SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI XV Liceum Ogólnokształcącego im. Zjednoczonej Europy w Gdańsku
Program realizowany jest w oparciu o następujące podstawy prawne dla działań profilaktycznych w szkołach: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. 2. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z dnia 20 października 1994 r.) oraz ustawa o zmianie ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r.) 3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 ) nowelizacja z dnia 12 września 1996 r. (Dz. U. Nr 127, poz. 593) z późniejszymi zmianami (Dz. U. Nr 70. poz. 473 z dnia 1 lipca 2011 r.) 4. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r - Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz.145) oraz ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 15 kwietnia 2011 r. (Dz. U. Nr 105, poz. 614 z dnia 24 maja 2011 r.) 5. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawa o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 8 kwietnia 2010 r. oraz ustawy Państwowej Inspekcji Sanitarnej ( Dz. U. Nr 81, poz.529 z dnia 8 kwietnia 2010 r.) 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. (Dz. U. 2003/26/2260) w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem. 7. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. 8. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. 9. Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. 1991/120/526, 2000/2/11) 10. Rządowy program na lata 2008-2013 Bezpieczna i przyjazna szkoła 2
Wstęp: Założeniem Szkolnego Programu Profilaktyki jest wspomaganie wychowawczej roli rodziny z uwzględnieniem prawa do przekonań religijnych, światopoglądowych oraz wolności sumienia. Szkoła ma obowiązek zapewnić uczniom powszechny dostęp do nauki i wychowania, ochronę przed przemocą, a także kierować się dobrem uczniów, troską o jego zdrowie, postawę moralną i obywatelską z zachowaniem poszanowania godności osobistej. Szkolny Program Profilaktyki jest spójny z Programem Wychowawczym Szkoły, Szkolnym Zestawem Programów Nauczania, Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. Program jest przygotowany dla wszystkich uczniów naszej szkoły w ramach godzin wychowawczych, wychowania do życia w rodzinie i innych przedmiotów, na których mogą być realizowane założenia programowe. Realizatorami programu są wszyscy,, i szkolny, pielęgniarka szkolna, katecheci oraz zapraszani specjaliści do spraw profilaktyki. Program proponuje kształcenie dojrzałej postawy ucznia wobec samego siebie, jak i wobec otaczającej go rzeczywistości. Został tak opracowany, aby zapobiegał zagrożeniom współczesnej młodzieży i pomagał pracować nad problemami istniejącymi wśród naszych uczniów. Problemy zostały wyłonione dzięki ankietom i pracy wychowawczej na terenie szkoły. Na podstawie wyników obserwacji, rozmów, wywiadów i ankiet, ustalono listę priorytetów w zakresie działań profilaktycznych w pracy z uczniami i rodzicami. Program obejmuje cztery obszary oddziaływań: promocja zdrowia, profilaktyka uzależnień, doskonalenie komunikacji interpersonalnej, przeciwdziałanie negatywnym zachowaniom młodzieży; Warunkiem skutecznej profilaktyki jest skoordynowanie działań we wszystkich obszarach funkcjonowania. Zadania z poszczególnych obszarów będą realizowane w ramach godzin do dyspozycji, zajęć z określonych przedmiotów oraz różnych form działalności pozalekcyjnej szkoły. Przewidziane zostało uczestnictwo uczniów w warsztatach, spektaklach, akcjach, festynach i jarmarkach, zgodnie z tematyką programu. Sprawdzianem przydatności programu będzie jego ewaluacja. Wnioski z niej posłużą modyfikacji i doskonaleniu programu pod względem konstrukcji, tematyki oraz form realizacji. Program profilaktyki w XV LO jest wynikiem diagnozy, w której uwzględniono potrzeby rozwojowe uczniów, wynikające ze specyfiki środowiska szkoły oraz szeroko pojęty kontekst przemian społeczno-ekonomicznych w kraju. 3
