PROGRAM PROFILAKTYKI Program zintegrowanych działań: Nasza szkoła jest bezpieczna 1
Wstęp Jedną z zasadniczych funkcji współczesnej szkoły jest jej profilaktyczna funkcja w zakresie zapobiegania różnorodnym zaburzeniom i patologicznym zachowaniom dzieci oraz edukacja uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie radzenia sobie z zagrożeniami współczesnego świata i własnego środowiska. Dlatego każdy dobrze zorganizowany system profilaktyczny powinien odpowiadać na podstawowe pytania:, co robić w jakim celu i kiedy, aby skutecznie i jak najwcześniej zapobiegać pojawieniu się niekorzystnych zjawisk w szkole i niepożądanych zachowań uczniów. Program kompleksowych działań profilaktycznych Nasza bezpieczna szkoła jest adresowany do uczniów, rodziców, wychowawców i nauczycieli. Podstawa prawna: Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych, w ramach szkolnego programu profilaktyki stanowią: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art.72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka art.3, art. 19. art.33. 3. Ustawa z dnia 07 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). 4. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 i Nr 170, poz. 1218). 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11 poz. 109 z późn. zm.). 6. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi z dnia 29 października 1982 r. (z późn. zm.). 7. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dnia 9 listopada 1995 r. 8. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997 r. (z późń. zm.). 9. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2007r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 80 poz. 542). 10. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. Nr 51, poz. 458 z późn. zm.). 11. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 10 z 2002 r. poz. 96). 12. Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej 2
prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 121 z 2002 r. poz. 1037). 13. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69). 14. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. 15. Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy iczno- icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( Dz. U. Nr 11, poz. 114). 16. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych ( Dz. U. Nr 83, poz. 562). 17. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009 r. nr 4, poz.17) 18. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy iczno-icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( Dz. U. z 2010 nr 228 poz. 1487) 19. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy iczno-icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 20. Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015 21. Priorytety edukacyjne Dzielnicy Targówek m. st. Warszawy na rok szkolny 2014/2015 22. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 23. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. 24. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV. 25. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007 2015. 26. Program Rządowy Bezpieczna i przyjazna szkoła. 27. Statut Szkoły Podstawowej nr 84 w Warszawie. 3
Cel główny Celem głównym jest rozpoznanie, diagnozowanie i eliminowanie zagrożeń występujących wewnątrz szkoły, w jej otoczeniu oraz środowisku lokalnym. Cele szczegółowe: Program profilaktyki obejmuje następujące obszary działań: 1. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. 2. Profilaktyka uzależnień. 3. Przeciwdziałanie patologiom poprzez pomoc dzieciom z rodzin ubogich 4. Zapobieganie demoralizacji uczniów. 5. Zapewnienie optymalnego rozwoju uczniów, poprzez pomoc uczniom słabym, z deficytami i niedostosowaniem społecznym oraz umożliwienie wszechstronnego rozwoju uczniom zdolnym. 6. Zapewnienie bezpiecznych warunków nauki, pracy i zabawy. 7. Wspieranie rodziny ucznia w sprawowaniu funkcji opiekuńczo- wychowawczej. 8. Promowanie zdrowego stylu życia. Szkolny program profilaktyki uwzględnia: Diagnozę zagrożeń uczniów występujących w środowisku szkolnym Pomoc iczno- iczną dla uczniów Współdziałanie z rodzicami w rozwiązywaniu problemów dzieci i młodzieży Zapewnienie obiegu informacji pomiędzy pracownikami szkoły i rodzicami Informowanie o możliwościach uzyskania pomocy specjalistycznej Wewnątrzszkolne doskonalenia nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień Podejmowanie działań przez Zespół Reagowania Kryzysowego w sytuacjach trudnych według opracowanych procedur Współdziałanie z placówkami specjalistycznymi zajmującymi się pomocą iczno- iczną Strategie działań profilaktycznych oraz interwencyjnych obejmują: Systematyczne prowadzenie w środowisku szkolnym edukacji prozdrowotnej Promocje zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród uczniów, rodziców i nauczycieli Rzetelne informowanie uczniów, rodziców i nauczycieli o szkodliwości środków i substancji uzależniających Upowszechnienie informacji o dostępnych formach pomocy osobom zagrożonym uzależnieniem Aktywny udział w zajęciach profilaktycznych 4
