SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 im. HENRYKA SIENKIEWICZA w ŚWIĘTOCHŁOWICACH PROGRAM PROFILAKTYCZNY 2015 2018 Realizatorzy programu : pedagog szkolny wychowawcy klas nauczyciele rodzice inne organy szkolne.
1. CELE PROGRAMU Bezpieczeństwo dziecka w szkole, na ulicy uświadomienie konsekwencji niebezpiecznych zabaw. Podejmowanie świadomych decyzji w sprawie używek i uczenie się, mówienia nie. Radzenie sobie ze stresem. Pedagogizacja nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie niebezpieczeństw związanych z Internetem- cyberprzemoc oraz zagrożeniami epidemiologicznymi Rozwijanie uzdolnień uczniów i zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. Ścisła współpraca z Poradnią Psychologiczną, Policją i Sądem Rodzinnym oraz pielęgniarką szkolną. Poprawa komunikacji uczniów w relacjach nauczyciel- uczeń, nauczyciel rodzic, uczeń - rodzic i uczeń - uczeń. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli i samoobserwacji. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych (nikotyna, alkohol, narkotyki, wczesna inicjacja seksualna, zachowania agresywne, przestępcze, dopalacze). minimalizowanie zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów. wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności zapobiegające nałogom i zachowaniom ryzykownym. integracja uczniów i doskonalenie relacji koleżeńskich. Cele programu będą realizowane poprzez: systematyczne, zgodne z harmonogramem zajęcia profilaktyczne, psychoedukacyjne i integracyjne w klasach; warsztaty tematyczne i spotkania psychoedukacyjne dla rodziców; spotkania uczniów z przedstawicielami policji i sądu; przygotowanie tematycznych gazetek ściennych dla uczniów i rodziców; udział uczniów w integrujących imprezach pozalekcyjnych; zaangażowanie rodziców w imprezach szkolnych. Głównymi założeniami programu jest kreowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie zachowaniom agresywnym, profilaktyka uzależnień oraz szeroko rozumiana edukacja niezbędna do wyrobienia właściwych postaw i zachowań.
Program profilaktyki obejmuje pierwszy etap edukacyjny- klasy I-III oraz drugi etap edukacyjny klasy IV-VI. Treści przekazywane uczniom oraz sposoby realizacji są dostosowane do wieku rozwojowego na poszczególnych etapach. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia. 2. PLANOWANE EFEKTY PROGRAMU: minimalizacja aktów przemocy i agresji wśród dzieci i młodzieży; dostarczenie dzieciom i młodzieży alternatywnych form spędzania czasu wolnego; zwiększenie umiejętności dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo; wyeliminowanie wśród uczniów zachowań o charakterze przestępczym, zwiększenie wiedzy dotyczącej prawnych i społecznych konsekwencji nieodpowiednich zachowań. 3. SPOSOBY REALIZACJI Treści w większości realizuje się podczas godzin wychowawczych i poszczególnych przedmiotach. Należy je realizować również na zajęciach pozalekcyjnych, wycieczkach, zajęciach plenerowych, spotkaniach z rodzicami, pedagogiem, psychologiem, przedstawicielami służb mundurowych i w świetlicy szkolnej. Nauczyciel wybiera stosowne metody pracy do osiągnięcia w/w celów. Będą to pogadanki, dyskusje, burze mózgów, prelekcje filmów, programy komputerowe. Formą realizacji będą gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy, spektakle profilaktyczne. 4. EWALUACJA Za realizację programu profilaktycznego odpowiedzialni są nauczyciele, wychowawcy i rodzice przez cały rok szkolny. Nadzór nad realizacją programu profilaktycznego sprawuje dyrektor szkoły. Ocenie poddawane są następujące elementy: realizacja programu profilaktycznego; realizacja zaleceń zawartych w opiniach poradni; realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach wychowawców klas i poszczególnych przedmiotów; pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas i pedagogiem szkolnym.
