- 1 - PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 37 IM.KS.JANA TWARDOWSKIEGO KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2013/2014 Program profilaktyki szkolnej powstał jako kontynuacja programu funkcjonującego w naszej placówce w poprzednich latach. Obecny program w stosunku do poprzedniego zawiera aktualizacje wynikające z wprowadzonych zmian aktów prawnych jak również został poszerzony o nowe doświadczenia i wnioski. I.WSTĘP 1. Profilaktyka jest ogółem działań zapobiegawczych niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. 2. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii, przeciwstawiania się niepożądanym zjawiskom. 3. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia.
- 2 - II. Wykaz aktów prawnych zobowiązujących szkołę do prowadzenia działań profilaktycznych: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.) Rozporządzenie Ministra edukacji i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 ze zmianami). 1. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009r. NR4, poz. 17) 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( tekst jednolity Dz. U. z 2002r.Nr 147, poz. 1231; Dz. U z 2007r. Nr 70, poz. 473) 3. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r. ( Dz. U. z 2005r. Nr 179, poz.1485 z późniejszymi zmianami: DZ. U. z 2006r. Nr 7 poz. 47 i 48 ; Dz. U. z 2006r Nr 66 poz.469; Nr 120 po. 826 4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 ( tekst jednolity: Dz. U. z 2002r.Nr11,poz.109 z późniejszymi zmianami) 5. Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 10, poz. 55 z późniejszymi zmianami) 6. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26 z 2003r., poz.226 ) 7. Rozporządzenie MENiS z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznoicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 46) 8. Rozporządzenie MENiS z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 0 poz. 532).
- 3-9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011.r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016 (Dz. U. z 2011.r.Nr78, poz. 428) 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 maja 2011.r. w sprawie sposobu realizacji środków towarzyszących służących zapewnieniu skutecznego wykonania programu Owoce w szkole (Dz. U. z 2011.r.Nr 103, poz.594) 11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w spawie organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych(dz. U. z 2010 r. Nr228, poz. 1487) W roku szkolnym 2013/2014 priorytetami wynikającymi z założeń programu profilaktycznego są: - Zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. - Nawiązywanie prawidłowych relacji otaczającym środowiskiem. - Eliminowanie przejawów agresji i przemocy. III. Cele programu 1. Ochrona dziecka ucznia przed agresją, uzależnieniami (kontaktem z używkami), które hamują bądź zakłócają jego rozwój. 2. Zapobieganie patologiom tj. agresja, przemoc, uzależnienia i właściwe reagowanie w chwili pojawiania się ich na terenie naszej szkoły, w środowisku lokalnym. 3. Promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu.
- 4-4. Poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel uczeń, nauczycielrodzic, uczeń rodzic, uczeń uczeń. 5. BEZPIECZEŃSTWO w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. Program profilaktyki w szkole jest kierowany do uczniów, nauczycieli i rodziców. W ramach programu profilaktyki szkolnej są realizowane : -program MEN WYPRAWKA SZKOLNA -miejski program prewencyjno-profilaktyczny BEZPIECZNE DZIECKO- PRZYJACIEL SZNUPKA -program OWOCE W SZKOLE -program SZKLANKA MLEKA DLA KAŻDEGO -program profilaktyczny MIĘDZY NAMI KOBIETKAMI - program Szkoła promująca zdrowie -program Miejska dżungla IV. Działy programu 1. Profilaktyka uzależnień. 2. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych. 3. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. 4. Promowanie zdrowego stylu życia oraz zachowania i zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 5.Współpraca z rodzicami i instytucjami oraz organizacjami zajmującymi się profilaktyką uzależnień. Wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej. 6.Uwrażliwienie na wydarzenia w otaczającej rzeczywistości i wynikające stąd konsekwencje do życia we współczesnym świecie.
