PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 51 W KRAKOWIE Podstawa prawna programu profilaktyki: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256. poz. 2572, z późn. zm. w tym z 11 kwietnia 2007 r.); Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-icznej; Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r; Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r; Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995r; Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997r; Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.); Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Rozporządzenie MEN z dnia 10 maja 2013 zmieniające rozporządzenie w sprawie nadzoru icznego Statut szkoły; Konwencja o Prawach Dziecka Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 maja 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadzoru icznego Rządowy program na lata 2014 2016 : Bezpieczna i przyjazna szkoła I. PREAMBUŁA Głównym celem działań profilaktycznych jest kształtowanie u młodzieży dojrzałej postawy wobec życia, wolności i emocji, tak więc praca profilaktyczna powinna być skupiona na wychowanku, na jego cielesności, emocjonalności, myśleniu, duchowości i religijności oraz na uczeniu go pozytywnych umiejętności życiowych. str. 1
Program profilaktyki jest skierowany do uczniów, rodziców i nauczycieli, a także innych pracowników szkoły. Profilaktyka jest procesem wspierania młodego człowieka w radzeniu sobie z trudnościami, zagrażającymi jego rozwojowi oraz ma na celu eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu, a także promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganie zachowaniom ryzykownym młodych ludzi. W programie przedstawiono działania mające na celu zapobieganie negatywnym zachowaniom, a promujące zachowania pozytywne. Głównym celem programu jest to, aby młodzież była świadoma zagrożeń i konsekwencji, z jakimi może spotkać się w szkole i poza nią, potrafiła dokonywać prawidłowych wyborów i radzić sobie w różnych trudnych sytuacjach. Planujemy wyposażyć uczniów w wiedzę i umiejętności z zakresu przystosowania do życia społecznego, profilaktyki uzależnień, umiejętności efektywnego uczenia się, promocji kultury osobistej i zdrowia. Profilaktyka jest procesem długofalowym i musi podlegać ewaluacji, dlatego przebieg realizacji zaplanowanych zadań będzie systematycznie monitorowany. II. DIAGNOZA ZAGROŻEŃ 1) Informacje uzyskane od wychowawców klas na temat problemów wychowawczych w danej klasie. 2) Przeprowadzenie ankiet wśród uczniów, rodziców. 3) Rozmowy z rodzicami, zarówno indywidualnie jak i zbiorowe podczas wywiadówek. 4) Analiza sytuacji rodzinnej i środowiskowej uczniów. 5) Wnioski z prac Rady Pedagogicznej. III. CELE STRATEGICZNE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1) Promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia. 2) Kształtowanie odpowiedzialności i postawy asertywnej wobec negatywnych zjawisk społecznych 3) Uświadomienie konsekwencji używania środków psychoaktywnych. 4) Uświadomienie zagrożeń płynących z niewłaściwego używania Internetu. 5) Stworzenie alternatyw dla nadużywania alkoholu, narkotyków i innych zachowań ryzykownych, 6) Wspieranie dobrych relacji rodzinnych. 7) Budowanie poczucia więzi z klasą i szkołą. 8) Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, presją, nadmiarem obowiązków przy jednoczesnym zachowaniu równowagi psychicznej. 9) Rozwijanie samorządności wśród społeczności uczniowskiej. 10) Wypracowanie właściwych form współpracy z rodzicami w zakresie rozwiązywania problemów młodzieży. 11) Wspieranie pracy nauczycieli w działaniach wychowawczo profilaktycznych. 12) Poszerzanie wiedzy o potrzebie bezpieczeństwa własnego i innych. IV. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW 1) Organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych. 2) Organizacja imprez otwartych dla uczniów. 3) Imprezy i zajęcia ułatwiające integracje zespołów klasowych. str. 2
