SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI realizowany w Zespole Szkół Sportowych im.janusza Kusocińskiego nr 50 w Warszawie ul. Lindego 20 na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych w roku szkolnym 2014/2015 CEL OGÓLNY: Promowanie zdrowego stylu życia. CELE OPERACYJNE: - ułatwienie poznania siebie i refleksji nad sobą, - kształtowanie postaw otwartych i asertywnych oraz bezpiecznych zachowań społecznych, - wskazanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, - kształtowanie umiejętności komunikowania się z innymi, - dostarczanie informacji o wpływie substancji uzależniających i zachowań ryzykownych na organizm człowieka oraz zagrożeniach z nimi związanych, - pomoc w dążeniu do samoakceptacji, poczucia własnej wartości i samorealizacji, - pokazanie walorów zdrowego stylu życia i drogi do satysfakcji osobistych, - dostarczenie informacji na temat zasad zdrowego żywienia, w szczególności dla osób uprawiających sport, - oferowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu, - stworzenie warunków umożliwiających wszystkim uczniom pełną integrację z grupą i społeczeństwem, - dostarczenie informacji na temat depresji u młodzieży- psychoedukacja, - dostarczenie informacji na temat zaburzeń odżywiania- psychoedukacja. 1
PODSTAWA PRAWNA: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (oświaty Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.) 2. Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977, z późn. zm.) 3. Rozporządzenie MENiS z dnia 31stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. Nr 26, poz. 226) 4. Rozporządzenie MEN z dnia 30.04.2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U poz. 532) 5. Rozporządzenie MEN z dnia 07 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324, z późn. zm.) 6..Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1489) 7. Rozporządzenie MEN z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania oraz zakresu treści dot. wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego macierzyństwa i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w Podstawie Programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. nr 67 z 1999r., poz. 756) 8. Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015. 9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury "Niebieska Karta" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta" (Dz. U. z dnia 3 października 2011 r.) 8. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. 2005 nr 180 poz. 1493) 2
PRZEPISY POZAOŚWIATOWE: 1. Konwencja o Prawach Dziecka ONZ 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 7 czerwca 1991 r. (Dz. U. nr 120 poz. 526 i 527) 2. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124) 4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016 (Dz.U. Nr 78, poz.428) 5. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 ze zm.) 6. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55) 7. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 ze zm.) DOKUMENTY WEWNĘTRZNE: 1. Statut Szkoły 2. Szkolny Program Wychowawczy 3. Plan Rozwoju Szkoły 3
I. OBSZAR DZIAŁANIA - PROMOCJA ZDROWIA SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat różnych aspektów zdrowia. REALIZACJI UWAGI - Wdrożenie Programu KIK 34 zdrowe odżywianie - projekcja filmów i prezentacji o tematyce zdrowotnej w tym odżywianie właściwe dla wieku rozwojowego i wysiłku sportowego, profilaktyka chorób, pierwsza pomoc, uzależnienia, inne wynikające z aktualnej diagnozy środowiskowej i potrzeb) - dostarczenie informacji na temat zaburzeń odżywiania- psychoedukacja - dostarczenie informacji na temat suplementów diety - organizowanie wśród uczniów konkursów wiedzy i konkursów plastycznych o problematyce zdrowotnej - prowadzenie lekcji wychowawczych oraz innych form zajęć poświęconych tematyce zdrowia i harmonijnego rozwoju młodzieży - przeprowadzenie ankiety