Sylabus przedmiotu: PROMOCJA ZDROWIA I PROFILAKTYKA CHORÓB Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Promocja zdrowia i profilaktyka chorób Wydział Medyczny, Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedra Zdrowia Publicznego Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Zdrowie Publiczne Studia II stopnia Stacjnarne Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1, 2 Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Dr n. med. Beata PenarZadarko Dr n. med. Beata PenarZadarko Mgr Sylwia WierzbińskaKarakuła Cele zajęć z przedmiotu Celem zajęć jest: 1. Dostarczenie wiedzy na temat głównych zagadnień z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki chorób (ideą, pojęciami, celami, kierunkami i metodami działania, podstawowymi dokumentami, instytucjami funkcjonującymi w obszarze promocji zdrowia i profilaktyki). 2. Uzyskanie wiedzy niezbędnej do podejmowania działań służących umacnianiu zdrowia i kształtowaniu postawy prozdrowotnej. 3. Uzyskanie umiejętności oceny najważniejszych zagrożeń zdrowia oraz zapobiegania chorobom w rodzinie i społeczności. Wymagania wstępne Wiedza: P_W01: Definiuje podstawowe zagadnienia związane z promocją zdrowia i profilaktyką. (K_W01, K_W0) Efekty kształcenia P_W02: Charakteryzuje główne determinanty zachowań zdrowotnych i zagrożenia dla zdrowia. (K_W02, K_W08) P_W03: Wskazuje placówki i instytucje realizujące zadania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki. (K_W05, K_W07, K_W10) Umiejętności: P_U01: Dobiera odpowiednie metody działań promujących zdrowie na różnych poziomach. (K_U01, K_U08, K_U18)
P_U02: Realizuje i przedstawia własne projekty programów profilaktycznych w zależności od wieku, płci, stanu zdrowia oraz warunków życia. (K_U02, K_U03, K_U0, K_U09) Kompetencje społeczne: P_K01: Potrafi pracować w zespole wykorzystując wiedzę na temat problemów promocji zdrowia, w tym kierować pracą grupy (K_K01, K_K02, K_K05) P_K02: Przejawia zainteresowanie problematyką z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki w określonych społecznościach (K_K03, K_K12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Wykład 15 godz. Ćwiczenia audytoryjne 25 godz. Treści programowe 1. Wykłady Lp. Treści merytoryczne Semestr 1 1. Pojęcie zdrowia. Czynniki kształtujące stan zdrowia. Czynniki ryzyka i czynniki chroniące. 2. Główne zagrożenia zdrowia i problemy zdrowotne ludności. Nierównościw zdrowiu. 3. Rozwój idei promocji zdrowia. Definicje, cele, zadania promocji zdrowia. Główne kierunki działania w promocji zdrowia. Podstawowe dokumenty promocji zdrowia. Liczba godzin. Profilaktyka i jej znaczenie we współczesnej koncepcji zdrowia. 2 5. Znaczenie promocji zdrowia w rozwiązywaniu głównych problemów 2 zdrowotnych. Promocja zdrowia a profilaktyka. 6. Projekty i programy promocji zdrowia ŚOZ i ich rozwój w Polsce. Promocja zdrowia w społecznościach lokalnych: Zdrowe Miasto, Zdrowe Miejsce Pracy,Szpital Promujący Zdrowie, Szkoła Promująca Zdrowie. 2 7. Zasady konstruowania programów profilaktycznych i programów 2 promocji zdrowia dla wybranych grup odbiorców. 8. Zasady prowadzenia marketingu społecznego dla potrzeb promocji 2 zdrowia. 9. Rola instytucji publicznych w profilaktyce i promocji zdrowia. Źródła i 1 zasady finansowania programów profilaktycznych i promujących zdrowie. Suma godzin 15 Semestr 2 1. Profilaktyka i wczesne wykrywanie chorób cywilizacyjnych i nowotworowych 2. Promocja zdrowia jako strategia rozwiązywania problemów zdrowotnych 2 na różnych poziomach struktur społecznych. 3. Wybrane polityki i strategie promocji zdrowia. 2 1 1 2
