ŻYRK 896-77X s. 77-8 Gwce PŁY ZTYOŚC PRĘŻYY ROTCY CZĘTOŚĆ DRGŃ ŁYCH KOLMY GOMTRYCZ LO OBCĄŻO ŁĄ PODŚLDZĄCĄ KRZYZTOF OKÓŁ syu Mechak Podsaw Kosrukcj Maszy Poechka Częsochowska e-ma: soko@mpkm.pcz.czes.p

Bardziej szczegółowo

Dodatek A. PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O TENSORACH.

Dodatek A. PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O TENSORACH. Dodae A. PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O TENSORACH. W eszym paragrafe czyel wprowadzoy zosae w podsawowe, abardze elemeare zagadea rachuu esorowego, główe po o, aby przyblżyć sosowaą oacę przypomeć eóre defce.

Bardziej szczegółowo

MODELE OBIEKTÓW W 3-D3 część

MODELE OBIEKTÓW W 3-D3 część WYKŁAD 5 MODELE OBIEKTÓW W -D część la wykładu: Kocepcja krzywej sklejaej Jedorode krzywe B-sklejae ejedorode krzywe B-sklejae owerzche Bezera, B-sklejae URBS 1. Kocepcja krzywej sklejaej Istotą z praktyczego

Bardziej szczegółowo

Wykład z Podstaw matematyki dla studentów Inżynierii Środowiska. Wykład 8. CAŁKI NIEOZNACZONE. ( x) 2 cos2x

Wykład z Podstaw matematyki dla studentów Inżynierii Środowiska. Wykład 8. CAŁKI NIEOZNACZONE. ( x) 2 cos2x Wykład z Podsaw maemayk dla sudenów Inżyner Środowska Wykład 8. CŁKI NIEOZNCZONE Defnca (funkca perwona) Nech F es funkcą perwoną funkc f na przedzale I, eżel F '( ) f ( ) dla każdego I. Udowodnć, że funkce

Bardziej szczegółowo

05 Klasyfikacja modeli planowania sieci dostaw Model: 1Po_1Pr_KT

05 Klasyfikacja modeli planowania sieci dostaw Model: 1Po_1Pr_KT Nr Tytuł: Autor: 05 Klasyfkacja odel plaowaa sec dostaw Model: 1Po_1Pr_KT Potr SAWICKI Zakład Systeów Trasportowych WIT PP potr.sawck@put.poza.pl potr.sawck.pracowk.put.poza.pl www.facebook.co/potr.sawck.put

Bardziej szczegółowo

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Praca Domowa:.. ( α β ( α β α β ( ( α Γ( β α,,..., ~ B, Γ + f Γ ( α + α ( α + β + ( α + β Γ α + β Γ α + Γ α + β Γ α + + β E Γ α Γ β Γ α Γ α + + β Γ α + Γ β α α + β β α β Γ α + β Γ α + Γ α + β Γ α + + β

Bardziej szczegółowo

Modelowanie niezawodności i wydajności synchronicznej elastycznej linii produkcyjnej

Modelowanie niezawodności i wydajności synchronicznej elastycznej linii produkcyjnej Dr hab. ż. Ato Śwć, prof. adzw. Istytut Techologczych ystemów Iformacyych oltechka Lubelska ul. Nadbystrzycka 36, 2-68 Lubl e-mal: a.swc@pollub.pl Dr ż. Lech Mazurek aństwowa Wyższa zkoła Zawodowa w Chełme

Bardziej szczegółowo

Matematyka ubezpieczeń majątkowych 9.10.2006 r. Zadanie 1. Rozważamy proces nadwyżki ubezpieczyciela z czasem dyskretnym postaci: n

Matematyka ubezpieczeń majątkowych 9.10.2006 r. Zadanie 1. Rozważamy proces nadwyżki ubezpieczyciela z czasem dyskretnym postaci: n Maemayka ubezpieczeń mająkowych 9.0.006 r. Zadaie. Rozważamy proces adwyżki ubezpieczyciela z czasem dyskreym posaci: U = u + c S = 0... S = W + W +... + W W W W gdzie zmiee... są iezależe i mają e sam

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Rzucamy symetryczną monetą tak długo, aż w dwóch kolejnych rzutach pojawią się,,reszki. Oblicz wartość oczekiwaną liczby wykonanych rzutów.