- 5 - DZIAŁ PROGRAMU I. Profilaktyka uzależnień. CELE 1. Dostarczanie wiedzy o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków. 2. Uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania. 3. Nabycie praktycznych umiejętności umożliwiających samostanowienie i obronę własnych praw. 4. Pomoc w kontaktach między osobami uzależnionymi. 5. Przestrzeganie zakazu palenia papierosów na terenie szkoły. 6. Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego korzystania z komputera. ZADANIA, SPOSÓB REALIZACJI - Realizacja wybranych tematów na zajęciach wychowawczych, poprzez wykonanie prac plastycznych, pogadanki. - Pogadanki i rozmowy na temat umiejętności odmawiania i podejmowania właściwych decyzji w sytuacjach trudnych - Wykonanie gazetek klasowych n/t szkodliwości palenia papierosów i picia alkoholu, rozmowy, pogadanki. - Projekcja filmów video, referaty, prelekcje, plakaty na temat uzależnień. -Dyżury nauczycieli i uczniów na przerwach. - Zorganizowanie wystawy książek i czasopism pod hasłem Uzależnieniom stop. TERMIN jesień 2013 wiosna 2014. ODPOWIEDZIAL NI nauczyciele, bibliotekarze, cały personel szkoły, psycholog II. Kształtowanie 1. Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami. -Pogadanki, dyskusje na godzinach do w miarę potrzeb
- 6 - umiejętności interpersonalnych. 2. Wzmacnianie poczucia przynależności do grupy klasowej. 3. Ćwiczenia umiejętności wczuwania się w położenie innej osoby. 4. Organizowanie pomocy uczniom mającym problemy w szkole i w domu. 5. Wzmacnianie poczucia własnej wartości dyspozycji. - Organizowanie pomocy koleżeńskiej koła samopomocy uczniowskiej w klasach. -Wspólne odrabianie lekcji w świetlicy, zajęcia dodatkowe. - Organizowanie różnorodnych kół zainteresowań zajęcia z iem. - Wyjazdy, wyjścia, wycieczki, biwaki, ogniska, imprezy szkolne i pozaszkolne. w miarę potrzeb w miarę potrzeb w miarę możliwości opiekun świetlicy nauczyciele dyrektor wicedyrektor rodzice III. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. 6. Kształtowanie właściwych postaw uczniów poprzez ukazywanie odpowiednich wzorców. 7. Kształtowanie poprawnej komunikacji. 1. Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne. 2. Przeciwdziałanie i redukowanie agresji (fizycznej, psychicznej) w szkole, domu i środowisku - Integrowanie uczniów w czasie zajęć wychowawczych (np. Zaufaj drugiej osobie, Mówimy sobie miłe rzeczy ), uroczystości szkolnych oraz zajęć z edukacji filmowej. Przedstawianie inscenizacji bajek z morałem przez dzieci z niedosłuchem. - Zajęcia z wychowawcami, iem szkolnym. - Dyżury nauczycieli i uczniów podczas przerw. - Spotkania z profilaktykiem oraz przedstawicielem straży miejskiej na zgodnie z planem uczniowie nauczyciele
- 7 - lokalnym. temat zjawiska agresji wśród uczniów. 3. Uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. 4. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami. 5. Pokazanie rodzicom właściwych sposobów radzenia sobie z agresją u dzieci. - Pogadanki, rozmowy, lekcje - Pogadanki, dyskusje, scenki rodzajowe, plakaty. - Spotkania przedstawiciela poradni psychologiczno icznej z rodzicami na temat agresji w domu. w miarę potrzeb cały czas zgodnie z planem nauczyciele 6. Kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów 7. Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia. - Prowadzenie klasowych zeszytów uwag. - Zajęcia w kołach zainteresowań. Udział w konkursach recytatorskich, ortograficznych, polonistycznych, teatralnych. zgodnie z planem zgodnie z planem nauczyciele i klas nauczyciele prowadzący zajęcia i przygotowujący do konkursów 8. Działania informacyjno profilaktyczne na rzecz środowiska, szkoły i indywidualnych osób. - Umieszczenie na gazetce szkolnej i tablicy ogłoszeń, wykazu instytucji do których można się zwrócić z prośbą o pomoc. zgodnie z planem 9. Udział w miejskim programie profilaktycznym,,bezpieczne dziecko przyjaciel Sznupka. - Spotkania z przedstawicielami policji, realizacja scenariuszy zajęć dla poszczególnych klas. według planu, klas, przedstawiciele policji