. Komunikacja interpersonalna w promocji zdrowia. 2 5. Modele planowania interwencji zdrowotnej. 3 6. Teoria organizacji i zarządzania w promocji zdrowia. 2 11. Ocena jakości praktyki promocji zdrowia i profilaktyki. 2 Suma godzin 15 RAZEM 30 1. Ćwiczenia Lp. Treści merytoryczne Liczba godzin 1. Zachowania zdrowotne i czynniki kształtujące stan zdrowia. Podejście teoretyczne do zmiany zachowań zdrowotnych. 2. Wpływ środowiska na zdrowie człowieka. Działania z zakresu profilaktyki i prmocji zdrowia w wybranych chorobach cywilizacyjnych. 3. Promocja zdrowia w miejscu pracy. Przykłady programów profilaktycznych: antynikotynowy, antyalkoholowy, aktywności fizycznej, rozwiązywania stresów.. Działania promocyjne w przypadku urazów i wypadków. Zapobieganie wypadkom przy pracy, w szkołach, wypadkom drogowym, samobójstwom. 5. Promocja zdrowia psychicznego: dzieci i młodzieży, osób w wieku produkcyjnym, ludzi starszych. 6. Zagrożenia zdrowotne w chorobach przewlekłych. Profilaktyka 5 nowotworów złośliwych, chorób układu krążenia, cukrzycy itp. RAZEM 25 1. Promocja zdrowia osób niepełnosprawnych. 2. Zdrowie seksualne. Profilaktyka chorób przenoszonych drogą płciową. 3. Programy profilaktyczne w patologii społecznej. Profilaktyka uzależnień, AIDS, przemocy.. Promocja racjonalnego odżywiania się. Otyłość i jej związki ze zdrowiem. Profilaktyka zaburzeń odżywiania się. 5. Sposoby tworzenia programów promocji zdrowia. Zasady doboru grupy docelowej, metod działania, formułowanie celów, meody ewaluacji. 6. Ocena jakości praktyki promocji zdrowia. Kryteria oceny 5 programów. Prezentacje i merytoryczna ocena jakościowa prac studentów. Uwagi, propozycje zmian. Suma odzin 25 RAZEM 50 Metody dydaktyczne Wykład z prezentacją multimedialną, Ćwiczenia Analiza przypadków, praca w grupach, dyskusja, prezentacja multimedialna, projekt programu profilaktycznego
Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykłady: zaliczenie z oceną: test z pytaniami otwartymi Ćwiczenia: zaliczenie z oceną (ocena średnia ważona ocen cząstkowych za poszczególne elementy zajęć ćwiczeniowych) Metody i kryteria oceny Wykład: Semestr 1 Średnia ocen cząstkowych za efekty: P_W01 zaliczenie A. Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; B. Pytania z zakresu widomości do rozumienia. Na zaliczenie student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B, dotyczących zdefiniowania podstawowych zagadnień związanyvh z promocją zdrowia i profilaktyką; P_W02 zaliczenie:: A. Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; B. Pytania z zakresu widomości do rozumienia. Na zaliczenie student potrafi: rozwiązać zadań z obszaru A i B, dotyczących charakterystyki głównych determinant zachowań zdrowotnych i zagrożenia dla zdrowia. P_W03 zaliczenie: A. Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; B. Pytania z zakresu widomości do rozumienia; Na zaliczenie student potrafi: rozwiązać zadań z obszaru A i B, dotyczących wskazania placówek i instytucji realizujących zadania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki Ocena z ćwiczeń: P_U01 umiejętność doboru odpowiednich metod działań promujących zdrowie na różnych poziomach
P_U02 Realizuje i przedstawia własne projekty programów profilaktycznych w zależności od wieku, płci, stanu zdrowia oraz warunków życia Ocena wg skali szkolnej: 2 5. P_K01 Ocena kompetencji odnośnie pracy w zespole wykorzystując wiedzę na temat problemów promocji zdrowia, w tym kierować pracą grupy P_K02 Przejawia zainteresowanie problematyką z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki w określonych społecznościach Ocena wg skali szkolnej: 2 5. Uwaga: ocenę pozytywną z przedmiotu można uzyskać wyłącznie pod warunkiem uzyskania pozytywnej oceny za każdy z ustanowionych efektów kształcenia. Semestr 2 Średnia ocen cząstkowych za efekty: P_W01 egzamin pisemny: A. Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; B. Pytania z zakresu widomości do rozumienia; C. Rozwiązywanie zadania pisemnego typowego; D. Rozwiązywanie zadania pisemnego nietypowego; Na ocenę niedostateczną student nie potrafi: rozwiązać zadań z obszaru A i B (łącznie nie więcej jak 50%) oraz zadań z obszaru C i D (łącznie nie więcej jak 50%), dotyczących definiowania podstawowych zagadnień związanych z promocją zdrowia i profilaktyką Na ocenę dostateczną student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (łącznie > 50%) lub wszystkie zadania (A+B+C+D) na łącznie > 50% pkt., dotyczących definiowania podstawowych zagadnień związanych z promocją zdrowia i profilaktyką Na ocenę dobrą student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (łącznie > 75%) oraz zadania z obszaru C i D (łącznie > 50%), dotyczących definiowania podstawowych zagadnień związanych z promocją zdrowia i profilaktyką Na ocenę bardzo dobrą student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (> 90%) oraz zadania z obszaru C i D (łącznie > 75%), dotyczących definiowania podstawowych zagadnień związanych z promocją zdrowia i profilaktyką.
P_W02 egzamin pisemny: C. Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; D. Pytania z zakresu widomości do rozumienia; E. Rozwiązywanie zadania pisemnego typowego; F. Rozwiązywanie zadania pisemnego nietypowego; Na ocenę niedostateczną student nie potrafi: rozwiązać zadań z obszaru A i B (łącznie nie więcej jak 50%) oraz zadań z obszaru C i D (łącznie nie więcej jak 50%), dotyczących charakterystyki głównych determinant zachowań zdrowotnych i zagrożenia dla zdrowia Na ocenę dostateczną student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (łącznie > 50%) lub wszystkie zadania (A+B+C+D) na łącznie > 50% pkt., dotyczących charakterystyki głównych determinant zachowań zdrowotnych i zagrożenia dla zdrowia Na ocenę dobrą student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (łącznie > 75%) oraz zadania z obszaru C i D (łącznie > 50%), dotyczących charakterystyki głównych determinant zachowań zdrowotnych i zagrożenia dla zdrowia Na ocenę bardzo dobrą student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (> 90%) oraz zadania z obszaru C i D (łącznie > 75%), dotyczących charakterystyki głównych determinant zachowań zdrowotnych i zagrożenia dla zdrowia. P_W03 egzamin pisemny: C. Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; D. Pytania z zakresu widomości do rozumienia; E. Rozwiązywanie zadania pisemnego typowego; F. Rozwiązywanie zadania pisemnego nietypowego; Na ocenę niedostateczną student nie potrafi: rozwiązać zadań z obszaru A i B (łącznie nie więcej jak 50%) oraz zadań z obszaru C i D (łącznie nie więcej jak 50%), dotyczących wskazania placówek i instytucji realizujących zadania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki Na ocenę dostateczną student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (łącznie > 50%) lub wszystkie zadania (A+B+C+D) na łącznie > 50% pkt., dotyczących wskazania placówek i instytucji realizujących zadania z zakresu