Zadanie 1. Rzucamy symetryczną monetą tak długo, aż w dwóch kolejnych rzutach pojawią się,,reszki. Oblicz wartość oczekiwaną liczby wykonanych rzutów. Pradopodobeństo statystya 6..3r. Zadae. Rzucamy symetryczą moetą ta długo aż dóch olejych rzutach pojaą sę resz. Oblcz artość oczeaą lczby yoaych rzutó. (A) 7 (B) 8 (C) 9 (D) (E) 6 Wsazóa: jeśl rzuce umer

Bardziej szczegółowo

Teoria Sygnałów. III rok Informatyki Stosowanej. Wykład 7 [ ] ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Analiza częstotliwościowa dyskretnych sygnałów cyfrowych

Teoria Sygnałów. III rok Informatyki Stosowanej. Wykład 7 [ ] ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Analiza częstotliwościowa dyskretnych sygnałów cyfrowych ora Sygałów III ro Ioray Sosowaj Wyła Rozważy sończoy sygał () spróboway z częsolwoścą : Aalza częsolwoścowa ysrych sygałów cyrowych p óra js wa razy węsza o częsolwośc asyalj a. Oblczy jgo rasorację Fourra.

Bardziej szczegółowo

UOGÓLNIONA ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ZYSKU W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW. 1. Wprowadzenie

UOGÓLNIONA ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ZYSKU W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW. 1. Wprowadzenie B A D A N I A O P E R A C Y J N E I D E C Y J E Nr 2 2007 Aa ĆWIĄKAŁA-MAŁYS*, Woletta NOWAK* UOGÓLNIONA ANALIA WRAŻLIWOŚCI YSKU W PREDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW Przedstawoo ajważejsze elemety

Bardziej szczegółowo

MODEL OGÓLNY MONITOROWANIA RYZYKA AWARII W EKSPLOATACJI ŚRODKÓW TRANSPORTU

MODEL OGÓLNY MONITOROWANIA RYZYKA AWARII W EKSPLOATACJI ŚRODKÓW TRANSPORTU Henry TOMASZEK Ryszard KALETA Mariusz ZIEJA Insyu Techniczny Wojs Loniczych PRACE NAUKOWE ITWL Zeszy 33, s. 5 17, 2013 r. DOI 10.2478/afi-2013-0001 MODEL OGÓLNY MONITOROWANIA RYZYKA AWARII W EKSPLOATACJI

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie metody najmniejszych kwadratów do pomiaru częstotliwości średniej sygnałów o małej stromości zboczy w obecności zakłóceń

Zastosowanie metody najmniejszych kwadratów do pomiaru częstotliwości średniej sygnałów o małej stromości zboczy w obecności zakłóceń Zasosowae meody ajmejszych kwadraów do pomaru częsolwośc średej sygałów o małej sromośc zboczy w obecośc zakłóceń Elgusz PAWŁOWSKI, Darusz ŚWISULSKI Podsawowe meody pomaru częsolwośc Zlczae okresów w zadaym

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ASPEKTY HARMONOGRAMOWANIA PROCESU MAGAZYNOWEGO

WYBRANE ASPEKTY HARMONOGRAMOWANIA PROCESU MAGAZYNOWEGO PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 64 Transpor 28 Tomasz AMBROZIAK, Konrad LEWCZUK Wydzał Transporu Polechnk Warszawske Zakład Logsyk Sysemów Transporowych ul. Koszykowa 75, -662 Warszawa am@.pw.edu.pl;

Bardziej szczegółowo

Józef Beluch Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. Wpływ wag współrzędnych na wyniki transformacji Helmerta

Józef Beluch Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. Wpływ wag współrzędnych na wyniki transformacji Helmerta Józef Beluch Akadema Górczo-Hutcza w Krakowe płw wag współrzędch a wk trasformacj Helmerta . zór a trasformację współrzędch sposobem Helmerta: = c + b = d + a + a b () 2 2. Dwa modele wzaczea parametrów

