Szkoła Podstawowa w Gwdzie Wielkiej ul. Polna 21 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa W Gwdzie Wielkiej rok szkolny: 2015/2016; 2016/2017; 2017/2018 Program został zaopiniowany na posiedzeniu Rady Pedagogicznej dnia 31.08.2015r. 1
PODSTAWA PRAWNA Program profilaktyki w Szkole Podstawowej w Gwdzie Wielkiej kieruje się celami i zadaniami zawartymi w: Statucie szkoły, Szkolnym Programie Wychowawczym, Rozporządzeniu MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 228 z dnia 17 listopada 2010r., poz. 1487), Konstytucji RP, Ustawie z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 75, poz. 468), Ustawie z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230 z p. zm.), nowelizacja z dnia 12 września 1996r. (Dz. U. nr 127, poz. 593), Ustawie z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami z 21 stycznia, 18 lutego 200r. i 23 sierpnia 2001r.. Ustawie z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. nr 111, poz. 535) z późniejszymi zmianami opublikowanymi w (Dz. U. nr 113,poz. 732), Ustawie z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z 1997r. nr 88, poz. 554 i nr 121, poz. 770 oraz z 199r. nr 96, poz. 1107), ZAŁOŻENIA PROGRAMU Szkolny Program Profilaktyki został skonstruowany na podstawie: - analizy ankiet ewaluacyjnych minionego Programu Profilaktyki skierowanych do nauczycieli, rodziców oraz uczniów, - analizy dokumentów (dzienniki lekcyjne), - obserwacji uczniów. 2
CELE PROGRAMU - wszechstronny rozwój osobowy ucznia, - przygotowanie do samodzielnego życia, - przygotowanie do reagowania w sytuacjach trudnych, - rozbudowanie i rozwijanie zainteresowań uczniów, - kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie rówieśniczej, - propagowanie zdrowego stylu życia, - profilaktyka uzależnień. CHARAKTERYSTYKA WIEKU ROZWOJOWEGO UCZNIÓW 6 13 LETNICH Do naszej szkoły uczęszczają uczniowie w wieku od 6 do 13 lat. Dzieci w wieku 6 9 lat to młodsza grupa wiekowa, wyraźnie różniąca się etapem rozwojowym od dzieci z klas IV VI. Charakterystyczną cechą 6 9-latków jest ciekawość świata. Dziecko zadaje wówczas bardzo dużo pytań i zazwyczaj słucha odpowiedzi, nie daje się zwieść zdawkowym odpowiedziom, wszystko chce zrozumieć. Najbardziej lubi zajmować się tym, co bliskie, np. moje zabawki, moja rodzina, lubi być w centrum zainteresowania. Woli pracować indywidualnie, chce być zauważane. Ma silną potrzebę bezpieczeństwa, warto więc jasno określić zasady pracy na zajęciach. Dziecko w tym wieku jest wrażliwe na krytykę, trzeba je często chwalić, nie krytykować i nie zawstydzać. Lubi mieszać fakty z fikcją, udawać inne osoby, koloryzować rzeczywistość. Maluchy są zazwyczaj żywe i ruchliwe, szybko się nudzą i zniechęcają. By uczyły się skutecznie, potrzebują aktywności całego ciała, świat fizycznych doświadczeń jest dla nich najważniejszy. Wiele z tych cech charakteryzuje również dziesięciolatka, ale jest on już relatywnie bardziej dojrzały. Zazwyczaj ma już własny pogląd na świat, który go otacza. Pogląd ten ma silny kierunek (dobry-zły). W związku z tym jest wrażliwy na punkcie uczciwości, sprawiedliwości, często domaga się uzasadnienia decyzji nauczyciela. 10-latek rozumie i potrafi nazwać różnice między rzeczywistością, a fikcją. Uczniowie 10-letni lubią angażować się w zabawy tematyczne, manualne, takie jak rysowanie, kolorowanie, śpiewanie piosenek. Podejmują samodzielnie decyzje dotyczące uczenia się, lubią pracować zespołowo i uczestniczyć w konkursach, grach i zawodach. Interesują się otoczeniem i chcą pogłębiać o nim wiedzę. Uczą się zapamiętywać i selekcjonować 3
