PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 IM. JANA KOCHANOWSKIEGO W TYCHACH ROK SZKOLNY 2016/2017
PODSTAWA PRAWNA: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Ustawa z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2016 r. poz. 1379) Ustawa z dnia 7 września 1991r. o Systemie Oświaty (tekst jednolity: Dz.U. z 2015r. poz. 2156, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania (Dz.U. Nr 89, poz 730) Program polityki prorodzinnej państwa z dnia 17.11.1998 r. (Dz.U. 2012 poz. 752) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r., poz. 532). Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie przeciwdziałania i zwalczania zjawisk patologicznych wśród nieletnich. Statut szkoły. Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526, z późn. zm., art. 33). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U z 2012 r. poz. 17) Strategia Oświatowa Miast Tychy. 2
WSTĘP Działania Wychowawczo Profilaktyczne będą realizowane przez Szkołę w roku szkolnym 2016/2017. Jego realizatorami są wszyscy pracownicy szkoły oraz zaproszeni specjaliści. Formy realizacji: Lekcje wychowawcze i przedmiotowe, Zajęcia w ramach zespołów wyrównawczych i realizacji programów profilaktycznych, Praca zespołów wychowawczych, Organizowanie terapii zajęciowej, grupowej i indywidualnej, Uroczystości szkolne, imprezy o charakterze sportowym oraz konkursy, Wycieczki szkolne, Zebrania i konsultacje z rodzicami, rozmowy indywidualne, Dni Otwarte Szkoły, Spotkania z przedstawicielami policji i straży miejskiej, poradnią psychologicznopedagogiczną oraz z wszelkimi instytucjami wspierającymi pracę placówki szkolnej. Metody realizacji: mini-wykład, praca w grupach, burza mózgów, metoda niedokończonych zdań, śnieżna kula, studium przypadku, symulacja itp. NACZELNY CEL WYCHOWANIA WYCHOWANIE DO WARTOŚCI - Jednym z celów wychowania jest stworzenie systemu wartości, który stanowi fundament życia człowieka. Człowiek nie może być tylko wychowywany. Musi wychowywać samego siebie, być dla siebie wychowawcą. Jan Paweł II W wyniku realizacji Programu Wychowawczo Profilaktycznego szkoły: 1. Uczeń kształtuje poczucie tożsamości narodowej, przynależności do społeczności szkolnej, lokalnej i regionalnej, świadomości swoich praw i obowiązków. Poznaje siebie, swoje emocje, możliwości i wartości, którymi będzie mógł kierować się w przyszłości. Zaznajamia się z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia oraz uczy prawidłowej reakcji na te zagrożenia. 2. Uczeń kształtuje nawyki kulturalnego zachowania, efektywnej współpracy, komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi. Wdraża się do życia w społeczności szkolnej i w grupie rówieśniczej. 3
3. Wspieramy rozwój intelektualny, przygotowujemy do odbioru dóbr kultury i sztuki, szanowania dorobku narodowego przy jednoczesnym otwarciu się na wartości europejskie. Zapobiegamy zachowaniom agresywnym. 4. Kształtujemy właściwe nawyki higieniczne i zdrowotne, umiejętności dokonywania wyboru zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi, propagujemy ekologiczny styl życia. Motywujemy do zdrowego stylu życia. DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE I WYCHOWAWCZE: 1. Profilaktyka uzależnień - Dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat uzależnień oraz ich skutków. Zapoznanie z tematem dopalaczy i konsekwencji ich zażywania. Stała opieka nad uczniami przejawiającymi zachowania ryzykowne. 