Bardziej szczegółowo

POMIAR PARAMETRÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH METODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU

POMIAR PARAMETRÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH METODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU Pomiar paramerów sygnałów napięciowych. POMIAR PARAMERÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH MEODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZEWARZANIA SYGNAŁU Cel ćwiczenia Poznanie warunków prawidłowego wyznaczania elemenarnych paramerów

Bardziej szczegółowo

TWIERDZENIE FRISCHA-WAUGHA-STONE A A PYTANIE RUTKAUSKASA

TWIERDZENIE FRISCHA-WAUGHA-STONE A A PYTANIE RUTKAUSKASA Uniwersye Szczecińsi TWIERDZENIE FRISCHA-WAUGHA-STONE A A PYTANIE RUTKAUSKASA Zagadnienia, óre zosaną uaj poruszone, przedsawiono m.in. w pracach [], [2], [3], [4], [5], [6]. Konferencje i seminaria nauowe

Bardziej szczegółowo

Ż ć Ó Ś Ó ć Ę Ó Ś ź Ż Ż Ó Ż ź Ó ÓŚ Ć Ó ź Ó ź Ó Ź ć Ę Ó Ś Ż Ó Ó Ń Ą ź ź Ź Ś Ą Ą Ś Ą Ś ć ć ź ź Ó Ó Ę Ź Ą Ź Ę ĘŚ ć ź Ę Ę ź Ę ć Ś Ś Ę Ż Ż ć Ść ć ć Ń Ż Ś ć Ż Ż Ż Ż Ż Ó Ą Ę Ę Ę Ą Ż Ż Ż Ź Ż ć Ś Ż Ż Ż Ż Ż ć Ś

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE TEMATY ZADAŃ PROJEKTOWYCH

PRZYKŁADOWE TEMATY ZADAŃ PROJEKTOWYCH PRZYKŁADOWE TEMATY ZADAŃ PROJEKTOWYCH Z PRZEDMIOTU EWOLUCYJNE METODY OPTYMALIZACJI. Rozwązać zadae zadaa załaduku (plecakowego z ograczeam a dopuszczale wymary oraz cężar []: a algorytmem symulowaego wyżarzaa.

Bardziej szczegółowo

WSPOMAGANIE DECYZJI - MIŁOSZ KADZIŃSKI LABORATORIUM II PROGRAMOWANIE CELOWE, ILORAZOWE I MIN-MAX. min. min

WSPOMAGANIE DECYZJI - MIŁOSZ KADZIŃSKI LABORATORIUM II PROGRAMOWANIE CELOWE, ILORAZOWE I MIN-MAX. min. min WSPOMAGANIE DECYZJI - MIŁOSZ KADZIŃSKI LABORAORIUM II PROGRAMOWANIE CELOWE, ILORAZOWE I MIN-MAX Probley prograowae celowego lorazowego to probley prograowae ateatyczego elowego, który oża sktecze zlearyzować

Bardziej szczegółowo

Równania rekurencyjne

Równania rekurencyjne Rówaa reurecyje Ja stosować do przelczaa obetów obatoryczych? zaleźć zwąze reurecyjy, oblczyć la początowych wartośc, odgadąć ogóly wzór, tóry astępe udowaday stosując ducję ateatyczą. W etórych przypadach,

Bardziej szczegółowo

FUNKCJE DWÓCH ZMIENNYCH

FUNKCJE DWÓCH ZMIENNYCH FUNKCJE DWÓCH MIENNYCH De. JeŜel kaŝdemu puktow (, ) ze zoru E płaszczz XY przporządkujem pewą lczę rzeczwstą z, to mówm, Ŝe a zorze E określoa została ukcja z (, ). Gd zór E e jest wraźe poda, sprawdzam

Bardziej szczegółowo

TRANZYSTORY POLOWE JFET I MOSFET

TRANZYSTORY POLOWE JFET I MOSFET POLTECHNKA RZEZOWKA Kaedra Podsaw Elekroiki srukcja Nr5 F 00/003 sem. lei TRANZYTORY POLOWE JFET MOFET Cel ćwiczeia: Pomiar podsawowych charakerysyk i wyzaczeie paramerów określających właściwości razysora

Bardziej szczegółowo

Wnioskowanie statystyczne dla korelacji i regresji.

