SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI (2009 2012)
PODSTAWA PRAWNA: 1. KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA Art. 3,19, 33 2. KONSTYTUCJA RZECZPOSPOLITEJ Art. 72 3. Ustawy i rozporządzenia: USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami tekst jednolity Dz. U. z 2004 r., Nr 256 poz. 2572 Art.1, Art. 4 USTAWA KARTA NAUCZYCIELA z dnia 26 stycznia 1982 r. z późniejszymi zmianami Art. 6 USTAWA O WYCHOWANIU W TRZEŹWOŚCI I PRZECIWDZIAŁANIU ALKOHOLIZMOWI z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231; Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473) USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 z późniejszymi zmianami: Dz. U. z 2006 r. Nr 7 poz. 47 i 48; Dz. U. z 2006 r. Nr 66, poz. 469; Nr 120 poz. 826) USTAWA O OCHRONIE ZDROWIA PRZED NASTĘPSTWAMI UŻYWANIA TYTONIU I WYROBÓW TYTONIOWYCH z dnia 9 listopada 1995 r. (tekst jednolity: Dz. U. Nr 10, poz. 770; 1999 r. Nr 96, poz. 1107; 2003 r. Nr 229, poz. 2274) USTAWA O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późniejszymi zmianami Dz. U. Nr 113, poz. 731 z 1997 r., Dz. U. Nr 141, poz. 1183 z 2005 r.) USTAWA O ZMIANIE USTAWY O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO z dnia 23 lipca 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 180, poz. 1108) USTAWA O POSTĘPOWANIU W SPRAWACH NIELETNICH z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późniejszymi zmianami) USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Rozporządzenie MEN i S z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., Nr 11, poz. 114) Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. Nr 26. z 2006 r., poz. 226). Rozporządzenie MEN i S z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 19 z 2005 r., poz. 167) 4. STATUT GIMNAZJUM NR 3 IM. JANA PAWŁA II W GDAŃSKU
CELE PROGRAMU: tworzenie bezpiecznej atmosfery w szkole wychowanie człowieka znającego prawa własne i prawa innych, respektującego te prawa zapobieganie uzależnieniom ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy pomoc uczniom uzależnionym, uzależniającym się, stosującym przemoc i agresję kształtowanie podstawowych umiejętności życiowych takich jak: podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów skuteczne porozumiewanie się i utrzymywanie dobrych relacji interpersonalnych samoświadomość i empatia radzenie sobie z emocjami i stresem asertywne odmawianie używania narkotyków, picia alkoholu, palenia papierosów, uczestniczenia w aktach przemocy, wandalizmu i in. właściwe wykorzystania czasu wolnego poszukiwanie pomocy promocja zdrowego stylu życia wspieranie rodziny ucznia w wypełnianiu przez nią funkcji wychowawczej.
Obszar I: DIAGNOZA Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. 2. 3. 4. 5. Zdiagnozowanie sytuacji wychowawczej uczniów rozpoczynających naukę: przeprowadzenie kwestionariusza ankiety diagnozującej sytuację wychowawczą w klasach I Zapoznanie się z oczekiwaniami rodziców w zakresie działań profilaktycznych szkoły: przeprowadzenie ankiety wśród rodziców uczniów klas I rozmowy indywidualne wychowawców, pedagogów z rodzicami Diagnozowanie zachowań ryzykownych podejmowanych przez uczniów: obserwacje ankiety wywiady z uczniami i ich rodzicami Zdiagnozowani skali zjawiska cyberuzależnienia : przeprowadzenie wśród uczniów klas II ankiety diagnozującej przeprowadzenie wśród uczniów klas III powtórnej ankiety (po upływie roku) Zdiagnozowanie uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce: analiza orzeczeń i opinii ze specjalistycznych poradni na