Diagnoza środowiska szkolnego identyfikacja problemów: Podstawą do opracowania Szkolnego Programu Profilaktyki są informacje zebrane od nauczycieli, rodziców i uczniów za pomocą: - obserwacji zachowań i problemów młodzieży na terenie szkoły oraz w sytuacjach pozalekcyjnych, - analizy problemów edukacyjnych i wychowawczych zgłaszanych do a i a szkolnego oraz wychowawców (analiza dokumentacji, rozmowa), - analizy problemów zdrowotnych rejestrowanych i dostrzeganych przez pielęgniarkę szkolną (rozmowa), - analizy problemów zgłaszanych przez rodziców (konsultacje indywidualne, zebrania klasowe) Cele programu: 1. Stworzenie jednolitego i kompleksowego oddziaływania profilaktycznego na uczniów (rodzice - pracownicy administracji i obsługi szkoły - pracownicy instytucji gdańskich, działających na rzecz młodzieży); 2. Wspieranie wychowania i nauczania wszędzie tam, gdzie pojawia się zagrożenie dla rozwoju młodzieży, a także w przypadku uczniów o szczególnych uzdolnieniach i pasjach; 3. Koncentrowanie się na tworzeniu warunków, w których młodzież ma dostęp do przyjaznych i bezpiecznych grup rówieśniczych, np. poprzez biwaki, wycieczki, zabawy, zajęcia pozalekcyjne itp.; 4. Wspieranie rodziców w ich funkcjach wychowawczych i edukacyjnych poprzez różne formy doskonalenia umiejętności rodziców w pracy profilaktycznej; 5. Uświadamianie uczniów, rodziców i nauczycieli o konieczności działań profilaktycznych, które mają wpływu na przyszłe decyzje i życie młodych ludzi. 4
Harmonogram działań w zdiagnozowanych obszarach: I OBSZAR PROMOCJA ZDROWIA Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat różnych aspektów zdrowia. 2. Promowanie zdrowia w szkole i poza społecznością szkolną. 1. Wprowadzenie do treści lekcji biologii, chemii i godzin wychowawczych tematyki związanej z zasadami zdrowego żywienia oraz wpływu sposobu odżywiania na zdrowie człowieka. 2. Udział młodzieży w różnorodnych formach zajęć rekreacyjnych i sportowych organizowanych przy współpracy z Radą Szkoły. biologii, chemii i prowadzący zajęcia 3. Motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą. 4. Działania profilaktyczne mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym i nowotworowym. 3. Wprowadzenie do treści lekcji biologii, wychowania fizycznego i godzin wychowawczych tematyki związanej z higieną osobistą. 4.1. Zajęcia warsztatowe dotyczące problematyki HIV/AIDS, gruźlicy oraz nowotworów sutka, szyjki macicy w ramach godz. wychowania do życia w rodzinie i biologii. 4.2. Objęcie uczniów akcją szczepień ochronnych.. nauczyciel wdżr, biologii, zaproszeni specjaliści nauczyciel wdżr, biologii, zaproszeni specjaliści 5. Poprawienie jakości działań podejmowanych na rzecz ucznia przez osoby sprawujące nad nim opiekę. 6. Promowanie wśród uczniów racjonalnego odżywiania. 7. Szerzenie wiedzy na temat wpływu środowiska na zdrowie i życie człowieka. 8. Działania mające na celu dbałość o właściwy rozwój fizyczny, kondycję i poprawę postawy ucznia. 5. 1. Kierowanie uczniów wymagających pomocy specjalistycznej do odpowiednich placówek służących radą i pomocą. 5. 2. Organizowanie opieki nad niepełno - sprawnymi uczniami w szkole poprzez stwarzanie sprzyjających warunków do jak najpełniejszego uczestnictwa w życiu szkoły 6. Wprowadzenie do treści lekcji biologii, wychowania fizycznego i godzin wychowawczych tematyki związanej z higieną osobistą. 7. Udział uczniów w akcjach Sprzątania Świata i Dnia Ziemi oraz programach prozdrowotnych i konkursach. 8. Częste rozmowy z uczniami, którzy nie przestrzegają podstawowych zasad współżycia społecznego. dyrektor szkoły klas biologii, wf-u i, pielęgniarka n-le biologii, 5