- 8 - IV. Promowanie zdrowego trybu życia oraz zachowania i zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 1. Zwiększenie bezpieczeństwa w miejscach szczególnie zagrożonych (w szkole, domu i w drodze do szkoły). 2.Rady na bezpieczne ferie i wakacje. - Realizacja zasad bezpiecznej drogi do szkoły; spotkanie z policjantem, strażą miejską, pogadanki, lekcje. - Kształtowanie postaw bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych i wakacji wrzesień 2013 cały czas, nauczyciele dyżurujący 3.Realizacja rządowego programu Szkoła promująca zdrowie -Aktywizowanie uczniów do działań promujących ruch, sport, aktywny wypoczynek - Objęcie programem uczniów, rozwijanie aktywności fizycznej u dzieci, rozwój i zaspokajanie potrzeb ruchowych, wdrażanie zasad bezpiecznej zabawy na placu zabaw, nauczyciele, opiekun świetlicy 4. Propagowanie zdrowego - Korzystanie nowego miejsca na zabawę, rekreację i wypoczynek sala zabaw, wyrabianie nawyków bezpiecznej zabawy. -Promocja higieny osobistej ze szczególnym uwzględnieniem dbałości o słuch, nauczyciele, opiekun świetlicy
- 9 - trybu życia i odżywiania. -Zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia; uświadomienie uczniom, że warto inwestować w swoje zdrowie. Zorganizowanie i przeprowadzenie akcji w szkole w ramach programu Szklanka mleka dla każdego oraz Owoce w szkole. raz w roku szkolny, higienistka V. Współpraca z rodzicami i instytucjami oraz organizacjami zajmującymi się profilaktyką uzależnień. Wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej. 5. Edukacja seksualna. 1. Pogłębienie współpracy z rodzicami. 2. Objęcie uczniów programem Wyprawka szkolna. 3.Korzystanie z obiadów refundowanych przez MOPS w Katowicach oraz indywidualnych sponsorów. 4.Przyznanie uczniom spełniającym warunki stypendium. - Zajęcia w ramach programu Między nami kobietkami -Uświadamianie zmian rozwojowych w okresie adolestencji - Udział rodziców w prelekcjach dotyczących uzależnień, integracja rodziców słyszących z rodzicami dzieci z wadą słuchu, uroczystości imprezy szkolne. -Uczeń - pierwszoklasista objęty jest programem MEN Wyprawka szkolna. -Refundowanie posiłków dla uczniów przez oddział MOPS i indywidualnych sponsorów. -Wsparcie finansowomaterialne dla uczniów z rodzin o złej kondycji finansowej. zgodnie z planem wrzesień 2013 wrzesień 2013 dyrekcja,, nauczyciele, rodzice, Rada Rodziców -Wsparcie finansowe maj 2014
- 10-5.Dofinansowanie wycieczek i wyjazdów na tzw. zieloną szkołę. 6.Współpraca z MOPSEM w Katowicach. dla dzieci wyjeżdżających na wycieczki i Zieloną szkołę. -Stała współpraca z oddziałem MOPSU w Katowicach. 7. Współpraca z parafią katedralną Chrystusa Króla w Katowicach. -Stała współpraca i pomoc finansowa dzieciom parafii katedralnej Katowicach. nauczyciele,
- 11 - Praca profilaktyczna nie powinna być prowadzona jedynie w trybie doraźnych imprez i wyodrębnionych akcji, chociaż i to jest potrzebne i pożyteczne, lecz powinna stanowić zwarty blok działań profilaktycznych, realizowanych systematycznie i planowo. Niezwykle istotne jest dostrzeganie problemów, z jakimi borykają się nasi uczniowie. Stąd konieczność powtarzania badań po upływie rocznej realizacji Programu Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 37 Za realizację programu profilaktycznego odpowiedzialni są nauczyciele, i rodzice. Nadzór nad realizacją programu profilaktycznego sprawuje dyrektor/zastępca dyrektora szkoły. Po roku realizacji programu przeprowadza się ewaluację. Za ewaluację i sporządzenie raportu odpowiada szkolny. Program profilaktyczny opracowały: mgr Iwona Biskup mgr Małgorzata Dubiel mgr Ewa Mazur mgr Grażyna Guzy-Biernacka