promocji zdrowia i profilaktyki Na ocenę dobrą student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (łącznie > 75%) oraz zadania z obszaru C i D (łącznie > 50%), dotyczących wskazania placówek i instytucji realizujących zadania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki Na ocenę bardzo dobrą student potrafi: rozwiązać zadania z obszaru A i B (> 90%) oraz zadania z obszaru C i D (łącznie > 75%), dotyczących wskazania placówek i instytucji realizujących zadania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki. Ocena z ćwiczeń: P_U01 umiejętność doboru odpowiednich metod działań promujących zdrowie na różnych poziomach P_U02 Realizuje i przedstawia własne projekty programów profilaktycznych w zależności od wieku, płci, stanu zdrowia oraz warunków życia Ocena wg skali szkolnej: 2 5. P_K01 Ocena kompetencji odnośnie pracy w zespole wykorzystując wiedzę na temat problemów promocji zdrowia, w tym kierować pracą grupy P_K02 Przejawia zainteresowanie problematyką z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki w określonych społecznościach Ocena wg skali szkolnej: 2 5. Uwaga: ocenę pozytywną z przedmiotu można uzyskać wyłącznie pod warunkiem uzyskania pozytywnej oceny za każdy z ustanowionych efektów kształcenia. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Rodzaje aktywności 1. Udział w Wykładach/Konwersatoriach (plus 1 do 2 godz. na egzamin podać w nawiasie) 2. Przygotowanie studenta do egzaminu/zaliczenia W/K (praca własna) 3. Udział w Ćwiczeniach/Laboratoriach (plus 1 godz. na zaliczenie pisemne) w tym Ćw.P* (podać w drugim nawiasie).. Przygotowanie do ćwiczeń (prezentacja, prasówka itp) 5. Przygotowanie studenta do zaliczenia Ćw/L (praca własna) studia ST 15(+1) 11 25 (+1)/(10*) 15 8
6. Ewentualnie Zajęciach projektowe (ZP) w ramach godz. ćwiczeniowych Ćw/L = godz (w tym): omówienie wstępne ZP = 1h konsultacje = 2 h podsumowanie (omówienie projektów) = 1 h 7. Zajęcia projektowe w ramach Ćw/L praca własna studenta 8. Sumaryczne obciążenie pracą studenta w ramach przedmiotu /pkt.1+2+3++5+7/ 9. Punkty ECTS ogółem za przedmiot 3 10. Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi (L/ZP+ ewentualnie Ćw.P*) / pt. 6+7+ ewentualnie 3 (Ćw.P*)/ 11. Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich /pkt.1+3/ 76 10 2 Rodzaje aktywności studia ST 1. Udział w Wykładach/Konwersatoriach (plus 1 do 2 godz. na egzamin podać w nawiasie) 2. Przygotowanie studenta do egzaminu/zaliczenia W/K (praca własna) 3. Udział w Ćwiczeniach/Laboratoriach (plus 1 godz. na zaliczenie pisemne) w tym Ćw.P* (podać w drugim nawiasie).. Przygotowanie do ćwiczeń (prezentacja, prasówka itp) 5. Przygotowanie studenta do zaliczenia Ćw/L (praca własna) 6. Ewentualnie Zajęciach projektowe (ZP) w ramach godz. ćwiczeniowych Ćw/L = godz (w tym): omówienie wstępne ZP = 1h konsultacje = 2 h podsumowanie (omówienie projektów) = 1 h 7. Zajęcia projektowe w ramach Ćw/L praca własna studenta 8. Sumaryczne obciążenie pracą studenta w ramach przedmiotu /pkt.1+2+3++5+7/ 15(+1) 11 25 (+1)/(10*) 9. Punkty ECTS ogółem za przedmiot 3 15 8 76
10. Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi (L/ZP+ ewentualni Ćw.P*) / pkt. 6+7+ ewentualnie 3 (Ćw.P*)/ 11. Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich /pkt.1+3/ 10 2 Język wykładowy Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu Literatura polski Literatura podstawowa: 1. Andruszkiewicz A. (red) Promocja zdrowia. Teoretyczne podstawy promocji zdrowia. Tom I. Czelej, Lublin 2008 2. Karski J. B. (red.) Praktyka i teoria promocji zdrowia, CeDeWu, Warszawa 2009 3. Woynarowska B. :Edukacja zdrowotna. PWN, Warszawa 2007 Literatura uzupełniająca: Podpis koordynatora przedmiotu. Andruszkiewicz A. Banaszkiewicz M. (red.) Promocja zdrowia. Podręcznik dla studentów studiów licencjackich kierunku pielęgniarstwo i położnictwo. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2008 5. Karski J. B.(red.) Promocja zdrowia dziś i perspektywy jej rozwoju w Europie, CeDeWu, Warszawa 2009 6. Łuszczyńska A (red.) Zmiana zachowań zdrowotnych. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 200. 7. TobiaszAdamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000 Podpis kierownika jednostki