4) Aktywne metody wychowania i nauczania (np. gry, konkursy, wycieczki, praca twórcza, rozwiązywanie problemów). 5) Różne formy aktywności uczniów. 6) Kultywowanie tradycji i obrzędowości. 7) Prezentacje wyników pracy, pokazy, wystawy. 8) Współpraca z rodzicami, szkołami. 9) Pogadanki z zaproszonymi gośćmi. 10) Pogadanki z psychologiem szkoły. 11) Współpraca z innymi podmiotami. V. ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI CELÓW OBSZAR 1. Zapobieganie przemocy i agresji L.p. Zadania Sposób realizacji - diagnoza środowiska rodzinnego i rówieśniczego młodzieży (wywiady) Osoby odpowiedzialne 1. Analiza sytuacji wychowawczej szkoły z uczniami i rodzicami stała kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych młodzieży na wszystkich zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych. Dyrektor - ankiety dla klas pierwszych gimnazjum - analiza dokumentacji - organizowanie koniecznej pomocy materialnej, dydaktycznej i psychologicznej - komisje dyscyplinujące, zawieranie kontraktów, - współpraca z rodzicami dzieci i młodzieży, Dyrektor,, Dyrektor 2. Szybka interwencja w przypadku zaistnienia zjawiska - monitoring w newralgicznych miejscach, Dyrekcja - dyżury nauczycieli podczas przerw, - badanie bezpieczeństwa w szkole i okolicy (ankiety dla uczniów i rodziców) - współpraca z sądem, kuratorami, policją, strażą miejską zgodnie z przyjętymi procedurami Dyrektor,, psycholog 3. Integracja zespołu klasowego - zajęcia integracyjne - wycieczki grupowe i klasowe, uroczystości grupowe i klasowe 4. Budowanie więzi międzyludzkich - adaptacja w środowisku szkolnym str. 3
- integracja środowiska uczniowskiego w klasach i w szkole (imprezy okolicznościowe, wycieczki) - zapobieganie sytuacji zagrożeń między młodzieżą - organizowanie konkursów - pomoc uczniom z trudnościami wychowawczymi - pomoc uczniom z trudnościami w nauce 5. Umiejętność radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w sytuacjach trudnych - zaproszenie na zajęcia specjalistów zajmujących się problemem przemocy, współpraca z policją - lekcje wychowawcze dotyczące agresji, zachowań agresywnych, chronienia siebie w sytuacjach nacisku grupowego, - współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną -organizowanie i prowadzenie warsztatów związanych z prawidłowym rozumieniem i wyrażaniem emocji psycholog - zapoznanie ze Statutem Szkoły - zapoznanie z regulaminami, 6. Jasne sformułowanie zasad zachowania i współżycia społeczności szkolnej. - lekcje wychowawcze dotyczące praw człowieka - na prośbę -współtworzenie zasad zachowania wewnątrzklasowych Pedagog - zajęcia pozalekcyjne 7. Umożliwienie uczniom ciekawych form spędzania czasu wolnego. - koła zainteresowań - akcje szkolne - konkursy OBSZAR 2. Profilaktyka uzależnień L.p. Zadania Sposób realizacji Osoba odpowiedzialna 1. - pogadanki na lekcjach wychowawczych, zajęcia Dostarczanie wiadomości o profilaktyczne zorganizowane przy współpracy mechanizmach powstawania z instytucjami oraz zaproszonymi gośćmi, uzależnień - wykład informacyjny dla rodziców, str. 4
- podanie rodzicom telefonów i adresów poradni, których mogliby szukać fachowej pomocy, - zajęcia warsztatowe dla młodzieży - dostęp do ulotek, broszur, pozycji książkowych, filmów edukacyjnych nauczyciel biblioteki - lekcje wychowawcze na temat asertywności na prośbę wychowawców 2. Wzmacnianie umiejętności asertywnego zachowania. -organizowanie warsztatów zespołów klasowych - zapoznanie ze Statutem Szkoły Wychowawca 5. Jasne sformułowanie zasad zachowania w szkole - zapoznanie z obowiązującymi regulaminami oraz kodeksami - lekcje wychowawcze oraz zajęcia z edukacji społecznej na temat zasad zachowania Wychowawca Pedagog, Psycholog Wychowawca 6. Wzmacnianie poczucia własnej wartości - lekcje wychowawcze oraz zajęcia z edukacji społecznej, dotyczące poczucia własnej wartości - koła zainteresowań 8. Zorganizowanie młodzieży czasu wolnego. - zajęcia pozalekcyjne - konkursy i akcje szkolne, Samorząd szkolny, odpowiedzialne klasy OBSZAR 3. Zwiększenie efektów kształcenia L.p. Zadania Sposób realizacji Osoba odpowiedzialna 1. Pomoc uczniom mającym problemy w nauce. - wyodrębnienie uczniów z opiniami i orzeczeniami z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej oraz kierowanie uczniów na badania specjalistyczne Zakładanie dokumentacji zgodnej z obowiązującymi przepisami - możliwość skorzystania z konsultacji, zorganizowanie samopomocy koleżeńskiej - współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, Pedagog str. 5
- ścisła współpraca z rodzicami - indywidualna praca z uczniami mającymi trudności w nauce -indywidualizacja i dostosowanie metod pracy do potrzeb wychowanków - indywidualna praca z uczniami wyróżniającymi się w nauce Wychowawca nauczyciele 2. Promocja uczniów zdolnych. - udział w konkursach i olimpiadach na terenie szkoły i poza nią - koła zainteresowań - prezentacja osiągnięć uczniów w Gimnazjum nr 51 oraz w środowisku zewnętrznym, - zaostrzenie zasad rozliczania ilości godzin nieusprawiedliwionych Dyrekcja - współpraca z rodzicami Wychowawca 3. Ograniczenie rozmiarów absencji. - komisje dyscyplinujące, zawieranie kontraktów Dyrektor,, - systematyczna kontrola frekwencji uczniów - lekcje wychowawcze oraz zajęcia z edukacji społecznej dotyczące skutecznych metod uczenia się, przyszłości, pracy Pedagog,, Pedagog, wychowawca 4. Podnoszenie motywacji do nauki. - współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, - nagradzanie uczniów za osiągnięcia i umiejętności - organizacja konkursów przedmiotowych - stosowanie metod aktywizujących, 5. Doskonalenie zawodowe nauczycieli w zakresie profilaktyki - podnoszenie kwalifikacji zawodowych w zakresie profilaktyki, - awanse nauczycieli, - udział w kursach doskonalących z zakresu profilaktyki, str. 6
OBSZAR 4. Podnoszenie kultury osobistej uczniów L.p. Zadania Sposób realizacji Osoba odpowiedzialna 1 Respektowanie norm poprawnego zachowania 2. Dbałość o kulturę słowa 3. Dbałość o wygląd i stosowny ubiór. - zawieranie kontraktu - konsekwentne zwracanie uwagi na stosowanie wyrazów niecenzuralnych - stosowanie zwrotów grzecznościowych - poszerzanie kompetencji językowych - pogadanki, lekcje wychowawcze - konsekwentne zwracanie uwagi na niewłaściwy strój ucznia - lekcje wychowawcze oraz zajęcia z edukacji społecznej, poświęcone higienie osobistej ucznia Wychowawca Pedagog Pedagog edukacji polonistycznej Pedagog - pogadanki, lekcje wychowawcze 4. Poszanowanie mienia szkoły. - surowe kary za dewastacje Wychowawca, - monitoring Dyrekcja - zajęcia dotyczące poszanowania cudzego mienia, nauczyciele OBSZAR 5. Rozwijanie samorządności uczniowskiej L.p. Zadania Sposób realizacji Osoba odpowiedzialna 1. Ukształtowanie wszechstronnie rozwiniętej osobowości. - wyposażenie młodzieży w wiedzę o otaczającym ją świecie, życiu i zjawiskach zachodzących w społeczeństwie, nauczyciele str. 7
- kształtowanie pożądanych cech osobowości (pracowitość, obowiązkowość, odpowiedzialność, uprzejmość itp) - pokazywanie uczniom możliwości dokonywania samooceny i samokontroli Pedagog, - kampania wyborcza Opiekun SU - regularne zebrania Samorządu Opiekun SU 2. Działalność Samorządu Uczniowskiego - organizacja uroczystości i imprez szkolnych Opiekun SU - wspieranie i koordynowanie inicjatyw na rzecz społeczności uczniowskiej Opiekun SU OBSZAR 6. Edukacja prozdrowotna L.p. Zadania Sposób realizacji Osoba odpowiedzialna - lekcje wychowawcze, biologii, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie na temat zdrowego stylu życia nauczyciel biologii, W-F, WDŻ - ukazanie ciekawych form rekreacji nauczyciele W-F 1. Upowszechnianie i promowanie zdrowego stylu życia - ukazanie znaczenia ochrony środowiska naturalnego dla zdrowia człowieka - zapoznanie