Współpracę z rodzicami w zakresie działań wychowawczych, profilaktycznych, interwencyjnych oraz prozdrowotnych Dokonywanie oceny efektów podejmowanych działań wychowawczoprofilaktycznych Wspieranie uczniów zagrożonych uzależnieniem, rozwijanie ich poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania różnych form aktywności, w tym aktywności pozaszkolnej, rozwijającej zainteresowania i umiejętności psychospołeczne Odpowiedzialni: Realizacja programu wymaga współdziałania wielu podmiotów w szkole jak i instytucji wspierających. Osoby odpowiedzialne w szkole to: szkoły, klas 0- VI,, świetlicy szkolnej, specjaliści (, szkolny, nauczyciel terapii icznej, logopeda), pielęgniarka szkolna,, pracownicy administracji i obsługi,, Instytucje współdziałające to np.: władze terytorialne, poradnie iczno- iczne, Straż Miejska, Policja, instytucje opiekuńczo wychowawcze, placówki służby zdrowia. Monitoring i ewaluacja programu: Metody i narzędzia diagnozowania i monitorowania realizacji programu: obserwacja zachowań uczniów, analiza dokumentacji szkolnej, wywiad, rozmowa kierowana, badania ankietowe, badania socjometryczne, analiza wytworów prac uczniów, sprawowanie nadzoru icznego przez dyrektora szkoły. 5
Zadanie Sposób realizacji Kogo dotyczy Zapobieganie agresji i przemocy Kierunek realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015 Prowadzenie Treningu Zastępowania Agresji ART terapia Prowadzenie działań opiekuńczych przez szkołę: rozpoznawanie zagrożeń reagowanie na przejawy zachowań agresywnych prowadzenie akcji plakatowej zajęcia integracyjne dla uczniów prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych w klasie spotkania zespołów klasowych prowadzenie apeli/spotkań społeczności szkolnej/społeczności klasowej dotyczącej bezpieczeństwa z uwzględnieniem problemu agresji i przemocy monitorowanie problemu agresji i przemocy Szkolenie nauczycieli i rodziców w problematyce zapobiegania agresji i przemocy. Wykłady Wszechnicy Edukacyjnej. Współpraca z odpowiednimi instytucjami we wszystkich tych przypadkach, w których potrzebna jest interwencja zewnętrzna Wykorzystanie systemu narzędzi oddziaływania na uczniów- nagrody, kary Osoby odpowiedzialne - trenerzy ART pracownicy administracji i obsługi n-le specjaliści szkolni specjaliści, Instytucje współdziałające Fundacja Dzieci Niczyje Urząd Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy,Samorząd terytorialny placówki doskonalające Policja, Straż Miejska, Patrol Szkolny, Sąd Rejonowy- Wydział Rodzinny i Nieletnich 6
Współpraca z rodzicami w zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych Przedstawienie propozycji zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych służących rozładowaniu agresji i nadmiaru energii Realizacja zadań profilaktycznych w ramach Dzielnicowej Kampanii Nie jestem obojętny, widzę, działam, PPP oraz inne instytucje organizacje, stowarzyszenia Urząd Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy Zapobieganie uzależnieniom Kierunek realizacji zadania z zakresu nadzoru icznego Nawiązanie współpracy z koordynatorami profilaktyki różnych instytucji ( prowadzenie zajęć profilaktycznych w klasach 0-VI) Kierowanie osób potrzebujących pomocy do odpowiednich instytucji,, Straż Miejska, Policja, PPP, Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Targówek, Sąd- Wydział Nieletnich i Rodzinny, kuratorzy, placówki opiekuńczo- wychowawcze, świetlice socjoterapeutyczne, poradnie specjalistyczne Współpraca ze służbami pionu prewencjipatrolowanie terenu wokół szkoły Patrol Szkolny, Policja, Straż Miejska 7