temat uczniów klas I III rozmowy indywidualne z rodzicami, nauczyciele przedmiotów nauczyciele informatyki zespół ds. dysleksji, wychowawcy, nauczyciele przedmiotów Termin realizacji IX, X IX X Przewidywane efekty Poznanie sytuacji wychowawczej uczniów Znajomość oczekiwań rodziców Uzyskanie diagnozy na temat uczniów z grupy ryzyka Ocena skali zjawiska cyberuzależnienia wśród uczniów naszej szkoły Poznanie możliwości edukacyjnych uczniów i podjęcie odpowiednich form pomocy i wsparcia dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce Dokumentacja Opracowane wyniki ankiety diagnozującej Opracowane wyniki ankiety diagnozującej, notatki z rozmów dziennikach pedagogów, notatki z wywiadów Opracowane wyniki ankiety diagnozującej pedagogów szkolnych, notatki wychowawców
Obszar II: BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA W SZKOLE Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. 2. 3. Eliminacja zagrożeń bezpieczeństwa ucznia w obszarze fizycznym: wykonywanie remontów placówki sukcesywny zakup nowoczesnego sprzętu i pomocy naukowych realizacja zadań w ramach Programu Wychowawczego Szkoły priorytetu: Szkoła bez przemocy ustanowienie odpowiedzialności uczniów i ich rodziców za zniszczenia i dewastację mienia warsztaty dla uczniów prowadzone przez Policję na temat odpowiedzialności nieletnich szkolenia dla uczniów i nauczycieli w zakresie udzielania pierwszej pomocy Eliminacja zagrożeń bezpieczeństwa ucznia w obszarze psychicznym: zajęcia integracyjne (warsztaty, wycieczki, wspólne przedsięwzięcia) nagradzanie uczniów za różne osiągnięcia udzielanie wsparcia uczniom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji emocjonalnej kształtowanie umiejętności życiowych Trening pewności siebie - warsztaty dla uczniów klas I Eliminacja zagrożeń bezpieczeństwa ucznia w obszarze intelektualnym: efektywne wykorzystanie jednostki lekcyjnej dostosowanie metod pracy i wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia pomoc uczniom z trudnościami w nauce: - opieka pedagoga, psychologa, PPP, MOPS - zajęcia wyrównawcze, rewalidacja - stały kontakt wychowawcy z rodzicem Dyrektor, wicedyrektorzy, pedagodzy szkolni, zespół nauczycieli priorytetu Szkoła bez przemocy, wychowawcy, nauczyciele Dyrektor, wicedyrektorzy, pedagodzy szkolni, wychowawcy, nauczyciele przedmiotów Dyrektor, nauczyciele przedmiotów, pedagodzy szkolni, wychowawcy Termin realizacji III Przewidywane efekty Uczniowie są bezpieczni w obszarze fizycznym Uczniowie znają metody przeciwstawiania się naciskom grupy rówieśniczej, radzenia sobie w sytuacji agresji, odrzucenia, braku akceptacji, upokorzenia, porażki, uczniowie posiadają umiejętności pracy w grupie, są bezpieczni w obszarze psychicznym Uczniowie osiągają sukcesy, są kreatywni, pokonują trudności w nauce, podejmują dalszą naukę w wybranych przez siebie szkołach, są bezpieczni w obszarze intelektualnym Dokumentacja Sprawozdania, scenariusze zajęć, system nagród i kar w Statucie Szkoły Wyniki ankiety ewaluacyjnej, dyplomy, scenariusze zajęć, notatki z rozmów Dzienniki lekcyjne, zajęć poza scenariusze lekcji, dokumentacja pedagogów szkolnych, arkusze hospitacyjne
4. bogata oferta zajęć pozalekcyjnych praca z uczniem zdolnym Dbałość o właściwe relacje N U: stosowanie metody M. Rosenberga Porozumiewanie bez Przemocy oraz innych technik efektywnej komunikacji z uczniami respektowanie praw ucznia stosowanie metody T. Gordona oraz innych metod konstruktywnego rozwiązywania konfliktów kształcenie systemu wartości ucznia (szacunku, życzliwości, kultury osobistej, autorytetów, poszanowania norm) Dyrektor, wychowawcy, nauczyciele, pedagodzy Szkoła sprzyjająca rozwojowi młodzieży, w której zarówno nauczyciele, jak i uczniowie czują się dobrze i bezpiecznie Scenariusze zajęć, ankiety ewaluacyjne
