Profil kształcenia: ogólno akademicki Moduł / przedmiot: PK2. Kształcenie ruchowe i metodyka nauczania ruchu Liczba godzin w semestrze Studia stacjonarne AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH Kierunek studiów: FIZJOTERAPIA poziom pierwszy tytuł zawodowy absolwenta: licencjat obowiązkowy (O) X wybieralny (W) 1 2 3 I II III IV V VI 52 godziny 26 w/13ćw=39k 13bk Studia niestacjonarne 52 godziny 13 w/13ćw=16k 26bk Katedra Teorii i Metodyki WF Zakład Metodyki WF Koordynator dr hab. Dorota Groffik przedmiotu wykładowcy dr hab. Dorota Groffik, dr Krzysztof Skalik, doc. AWF JĘZYK polski FORMA ZAJĘĆ Wykłady/ćwiczenia/samodzielna praca bez kontaktu z nauczycielem ECTS 2 FORMA ZALICZENIA: zaliczenie na ocenę CELE PRZEDMIOTU C1. Zapoznanie studenta z teoretycznymi i praktycznymi podstawami postępowania dydaktyczno-wychowawczego, stosownie do celów i funkcji wytyczonych przez współczesną teorię wychowania fizycznego, ze wskazaniem potrzeb oraz możliwości i ograniczeń ich stosowania w fizjoterapii. C2. Zapoznanie studenta z podstawowymi wiadomościami i umiejętnościami dotyczącymi planowania, realizacji i oceny procesu kształcenia i wychowania fizycznego ze szczególnym uwzględnieniem przywracania i kształtowania umiejętności ruchowych w zmienionych przez chorobę warunkach morfologicznofunkcjonalnych. EFEKTY KSZTAŁCENIA SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Wiedza: K_W21 Posiada wiedzę z zakresu podstaw edukacji zdrowotnej, promocji zdrowia oraz profilaktyki chorób K_W22 Zna podstawy profilaktyki niepełnosprawności i zasady Wiedza: kolokwium, przygotowanie zestawów ćwiczeń kształtujących, stosowanych, uzupełniających
edukacji zdrowotnej dla pacjentów K_W33 Zna zagadnienia i terminologię stosowaną w prowadzeniu zajęć terapeutycznych z pacjentem w oparciu o metodykę nauczania ruchu K_W34 Zna terminologię i potrafi wymienić podstawowe pojęcia dotyczące niepełnosprawności Umiejętności: K_U04 Posiada umiejętności ruchowe konieczne do demonstracji, jak i bezpieczeństwa poszczególnych procedur terapeutycznych Kompetencje społeczne: K_K11 Dba o stan własnego zdrowia, cechuje się zachowaniami prozdrowotnymi niezbędnymi do wykonywania pracy w zawodzie fizjoterapeuty Umiejętności: przygotowanie konspektu zajęć ruchowych Kompetencje społeczne: obserwacja studentów, rozmowa ze studentem nt. zdrowego trybu życia NAKŁAD PRACY STUDENTA (w godzinach dydaktycznych 1h dyd.=45 minut)** Studia stacjonarne udział w wykładach - 26 udział w ćwiczeniach - 11 udział w ćwiczeniach klinicznych przygotowanie do ćwiczeń - 5 przygotowanie do zaliczenia - 4 realizacja zadań projektowych - 4 zaliczenie - 2 inne (określ jakie) RAZEM: 52 WARUNKI WSTĘPNE Studia niestacjonarne udział w wykładach - 13 udział w ćwiczeniach 11 udział w ćwiczeniach klinicznych przygotowanie do ćwiczeń -10 przygotowanie do zaliczenia - 8 realizacja zadań projektowych -8 zaliczenie - 2 inne (określ jakie) RAZEM: 52 WW1 Ogólna wiedza zdobyta w ramach realizowanych treści programu wychowania fizycznego w szkole ponadgimnazjalnej o roli aktywności ruchowej w zdrowym stylu życia. TREŚCI PROGRAMOWE nr TREŚĆ ZAJĘĆ liczba godzin ST BK NST BK W1 Rola aktywności ruchowej w życiu człowieka zdrowego i 2 niepełnosprawnego. Znaczenie aktywności fizycznej dla zdrowia dzieci, młodzieży i dorosłych. Koncepcja Health-Related Fitness w dzisiejszym wychowaniu fizycznym. W2 Współczesne cele wychowania fizycznego, jako wyraz 2 potrzeb indywidualnych i społecznych oraz ich interpretacja w kontekście potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych. Cele instrumentalne (pojęcie, zakres), cele kierunkowe jako kształtowanie postaw wobec kultury fizycznej i różnych jej obszarów. Hierarchia celów i zadań kształcenia i wychowania fizycznego w ujęciu systemowym. W3 Zasady doboru treści i organizacji kształcenia i 2