Szkolenie nauczycieli, wychowawców i specjalistów w rozwiązywaniu problemów z uczniami zagrożonymi uzależnieniem placówki doskonalające Udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych organizacje pozarządowe Wspieranie rodziców,wychowawców/nauczycieli w rozwiązywaniu problemów z uczniami zagrożonymi uzależnieniem / PPP, instytucje zajmujące się uzależnieniami Poruszanie odpowiedniej tematyki na godzinach wychowawczych ( nikotynizm, alkohol, narkomania, dopalacze, uzależnienie od komputera/internetu/ portali społecznościowych, jedzenia) różne organizacje np. Fundacja Dzieci Niczyje, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii Realizacja projektu finansowanego przez Urząd Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy: - program profilaktyczno-wychowawczy Epsilon (kształtowanie postaw tolerancji, zapobieganie pojawieniu się przemocy, sytuacji izolacji i odrzucenia) Uczniowie klas 4-5 Urząd Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy Zapobieganie patologii wynikającej z biedy Pomoc w dożywianiu: kwalifikowanie dzieci szukanie źródeł finansowania realizacja zwolnień z opłat za korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej Firma Gastro Team CPS, Rada Rodziców, sponsorzy, Prezydent Miasta Stołecznego W-wy 8
Pomoc materialna: stypendia socjalne ( I- VI) zasiłki szkolne dofinansowanie podręczników szkolnych ( II, III, VI) dofinansowanie wycieczek pomoc rzeczowa działania Szkolnego Koła Caritas, opiekun Szkolnego Koła Caritas CPS, Urząd Dzielnicy Targówek, Rada Rodziców, Caritas Diecezji Warszawsko- Praskiej, sponsorzy Wspieranie rodzin dotkniętych problemem bezrobocia, alkoholizmu: kierowanie do odpowiednich instytucji rozmowy wspierające organizowanie wypoczynku dzieciom w formie akcji Lato w mieście ; Zima w mieście Uczniowie Pedagog Psycholog Dom Samotnej Matki, instytucje wspomagające bezrobotnych, AA, świetlice socjoterapeutyczne Zapobieganie demoralizacji uczniów Uwrażliwienie na problemy społeczne i potrzeby innych ludzi nawiązanie współpracy z Hospicjum, Domem Kultury Zacisze, udział w akcjach charytatywnych poruszanie odpowiedniej problematyki na godzinach wychowawczych wolontariat na igrzyska dzieci i młodzieży niepełnosprawnej instytucje charytatywne, OSiR Targówek, DK Zacisze 9
Kształtowanie u dzieci: właściwych zachowań w stosunku do innych ludzi i zwierząt tolerancji postawy asertywnej empatii poszanowania godności i odmienności drugiego człowieka potrzeby właściwego spędzania czasu wolnego potrzeby stosowania systemu wzmocnień pozytywnych samorząd terytorialny, organizatorzy imprez masowych Kształtowanie uczniów poprzez wzmacnianie pozytywnej samooceny szacunku do siebie samego wiary w możliwości osiągania celów życiowych zainteresowania nauką szkolną silnej więzi z rodziną 10
Eliminowanie zagrożeń występujących w otoczeniu szkoły i środowisku lokalnym poprzez współpracę z Policją i Strażą Miejską: interwencja w przypadku wagarujących uczniów kontrola grup nieformalnych eliminowanie niepożądanych zachowań uczniów w szkole według procedur kryzysowych Policja, Straż Miejska, Patrol Szkolny Zapewnienie optymalnego rozwoju ucznia. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Kierunek realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015 Objęcie systemem działań uczniów o obniżonych możliwościach intelektualnych zgodnie z opiniami i orzeczeniami PPP: zajęcia wyrównawcze pomoc w odrabianiu lekcji i nadrabianiu zaległości szkolnych indywidualizacja nauczania w klasie wskazówki do pracy dla rodziców ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się zajęcia terapii icznej terapia logopedyczna zajęcia wyrównawcze indywidualizacja nauczania w klasie wskazówki do pracy dla rodziców logopedyczne badania przesiewowe z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej logopeda n-l terapii icznej PPP, świetlice socjoterapeutyczne, placówki opiekuńczo- wychowawcze, placówki służby zdrowia, Urząd m.st Warszawy, Urząd Dzielnicy Targówek, samorząd terytorialny, Biuro Edukacji m.st. Warszawy 11
stworzenie w klasie właściwych warunków do pracy z dzieckiem z ADHD terapia iczna współpraca z poradniami zdrowia psychicznego praca z rodzicami z innymi deficytami terapia czytania terapia logopedyczna zajęcia wyrównawcze zajęcia wyciszające kierowanie do właściwych poradni w celu dokładnego zdiagnozowania problemu Praca z uczniem zdolnym indywidualizacja nauczania na zajęciach edukacyjnych udział w zajęciach pozalekcyjnych ( koła zainteresowań) udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych udział w zajęciach rozwijających poza szkołą warsztaty w zakresie efektywności metod i technik uczenia się rozpoczęcie współpracy z prof. Gruszczyk- Kolczyńską w zakresie rozwijania kompetencji i uzdolnień matematycznych Tworzenie warunków dla rozwoju aktywności i uczestnictwa w życiu szkoły poprzez: włączenie samorządu uczniowskiego do procesów podejmowania decyzji 12