dotyczącej zdrowia uczniów i jej analiza - zapoznanie rodziców z głównymi problemami zdrowotnymi uczniów oraz potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi charakterystycznych dla tej grupy wiekowej - samodzielne wykonywanie przez uczniów pomocy dydaktycznych związanych ze zdrowiem wykorzystywanych na zajęciach lekcyjnych - propagowanie czytelnictwa czasopism promujących zdrowy styl życia Zespół ds. promocji zdrowia Bibliotekarz szkolny Nauczyciel biologii Dyrektor szkoły Nauczyciele Pielęgniarka Dyrektor szkoły Nauczyciele poszczególnych przedmiotów Bibliotekarz szkolny Cały rok Cały rok Cały rok 4
2. Motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą. - zorganizowanie zajęć poświęconych higienie osobistej ucznia - informowanie rodziców o stanie czystości uczniów w czasie zebrań i indywidualnych rozmów Pielęgniarka Dyrektor szkoły I okres - nawiązywanie współpracy z przedstawicielami firm kosmetycznych celem pozyskania materiałów reklamowych przeznaczonych dla młodzieży broszur, próbek, kosmetyków, podpasek, wkładek, filmów, itp. Pielęgniarka 3. Działania profilaktyczne mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym. - przygotowywanie przez uczniów plakatów poświęconych tematyce chorób zakaźnych i dróg ich szerzenia się - projekcja filmów i prezentacji w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych - propagowanie naukowych informacji o szczepieniach ochronnych Zespół przyrodniczy Pielęgniarka Pielęgniarka I okres 4. Promowanie wśród uczniów racjonalnego odżywiania. - zapewnienie uczniom możliwości korzystania z posiłków na stołówce - pozyskanie środków na dofinansowanie posiłków dla dzieci z rodzin z trudną sytuacją materialną - zorganizowanie konkursów dotyczących właściwego odżywiania Dyrekcja szkoły Dyrekcja szkoły Zespół przyrodniczy Pielęgniarka Lekcje biologii/przyrody 5
- analiza zasad piramidy pokarmowej, dekalogu zdrowego odżywiania oraz układanie jadłospisu Zespół przyrodniczy Lekcje biologii/przyrody - zorganizowanie przykładów zdrowego odżywiania Zespół przyrodniczy Dyrekcja Festyn szkolny Prezentacje projektów - wdrożenie zasad zdrowego odżywiania właściwego dla młodzieży uprawiającej gimnazjalnych Kierownik stołówki szkolnej sport Nauczyciele - udział w programach promujących zdrowie Pielęgniarka 5. Szerzenie wiedzy na temat wpływu środowiska na zdrowie i życie człowieka. - udział uczniów w akcjach Sprzątanie Świata i Dzień Ziemi Nauczyciele biologii IX/X IV/V - przygotowanie przez uczniów różnych form prezentacji dotyczących ekologii i ochrony środowiska Nauczyciele biologii II okres - propagowanie wiedzy na temat recyklingu oraz udział uczniów zbieraniu i segregacji surowców wtórnych - przeprowadzenie wywiadu z ludźmi zajmującymi się ochroną przyrody - projekcja filmów i prezentacji o tematyce ekologicznej Zespół Przyrodniczy Zespół Przyrodniczy Zespół Przyrodniczy - sporządzanie katalogu sposobów oszczędzania wody, energii elektrycznej, segregacji śmieci, stosowania środków chemicznych w gospodarstwie domowym Zespół Przyrodniczy 6
6. Kształtowanie zdrowia w aspekcie emocjonalnym, psychicznym, społecznym. - Realizacja programu adaptacyjno-integracyjnego dla klas pierwszych gimnazjum i liceum oraz wyjazdu na Białą Szkołę - przeprowadzenie zajęć dotyczących agresji, asertywności i tolerancji oraz innych wartości tworzących kulturę, obyczaje oraz bezpieczeństwo społeczne Dyrekcja Szkoły fizycznego /Psycholog IX/X I okres - zapoznanie uczniów z zasadami kulturalnego i bezpiecznego zachowania w miejscach publicznych Nauczyciele Edukacji dla Bezpieczeństwa Według programu zajęć - wpojenie zasad fair play podczas zawodów sportowych - organizowanie imprez szkolnych z udziałem uczniów, nauczycieli i rodziców - współudział Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego w tworzeniu prawa wewnątrzszkolnego - przeprowadzenie zajęć poświęconych nauce właściwej komunikacji interpersonalnej - dostarczenie informacji na temat depresji u młodzieży- psychoedukacja fizycznego i trenerzy Opiekun Samorządu Uczniowskiego Dyrekcja szkoły Opiekun Samorządu II okres 7