Wnioskowanie statystyczne dla korelacji i regresji. STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 6 Woskowae statstcze dla korelacj regresj. Aalza korelacj Założee: zmea losowa dwuwmarowa X, Y) ma rozkład ormal o współczku korelacj ρ. X, Y cech adae rówocześe. X X X...

Bardziej szczegółowo

PROBLEM ODWROTNY DLA RÓWNANIA PARABOLICZNEGO W PRZESTRZENI NIESKOŃCZENIE WYMIAROWEJ THE INVERSE PARABOLIC PROBLEM IN THE INFINITE DIMENSIONAL SPACE

PROBLEM ODWROTNY DLA RÓWNANIA PARABOLICZNEGO W PRZESTRZENI NIESKOŃCZENIE WYMIAROWEJ THE INVERSE PARABOLIC PROBLEM IN THE INFINITE DIMENSIONAL SPACE JAN KOOŃSKI POBLEM ODWOTNY DLA ÓWNANIA PAABOLICZNEGO W PZESTZENI NIESKOŃCZENIE WYMIAOWEJ THE INVESE PAABOLIC POBLEM IN THE INFINITE DIMENSIONAL SPACE S r e s z c z e n e A b s r a c W arykule skonsruowano

Bardziej szczegółowo

Badanie współzależności dwóch cech ilościowych X i Y. Analiza korelacji prostej

Badanie współzależności dwóch cech ilościowych X i Y. Analiza korelacji prostej Badane współzależnośc dwóch cech loścowych X Y. Analza korelacj prostej Kody znaków: żółte wyróżnene nowe pojęce czerwony uwaga kursywa komentarz 1 Zagadnena 1. Zwązek determnstyczny (funkcyjny) a korelacyjny.

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 7-8

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 7-8 Stasław Cchock Natala Nehreecka Zajęca 7-8 . Testowae łączej stotośc wyraych regresorów. Założea klasyczego modelu regresj lowej 3. Własośc estymatora MNK w KMRL Wartość oczekwaa eocążoość estymatora Waracja

Bardziej szczegółowo

3 OBLICZANIE ROZPŁYWÓW MOCY

3 OBLICZANIE ROZPŁYWÓW MOCY A. Kac: Systey eletroeergetycze 45 3 OBLICAIE ROPŁWÓW MOC 3. Rozpływ ocy w zaętych secach eletroeergetyczych (SEE) Oblczae rozpływów ocy a a celu wyzaczee stau ustaloego sec eletroeergetycze prądu przeeego,

Bardziej szczegółowo

MATEMATYKA STOSOWANA W INŻYNIERII CHEMICZNEJ

MATEMATYKA STOSOWANA W INŻYNIERII CHEMICZNEJ MATEMATYKA STOSOWANA W INŻYNIERII CHEMICZNEJ Wykład Układy rówań metody aaltycze Metody umerycze rozwązywaa rówań lczbowych Prof. Ato Kozoł, Wydzał Chemczy Poltechk Wrocławskej ROZWIĄZYWANIE UKŁADÓW RÓWNAŃ

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Istytut Iżyer Ruchu Morskego Zakład Urządzeń Nawgacyjych Istrukcja r 0 Wzory do oblczeń statystyczych w ćwczeach z radoawgacj Szczec 006 Istrukcja r 0: Wzory do oblczeń statystyczych

Bardziej szczegółowo

Indukcja matematyczna

Indukcja matematyczna Iducja matematycza Twerdzee. zasada ducj matematyczej Nech T ozacza pewą tezę o lczbe aturalej. Jeżel dla pewej lczby aturalej 0 teza T 0 jest prawdzwa dla ażdej lczby aturalej 0 z prawdzwośc tezy T wya