informacje. Uczniowie klasy V i VI to jest młodzież wymagająca zupełnie innego stylu nauczania. Mają silną potrzebę niezależności i decydowania o sobie, co często podkreślają swoim zachowaniem. Zaczynają funkcjonować w różnych grupach społecznych i poszukują akceptacji wśród rówieśników jak i starszej młodzieży. Są zwykle nadpobudliwi emocjonalnie. Zaczynają ujmować problemy i zadania w sposób logiczny i starają się przewidzieć wyniki działania. Zapamiętują i systematyzują wiedzę w bardziej efektywny sposób opanowują techniki samodzielnego uczenia się, wydłuża się ich czas koncentracji. PROCEDURA REAGOWANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH 1. Wszystkie sprawy dotyczące uczniów danej klasy rozstrzyga wychowawca klasy. Podczas nieobecności wychowawcy pilne sprawy załatwia inny nauczyciel, pedagog lub dyrektor szkoły. 2. W rozwiązywaniu problemów dotyczących danego ucznia wychowawca współpracuje z jego rodzicami (rozmowy telefoniczne, spotkania w szkole). 3. Wychowawca klasy odnotowuje spotkania i rozmowy w dzienniku lub w innym miejscu na to przeznaczonym, najlepiej potwierdzone przez rodziców. 4. W uzasadnionych przypadkach szkoła współpracuje z Policją i Sądem dla Nieletnich, informując o podjętych działaniach rodziców ucznia. USTALENIA KOŃCOWE 1. Wychowawcy klas zapoznają rodziców oraz uczniów swoich klas z programem profilaktyki w pierwszym miesiącu nauki w danym roku szkolnym. 2. Na zakończenie roku szkolnego przeprowadzana jest ewaluacja programu profilaktyki. Zebrane informacje są wykorzystywane do dalszych prac nad tym programem. 4
Szkolny Program Profilaktyki kl. I III Zadania główne Zadania szczegółowe Cele Realizatorzy I. Tworzymy nauczyciele zespół Integrujemy się poprzez : 1. Gry i zabawy. 2. Tworzymy grupy zadaniowe, uczymy się. 3. Normy i zasady dobrego zachowania. 4. Wspólnie oceniamy działania i osiągnięcia. Uczymy się tolerancji, akceptacji różnych odmienności. Wyjaśniamy co oznacza pojęcie,,dyskryminacja. Kształtujemy umiejętności integrowania grupy. Uświadamiamy uczniom co znaczy być odpowiedzialnym. współżycia z innymi. Uczymy się oceniać swoją pracę i zachowanie II. Porozumiewamy się z innymi III. Wyrażamy uczucia i emocje 1. Współdziałamy i współpracujemy w grupach. 2. Dbamy o kulturę osobistą. 3. Prezentujemy nasze osiągnięcia. 4. Wzmacniamy więź. 1. Kształtowanie wrażliwości na piękno. 2. Organizacja uroczystości klasowych i szkolnych. 3. Postępujemy wg określonych zasad. Uczymy się aktywnie słuchać. Szanujemy siebie i innych. Zachęcamy do prezentowania swojego dorobku. Rozumiemy swoje i cudze uczucia. Żyjemy w zgodzie z naturą. Integrujemy się. Tworzymy nowe wartości. nauczyciele nauczyciele IV. Uczymy się mówić NIE 1. Ćwiczymy umiejętności odmawiania. 2. Rozumienie swoich uczuć gdy mówimy NIE. 3. Uczymy się spędzać wolny czas. Uświadamiamy sobie, że w niektórych sytuacjach warto jest umieć odmawiać. spędzania wolnego czasu. nauczyciele V. Dbamy o swoje zdrowie 1. Zwracamy uwagę na to, co dzieci mogą robić, aby być zdrowym. 2. Wskazujemy zdrowy i niezdrowy sposób ży- Uświadamiamy sobie, że sami potrafimy dbać o swoje zdrowie. Bierzemy udział w Programie,,Nie Pal Przy Mnie Proszę nauczyciele, pedagog, pielęgniarka szkolna 5
