PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Studia stacjonarne WF AIK NAZWA PRZEDMIOTU: SEMINARIUM OPCJONALNE: POLSKA ETYKA I BIOETYKA NAZWA PRZEDMIOTU PO ANGIELSKU: ELECTIVE SEMINAR: ETHICS AND BIOETHICS IN POLAND I. KARTA PRZEDMIOTU CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie wiedzy o polskich szkołach etycznych oraz o ich najważniejszych twórcach, etykach i bioetykach. Nabycie umiejętności ujawniania założeń filozoficznych przyjmowanych przez poszczególne polskie szkoły etyczne oraz przez poszczególnych etyków i bioetyków. C2. Zdobycie umiejętności uzasadnionego filozoficznie rozstrzygania kazusów i dylematów etycznych i bioetycznych. C3. Wyrobienie sobie zdolności pisania artykułów filozoficznych przez przygotowanie referatu omawiającego wybrany i uzgodniony problem z etyki czy bioetyki. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOPETENCJI 1. Znajomość zasadniczych stanowisk metafizyki, epistemologii i antropologii 2. Znajomość nurtów etycznych, stanowisk i terminologii metaetycznej. 3. Znajomość niektórych wybitnych etyków, bioetyków, obecnych na rynku interesujących dzieł etycznych, toczących się ważnych debat etycznych czy bioetycznych. EFEKTY KSZTAŁCENIA EK 1. Student posiada wiedzę o różnych polskich nurtach filozoficznych odmienne uzasadniających normy etyczne EK 2. Potrafi krytycznie analizować argumentacje dotyczące zarówno kryterium tego, co dobre i złe, czyli normy moralności, jak też te, które stoją za Odniesienie do efektów z programu studiów K_W02; H2A_W01 K_U05; H2A_U06;H2A_U04 K_U06; H2A_U02 K_K01; H2A_K01;H2A_K06 K_W10; H2A_W06; H2A_U07 K_W11; H2A_W04 K_U02; H2A_U03 K_U08; H2A_U08 Odniesienie do treści programow ych nr 1-2 nr 3-9 1
szczegółowymi normami moralnymi. EK3. Mając zreflektowany i koherentny system argumentacji etycznej, potrafi łatwiej dostrzegać różnorodne zagrożenia społeczne, kulturowe, biomedyczne oraz techniczne dla życia ludzkiego, dla kultury, środowiska i przyrody. Form a zajęć wykł ady Liczb a godzi n Forma zajęć ćwiczenia K_K03; H2A_K04 TREŚCI PROGRAMOWE K_W12; H2A_W07;H2A_W09 K_W13; H2A_W09;S2A_W04 K_U10; H2A_U09; H2A_U10 K_U11; H2A_U01;H2A_U07; H2A_U09; H2A_U11 ; K_U17; H2A_U10;H2A_U08; H2A_U11 K_K05; H2A_K06 K_K06; H2A_K06 Licz ba god zin Forma zajęć labora toria Licz ba god zin nr 10-15 1. W pierwszym semestrze czytanie i krytyczne komentowanie wybranych artykułów a) z etyki szkoły lwowsko-warszawskiej, Marii Ossowskiej, Tadeusza Kotarbińskiego, Tadeusza Czeżowskiego czy Iji Lazari- Pawłowskiej; b) z etyki fenomenologicznej Romana Ingardena, A. Węgrzeckiego, Antoniego Siemianowskiego; c) z etyki tomistycznej Jacka Woronieckiego, Tadeusza Ślipko czy Feliksa Bednarskiego, d) z etyki personalistycznej Karola Wojtyły i jego uczniów Tadeusza Stycznia, Andrzeja Szostka czy Jerzego Gałkowskiego, e) z etyki egzystencjalnej Józefa Tischnera. W drugim semestrze czytanie i krytyczne komentowanie artykułów a) z bioetyki utylitarystycznej Zbigniewa Szawarskiego, b) z bioetyki kulturowej Kazimierza Szewczyka, d) z bioetyki analitycznej Włodzimierza Galewicza, e) z bioetyki tomistycznej Tadeusza Ślipko, f) z bioetyki personalistycznej Barbary Chyrowicz i g) z bioetyki teologów katolickich: Mariana Machinka, Władysława Bołoza, Piotra Morcińca itp. 2. Rozplanowanie problemów z polskiej etyki i bioetyki do opracowania w referatach 3.Czytanie i krytyczne komentowanie wybranych artykułów z polskiej etyki i bioetyki jak wyżej. Suma godzin 2