II OBSZAR PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień i zagrożeń występujących we współczesnym świecie. 1. Wprowadzenie do treści lekcji biologii, chemii i godzin wychowawczych tematyki związanej z narkomanią, alkoholizmem, paleniem tytoniu, dopalaczami, innymi środkami farmakolo - gicznymi ze szczególnym uwzględnieniem skutków społecznych, rodzinnych i zdrowotnych. biologii, chemii, 2. Wskazanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi. 3.Ukazanie perspektywy zdrowego życia i dróg do satysfakcji osobistych bez zażywania alkoholu i innych substancji uzależniających. 4. Dostarczanie wiedzy na temat wpływu alkoholu i narkotyków na życie w rodzinie (ze szcze gólnym uwzględnieniem dzieci). 5. Kształtowanie postaw umożli - wiających samostanowienie oraz ochronę własnych praw ze szczególnym uwzględnieniem asertywnego zachowania. 6. Zapoznanie uczniów ze skutkami uzależnień i omówienie sposobów ich zapobiegania. 2.Wyodrębnienie w bibliotece szkolnej i u a szkolnego biblioteczki związanej z tematyką zagrożeń zdrowotnych i patologii. 3. Podejmowanie działań służących eliminowaniu z obyczajowości młodzieży nikotyny i alkoholu jako narkotyków inicjacyjnych" otwierających drogę do innych środków odurzających. 4. Przestrzeganie zakazu spożywania alkoholu i palenia papierosów na terenie szkoły oraz podczas wycieczek klasowych. 5. Udział młodzieży w projekcjach filmów akcentujących problemy osób zagrożonych uzależnieniem. 6. Organizowanie imprez szkolnych z udziałem uczniów, rodziców i nauczycieli. bibliotekarze klas, i pracownicy szkoły,,, 7. Wyrabianie właściwych nawyków dotyczących spędzania wolnego czasu. 7. Kontynuowanie współpracy z Towarzystwem Profilaktyki Środowiskowej Mrowisko i PPP 4: a) udział młodzieży w warsztatach Co wiem o uzależnieniach, b) uczestnictwo w akcji antynarkotykowej KONTAKT _ BUS" w formie konkursów, quizów, odpowiedzi na pytania ankietowe, c) udostępnianie materiałów propagujących wiedzę o skutkach nałogów (plakaty, ulotki). pracownicy Mrowiska" pracownicy poradni iczno - icznej 8. Tworzenie bezpiecznego, wolnego od uzależnień środowiska szkolnego. 8. Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych. Organizowanie rajdów i wycieczek krajoznawczych, wyjść do kina, na spektakle teatralne, do muzeów, Rozgrywki sportowe na terenie szkoły. Udział uczniów w międzyszkolnych zawodach sportowych. Systematyczne kontrole toalet i pomieszczeń szkoły w ramach dyżurów. Sprawozdanie a dotyczące sytuacji opiekuńczo-wychowawczej szkoły. klas wf-u, pracownicy szkoły 6
III OBSZAR DOSKONALENIE KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ I PRZYGOTOWANIE DO RADZENIA SOBIE ZE STRESEM Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. 1. Przeprowadzenie zajęć n/t komunikacji interpersonalnej, asertywności oraz technik rozwiązywania konfliktów dla uczniów. 2. Poprawienie umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej. 3. Kształtowanie nawyków zachowań asertywnych. 4. Przełamywanie barier komunikacyjnych. 5. Zapoznanie uczniów z aspektami racjonalnego podejmowania decyzji. 6. Rozwijanie u uczniów asertywności. 7. Poznanie przyczyn stresu i uświadomienie wpływu stresu na organizm człowieka. 2. Wykorzystywanie technik negocjacyjnych w pracy lekcyjnej. 3. Uświadomienie uczniom konieczności kształtowania w sobie postaw asertywnych. 4. Ćwiczenie asertywności poprzez odgrywanie scenek sytuacyjnych i rodzajowych w czasie godzin wychowawczych, zajęć pozalekcyjnych. 5. Organizowanie dla uczniów klas drugich warsztatów zawodoznawczych Twoja przyszłość twoją sprawą" prowadzonych przez pracowników PPP nr 4. 6. Prowadzenie warsztatów terapeutycznych w ramach godzin wychowawczych przez a szkolnego 7. Indywidualne poradnictwo i pomoc iczno-iczna. 7. 1. Kierowanie uczniów do odpowiednich placówek służących radą i pomocą. przedmiotów pracownicy poradni icznoicznychpe dagog klas 7