- zorganizowanie cyklu spotkań z przedstawicielami samorządu celem przedyskutowania ciekawych propozycji usprawniających funkcjonowanie szkoły - objęcie działaniami wychowawczymi uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym i/lub przejawami zdemoralizowania Uczniowskiego Zespół Pomocy Psychologiczno- icznej 7. Działania mające na celu dbałość o właściwy rozwój fizyczny, kondycję i poprawę postawy ucznia. - organizowanie szkolnych imprez sportowych np. Dzień Sportu, Dzień Dziecka Piknik Sportowy - zapewnienie uczniom aktywnego udziału w zawodach na różnych szczeblach - zorganizowanie wycieczek pieszych, wycieczek autokarowych, rajdów, zielonych szkół i lekcji w terenie - zapoznanie rodziców z problemami zdrowotnymi uczniów na podstawie badań okresowych i obserwacji ucznia fizycznego, wychowawcy fizycznego, wychowawcy fizycznego, wychowawcy Dyrekcja szkoły I i II okres - propagowanie aktywnego wypoczynku i rekreacji na świeżym powietrzu - zorganizowanie miejsc odpoczynku na boisku szkolnym - organizowanie sportowych zajęć pozalekcyjnych - organizowanie szkolnych dyskotek i innych zabaw rekreacyjnych fizycznego Dyrekcja Szkoły fizycznego Opiekun Samorządu Uczniowskiego internatu 8
szkolnego I. II. OBSZAR DZIAŁANIA: PRZYSTOSOWANIE DO ŻYCIA SPOŁECZNEGO MŁODZIEŻY SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN REALIZACJI 1. Rozwijanie zainteresowań uczniów. UWAGI - przeprowadzenie zajęć poświęconych nauce autoprezentacji - przeprowadzenie zajęć na temat sposobów radzenia sobie w sytuacjach stresowych i trudnych - zapoznanie uczniów z treścią przepisów dotyczących dzieci i przemocy w rodzinie oraz odpowiedzialności prawnej Straż Miejska Policja 2. Budzenie pragnienia naśladowania cech pozytywnych wzorców i autorytetów. - przeprowadzenie warsztatów: Moje mocne strony I okres - przeprowadzenie dyskusji na godzinach wychowawczych dotyczących współczesnych autorytetów 3. Wywoływanie refleksji na temat własnej przyszłości. - przeprowadzenie zajęć dotyczących planowania rozwoju osobistego - przeprowadzenie zajęć grupowych i indywidualnych w zakresie doradztwa Doradca zawodowy II okres II okres I okres 9
zawodowego i planowania ścieżek kariery zawodowej - przeprowadzanie zajęć na temat planowania własnej rodziny i związków z rodziną pochodzenia 4. Kształtowanie właściwego stosunku do różnych przejawów subkultur młodzieżowych. - zorganizowanie warsztatów dotyczących sekt i subkultur młodzieżowych oraz innych zagrożeń współczesnego środowiska ucznia Policja II okres 5. Informowanie uczniów o zmianach zachodzących w świecie. - omawianie aktualnych informacji przekazywanych przez media dotyczących wydarzeń na świecie i kraju Nauczyciele historii i WOS - zorganizowanie dyskusji i debat na temat bieżących wydarzeń na świecie i w kraju Nauczyciel WOS II okres III. OBSZAR DZIAŁANIA: PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN REALIZACJI UWAGI 1. Zapoznanie uczniów z tematyką i profilaktyką uzależnień w zakresie dostosowanym do aktualnych potrzeb środowiskowych. - prezentowanie filmów na temat uzależnień - tworzenie zbiorów dotyczących tematyki uzależnień Bibliotekarz szkolny 10