10. Prezentacja i dyskusja nad przygotowanymi przez studentów referatami problemów, lub opracowanymi teoretycznie kazusami z polskiej etyki i bioetyki NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE Czytanie wybranych tekstów z polskiej etyki i bioetyki oraz ujawnianie przyjętych założeń filozoficznych. Dyskusja nad zastosowanymi przez autora publikacji rozstrzygnięciami etycznymi oraz ich krytyka z pozycji różnych nurtów etycznych. Prezentacja i krytyczna dyskusja nad prezentowanymi przez studentów referatami lub przedstawianymi kazusami etycznymi i bioetycznymi. SPOSOBY OCENY (F FORMUJĄCA, P- PODSUMOWUJĄCA) OCENY F Zainteresowanie studentów trudnymi problemami związanymi z ingerencją w początek, trwanie i koniec życia ludzkiego, w wyniku nowych możliwości współczesnej biotechnologii cywilizacji technicznej. OCENA P Wyrobienie zdolności pogłębionego przedstawienia jakiegoś dylematu etycznego czy bioetycznego wraz z dobrze skonstruowanym uzasadnieniem rozwiązań nie tylko o dane empiryczne, ale i o argumenty z antropologii filozoficznej i określonych nurtów etycznych. OBCIĄŻENIE PRACY STUDENTA FORMA AKTYWNOŚCI Wysłuchanie wykładu Uczestnictwo w ćwiczeniach/seminariach ŚREDNIA LICZBA GODZIN NA ZREALIZOWANIE AKTYWNOŚCI Przygotowanie studium przypadku 30 Przygotowanie się do ćwiczeń (lektura tekstów, przygotowanie do prowadzenia dyskusji) Przygotowanie się do egzaminu 30 30 SUMA 90 3
SUMARCZYNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA LITERATURA PODSTAWOWA T. Kotarbiński, Pisma etyczne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa Kraków Gdańsk - Łódź 1987 M. Ossowska, Podstawy nauki o moralności, PWN, Warszawa 1966 R. Ingarden, Książeczka o człowieku, WL, Kraków 2003 A. Siemianowski, Szkice z etyki wartości, Gniezno 2006 T. Ślipko SJ, Zarys etyki ogólnej, WAM, Kraków 2002 T. Styczeń, Etyka niezależna?, Lublin 1980 A. Szostek, Wokół godności, prawdy i miłości, Lublin 1995 J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 1982 Z. Szawarski, Mądrość i sztuka leczenia, Gdańsk 2005 K Szewczyk, Narodziny i śmierć. Bioetyka kulturowa wobec stanów granicznych życia ludzkiego, Warszawa Łódź 2002 Początki ludzkiego życia, W. Galewicz, red. Uniwersitas, Kraków 2010 T. Ślipko, Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Warszawa 1988. B. Chyrowicz, Bioetyka i ryzyko, Lublin 2000. M. Machinek, Spór o status ludzkiego embrionu, UWM, Olsztyn 2007 W. Bołoz, Życie w ludzkich rękach. Podstawowe zagadnienia bioetyczne, Warszawa 1997. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA Ija Lazari-Pawłowska, Etyka. Pisma wybrane, P. Smoczyński (red.), Wrocław Warszawa Kraków 1992 T. Styczeń, W drodze do etyki, Lublin 1984 J. Tischner, D. v. Hildebrand, Wobec wartości, Poznań 1982 Bioetyka polska, T. Biesaga red., WN PAT, Kraków 2004 Bioetyka personalistyczna, T. Biesaga red., WN PAT, Kraków 2006 PROWADZĄCY IMIĘ NAZWISKO (MAIL) dr hab. Tadeusz Biesaga SDB, prof. nadzw tbiesaga@sdb.krakow.pl strona domowa: www.biesaga.info NA OCENĘ 2 Przedsta wiony referat jest zbiorem FORMY OCENY (SZCZEGÓŁY) NA OCENĘ 3 NA OCENĘ 4 NAOCENĘ 5 referat nie ma dopracowanej struktury a jego tekst popełnia referat posiada zarówno dobrze sformułowany tytuł oraz referat odznacza się zarówno dobrze sformułowanym 4
notatek albo błąd rozgadania, albo utopienia się w terminologii i wątkach czytanych filozofów strukturę. Jego tekst w sposób przejrzysty realizuje postawiony problem. Autor w samym tekście i podczas dyskusji potrafił rozwijać argumentację z obranego przez siebie nurtu antropologii czy etyki. tytułem oraz specjalistyczną dla danego problemu strukturą. Referat w sposób przejrzysty realizuje postawiony problem. Obok, odpowiednio wkomponowanych w referat cytatów, referat odznacza się własnym, analitycznosyntetycznym językiem filozoficznym. Referat jest solidnym studium źródeł oraz stawia oryginalne, uzasadnione konkluzje. INNE PRZYDATNE INFORMACJE Na seminarium teksty referatów są prezentowane przez urządzenia multimedialne, aby wszyscy mogli włączyć się w krytykę tekstu Teksty referatów dostarczane są wcześniej drogą e-mailową. 5