wychowania fizycznego i ich zastosowania w fizjoterapii (podmiotowe traktowanie pacjenta, różnicowanie doboru treści, metod i form; łączenie teorii z praktyką; integracji kształcenia i wychowania; kształcenie ustawiczne). W4 Rozwój psychofizyczny i motoryczny dzieci i młodzieży. 2 Przejawy rozwoju i wynikające z nich wskazania do pracy fizjoterapeuty. W5 Kształtowanie zdolności motorycznych (istota, właściwości 2 oraz przykłady środków metodycznych i dydaktycznych możliwych do wykorzystania w kolejnych etapach rozwoju motorycznego dzieci, młodzieży i dorosłych). W6 Gry i zabawy ruchowe, ich podział, zastosowanie w fizjoterapii z uwzględnieniem wieku pacjentów. Zabawy i gry stymulujące rozwój psychoruchowy dziecka. Zabawy i 2 gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. Metoda zabawowa-naśladowcza a metoda zabawowa-klasyczna. W7 Rola muzyki i tańca w procesie rehabilitacji wybrane 2 techniki taneczne w rehabilitacji pacjentów. Nowoczesne formy muzyczno-ruchowe: zabawy i gry z muzyką, elementy aerobiku, hip-hop, dance- fitness. Fitness w ćwiczeniach relaksacyjnych i uspakajających wybrane elementy pilates, yoga, Tai-Chi, muzykoterapii. W8 Proces nauczania ruchu: edukacja i reedukacja ruchowa, 4 stadia kształtowania nawyku ruchowego, etapy działania praktycznego w fizjoterapii. Ciągi metodyczne w zakresie różnych dyscyplin sportowych. W9/10 Metody realizacji zadań ruchowych istota, właściwości, 4 przykłady i zastosowanie w fizjoterapii metod szczegółowych w zależności od zadań oraz wieku i stanu pacjenta (metody: naśladowcza ścisła, zadaniowa ścisła, programowanego uczenia się, zabawowa naśladowcza, zabawowa klasyczna, bezpośredniej celowości ruchu, programowanego usprawniania się, ruchowej ekspresji twórczej, problemowa). W11/12 Prakseologiczny model wychowania fizycznego. Istota i 4 znaczenie podstawowych ogniw racjonalnego działania na poszczególnych szczeblach ogólności szczegółowości. Diagnoza pedagogiczna oraz diagnoza funkcjonalna i prognoza jako podstawa planowania realizacji zajęć w rehabilitacji zakres diagnozy (osobnicza, grupowa, środowiskowa); sposoby diagnozowania, prognoza. Planowanie procesu nauczania czynności ruchowych osób niepełnosprawnych. Ocena ewaluacja procesu nauczania umiejętności ruchowych jako samokontrola pracy fizjoterapeuty oraz samokontrola i samoocena pacjenta. ĆW1 Środki wychowania fizycznego i ich wykorzystanie w 2 2 fizjoterapii. Podstawowe przyrządy, przybory oraz pomoce techniczne, ich rola i wykorzystanie w fizjoterapii. ĆW2 Systematyka ćwiczeń dla potrzeb jednostki lekcyjnej. 2 2
Podstawowe parametry ćwiczeń pozycja wyjściowa, przebieg ruchu, pozycja końcowa, tempo ćwiczeń, zapis ćwiczeń. ĆW3 Jednostka lekcyjna, jednostka ćwiczeniowa jako 2 2 podstawowa forma pracy fizjoterapeuty: tok lekcji i zasady budowy lekcji (wszechstronność, zmienność pracy, stopniowanie natężenia wysiłku). ĆW4 Konspekt jako plan szczegółowy zajęć. 3 2 ĆW5 Organizacja i prowadzenie jednostki lekcyjnej, elementy organizacji lekcji, formy podziału, formy ustawień, formy prowadzenia (frontalna, indywidualna, obwód ćwiczebny, tor przeszkód, zajęć w zespołach, zajęć w zespołach z zadaniami dodatkowymi). 2 2 ĆW/W Podsumowanie procesu dydaktycznego. Zaliczenie 2 3 testowe. PODSUMOWANIE 39 13 LITERATURA PODSTAWOWA 1. Bahrynowska-Fic, J. (1987). Właściwości ćwiczeń fizycznych ich systematyka i metodyka. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. 