KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Teoria sportu KOD WF/I/st/30 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III rok/v semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: 15/30 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski/angielski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : /ćwiczenia 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): anatomia, antropologia, biomechanika, fizjologia, historia kultury fizycznej, metodyka wychowania fizycznego, pedagogika, psychologia. 11. CEL PRZEDMIOTU: Celem przedmiotu jest wyposażenie w system wiedzy, podstawowych umiejętności i uogólnień doświadczeń praktycznych opisujących w sposób naukowy sport jako zjawisko i jego miejsce w systemie kultury fizycznej ze 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
szczególnym uwzględnieniem: metodyki sportu dzieci i młodzieży, zapoznanie z uwarunkowaniami rozwojowymi dotyczącymi uczestnictwa w sporcie, z systemem naboru, szkolenia, selekcji i współzawodnictwa w sporcie dzieci i młodzieży, opisu aktywnego uczestnictwa w sporcie jako procesu wszechstronnie rozwijającego zdrowie, sprawność i osobowość. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 P_W01. Posiada podstawową wiedzę z innych nauk (anatomia, biochemia, fizjologia, biomechanika) i potrafi ją zastosować do opisu i analizy zjawisk związanych z wysiłkiem fizycznym o różnej intensywności. P_W02. Zna metody, formy i środki stosowane w kształtowaniu zdolności motorycznych oraz testy sprawności fizycznej służące diagnozowaniu zdolności motorycznych. P_W03. Rozumie etapy szkolenia sportowego i specyfikę szkolenia sportowego dzieci i młodzieży. Zna podstawowe zasady doboru i kwalifikacji do sportu wyczynowego oraz zasady, formy, środki i metody treningu. P_W04. Zna zasady planowania i projektowania treningu sportowego w aspekcie zdrowia i prawidłowego rozwoju psychomotorycznego. Zna specyfikę prowadzenia zajęć z dziećmi niepełnosprawnymi. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) K_W01 K_W02 K_W04 K_W09 K_W09 K_W12 K_W17 K_W26 K_W17 K_W26 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia i standardów kształcenia nauczycieli (symbol) M1_W01 M1_W02 SN_Wa M1_W01 M1_W02 M1_W04 SN_Wa SN_Wc M1_W01 M1_W02 M1_W03 M1_W04 M1_W06 M1_W07 M1_W08 M1_W09 M1_W10 M1_W11 M1_W12 SN_Wa SN_Wb SN_Wh M1_W07 M1_W08 M1_W10 M1_W11 M1_W12 SN_Wb P_U01. Posiada umiejętność formułowania i K_U15 M1_U06 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).
rozwiązywania problemów badawczych oraz potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu sportu i powiązanych z nią dyscyplin (fizjologii, biochemii, antropologii, psychologii i pedagogiki). P_U02. Umie posługiwać się metodami i technikami badań oraz stosować zasady metrologii, korzystając z dostępnych narzędzi badawczych do oceny rozwoju psychofizycznego oraz podstawowych komponentów sprawności fizycznej dzieci i młodzieży. P_U03. Potrafi organizować bezpieczne zajęcia ruchowe i sportowe. Umie oceniać prawidłowość doboru programów ćwiczeń i obciążeń w zależności od poziomu sprawności fizycznej, płci i wieku osób ćwiczących, głównie w zakresie sportu młodocianych. Posiada umiejętność planowania i prowadzenia procesu szkolenia. P_K01. Propaguje aktywność fizyczną i zachowania prozdrowotne w środowisku lokalnym wśród dzieci i młodzieży, w tym niepełnosprawnych poprzez aktywne uczestnictwo w życiu sportowym.. Jest przygotowany do pełnienia funkcji animatora czasu wolnego jako instruktor sportu oraz tworzenia programów treningowych. K_U19 K_U02 K_U22 K_U04 K_U22 K_K01 K_K11 K_K13 K_K05 K_K09 K_K14 M1_U09 M1_U10 M1_U12 SN_Uh SN_TIa SN_TIb M1_U01 M1_U02 M1_U03 M1_U05 M1_U06 M1_U07 M1_U09 M1_U11 M1_U12 SN_Ua M1_U01 M1_U02 M1_U03 M1_U04 M1_U05 M1_U06 M1_U07 M1_U08 M1_U09 M1_U11 M1_U12 M1_U13 M1_K01 M1_K02 M1_K03 M1_K04 M1_K05 M1_K06 M1_K07 M1_K08 M1_K09 SN_Kg SN_Kb SN_Kf M1_K01 M1_K03 M1_K04 M1_K05 M1_K06
13. METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Metody (sposoby) oceny 5 Typ oceny 6 Forma dokumentacji P_W01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W02 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_W03 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_W04 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U01 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U02 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U03 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_K01 zaliczenie pisemne podsumowując praca pisemna zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna 14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć Forma zajęć 7 1. Teoria sportu jako nauka i przedmiot nauczania. Geneza, zadania poznawcze i aplikacyjne. Funkcje integracyjne wobec praktyki treningu i nauk szczegółowych. Kierunki rozwoju. Miejsce w systemie nauki. 2. Sport we współczesnym świecie. Kulturowe i kreacyjne funkcje sportu. Miejsce sportu w systemie i strukturze kultury fizycznej. Formy uprawiania sportu. 3. System szkolenia sportowego - koncepcja, założenia. Wariantowość rozwiązań. Uwarunkowania efektywności. (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia P_W01, P_U01 P_W03 P_W02, P_W03, P_W04, P_U02, 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca. 7 Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
4. Struktura rzeczowa treningu - przygotowanie sprawnościowe, techniczne i taktyczne (ich miejsce i znaczenie oraz interakcje w procesie szkolenia sportowego). 5. Przygotowanie psychiczne, teoretyczne i intelektualne oraz ich znaczenie w procesie treningu. 6. Czasowa struktura treningu sportowego. Trening jako proces, etapy szkolenia i ich znaczenie dla ciągłości kariery sportowej. 7. Zasady, środki, metody i formy treningu w funkcji celów sportowych i uwarunkowań. 8. Rodzaje treningu, rodzaje przygotowania. Trening wszechstronny, ukierunkowany i specjalny. 9. Sport w kolejnych fazach ontogenezy. Szczególne uwarunkowania i cele szkolenia sportowego dzieci i młodzieży, potencjalne zagrożenia związane z uczestnictwem młodocianych w sporcie wyczynowym. 10. Etapizacja selekcji, szkolenia i współzawodnictwa na poziomie szkoły podstawowej. 11. Kryteria doboru i selekcji, czynniki warunkujące ciągłość i dynamikę tego procesu. Biologiczne i technologiczne (treningowe) czynniki sprzyjające rozpoznaniu potencjalnych możliwości rozwoju sportowego najmłodszych zawodników. 12. Sport osób niepełnosprawnych i jego miejsce w systemie sportu. Tendencje integracyjne. P_W01, P _W02, P _W03, P_W04 P_U03, P_U03, P_U03, P_U03, P_U03, P_U03, P_U03,
13. Obciążenia treningowe. Objętość i intensywność treningu. Zasady doboru i wykorzystania poszczególnych składowych w szkoleniu sportowym dzieci. 14. Przesłanki i kryteria kontroli treningu. 15. Zasady planowania. Specyfika cyklu szkolnego. 1. Ogólne informacje o przedmiocie, podstawowe ćwiczenia pojęcia terminologiczne. Literatura przedmiotu. (2) Sport wyczynowy i rekreacyjny - cel i funkcje. System szkolenia sportowego, charakterystyka podstawowych elementów składowych, stopień ich złożoności i wzajemne powiązanie. 2. Sprawność fizyczna - system pojęć, rodzaje ćwiczenia sprawności, rozwój w ontogenezie. Cechy (2) motoryczne -współzależność cech, koncepcje motoryczności. Uwarunkowania genetyczne oraz fazy sensytywne w rozwoju motoryczności człowieka. 3. Nowoczesne metody, formy i środki kształtowania ćwiczenia i oceny sprawności fizycznej. Szybkość - (2) biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 4. Szybkość - biologiczne uwarunkowania, formy ćwiczenia przejawiania, metodyka kształtowania i oceny (2) poziomu. 5. Siła mięśniowa, skoczność - biologiczne ćwiczenia uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka (2) P_U01,P_U02, P_K01, P_K01, P_U03, P_W01, P_W03, P_W03, P_U01, P_U02, P_K01, P_W01,P_W02,