Bardziej szczegółowo

IN ŻYNIE R IA S R O D O W IS K A

IN ŻYNIE R IA S R O D O W IS K A ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLISKIEJ JANUARY BIEŃ KONWENCJONALNE I NIEKONWENCJONALNE PRZYGOTOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH DO ODWADNIANIA IN ŻYNIE R IA S R O D O W IS K A Z. 27 A GLIWICE 1986 POLITECHNIKA ŚLĄSKA

Bardziej szczegółowo

J. Wyrwał, Wykłady z mechaniki materiałów METODA SIŁ Wprowadzenie

J. Wyrwał, Wykłady z mechaniki materiałów METODA SIŁ Wprowadzenie J. Wyrwał Wykłady z mechak materałów.. ETODA SIŁ... Wprowadzee etoda sł est prostą metodą rozwązywaa (obczaa reakc podporowych oraz wyzaczaa sł przekroowych) statycze ewyzaczaych (zewętrze wewętrze) układów

Bardziej szczegółowo

06 Model planowania sieci dostaw 1Po_1Pr_KT+KM

06 Model planowania sieci dostaw 1Po_1Pr_KT+KM Nr Tytuł: Autor: 06 Model plaowaa sec dostaw 1Po_1Pr_KT+KM Potr SAWICKI Zakład Systeów Trasportowych WIT PP potr.sawck@put.poza.pl potr.sawck.pracowk.put.poza.pl www.facebook.co/potr.sawck.put Przedot:

Bardziej szczegółowo

ROZWIĄZYWANIE DWUWYMIAROWYCH USTALONYCH ZAGADNIEŃ PRZEWODZENIA CIEPŁA PRZY POMOCY ARKUSZA KALKULACYJNEGO

ROZWIĄZYWANIE DWUWYMIAROWYCH USTALONYCH ZAGADNIEŃ PRZEWODZENIA CIEPŁA PRZY POMOCY ARKUSZA KALKULACYJNEGO OZWIĄZYWAIE DWUWYMIAOWYCH USALOYCH ZAGADIEŃ PZEWODZEIA CIEPŁA PZY POMOCY AKUSZA KALKULACYJEGO OPIS MEODY Do rozwązana ustalonego pola temperatury wyorzystana est metoda blansów elementarnych. W metodze

Bardziej szczegółowo

... MATHCAD - PRACA 1/A

... MATHCAD - PRACA 1/A Nazwsko Imę (drukowaym) KOD: Dzeń+godz. (p. Śr) MATHCAD - PRACA /A. Stablcuj fukcję: f() = s() + /6. w przedzale od a do b z podzałem a rówych odcków. Sporządź wykres f() sprawdź, le ma mejsc zerowych.

Bardziej szczegółowo

6. *21!" 4 % rezerwy matematycznej. oraz (ii) $ :;!" "+!"!4 oraz "" % & "!4! " )$!"!4 1 1!4 )$$$ " ' ""

6. *21! 4 % rezerwy matematycznej. oraz (ii) $ :;! +!!4 oraz  % & !4!  )$!!4 1 1!4 )$$$  ' Memy fow 09..000 r. 6. *!" ( orz ( 4 % rezerwy memycze $ :;!" "+!"!4 orz "" % & "!4! " $!"!4!4 $$$ " ' "" V w dowole chwl d e wzorem V 0 0. &! "! "" 4 < ; ;!" 4 $%: ; $% ; = > %4( $;% 7 4'8 A..85 B..90

Bardziej szczegółowo

Matematyczny opis ryzyka

Matematyczny opis ryzyka Aalza ryzyka kosztowego robót remotowo-budowlaych w warukach epełe formac Mgr ż Mchał Bętkowsk dr ż Adrze Powuk Wydzał Budowctwa Poltechka Śląska w Glwcach MchalBetkowsk@polslpl AdrzePowuk@polslpl Streszczee

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechia Warszawsa Wydział Samochodów i Maszy Roboczych Istytut Podstaw Budowy Maszy Załad Mechaii http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszy i podstawy automatyi semestr zimowy 206/207 dr iż. Sebastia