- omawianie informacji na temat stosowania środków uzależniających, środków dopingujących i innych substancji wspomagających fizycznego Trenerzy 2. Zapoznanie uczniów ze skutkami wszelkich uzależnień i omówienie sposobów ich zapobiegania. - zorganizowanie zajęć ( projekcji filmów oraz prezentacji, dyskusji) na temat skutków stosowania środków zmieniających świadomość II okres - przygotowanie przez uczniów własnych środków wyrazu dotyczących zapobieganiu uzależnieniom II okres 3. Wyrabianie zdrowych nawyków dotyczących spędzania wolnego czasu. - dyskusje na temat form spędzania wolnego czasu - organizowanie apeli poświęconych zdrowemu stylowi życia Opiekun Samorządu - organizowanie wyjść do kina, teatru, muzeum, na koncerty, zwiedzanie miasta, oglądanie zabytków itp Uczniowskiego Nauczyciele geografii, historii, - propagowanie wśród uczniów czytelnictwa - konkurs czytelniczy WOS, WOK, internatu szkolnego II okres - organizowanie rajdów i wycieczek krajoznawczych Bibliotekarz szkolny - udział uczniów w międzyszkolnych zawodach sportowych i rozgrywkach sportowych na terenie szkoły fizycznego 11
fizycznego - organizowanie imprez szkolnych z udziałem uczniów, rodziców i nauczycieli Opiekun Samorządu Uczniowskiego 4. Rozwijanie u uczniów postaw asertywnych. - przeprowadzenie zajęć o tematyce porównawczej w zakresie asertywności i agresji - prezentowanie postaw asertywnych Nauczyciel - przeprowadzenie zajęć metodami aktywnymi w zakresie stosowania postaw asertywnych 5. Zapoznanie rodziców z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi uzależnień. - popularyzacja wiedzy dotyczącej uzależnień i zachowań ryzykownych I okres - informowanie o zagrożeniach poprzez plastyczne środki wyrazu np. plakaty, ulotki o tematyce uzależnień - propagowanie umiejętności wychowawczych rodziców 6. Zapoznanie rodziców i nauczycieli z objawami wpływu środków zmieniających świadomość człowieka. - zorganizowanie spotkania dla rodziców poświęconego rozpoznawaniu objawów wpływu środków psychoaktywnych na organizm człowieka I okres - przekazanie informacji o instytucjach działających na rzecz zapobiegania uzależnieniom oraz terapii osób uzależnionych - zorganizowanie spotkania o tematyce uzależnień w aspekcie prawnym dla Pielęgniarka 12
rodziców, nauczycieli, uczniów Opiekun Samorządu Uczniowskiego 7. Otoczenie opieką uczniów, u których stwierdzono zachowania o charakterze ryzykownym i/lub objawy uzależnienia oraz demoralizacji - indywidualne rozmowy wychowawców i nauczycieli z uczniami i ich rodzicami Dyrekcja szkoły - spotkanie z rodzinami uczniów mających podobne problemy - kontaktowanie uczniów i ich rodziców z terapeutami w dziedzinie terapii uzależnień, socjoterapii oraz innych zgodnie z potrzebą zdrowotną IV. OBSZAR DZIAŁANIA: PRZECIWDZIAŁANIE PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN REALIZACJI 1. Poznanie środowisk rodzinnych uczniów. Pomoc rodzinom dysfunkcyjnym i niewydolnym wychowawczo. UWAGI - Rada iczna poświęcona diagnozowaniu zjawisk patologii wśród uczniów oraz działaniom profilaktycznym Dyrekcja szkoły Nauczyciele I lub II okres - prowadzenie diagnozy ucznia pod kątem wczesnego wykrywania zagrożenia demoralizacją Nauczyciel internatu 13
- współpraca szkoły z ośrodkiem pomocy społecznej, Policją, Strażą Miejską i innymi instytucjami działającymi w tym obszarze społecznym Dyrektor szkoły - prowadzenie konsultacji i poradnictwa dla rodziców, nauczycieli i uczniów - tworzenie grup pomocy koleżeńskiej w nauce uczniom mających trudności w nauce Nauczyciel 2. Poprawa frekwencji uczniów. - wdrożenie Szkolnego Programu Poprawy Frekwencji IX - zapoznanie uczniów z zasadami zawartymi w prawie szkolnym IX - informowanie rodziców o bieżącej frekwencji ich dzieci w szkole - nagradzanie uczniów, którzy wykazali się najlepszą frekwencją Dyrektor szkoły Po klasyfikacji śródrocznej i - zorganizowanie atrakcyjnych obchodów Dnia Wiosny końcoworocznej Dzień Wagarowicza Opiekun Samorządu Uczniowskiego 3. Zorganizowanie różnych form spędzania wolnego czasu przez uczniów. - zorganizowanie dyskotek i zabaw szkolnych internatu Nauczyciele 14