IV OBSZAR PRZECIWDZIAŁANIE NEGATYWNYM ZACHOWANIOM MŁODZIEŻY Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Poznanie środowisk rodzinnych uczniów. 1. 1.Obserwacje uczniów i rozpoznanie sytuacji rodzinnej. 1. 2. Indywidualne rozmowy wychowawców, nauczycieli, a i a z uczniami. 1. 3. Spotkania z rodzicami uczniów mających problemy., 2. Pomoc rodzinom dysfunkcyjnym i niewydolnym wychowawczo. 3. Ograniczenie zjawiska wagarowania uczniów. 4. Rozpoznanie sytuacji ryzykownych i otoczenie opieką uczniów, u których takie zachowania występują 5. Organizacja różnych form spędzania wolnego czasu przez uczniów. 2. 1. Umożliwienie uczniom indywidualnych spotkań z pracownikami Poradni PP. 2. 2.. Kierowanie do innych placówek służących fachową pomocą. 3. Profilaktyczne rozmowy z rodzicami na temat skutków wagarowania. 4. 1.. Spotkania a z wychowawcą i nauczycielami uczącymi w danej klasie. 4.2. Stworzenie pomocy koleżeńskiej w nauce uczniom mającym trudności. 5. 1. Aktywny udział uczniów w wycieczkach, rajdach oraz turniejach sportowych. 5. 2. Zapewnienie zajęć pozalekcyjnych w szkole: zajęcia kulturalne z elementami socjoterapii, wolontariat, koła zainteresowań. 5. 3. Udział uczniów w spektaklach teatralnych, projekcjach filmów, programach i projektach edukacyjnych (,,W dorosłe życie bez długów ). 5. 4. Organizacja spotkań z prawnikami warsztaty na temat prawa cywilnego i karnego., wychowawca,, Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna 6. Informacja o instytucjach, miejscach pomocy dla rodziców i uczniów borykających się z trudnościami. 6. Udostępnienie zainteresowanym rodzicom i uczniom adresów numerów telefonów i zakresu pomocy udzielanej przez odpowiednie placówki. 8
INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANICH PROFILAKTYCZNYCH: 1. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 4 w Gdańsku, ul. Krzemienieckiej 1, tel. (58) 341 05 42, tel. kom. 793 952 652 2. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 7 w Gdańsku, ul. Traugutta 82, tel. (58) 341 39 50. 3. Ośrodek Terapii Dzieci i Młodzieży z Rodzin Alkoholowych w Gdańsku, ul. Racławicka 17 tel. (58) 347 89 30. 4. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku Środowiskowy Dom Samopomocy, ul. Chopina 42 tel. (58) 344 96 00 lub 01. 5. Centrum Interwencji Kryzysowej w Gdańsk Nowy Port, Plac. Ks. Gustkowicza 13, tel.(58) 511 01 21 lub 22. 6. Poradnia Profilaktyki i Terapii MONAR w Gdańsku ul. 3 Maja 6, tel. (58) 302 04 42. 7. Ośrodek Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży MONAR w Gdańsku, ul. Agrarna 2, tel. (58) 349 49 54. 8. Sąd Rejonowy w Gdańsk Południe w Gdańsku IV Wydział Rodzinny i Nieletnich, ul. Nowe Ogrody 30/34 80 803 Gdańsk, tel. (58) 321 34 60 9. Gdańskie Centrum Profilaktyki Uzależnień, Gdańsk, ul. Dyrekcyjna 5, tel.(58) 320 02 56, tel. interwencyjny 320 44 04. 10. Młodzieżowy Ośrodek Terapeutyczny Mrowisko, Sopot, Aleja Niepodległości 817A tel. 058 550 26 69 11. Mobilna Poradnia Młodzieżowa Kontakt Bus, Gdańsk ul. Agrarna 2, tel. (58) 550 26 69 12. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Gdańskie Centrum Zdrowia 80-542 Gdańsk Nowy Port, ul. Oliwska 62, tel. (58) 342 33 63, (58) 342 33 59 Procedury interwencyjne w XV Liceum Ogólnokształcącym im Zjednoczonej Europy w Gdańsku Procedury interwencyjne w XV Liceum Ogólnokształcącym im Zjednoczonej Europy w Gdańsku znajdują się w teczkach Bezpieczeństwo w szkole u dyrektora i a szkoły. 9