w sprawach ważnych dla uczniów usprawnianie przepływu informacji w szkole ( tablice informacyjne, strona www szkoły, gabloty) Wspieranie rozwoju dziecka młodszego na 1- szym i kolejnych etapach edukacyjnych w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego m.in. poprzez: rozbudzanie aktywności i ciekawości poznawczej poprzez pracę m.in. metodą projektu wyrabianie samodzielności i nawyków zdrowego odżywiania i aktywnego spędzania czasu wolnego rozwijanie kreatywności i twórczego myślenia realizacja ogólnopolskiego programu Klub młodego odkrywcy realizacja programu czytające przedszkola/szkoły, akcja książka w podróży, Edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych zgodnie z potrzebami środowiska szkolnego z wykorzystaniem specjalistów dzielnicowych instytucji Zapewnienie bezpiecznych warunków nauki i zabawy w szkole Wywieszanie w widocznych miejscach ważnych numerów telefonów Traktowanie uczniów z życzliwością, stwarzanie możliwości wyrażania własnych opinii, nie obrażającej godności innych osób 13
Dowartościowanie uczniów za osiągnięcia w nauce i zachowaniu oraz różne formy działalności ( nagrody, stypendium za wyniki w nauce/osiągnięcia sportowe; ocena z zachowania, Orły Targówka) Utrzymanie obiektu w odpowiednim stanie technicznym Przestrzeganie regulaminów dotyczących korzystania z różnych pomieszczeń na terenie szkoły i na boisku szkolnym. Uczniowie Prowadzenie pogadanek na temat bezpieczeństwa ( klasy 0-VI) w szkole i w domu. Straż Miejska, Policja, Prowadzenie zajęć edukacyjnych Wychowanie komunikacyjne : przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową Praska Auto Szkoła Udział w konkursach dotyczących bezpieczeństwa Przestrzeganie przepisów BHP w organizacji zajęć Uczniowie Policja, Straż Miejska, 14
Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa poprzez kształtowanie więzi społecznych ( przynależność do klasy, przynależność do szkoły, kultywowanie tradycji szkoły) Wspieranie rodziny ucznia w sprawowaniu funkcji opiekuńczowychowawczej Rozmowy diagnozujące z rodzicami i uczniami Rozmowy wspierające z uczniami i rodzicami Kierowanie na terapię rodzinną i indywidualną Współpraca z sądem oraz kuratorami sadowymi i społecznymi Uczniowie i ich rodziny Uczniowie i ich rodziny PPP, inne placówki terapeutyczne Sąd- Wydział Nieletni i Rodzinny Umieszczenie dzieci w placówkach opiekuńczowychowawczych Sąd, placówki opiekuńczowychowawcze, policja Promowanie zdrowego stylu życia. Działania w zakresie promocji zdrowia i Wprowadzenie dodatkowych zajęć ruchowych dla klas I-III Od zabawy do sportu Nauczyciele w-f Samorząd terytorialny 15
zdrowego trybu życia Targówek rusza po zdrowie Prowadzanie zajęć sportowych w ramach programu Otwarte obiekty sportowe Nauczyciele w-f Samorząd terytorialny Realizacja nauki pływania w klasach II, doskonalenia nauki pływania w klasach III Udział w zawodach sportowych szkolnych i pozaszkolnych. Propagowanie i promowanie aktywności fizycznej. Nauczyciele w-f Uczestniczenie w kampanii Wiem, co jem, Śniadanie daje moc organizacja przerwy śniadaniowej aktywizacja rodziców odpowiedni asortyment sklepiku szkolnego organizowanie dni Zdrowego jedzenia pogadanki nt. napojów energetycznych itp. Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Uczestniczenie w europejskim programie Szklanka mleka oraz Owoce w szkole dla uczniów klas I-III Pedagog Agencja Rynku Rolnego Uczestniczenie w akcji m.in. Czyste powietrze wokół nas ; Nie pal przy mnie proszę ; Trzymaj formę Państwowa Agencja Sanitarna 16
Prowadzenie akcji ekologicznych np. zbiórka makulatury, zużytych baterii, ochrona kasztanowców Pogadanki na temat higieny: higiena okresu dojrzewania, higiena osobista. Udzielanie porad ambulatoryjnych nauczyciel przyrody pielęgniarka nauczyciel wychowania do życia w rodzinie pielęgniarka szkolna, organizacje ekologiczne Realizowanie programów zdrowotnych m.in. Profilaktyki zdrowotnej w zakresie poprawy stanu zdrowia jamy ustnej kl. II Programy Zdrowy uczeń ( uzależnienia, odżywianie, higiena) W zakresie profilaktyki i korekcji postawy klasy IV Przesiewowe badanie słuchu klasy I i VI Wczesne wykrywanie wad wzroku i zeza klasy II fluoryzacja klasy I-VI. pierwsza pomoc Pielęgniarka szkolna, SZPZLO Warszawa-Targówek Zatwierdzono uchwałą Rady Rodziców z dnia 15.09.2014r. Przewodniczący Rady Rodziców 17