2. Promowanie zdrowego stylu życia oraz odżywiania. 3. Zapoznanie uczniów z wartościami oraz wsparcie we wdrażaniu ich do życia codziennego. 4. Bezpieczeństwo uczniów- Edukacja dla bezpieczeństwa z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, w tym podjęcia odpowiednich działań w sytuacjach zagrożenia życia. Analiza stanu bezpieczeństwa w drodze do szkoły, podczas pobytu w szkole oraz w drodze powrotnej, jak również podczas dni wolnych od zajęć. 5. Przygotowanie do świadomego korzystania z multimedialnych środków przekazu. Poruszanie tematu uzależnienia od komputera. 6. Przeciwdziałanie naśladowaniu zachowań agresywnych. 7. Wspieranie uczniów zdolnych - indywidualizacja pracy, zajęcia pozalekcyjne, rozwijania zdolności, talentów. 8. Diagnoza form spędzania czasu wolnego i zachęcanie do różnego rodzaju aktywności (edukacja regionalna). 9. Pomoc w radzeniu sobie z rozwiązywaniem problemów. 10. Rozwijanie umiejętności lepszego rozumienia siebie oraz umiejętnego współżycia z innymi, a także radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 11. Budowanie pozytywnego obrazu samego siebie i najbliższych. 12. Umiejętne postrzeganie siebie i rozumienie swoich uczuć, pokazywanie mocnych stron i próba wykorzystania ich w życiu, rodzinie i szkole. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem. 13. Współpraca z rodzicami uczniów (prawa i obowiązki rodziców). Pedagogizacja i aktywizacja rodziców. 14. Kształtowanie systemu wartości oraz promowanie zdrowego stylu życia we współpracy z rodzicami. 15. Wzmacnianie u uczniów postaw pożądanych społecznie i akceptowanych powszechnie zachowań. 16. Pomaganie uczniom w budowaniu własnej hierarchii wartości. 17. Promowanie trybu życia zapewniającego zdrowie psychiczne, fizyczne i bezpieczeństwo. 4
18. Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole. 19. Pomoc rodzicom w rozpoznaniu zagrożeń uzależnieniem. 20. Opieka nad uczniami przejawiającymi zachowania ryzykowne. 21. Pomoc i wsparcie w rozwiązywaniu konfliktów koleżeńskich. 22. Preorientacja zawodowa - cykl pogadanek na temat specyfiki różnych zawodów. ZADANIA OGÓLNOSZKOLNE: 1. Integrowanie społeczności szkoły wokół jej celów. 2. Stworzenie warunków bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego uczniów na terenie szkoły, m.in. poprzez zastosowanie monitoringu wizyjnego. 3. Wykorzystanie systemu oceniania, jako środka osiągania celów wychowawczych, promowanie postępu w uczeniu się i zachowaniu, prezentowanie osiągnięć uczniów, wzbogacanie systemu nagradzania uczniów. 4. Tworzenie atrakcyjnej oferty zajęć pozalekcyjnych, organizowanie imprez szkolnych (konkursów, dni zdrowia, dni sportu, dni przeciw przemocy itp.). 5. Doskonalenie systemu diagnozy, profilaktyki, terapii pedagogicznej i psychologicznej. 6. Pomoc w organizowaniu pomocy materialnej dla osób w ciężkiej sytuacji życiowej. 7. Tworzenie warunków do wykorzystania zdobytych kompetencji w praktycznych sytuacjach 8. Włączenie się do inicjatyw środowiska lokalnego. 9. Promowanie zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania. 10. Próby pozyskania podmiotów zewnętrznych do prowadzenia sklepiku szkolnego ze zdrową żywnością. 11. Prozdrowotne działania SU i świetlicy szkolnej. ZADANIA DLA WYCHOWAWCÓW KLAS: 1. Kształcenie nawyków przestrzegania zasad bezpieczeństwa oraz odpowiedniego zachowania się w różnych sytuacjach. 2. Diagnozowanie potrzeb zespołu i poszczególnych uczniów. 