Bardziej szczegółowo

Portfel złożony z wielu papierów wartościowych

Portfel złożony z wielu papierów wartościowych Portfel westycyy ćwczea Na odst. Wtold Jurek: Kostrukca aalza, rozdzał 4 dr Mchał Kooczyńsk Portfel złożoy z welu aerów wartoścowych. Zwrot ryzyko Ozaczea: w kwota ulokowaa rzez westora w aery wartoścowe

Bardziej szczegółowo

Analiza spektralna stóp zwrotu z inwestycji w akcje

Analiza spektralna stóp zwrotu z inwestycji w akcje Nasz rye aptałowy, 003 r3, str. 38-43 Joaa Góra, Magdalea Osńsa Katedra Eoometr Statysty Uwersytet Mołaja Kopera w Toruu Aalza spetrala stóp zwrotu z westycj w acje. Wstęp Agregacja w eoom eoometr bywa

Bardziej szczegółowo

Różniczkowanie funkcji rzeczywistych wielu zmiennych. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski

Różniczkowanie funkcji rzeczywistych wielu zmiennych. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski Różczkowae fukcj rzeczywstych welu zmeych rzeczywstych Matematyka Studum doktoracke KAE SGH Semestr let 8/9 R. Łochowsk Pochoda fukcj jedej zmeej e spojrzee Nech f : ( α, β ) R, α, β R, α < β Fukcja f

Bardziej szczegółowo

Macierze hamiltonianu kp

Macierze hamiltonianu kp Macere halonanu p acer H a, dla wranego, war 44 lu 88 jeśl were jao u n r uncje s>; X>, Y>, Z>, cl uncje ransorujące sę według repreenacj grp weora alowego Γ j. worące aę aej repreenacj - o ora najardej

Bardziej szczegółowo

SYNTEZA MODELI I ALGORYTMÓW IDENTYFIKACJI SYTUACJI W ZARZĄDZANIU POTOKAMI TRANSPORTOWYMI

SYNTEZA MODELI I ALGORYTMÓW IDENTYFIKACJI SYTUACJI W ZARZĄDZANIU POTOKAMI TRANSPORTOWYMI Tadeusz Csows Łuasz Wojcechows YNTEZA MODELI I ALGORYTMÓW IDENTYFIKACJI YTUACJI W ZARZĄDZANIU OTOKAMI TRANORTOWYMI reszczee. W ejszej pracy dooao syezy mode agorymów deyfacj syuacj przy orogoaej sruurze

Bardziej szczegółowo

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2012, Oeconomica 297 (68) 47 54

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2012, Oeconomica 297 (68) 47 54 FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Fola Pomer. Uv. Techol. Se. 0, Oecoomca 97 (68) 7 5 Aa Ladowska, Marek Ladowsk ZASTOSOWANIE WYBRANYCH MODELI OPTYMALIZACJI DYNAMICZNEJ STRUKTURY PRODUKCJI

Bardziej szczegółowo

08 Model planowania sieci dostaw 1Po_2Pr_KT+KM

08 Model planowania sieci dostaw 1Po_2Pr_KT+KM Nr Tytuł: Autor: 08 Model plaowaa sec dostaw 1Po_2Pr_KT+KM Potr SAWICKI Zakład Systeów Trasportowych WIT PP potr.sawck@put.poza.pl potr.sawck.pracowk.put.poza.pl www.facebook.co/potr.sawck.put Przedot:

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 1 ZASADY ELEKTROMECHANICZNEGO PRZETWARZANIA ENERGII

WYKŁAD 1 ZASADY ELEKTROMECHANICZNEGO PRZETWARZANIA ENERGII WYKŁAD 1 ZASADY ELEKTROMECHANICZNEGO RZETWARZANIA ENERGII 1.1. Zasada zachowania energii. unem wyjściowym dla analizy przewarzania energii i mocy w pewnym przedziale czasu jes zasada zachowania energii

Bardziej szczegółowo

Ekonometryczne modele nieliniowe

Ekonometryczne modele nieliniowe Ekonomeryczne modele nelnowe Wykład 5 Progowe modele regrej Leraura Hanen B. E. 997 Inference n TAR Model, Sude n Nonlnear Dynamc and Economerc,. Tek na rone nerneowej wykładu Dodakowa leraura Hanen B.