Identyfikacja problemu Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego zauważa się, iż występują następujące problemy: uzależnienie od wzorców medialnych; problem przemocy i agresji (zaczepki, wyzywanie, przezywanie, drobne bójki); brak dyscypliny u niektórych uczniów; niska kultura języka; brak motywacji do nauki; ubóstwo materialne rodziców (brak podręczników, brak środków finansowych na wycieczki, wyjazdy do kina, teatru itp.); zaniedbanie obowiązków opiekuńczo- wychowawczych przez rodziców wobec dzieci. Wybrane obszary działań profilaktycznych 1. Motywowanie uczniów do nauki, zwiększenie potrzeb edukacyjnych. 2. Bezpieczeństwo ucznia w szkole i poza szkołą przeciwdziałanie różnych formom agresji. 3. Promocja zdrowego stylu życia. 4. Kształtowanie właściwych postaw wobec drugiej osoby, właściwa komunikacja ukierunkowana na dbałość o kulturę języka. Kierunki działań interwencyjnych i profilaktycznych 1. Analiza sposobu realizacji zadań szkoły wynikających z przepisów prawnych, Statutu Szkoły, programu wychowawczego szkoły. 2. Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy: współpraca z OPS, Sanepid; organizowanie w szkole zajęć profilaktyczno- edukacyjnych w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, spektaklów profilaktycznych, pogadanek, szkoleń; pedagogizacja rodziców nt. zagrożeń i ich zapobiegania; organizowanie w szkole imprez tematycznych (konkursy, przedstawienia, projekty); włączenie Samorządu Uczniowskiego do działań; promocja zdrowego stylu życia; kształtowanie świadomości ekologicznej;
zapewnienie uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu (atrakcyjna, różnorodna oferta zajęć pozalekcyjnych, wycieczki przedmiotowe, krajoznawcze- turystyczne); organizacja przez szkołę imprez profilaktycznych dla środowiska szkolnego oraz lokalnego. Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych 1. Stałe doskonalenie w zakresie profilaktyki, poprawa w zakresie relacji uczeń - nauczyciel - rodzic. 2. Rodzice w sytuacjach problemowych korzystają ze wsparcia PPP i innych sytuacji. 3. Obserwuje się brak wzrostu przejawów agresji i przemocy rówieśniczej. 4. Rodzice uczniów włączają się w życie szkoły, uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach. 5. Nastąpiła poprawa wyników w nauce. 6. Dzieci, rodzice preferują zdrowy styl życia. Wszystkie wymienione zadania realizowane będą w ramach podstawowych zadań profilaktyki szkolnej. Zagadnienia programowe mogą ulegać modyfikacji lub poszerzeniu o zadania wynikające z bieżących potrzeb szkoły. 5. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W wyniku działań profilaktycznych uczeń umie: 1. Radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu, zagrożenia. 2. Być asertywnym. 3. Prowadzić zdrowy styl życia. 4. Bezpiecznie i higienicznie spędzać czas w szkole i poza nią. W wyniku działań profilaktycznych uczeń: 1. Zna procedury dotyczące swojego zachowania. 2. Zna konsekwencje zażywania narkotyków, picia alkoholu, palenia papierosów oraz wpływu używek na własne zdrowie. 3. Zdaje sobie sprawę z wpływu Internetu i telewizji na stan swojego zdrowia.
PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Decyzję o kolejności realizacji poszczególnych tematów podejmuje zespół nauczycieli uczących. OBSZAR PROBLEMOWY KULTURA OSOBISTA KSZTAŁTOWANIE OSOBOWOŚCI ZADANIA SZCZEGÓŁOWE 1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny, sposobu ubierania się do świadomego odbioru kultury). 2. Kształtowanie pozytywnego obrazu siebie. 3. Rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej, empatii, zachowań asertywnych. FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY REALIZATOR Prowadzenie godziny wychowawczej na temat kultury języka, stroju, zachowania; zapoznanie dzieci z zasadami obowiązującymi w Statucie Szkoły. Prowadzenie godziny wychowawczej na temat samopoznania, zainteresowań, zdolności uczniów. Prowadzenie godzin wychowawczych na temat zasad komunikowania się werbalnego i pozawerbalnego asertywności. Uczeń nazywa i rozróżnia postawy uważane powszechnie za właściwe lub niewłaściwe; wciela w życie zasady savoir-vivre, Statutu Szkoły, na sprawdzianie i na uroczystościach szkolnych dzieci prezentuje odpowiedni ubiór. Uczeń ma właściwy obraz własnej osoby. Uczeń potrafi dotrzeć do rozmówcy, wyraża swe emocje. Wychowawcy, nauczyciele i pedagog szkolny. Wychowawcy, pedagog. Wychowawcy klas, pedagog. 4. Wulgaryzmy, jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. Wyposażenie uczniów w wiedzę na temat agresji, jej przyczyn, skutków i sposobów reagowania na nią (godzina wychowawcza). Uczeń wie, że nie ma emocji złych i dobrych, bo wszystkie są potrzebne w bogatym świecie uczuć, że agresję można rozładować we właściwy sposób. Wychowawcy, nauczyciele, pedagog przypominają o kulturze słowa.