3. Koordynowanie pracy wychowawczej w zespole klasowym. 4. Integrowanie klasy, dbanie o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie. 5. Wykorzystywanie potencjału grupy do wspierania jej członków. 6. Wdrażanie do samooceny postępów w zachowaniu. 7. Promowanie osiągnięć uczniów, wspieranie uczniów zdolnych. 8. Kierowanie rodziców z uczniami przejawiającymi trudności w nauce do Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, w celu wykonania badań. Wspóółpraca z instytuacjami pracującymi na rzecz dziecka. 9. Wnioskowanie o zorganizowanie pomocy uczniom potrzebującym. 5
10. Planowanie i prowadzenie lekcji wychowawczych zgodnie z planem pracy oraz z zakładanymi celami programu wychowawczo profilaktycznego. 11. Promowanie zdrowego trybu życia i odżywiania, edukacja regionalna pogadanki, lekcje wychowawcze, konkursy itp. 12. Pedagogizacja rodziców oraz próby ścisłej współpracy. 13. Zapoznanie uczniów z problemem środków psychoaktywnych, a szczególnie ostatnio niebezpiecznych dopalaczy (lekcje wychowawcze, pogadanki). 14. Zapoznawanie uczniów z prawami i obowiązkami dziecka, ucznia, człowieka. 15. Inspirowanie pracy zespołowej w klasie, przydzielanie zespołom zadań na rzecz klasy i szkoły 16. Współpraca ze specjalistami. 17. Organizowanie wyjść z klasą mającą na celu integrację zespołu klasowego oraz promocję zdrowego stylu życia. 18. Na bieżąco wpisywanie uwag pozytywnych i negatywnych w dzienniku elektronicznym (punktowy system oceniania). 19. Zapoznanie uczniów z systemem wartości oraz wsparcie we wdrażaniu ich w codzienne życie. 20. Organizacja zajęć dotyczących preorientacji zawodowej - specyfika poszczególnych zawodów ( klasy V-VI). 21. Indywidualne podejście do ucznia, rozeznanie sytuacji rodzinnej i osobistej ucznia. ZADANIA DLA NAUCZYCIELI ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH: 1. Realizowanie treści programowych zgodnie ze specyfiką zajęć, służących realizacji celów wychowawczych, dostarczanie wiedzy, kształcenie umiejętności i postaw. 2. Współpraca z wychowawcą, realizowanie strategii wychowawczych klasy, respektowanie zasad, ustaleń. 3. Przygotowanie uroczystości, zawodów, konkursów związanych z realizowanymi zagadnieniami. 4. Współorganizowanie wyjść np. do kina, teatru, na wystawę, pomoc w organizacji wycieczek dydaktycznych. 5. Propagowanie osiągnięć edukacyjnych uczniów. 6. Inspirowanie pracy zespołowej w czasie lekcji, aktywizowanie uczniów w czasie lekcji. 7. Promowanie zdrowego stylu życia. 8. Działalność profilaktyczna. 9. Wyzwalanie aktywności pozalekcyjnej uczniów. 10. Stwarzanie sytuacji umożliwiającej samoocenę i ocenę grupy. 11. Wnioskowanie o diagnozę uczniów przejawiających problemy w nauce lub zachowaniu, uwzględnianie zaleceń specjalistów w pracy z uczniem. 6
12. Formułowanie oczekiwań wobec uczniów, dotyczących ich osiągnięć edukacyjnych i zachowania. 13. Kontakt z rodzicami w sytuacjach problemowych. 14. Na bieżąco wpisywanie uwag pozytywnych i negatywnych w dzienniku elektronicznym. 15. Rozmowy na temat wartości oraz wsparcie we wdrażaniu ich przez uczniów w codzienne życie. 16. Indywidualne podejście do ucznia, zapewnienie wsparcia i opieki, pomoc w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych. 17. Dostosowanie wymagań edukacyjnych do specyficznych potrzeb ucznia. ZADANIA DLA SPECJALISTÓW: 1. Współpraca z wychowawcami, nauczycielami zajęć edukacyjnych oraz z instytucjami pomagającymi dziecku i rodzinie. 