Obszar III: PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ I ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Realizacja programu profilaktycznego: Myślę nie mówię nie - dla klas I część I: asertywność, emocje, wpływ społeczny - dla klas II część II: komunikacja i relacje interpersonalne Realizacja w wybranych klasach programu 7 kroków Zapoznanie uczniów klas I III z pojęciami: infoholizm, siecioholizm, net mania, komputeromania warsztaty pogadanki Zapoznanie rodziców ze zjawiskiem cyberuzależnienia i jego skali W ramach współpracy z przedstawicielami Policji, Straży Miejskiej przeprowadzenie warsztatów dla uczniów: klas I Zapobieganie narkomanii klas II Odpowiedzialność karna nieletnich Udzielanie wsparcia uczniom zagrożonych patologią Realizacja tematyki prozdrowotnej: na lekcjach wychowawczych, biologii, informatyki, wychowania fizycznego i in. realizacja zadań w ramach Programu Wychowawczego Szkoły priorytetu: Człowiek Zdrowie - Ekologia Zespół nauczycieli (odpowiednio przeszkolonych) Zespół nauczycieli (odpowiednio przeszkolonych) Nauczyciele informatyki we współpracy z pedagogami szkolnymi we współpracy z pedagogami szkolnymi Dyrektor, pedagodzy, Pedagodzy,, zespół nauczycieli priorytetu Człowiek - Ekologia - Zdrowie nauczyciele poszczególnych przedmiotów Termin realizacji V 1 raz w roku szkolnym 1 raz w roku szkolnym Przewidywane efekty Uczeń klasy I zdobywa umiejętności panowania nad emocjami, zachowania asertywnego oraz poznaje mechanizmy wpływu społecznego, uczeń klasy II poznaje mechanizmy komunikacji społecznej Uczniowie znają skutki nadużywania alkoholu Uczniowie znają przyczyny i skutki cyberuzależnienia Rodzice wiedzą, w jaki sposób należy kontrolować swoje dziecko w kwestii korzystania z komputera Uczniowie znają zagrożenia wynikające z przejawów patologii społecznej i podejmowania zachowań ryzykownych (narkomanii, stosowania agresji, przemocy, popełniania wykroczeń) Uczniowie wiedzą, że w szkole mogą uzyskać pomoc lub informacje o specjalistycznych poradniach wspierających młodzież i rodziców Uczeń wykazuje postawą prozdrowotną Dokumentacja Wyniki ankiety ewaluacyjnej, wystawa prac uczniów Wyniki ankiety ewaluacyjne scenariusze zajęć Scenariusze spotkań z rodzicami lekcyjnych pedagogów szkolnych, psychologa wystawy edukacyjne, scenariusze zajęć
8. 9. 10. Działania związane z Światowym Dniem Walki z AIDS: Warsztaty dla klas III: Konsekwencje podejmowania zachowań ryzykownych Realizacja programu Trzymaj Formę : warsztaty dla uczniów klas I nt. zdrowego odżywiania i zagrożeń związanych zaburzeniami odżywiania podejmowanie rywalizacji sportowej przez uczniów i zachęcanie do aktywnego trybu życia Działania związane ze Światowym Dniem bez Papierosa oraz Światowym Dniem Rzucania Palenia warsztaty dla klas I III: Konsekwencje uzależnienia od nikotyny Pedagodzy, wychowawcy klas, nauczyciele WDŻ Zespół nauczycieli biologii i wychowania fizycznego Pedagodzy, wychowawcy klas, nauczyciele biologii, chemii XII XI, V Uczniowie znają konsekwencje podejmowania zachowań ryzykownych i potrafią w sposób asertywny przeciwstawiać się negatywnym wpływom grup rówieśniczych Uczniowie znają zagrożenia, jakie wynikają z zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia, żarłoczność psychiczna), uczniowie znają zasady racjonalnego odżywiania się i stosują je na co dzień, uczniowie wybierają aktywny wypoczynek Uczniowie są świadomi konsekwencji uzależnienia od nikotyny wystawa edukacyjna wystawa prac uczniów, wystawy edukacyjne wystawa prac uczniów, wystawa edukacyjna