- aktywny udział uczniów w wycieczkach, rajdach oraz turniejach sportowych - zorganizowanie zajęć kół zainteresowań - współpraca z ośrodkiem kultury i innymi instytucjami miasta działającymi w obszarze kultury i sportu Opiekun Samorządu Uczniowskiego internatu Nauczyciel Nauczyciel języka polskiego, WOK, WOS fizycznego Bibliotekarz szkoły 4. Informacja o instytucjach świadczących pomoc dla uczniów i ich rodzin. - przygotowanie informacji o rodzajach pomocy i instytucjach działających na rzecz osób wymagających pomocy - świadczenie wsparcia dla uczniów i ich rodzin V. OBSZAR DZIAŁANIA: PROMOWANIE WARTOŚCI I TRADYCJI KULTURY I HUMANIZMU. 1. Zapoznanie uczniów z systemem ogólnoludzkich i chrześcijańskich wartości uznawanych powszechnie w kulturze i tradycji. - prezentowanie dorobku polskiej i światowej kultury Nauczyciele poloniści Nauczyciele WOS, WOK 15
2. Kształtowanie u uczniów umiejętności segregowania i krytycznego odbioru informacji oraz wytworów kultury masowej. - organizowanie wycieczek do teatru, kina, muzeum, radia, redakcji - organizowanie spotkań z ludźmi teatru, kina, twórcami kultury, dziennikarzami - przeprowadzenie zajęć na temat korzystania z informacji w internecie - tworzenie zasad użytkowania Internetu, środków łączności, komunikatorów - stosowanie na zajęciach lekcyjnych aktywizujących metod i form realizacji celów kształcenia, rozwijających u uczniów twórcze postawy i umiejętność realizacji zadań w grupie - prezentowanie wybranych książek, filmów, programów telewizyjnych, ciekawych artykułów prasowych itp eksponowanie pozytywnych wartości wytworów kultury oraz działania, osobowości i poglądów bohaterów Nauczyciele języka polskiego, historii, WOK, Sztuki, Muzyki Nauczyciel informatyki Nauczyciel informatyki Nauczyciele Nauczyciele języka polskiego 4. Przeciwdziałanie ujemnym wpływom masowego przekazu audiowizualnego. - Przeprowadzenie zajęć na temat fizycznych i psychicznych konsekwencji uzależnienia od telewizora, komputera itp. - inscenizacje, dramy, gry dydaktyczne z zastosowaniem przykładów manipulacji występujących w reklamach, w sprzedaży, dyskusjach politycznych itp. (ujawniające mechanizmy wywierania wpływu na ludzi) - organizowanie spotkań ze znanymi działaczami sportu, kultury oraz sportowcami, członkami zespołów muzycznych, wokalnych, teatralnych Nauczyciele języka polskiego 16
- organizowanie międzyszkolnych rozgrywek sportowych, konkursów, festynów, pokazów Dyrektor szkoły fizycznego 5. Zapoznanie z podstawową wiedzą na temat sekt, przyczyn ich atrakcyjności i mechanizmu psychomanipulacji. - przeprowadzanie zajęć o tematyce atrakcyjności sekt dla rozwijającego się człowieka - spotkanie z konsultantem ds. grup psychomanipulacyjnych lub specjalistą zajmującym się wsparciem terapeutycznym byłych członków sekt w ich powrocie do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie 6. Kształtowanie u uczniów umiejętności rozpoznawania strategii wpływu i obrony przed manipulacją w codziennych sytuacjach. - warsztaty poświęcone obserwacji własnych uczuć podczas działań prób perswazji tzw. werbowników, wzmacniających autonomię ucznia w zakresie podejmowania samodzielnych decyzji oraz zachowań asertywnych w sytuacjach wątpliwości - opracowanie informacji ostrzegających przed działalnością tzw. werbowników i opisujących metody rekrutacji do sekt 7. Zapoznanie rodziców i nauczycieli z oznakami wpływu sekty na młodego człowieka, skutecznymi sposobami reagowania oraz możliwościami profesjonalnej pomocy. - przygotowanie informacji i szkoleń dla rodziców i nauczycieli dot. umiejętności rozpoznawania symptomów zaangażowania młodego człowieka w grupę Dyrektor szkoły psychomanipulacyjną oraz umiejętności postępowania i pomocy w takich 17
przypadkach - opracowanie informatora z adresami i telefonami instytucji wspierających rodziców i nauczycieli w walce z destrukcyjną działalnością sekty 8. Otoczenie opieką dzieci specjalnej troski jako jednostek szczególnie podatnych na zwerbowanie do sekty. - współpraca z ośrodkami pomocy społecznej i innymi instytucjami działającymi w obszarze niesienia pomocy społecznej w zakresie organizowania różnych form wypoczynku i spędzania wolnego czasu dla dzieci 18