Bardziej szczegółowo

WIELOWYMIAROWE REGUŁY ASOCJACJI W MODELOWANIU TENDENCJI ROZWOJOWYCH MSP

WIELOWYMIAROWE REGUŁY ASOCJACJI W MODELOWANIU TENDENCJI ROZWOJOWYCH MSP KATARZYNA BŁASZCZYK BOGDAN RUSZCZAK Poltecha Opolsa WIELOWYMIAROWE REGUŁY ASOCJACJI W MODELOWANIU TENDENCJI ROZWOJOWYCH MSP Wstęp Esploraca daych (ag. data g) zaue sę efetywy zadowae ezaych dotychczas

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i obliczenia techniczne. Równania różniczkowe Numeryczne rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych

Modelowanie i obliczenia techniczne. Równania różniczkowe Numeryczne rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych Moelowanie i obliczenia echniczne Równania różniczowe Numeryczne rozwiązywanie równań różniczowych zwyczajnych Przyła ułau ynamicznego E Uła ynamiczny R 0 Zachozi porzeba wyznaczenia: C u C () i() ur ir

Bardziej szczegółowo

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ,,, ~ B, β ( β β ( ( Γ( β Γ + f ( Γ ( + ( + β + ( + β Γ + β Γ + Γ + β Γ + + β E Γ Γ β Γ Γ + + β Γ + Γ β + β β β Γ + β Γ + Γ + β Γ + + β E ( Γ Γ β Γ Γ + + β Γ + Γ β β + β Metoda mometów polega a przyrówau

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie procedur modelowania ekonometrycznego w procesach programowania i oceny efektywności inwestycji w elektroenergetyce

Zastosowanie procedur modelowania ekonometrycznego w procesach programowania i oceny efektywności inwestycji w elektroenergetyce Waldemar KAMRAT Poltechna Gdańsa Katedra Eletroenergety Zastosowane procedur modelowana eonometrycznego w procesach programowana oceny efetywnośc nwestyc w eletroenergetyce Streszczene. W pracy przedstawono

Bardziej szczegółowo

Typ może być dowolny. //realizacja funkcji zamiana //przestawiajacej dwa elementy //dowolnego typu void zamiana(int &A, int &B) { int t=a; A=B; B=t; }

Typ może być dowolny. //realizacja funkcji zamiana //przestawiajacej dwa elementy //dowolnego typu void zamiana(int &A, int &B) { int t=a; A=B; B=t; } Idea: Wyzaczamy ameszy elemet w cągu tablcy zameamy go mescam z elemetem perwszym, astępe z pozostałego cągu wyberamy elemet ameszy ustawamy go a druge mesce tablcy zmeamy, td. Realzaca w C++ vod seleca

Bardziej szczegółowo

Fonetyka kaszubska na tle fonetyki słowiańskiej

Fonetyka kaszubska na tle fonetyki słowiańskiej Fonetyka kaszubska na tle fonetyki słowiańskiej (szkic i podpowiedzi dla nauczycieli) prof. UG dr hab. Dušan-Vladislav Paždjerski Instytut Slawistyki Uniwersytetu Gdańskiego Gdańsk, 21 marca 2016 r. Fonetyka

Bardziej szczegółowo

Badania operacyjne. Algorytm simpleks. Organizacja zajęć. Zaliczenie. Literatura. Program zajęć

Badania operacyjne. Algorytm simpleks. Organizacja zajęć. Zaliczenie. Literatura. Program zajęć Algorytm smpleks adaa operacyje Wykład adaa operacyje dr hab. ż. Joaa Józefowska, prof.pp Istytut Iformatyk Orgazacja zajęć 5 godz wykładów dr hab. ż. J. Józefowska, prof. PP Obecość a laboratorach jest

Bardziej szczegółowo