OBSZAR PROBLEMOWY NIEBEZPECZEŃSTWO UZALEŻNIEŃ ZADANIA SZCZEGÓŁOWE 1. Dostarczenie informacji o mechanizmach i następstwach wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków, palenia papierosów i dopalaczy. FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY REALIZATOR - dyskusje na godzinie wychowawczych, filmy, gazetki, ulotki, - spotkania z policjantami - organizacja konkursu wewnątrzszkolnego na temat uzależnień, - ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu życia, - uczeń zna realne konsekwencje wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków i palenia papierosów, zdaje sobie sprawę z tego, że uzależnienia powodują szkody emocjonalne, edukacyjne zdrowotne i prawne, potrafi funkcjonować bez używek. - wychowawcy klas, - pedagog szkolny, - rodzice, - katecheta. - spotkania i prelekcje z pedagogiem szkolnym. 2. Ochrona dzieci przed uzależnieniem od multimediów, komputera Internetu, telefonu, telewizji, itp. - spotkania z policją, - przeprowadzenie zajęć edukacyjnych na temat nowych form uzależnień z wykorzystaniem krótkich filmów we wszystkich klasach). - uczeń jest świadomy niebezpieczeństw płynących z nadmiernego korzystania z multimediów, potrafi dozować i gospodarować swoim czasem, dokonuje prawidłowych wyborów. - wychowawcy wszystkich klas, - nauczyciel informatyki. OBSZAR PROBLEMOWY WCHODZENIE W DOROSŁOŚĆ ZADANIA SZCZEGÓŁOWE 1. Rozwijanie akceptacji dojrzewania, rozwoju i problemów z tym związanych. FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY REALIZATOR - prowadzenie godzin wychowawczych w klasach V, VI na temat odpowiedzialności prawnej za swoje dorosłe czyny. - wzmocnienie poczucia własnej wartości, - podejmowanie dojrzałych i odpowiedzialnych decyzji, - zachowania asertywne. - nauczyciel uczący WDŻ, - wychowawcy kl. V i VI.
2. Zaangażowanie rodziców do edukacji i współpracy. - pogadanki przy okazji zebrań, mini wykłady. - akceptują działanie profilaktycznowychowawcze szkoły. wychowawcy, pedagog. 4. Zagrożenie HIV/AIDS. - przedmiot WDŻ, higiena i ochrona zdrowia w ramach programu nauczania - uczeń uzyska wiedzy na temat sposobów zarażania się wirusem, a także gdzie szukać pomocy w przypadku choroby. nauczyciel uczący WDŻ, higienistka, nauczyciel przyrody. OBSZAR PROBLEMOWY WAGARY, NIEPOWODZENIA SZKOLNE ZADANIA SZCZEGÓŁOWE 1. Zapoznanie dzieci z systemem kar za absencję. FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY REALIZATOR - egzekwowanie obowiązujących w Statucie przepisów odnośnie obecności uczniów na zajęciach lekcyjnych, - przypomnienie na godzinach wychowawczych negatywnych stron wagarowania. - poprawa frekwencji, - uświadomienie zagrożeń występujących podczas wagarów, - wyrobienie nawyku rezygnacji z wagarów, - wychowawcy. 2. Rozpoznawanie źródeł niepowodzeń szkolnych i zapobieganie problemom w nauce. - diagnoza przyczyn trudności szkolnych uczniów, - rozmowy z rodzicami, opiekunami uczniów, systematyczne informowanie ich o postępach w nauce - uświadomienie wagi nauki szkolnej, korzyści płynących z edukacji. - rozwiązanie konkretnych problemów - osiąganie przez uczniów lepszych wyników w nauce - wychowawcy klas, - nauczyciele. 3. Rozwijanie zainteresowań. - organizacja pomocy koleżeńskiej i zajęć wyrównawczych - działalność kółek zainteresowań - rozwijanie zainteresowań uczniów. - wszyscy nauczyciele, - pedagog.
4. Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły, społeczeństwa. - udział uczniów w przedsięwzięciach szkolnych, akcjach charytatywnych, - wyrobienie odpowiedzialności za sprawy szkolne - opiekun SU, - zbiórka nakrętek, makulatury. - rozwijanie więzi ze szkołą - wychowawcy. 5. Pedagogizacja rodziców. - spotkania w czasie zebrań z rodzicami mini wykład na temat zależności między wynikami w nauce a obecnością uczniów na zajęciach szkolnych. - uświadomienie zagrożeń wynikających z absencji, - współpraca ze szkołą w przeciwdziałaniu wagarom. - wychowawcy wszystkich klas, -pedagog. OBSZAR PROBLEMOWY: PROFILAKTYKA ZDROWOTNA ZADANIA SZCZEGÓŁOWE FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY REALIZATOR 1. Anoreksja, bulimia, cukrzyca, - nauczyciel otyłość. przyrody, - omawianie tematyki dbałości o higienę osobistą, właściwe odżywianie, - gimnastyka, jako sposób na odchudzanie, - uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię, - umiejętność zdrowego odżywiania się, - nauczyciel wychowania fizycznego, -zorganizowanie wystawy i degustacji zdrowej żywności, przetworów owocowo - warzywnych dla uczniów, - zwiększenie poczucia własnej wartości. - wychowawcy. 2. Poznanie źródeł stresu, ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, niską samooceną 3. Wychowanie do czynnego spędzania czasu wolnego i aktywności ruchowej. - warzywa i owoce w klasach I III. - rozmowy, pogadanki, na godz. wychowawczych, - kształtowanie umiejętności wyboru właściwych form walki ze stresem, - zapoznanie uczniów z różnymi formami wypoczynku, - angażowanie w organizację rozgrywek sportowych. - wzrost wiedzy na temat istoty stresu, jego objawów, - ukształtowanie umiejętności zapobiegania negatywnym skutkom stresu i redukowania napięcia emocjonalnego. - upowszechnienie aktywności ruchowej (wycieczki, rajdy, udział w dodatkowych zajęciach z wychowania fizycznego). - wychowawcy, - nauczyciele wychowania fizycznego, przyrody, techniki.
OBSZAR PROBLEMOWY: AGRESJA ZADANIA SZCZEGÓŁOWE FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY REALIZATOR 1. Monitoring szkoły - monitorowanie korytarzy. - zwiększenie - pracownicy szkoły bezpieczeństwa uczniów w szkole. 2. Eliminowanie zachowań agresywnych wśród uczniów. - przeprowadzenie obserwacji i wywiadów wśród uczniów wszystkich klas na temat poczucia bezpieczeństwa w klasie, szkole, rodzinie, - uczeń zna definicję agresji, przyczyny i skutki zachowań agresywnych, - rozpoznaje objawy, - wychowawcy - nauczyciele. - omawianie na godz. wych., we wszystkich klasach przyczyn zachowań agresywnych wśród uczniów, sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacjach. - zauważa, spostrzega agresję, - zna uczucia ofiary i agresora, - zna techniki relaksacji, - wie, gdzie szukać pomocy i jak obronić się w sytuacji zagrożenia. 3.Rozpoznawanie i diagnozowanie przez nauczycieli zachowań agresywnych uczniów. - kontrola monitoringu szkolnego, natychmiastowa reakcja na sytuację problemową, - wygaszanie konfliktów wśród uczniów. - wychowawcy, - dyskusje na temat przyczyn zachowań agresywnych, prowadzenie mediacji w sytuacjach konfliktowych. 4. Pedagogizacja rodziców. - spotkania w czasie zebrań z rodzicami. Opracowały: Gorgoń Jolanta Hrubesz- Kroczak Anna Zymek Klaudia - uświadomienie zagrożeń wynikających z rozwijającej się wśród uczniów agresji, - umiejętność reagowania na takie zachowania, - współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu agresji. - wychowawcy klas.