Obszar IV: DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Zapoznanie uczniów klas I i ich rodziców ze Statutem Szkoły i WSO Opracowanie kontraktów klasowych zawierających normy zachowań obowiązujące w szkole zgodne ze Statutem Szkoły Prowadzenie podczas godzin do dyspozycji wychowawcy zajęć na temat właściwego zachowania oraz kształtowanie umiejętności trafnej oceny własnych reakcji i zachowań Współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną Współpraca z Sądem (Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich) i Policją Doskonalenie uczniów w zakresie zachowań asertywnych : warsztaty pogadanki Doskonalenie umiejętności uczniów w zakresie skutecznej komunikacji interpersonalnej: warsztaty na temat pokonywania barier Pedagodzy szkolni we współpracy z pedagogami szkolnym we współpracy z pedagogami szkolnym Termin realizacji IX IX Przewidywane efekty Uczniowie znają swoje prawa i obowiązki, stosują zasady zachowania obowiązujące w szkole oraz ogólnie przyjęte normy społeczne, rodzice uczniów znają Statut Szkoły oraz WSO Uczniowie znają, akceptują oraz stosują przyjęte przez zespół klasowy normy postępowania Uczniowie potrafią trafnie ocenić swoje zachowanie zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi i wyciągać właściwe wnioski Uczniowie otrzymują pomoc psychologiczno pedagogiczną Uczniowie i ich rodzice uzyskują pomoc w sytuacji zagrożenia uczniów demoralizacją, uczniowie i rodzice znają metody zapobiegania przejawom patologii społecznej Uczniowie zachowują się asertywnie Uczniowie umieją komunikować się Dokumentacja lekcyjnych Kontrakty klasowe lekcyjnych dziennikach pedagogów pedagogów i psychologa scenariusze zajęć scenariusze zajęć
8. 9. 10. 11. i przeszkód w komunikacji międzyludzkiej Organizowanie indywidualnych spotkań z rodzicami uczniów mających na celu rozwiązywanie konfliktów rodzic dziecko Udzielanie pomocy rodzicom w zakresie podejmowania działań profilaktycznych Organizowanie szkoleń Rady Pedagogicznej w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych Realizacja zadań w ramach Programu Wychowawczego Szkoły priorytetu: Każdy uczeń i jego rodzina uzyskują pomoc Dyrektor, pedagodzy, Dyrektor, wicedyrektorzy Zespół nauczycieli priorytetu Każdy uczeń i jego rodzina uzyskują pomoc Zgodnie z planem WDN Rodzice potrafią rozwiązywać sytuacje konfliktowe ze swoimi dziećmi Rodzice posiadają wiedzę na temat środków uzależniających, potrafią wesprzeć swoje dziecko w trudnych sytuacjach Nauczyciele podejmują skuteczne działania profilaktyczne Uczniowie mają poczucie własnej wartości, posiadają umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, wiedzą do kogo mogą zwrócić się o pomoc dziennikach pedagogów i psychologa Sprawozdania Protokoły, materiały wypracowane przez nauczycieli Sprawozdania EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI będzie oceną wartości programu, podstawą do wprowadzenia niezbędnych modyfikacji zostanie przeprowadzona 2 razy w czasie realizacji i 1 raz na zakończenie programu z wykorzystaniem narzędzi badawczych (kwestionariuszy ankiet) i analizą danych. OPRACOWANIE - zespół nauczycieli Gimnazjum nr 3 w składzie: Małgorzata Piotrowska, Karina Pomykała, Karolina Cwyl, Katarzyna Wilczyńska, Dorota Kamińska, Małgorzata Matuszak, Marcin Kosiński