2. Dostarczanie wiedzy, kształcenie umiejętności uczniów, nauczycieli i rodziców. 3. Diagnozowanie przyczyn trudności w nauce i zachowaniu, rozpoznawanie potrzeb i oczekiwań uczniów. 4. Wspomaganie wychowawców w diagnozie, planowaniu i realizacji programu wychowawczego. 5. Współpraca z rodzicami uczniów oraz z przedstawicielami środowiska lokalnego. 6. Promowanie zdrowego trybu życia i odżywiania (pogadanki, lekcje wychowawcze itp.). 7. Profilaktyka uzależnień (wg potrzeb). 8. Pedagogizacja oraz współpraca z rodzicami. 9. Kierowanie do instytucji pomocowych. 10. Zapoznawanie uczniów z systemem wartości oraz wsparcie we wdrażaniu ich w codzienne życie. 11. Wspieranie uczniów zdolnych. 12. Indywidualne podejście do ucznia, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji. ZADANIA RODZICÓW UCZNIÓW 1. Rodzice świadomie współpracują ze szkołą i wspierają nauczycieli, zgodnie z założeniami wychowawczymi szkoły. 2. Rodzice czynnie uczestniczą w zebraniach rodziców, prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym oraz szeroko pojętym życiu szkoły (np. Dniach Otwartych, obchodach świąt i uroczystości itp.). 3. Rodzice utrzymują stałe kontakty z wychowawcą i pedagogiem szkolnym oraz czuwają nad poprawnym zachowaniem oraz psychofizycznym rozwojem swoich dzieci. 4. Wdrażanie w życie systemu wartości, zdrowych nawyków oraz sposobu odżywiania, które pozytywnie wpłynie na rozwój dziecka. 7
5. Wsparcie dzieci w procesie edukacyjnym i wychowawczym, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. 6. Znają i akceptują program wychowawczo profilaktyczny szkoły 7. Dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci, czuwają nad bezpieczeństwem. ŚRODOWISKO LOKALNE Pomoc w oddziaływaniach profilaktycznych i wychowawczych: 1. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Tychach 2. Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Tychach 3. Placówka Pieczy Zastępczej Kwadrat 4. Policja (dzielnicowy, wydział prewencji) 5. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tychach 6. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci 7. Mens Sana w Tychach 8. Stowarzyszenie Trzeźwość Życia 9. Urząd Miasta Tychy 10. Świetlica środowiskowa MOPS 11. Świetlica socjoterapeutyczna Domek 12. Ośrodek Terapii Nerwic w Orzeszu 13. Parafia Miłosierdzia Bożego w Tychach 14. Biblioteka Miejska 15. Inne instytucje współpracujące ze szkołą przy realizacji programu (poradnie specjalistyczne, stowarzyszenia i instytucje wspierające działania ekologiczne i promujące zdrowy styl życia). REALIZOWANE PROGRAMY, PODEJMOWANE AKCJE, PRZEDSIĘWZIĘCIA O CHARAKTERZE WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNYM Kampania Zachowaj Trzeźwy Umysł Program Unicef Sprzątanie świata Dzień Ziemi Owoce i warzywa Mleko Dzień bez papierosa Akcje dotyczące profilaktyki uzależnień 8
DZIAŁANIA W SYTUACJACH TRUDNYCH Procedury postępowań w sytuacjach trudnych znajdują się w sekretariacie szkoły. UWAGI KOŃCOWE Treści programu Wychowawczo - Profilaktycznego są realizowane przez wszystkich nauczycieli wychowawców, nauczycieli zajęć edukacyjnych oraz specjalistów. Działania w zakresie profilaktyki, bezpieczeństwa oraz działania wychowawcze będą monitorowane, co umożliwi w przyszłości modyfikację Programu. Realizacja Programu zakończy się jego ewaluacją, co ułatwi skonstruowanie w przyszłości Programu Profilaktyczno Wychowawczego na rok szkolny 2017/2018. 9