kształtowania i oceny poziomu. 6. Wytrzymałość - biologiczne uwarunkowania, ćwiczenia formy przejawiania, metodyka kształtowania i (2) oceny poziomu. 7. Koordynacyjne zdolności motoryczne, gibkość - ćwiczenia biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, (2) metodyka kształtowania i oceny poziomu. 8. Kolokwium. ćwiczenia (2) 9. Przygotowanie techniczne. Nawyk ruchowy. ćwiczenia Metody nauczania ruchu. Zasady treningu (2) technicznego. Kryteria oceny. 10. Taktyka jako umiejętność organizowania i ćwiczenia prowadzenia walki sportowej. Strategia a taktyka. (2) Klasyfikacja dyscyplin sportu a wymogi taktyczne. Metody prowadzenia działań taktycznych. 11. Szkolenie sportowe dzieci i młodzieży - ćwiczenia uwarunkowania, cele i zadania. (2) 12. Etapizacja szkolenia. Charakterystyka etapów ćwiczenia szkolenia. Przykładowe rozwiązania na poziomie (2) szkolenia wszechstronnego. 13. Kwalifikacja do sportu - rodzaje etapy, kryteria ćwiczenia selekcji, efektywność kwalifikacji. (2) P_W01,P_W02, P_U03, P_K01, P_U03,P _K01, P_U03, P_K01, K_K02
P_U03,P _K01, 14. Organizacja szkolenia sportowego klasy i szkoły ćwiczenia sportowe. (2) 15. Kolokwium. Zaliczenie i wpisy do indeksów ćwiczenia (2) P_U03, P _K01, P_W01, P_W03, P_W04, P_U03, P_K01, 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Projektor multimedialny. 2. Notebook. 16. WARUNKI ZALICZENIA: - frekwencja i aktywny udział w zajęciach; - prezentacja jednego z tematów (praca w grupie); - pozytywne zaliczenie pracy kontrolnej i innych indywidualnych zadań w trakcie semestru; - zaliczenie ćwiczeń; - pozytywne zdanie egzaminu końcowego (forma pisemna; obowiązuje pełny materiał wykładów i ćwiczeń oraz znajomość podstawowej literatury przedmiotu). 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (ZALICZENIOWE): 1. Scharakteryzuj strukturę rzeczową treningu sportowego w aspekcie. 2. Wykaż i uzasadnij znacznie przygotowania teoretycznego i psychicznego w procesie treningu sportowego. 3. Dokonaj klasyfikacji i opisz metody służące do kształtowania szybkości 4. Wymień i opisz metody, formy i środki stosowane w różnych rodzajach treningu. 5. Uzasadnij potrzebę ustawicznej kontroli procesu treningu sportowego oraz kto może jej dokonywać w jakim zakresie.
16. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Jagiełło W. (2000). Przygotowanie młodego sportowca. COS, Warszawa. 2. Jaskólski E., Wołkow L., Jagiełło W. (2005). Biologiczne i pedagogiczne podstawy systemu szkolenia sportowego. COS. Warszawa, 3. Ljach W. (2003). Kształtowanie zdolności motorycznych dzieci i młodzieży, COS, Warszawa. 4. Naglak Z. (1979). Trening sportowy. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa, Wrocław, 5. Perkowski K. Śledziewski D. (1989). Metodyczne podstawy treningu sportowego. COS, Warszawa. 6. Raczek J. (1991). Podstawy szkolenia sportowego dzieci i młodzieży, RCMSzKFiS. Warszawa. 7. Ryguła I. (2000). Elementy teorii, metodyki, diagnostyki i optymalizacji treningu sportowego. AWF, Katowice. 8. Sozański H. (1999). Postawy teorii treningu sportowego. COS, Warszawa. 9. Sozanski H., Czerwiński J., Sadowski (2013). Podstawy teorii i technologii treningu sportowego. AWF Warszawa, Biała Podlaska. 10. Ulatowski T. (1992). Teoria sportu. Trening, Warszawa, t. I i II. 11. Ważny Z. (1994). Leksykon treningu sportowego. AWF, Warszawa. Wybrane artykuły w kwartalniku Trening. Wybrane artykuły w miesięczniku Sport Wyczynowy. Wybrane prace w materiałach pokonferencyjnych i pokongresowych. 8 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.
Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 15 b) Realizacja przedmiotu: ćwiczenia 30 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria 0 d) Egzamin 2 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) f) Przygotowanie się do zajęć 57 10 g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 4 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 4 końcowego i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS 3 18 75 20. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL, KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. doc. dr Stefan Litwiniuk, stefan.litwiniuk@awf-bp.edu.pl (Katedra Teorii i Praktyki Sportu, Zakład Teorii Sportu, Pokój 330) 2. dr Artur Litwiniuk, artur.litwiniuk@awf-bp.edu.pl (Katedra Wychowania Fizycznego, Zakład Edukacji Zdrowotnej, Pokój 324c) 3. dr Dariusz Gierczuk, dariusz. gierczuk@awf-bp.edu.pl (Katedra Teorii i Praktyki Sportu, Zakład Teorii Sportu, Pokój 330)