uczniów z akcjami ekologicznymi Zbieramy baterie, Zbieramy nakrętki, Sprzątanie świata. Nauczyciel biologii - zorganizowanie konkursów ekologicznych 2. Uświadamianie uczniom zagrożeń XXI wieku -dbanie o higienę ciała i umysłu - przypomnienie zasad zdrowego odżywiania - procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia młodzieży przestępczością i demoralizacją - ochrona uczniów przed niepożądanymi treściami w Internecie - uczenie odróżniania fikcji od rzeczywistości w przekazach medialnych - prelekcje z udziałem przedstawiciela Policji, Straży Miejskiej oraz innych instytucji 3. Zaznajomienie z - zorganizowanie zajęć z zakresu udzielania zasadami pierwszej pomocy pierwszej pomocy - lekcje wychowawcze - zajęcia z udziałem ratowników medycznych, psycholog, nauczyciel informatyki, Policja W-F, str. 8
4. Stop dopalaczom! podjęcie działań informujących o zagrożeniach wynikających z dostępności "dopalaczy" - lekcje wychowawcze z uczniami i rodzicami - współpraca z Policją - spotkanie z rodzicami VI. PRZEWIDYWANE EFEKTY Uczniowie uczęszczający do Gimnazjum nr 51: radzą sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia wiedzą do kogo mogą zwrócić się o pomoc uważają placówkę za bezpieczną znają konsekwencje zażywania narkotyków, picia alkoholu i wpływu używek na własne zdrowie oraz znają konsekwencje innych uzależnień. potrafią zachowywać się asertywnie i tolerancyjnie. osiągają coraz lepsze wyniki w nauce. przestrzegają zasad wynikających z poprawnych relacji międzyludzkich dbają o właściwy wygląd, stosowny ubiór, nie używają wulgaryzmów dbają o własną higienę osobistą nie dewastują mienia szkoły dbają o interes społeczności uczniowskiej i szkolnej. potrafią w sposób racjonalny organizować czas wolny. starają się być dobrymi kolegami umieją nawiązywać więzi z rówieśnikami potrafią rozwiązywać konflikty bez agresji potrafią radzić sobie z porażkami i niepowodzeniami posiadają swój własny punkt widzenia i potrafią go bronić przejawiają troskę o innych Inne efekty: są aktywni, kreatywni, śmiało wyrażają swoje myśli, swobodnie wypowiadają się na tematy dotyczące najbliższej społeczności. uczniowie i rodzice korzystają ze wsparcia a szkolnego, psychologa, oraz profesjonalnych instytucji. liczba uczniów wagarujących jest znacznie mniejsza. nauczyciele i rodzice wyposażeni są w wiedzę z zakresu profilaktyki uzależnień. wypracowane są lepsze relacje uczeń- nauczyciel- rodzic. rodzice postrzegają placówkę jako bezpieczną str. 9
VII. EWALUACJA PROGRAMU Skuteczność programu profilaktyki, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny osób zaangażowanych w jego realizację, oceniana będzie w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowującej pracę w pierwszym i drugim półroczu oraz na spotkaniach szkolnego zespołu wychowawczego. Informacje niezbędne do ewaluacji będą uzyskiwane za pomocą takich narzędzi, jak: bezpośrednie rozmowy z uczniami i rodzicami, wywiady, dyskusje, ankiety, obserwacje uczniów prowadzenie dokumentacji przez wychowawców klas, nauczycieli i a hospitacje, ankiety przeprowadzane wśród uczniów, rodziców informacje zwrotne, analiza dokumentów istniejących w szkole (notatki, protokoły, plany pracy, sprawozdania), rozmowy z nauczycielami, spotkania zespołu wychowawczego - wymiana uwag, spostrzeżeń z zakresu działań profilaktycznych, Uzyskane wyniki czyli fakty wynikające z ewaluacji posłużą do analizy przeprowadzonych działań ich skuteczności, interpretacji wyników, słabych i mocnych stron, możliwości i zagrożeń na przyszłość oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian. Na podstawie wyników i wniosków opracowane zostaną zalecenia propozycje do przyszłych działań, rodzaju i kierunku zmian. OPRACOWANIE PROGRAMU PROFILAKTYKI rok szkolny 2016/2017 mgr Agnieszka Piskorska - Łuszczyńska (nauczyciel języka polskiego) mgr Karina Kujawska Drobniak (nauczyciel języka angielskiego) str. 10