2. Górna K., Garbaciak W.: Kultura fizyczna w szkole. Materiały pomocnicze dla nauczyciela. AWF, Katowice, 1996. Wyd. III 3. Groffik D.: Metodyka stosowania ćwiczeń fizycznych w profilaktyce i terapii. AWF, Katowice, 2009. 4. Kulmatycki L.: Ćwiczenia relaksacyjne. Agencja Promo-Lider, Warszawa, 1995. 5. Kutzner-Kozińska M., Wlaźnik K.: Gimnastyka korekcyjna dla dzieci 6-10-letnich. WSiP, Warszawa, 1995. 6. Kempf H-D.: Szkoła pleców. Wydawnictwo SIC! Warszawa, 1995. 7. Nowotny J.: Edukacja i reedukacja ruchowa. Podręcznik dla studentów fizjoterapii i fizjoterapeutów. Wydawnictwo KASPER, Katowice, 2003. 8. Owczarek S., Bondarowicz M.: Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. WSiP., Warszawa, 1997. 9. Strzyżewski S.: Proces kształcenia i wychowania w kulturze fizycznej. WSiP, Warszawa, 1996. 10. Strzyżewski S.: Rozwój myśli o wychowaniu fizycznym i jego metodach. AWF, Poznań, 1987. 11. Szopa J., Mleczko E., Żak S.: Podstawy antropomotoryki. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa-Kraków, 2000. 12. Talaga J.: Sprawność fizyczna ogólna. Testy. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań, 2004. 13. Trześniowski R.: Gry i zabawy ruchowe. Sport i Turystyka, Warszawa, 1987. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. Bielski J.: Metodyka wychowania fizycznego i zdrowotnego. Podręcznik dla nauczycieli wychowania fizycznego i studentów studiów pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków, 2005.
METODY NAUCZANIA 2. Bronikowski M.: Metodyka wychowania fizycznego w reformowanej szkole. Część I i II. Wydawnictwo empi2, Poznań 2005. 3. Ljach W.: Kształtowanie zdolności motorycznych dzieci i młodzieży. Biblioteka trenera. Warszawa, 2003. 4. Osiński W.: Antropomotoryka. AWF, Poznań, 2000 5. Owczarek S.: Atlas ćwiczeń korekcyjnych. WSiP, Warszawa, 1998. 6. Raczek J., Mynarski J.: Koordynacyjne zdolności motoryczne dzieci i młodzieży. AWF, Katowice, 1992. Wykład informacyjny, objaśnienie, pokaz, ćwiczenia przedmiotowe POMOCE NAUKOWE PROJEKT (o ile jest realizowany w ramach modułu zajęć) FORMA ZALICZENIA WARUNKI ZALICZENIA - rzutnik multimedialny Zaliczenie na ocenę Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest wykazanie się znajomością wszystkich zagadnień teoretycznych i umiejętność ich praktycznej interpretacji oraz zaliczenie prac metodycznych na zal (opracowanie w grupach zestawów ćwiczeń kształtujących, użytkowo-sportowych, uspakajających, rozrywkowych ze szczególnym uwzględnieniem gier i zabaw ruchowych; projekt konspektu dla wybranej jednostki zajęć ruchowych z uwzględnieniem form organizacji i metod realizacji zadań ruchowych). Zaliczenie teoretyczne przedmiotu w formie opisowej. Ocena bardzo dobra: student posiada pogłębioną wiedzę wymienioną w efektach kształcenia, posiada umiejętność wykonywania prac metodycznych charakteryzujących się trafnością doboru treści szczegółowych oraz wykazał się dużym zaangażowaniem na ćwiczeniach. Ocena dobra: student opanował wszystkie zagadnienia teoretyczne, jednak ma pewne trudności z ich praktyczną interpretacją, wykonał prawidłowo prace metodyczne oraz uczęszczał na ćwiczenia wykazując w nich średnie zaangażowanie. Ocena dostateczna: student opanował wiadomości i umiejętności w stopniu podstawowym, jednak posiada znaczne luki w ich pogłębionej i praktycznej interpretacji, w zajęciach wykazał się małym zaangażowaniem. ODNIESIENIE DO EFEKTÓW KSZTAŁCENIA kod efektu kształcenia obszar kształcenia treści programowe cel przedmiotu sposób oceny K_W21 M1_W06 W1-2 C1 K K_W22 M1_W06 W1 C1 K K_W33 M1_W10 W3-10, ĆW1-5 C2 K,P K_W34 M1_W10 W1, W8 C2 K K_U04 M1_U01 W1-10, ĆW1-5 C2 K,P K_K11 M1_K09 W1-10 C2 O K kolokwium
P projekt O obserwacja, pogadanka