cia. 3. Kształtujemy nawyki higieniczne. 4. Zwracamy uwagę na szkodliwości zdrowotne wynikające z zażywania używek. 5. Dowiadujemy się czym jest uzależnienie od Internetu, telefonu komórkowego i poznajemy zagrożenia z tym związane. realizowanym w ramach Programu Trzymaj Formę. Włączamy rodziców, nauczycieli i pozostałych pracowników szkoły w działania przeciwko narkotynizmowi. Szkolny Program Profilaktyki kl. IV-VI Zadania główne Zadania szczegółowe Cele Realizatorzy I. Budujemy więzi rówieśnicze 1. Integrujemy zespół klasowy, lepiej się poznajemy. Nasze sympatie i przyjaźnie. 2. Uczymy się tolerancji i akceptacji. Zapoznajemy się z pojęciem,,dyskryminacja 3. Poznajemy swoje mocne strony Kształtujemy umiejętności tworzenia zgranego zespołu klasowego. Uczymy się rozumienia innych i szanujemy ich poglądy. Akceptujemy rówieśników bez względu na kolor skóry, wyznanie, poglądy, zachowanie, ubiór, wygląd Budujemy pozytywny obraz siebie. Eliminujemy zjawisko kozła ofiarnego. - pedagog - nauczyciele przedmiotów II. Doskonalimy komunikację 1. Uczymy się, jak lepiej rozumieć innych ludzi. 2. Uczymy się mówić i słuchać. 3. Wyrażamy sobą swoje uczucia: język ja w wyrażaniu uczuć. aktywnego słuchania. Wyrabiamy szacunek dla osoby, która do nas mówi. komunikowania i odczytywania sygnałów niewerbalnych. - pedagog - nauczyciele przedmiotów III. Rozwiązujemy konflikty 1. Reagujemy na krzywdę innych. 2. Rozmawiamy Rozwijamy empatię. bezpośredniego - pedagog - nauczyciele 6
konstruktywnie. 3. Próbujemy rozwiązywać trudne sytuacje. 4. Odpowiedzialność karna ponoszona przez nieletnich i otwartego wyrażania próśb i oczekiwań. Uczymy się dostrzegać własne błędy. Przedmiotów - policja - kuratorzy IV. Mówimy NIE uzależnieniom 1. Uczymy się spędzać czas wolny. 2. Uczymy się mówić o trudnych sprawach. 3. Uczymy się odmawiać, czyli sztuka mówienia NIE. 4. Uświadamiamy uczniom niebezpieczeństwa wynikające z zażywania używek (narkotyki, dopalacze, alkohol, nikotyna) oraz z korzystania z mediów (telewizja, Internet, komunikatory, telefon komórkowy). 5. Bierzemy udział w Programie Profilaktycznym Znajdź Właściwe Rozwiązanie Realizowanym w ramach Programu Trzymaj Formę. spędzania wolnego czasu. Wskazujemy możliwość korzystania z wypoczynku czynnego. Przedstawiamy negatywną interakcję z mediami (TV, komputer). radzenia sobie w sytuacjach trudnych. aktywnego słuchania i mówienia. bycia asertywnym. Dbamy o zdrowie. Włączamy rodziców, nauczycieli i pozostałych pracowników szkoły w działania przeciwko narkotynizmowi. - pedagog - nauczyciele przedmiotów - zaproszeni goście świetlicy V. Radzimy sobie ze stresem 1. Uczymy się rozumieć emocjonalne problemy wieku dojrzewania. 2. Uczymy się wyrażać uczucia. 3. Dowiadujemy się, co to jest stres i kiedy może być groźny. 4. Uczymy się, jak zdrowo żyć. Uświadamiamy sobie, co to jest okres dojrzewania i jakie problemy się z nim wiążą. Wskazujemy na higienę osobistą. radzenia sobie w sytuacjach trudnych. pozytywnego myślenia o sobie. Uświadamiamy konieczność zdrowego żywienia., - pedagog, - zaproszeni goście, świetlicy 7
8