PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM NR 7 im. KONSTYTUCJI 3 MAJA W KOSZALINIE NA LATA 20016-2021 Gimnazjum nr 7 w Koszalinie 1
Rada Pedagogiczna na posiedzeniu w dniu 5 stycznia 2016 roku uchwaliła Program Profilaktyczny Gimnazjum nr 7 na lata 2016 2020 1. Podstawa prawna Programu Wychowawczego. Program wychowawczy będzie realizowany w oparciu o następujące akty prawne: 1) Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej 2) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.1)); 3) Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191 i 1198 oraz z 2015 r. poz. 357, 1268 i 1418); 4) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375); 5) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356, z 2013 r. poz. 1563 oraz z 2014 r. poz. 822); 6) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124); 7) Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.2)); 8) Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2015 r. poz. 1199); 9) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.4)); 10) Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948r.; 11) Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526); 12) Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzoną w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 882); 13) Program Polityki Prorodzinnej Państwa z dnia 3 listopada 1999 r.przez Radę Ministrów; 14) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej z późniejszymi zmianami;. 15) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 30 IV 2013 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych (Dz. U. z 2013, poz. 532); 2
16) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. 2015 poz. 1113) 17) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2015 poz.1249); 18) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 2015 roku w sprawie realizacji Rządowego programu wspomagania w latach 2015-2018 organów prowadzących szkoły w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach Bezpieczna+ (Dz.U. poz.972); 19) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2015 roku w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. poz. 1256); 20) Statut szkoły 21) Kierunki realizacji polityki państwa na dany rok szkolny ogłoszone przez MEN. Program nawiązuje do celów strategicznych państwa określonych w: 1) Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, przyjętej przez Radę Ministrów uchwałą nr 104 z dnia 18 czerwca 2013 r. (M.P. poz. 640); cel szczegółowy 5: Podniesienie poziomu kompetencji oraz kwalifikacji obywateli ; 2) Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020, przyjętej przez Radę Ministrów uchwałą nr 61 z dnia 26 marca 2013 r. (M.P. poz. 378); cel szczegółowy 1: Kształtowanie postaw sprzyjających kooperacji, kreatywności oraz komunikacji ; 3) Europa 2020 strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu długookresowy program rozwoju społeczno-gospodarczego Unii Europejskiej na lata 2010-2020. Został zatwierdzona przez Radę Europejską 17 czerwca 2010r., zastępując w ten sposób realizowaną w latach 2000-2010 Strategię Lizbońską. Nowa strategia otwiera dyskusję na temat przyszłości gospodarki wspólnotowej oraz kierunków rozwoju Unii Europejskiej, bazując na doświadczeniach i osiągnięciach Strategii Lizbońskiej z 2000 r. (społeczny, gospodarczy i ekologiczny wymiar). Program nawiązuje także do celów dokumentu strategicznego Perspektywa uczenia się przez całe życie, przyjętego przez Radę Ministrów uchwałą nr 160/2013 z dnia 10 września 2013 r.; cel 1: Kreatywność i innowacyjność ; cel 4: Kształcenie i szkolenie dopasowane do potrzeb zrównoważonej gospodarki, zmian na rynku pracy i potrzeb społecznych. Program jest skorelowany z następującymi rządowymi programami: 1) Narodowym Programem Zdrowia na lata 2016 2020; 3
2) Narodowym Programem Ochrony Zdrowia Psychicznego; 3) Krajowym Programem Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011 2016; 4) Krajowym Programem Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS; 5) Narodowym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011 2015; 6) Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie; 7) Programem Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce; 8) Krajowym Programem Działań na Rzecz Równego Traktowania na lata 2013 2016; 9) Rządowym programem ograniczenia przestępczości i aspołecznych zachowań Razem bezpieczniej ; 10) Narodowym programem zwalczania chorób nowotworowych. 2. NAZWA PROGRAMU: Program profilaktyczny Gimnazjum Nr 7 im. Konstytucji 3 Maja w Koszalinie. 3. OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PROGRAMU W SZKOLE: dyrektor szkoły. 4. OSOBY, INSTYTUCJE I ORGANIZACJE UCZESTNICZĄCE W REALIZACJI PROGRAMU: a. dyrekcja, b. pedagog szkolny, psycholog szkolny, nauczyciele i pracownicy obsługi szkoły, c. uczniowie, d. rodzice, e. pielęgniarka szkolna, f. Pogotowie ratunkowe, g. Policja, h. Urząd Miata Koszalin, i. Miejska Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, j. Poradnia Zdrowia Psychicznego, k. Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii, 4
l. szpital w Koszalinie, m. Sanepid, n. Zachodniopomorskie Centrum Organizacji i Promocji Zdrowia, o. Ośrodek Wspierania Rodziny przy MOPS, p. Stowarzyszeniem Młodzi Młodym q. Polski Czerwony Krzyż, r. Inne organizacje i stowarzyszenia. 5. MIEJSCE REALIZACJI PROGRAMU: Gimnazjum Nr 7 im. Konstytucji 3 Maja w Koszalinie. 6. CZAS REALIZACJI: 01 stycznia 2016r. 31 grudnia 2021r. 7. CELE OGÓLNE: Wyrobienie umiejętności (zdolności) samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi. Podniesienie jakości działań podejmowanych na rzecz zdrowia i działań mających na celu zapobiegania zachowaniom ryzykownym, 8. CELE SZCZEGÓŁOWE: - prowadzenie edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród młodzieży i rodziców, - upowszechnienie wśród młodzieży, rodziców i nauczycieli informacji o dostępnych formach pomocy osobom zagrożonym i uzależnionym, - współpraca z instytucjami i organizacjami wspierającymi działalność profilaktyczną szkoły, - wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego od uzależnień, - wdrażanie do przestrzegania zasad higieny, - wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania, - wskazanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia, 5
- ukazywanie destrukcyjnego wpływu palenia i picia alkoholu oraz zażywania narkotyków na zdrowie, - doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień oraz sposobu podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem, - edukowanie i wspieranie rodziców uczniów w temacie uzależnień dzieci i młodzieży, - podejmowanie działań edukacyjnych i profilaktycznych dotyczących współczesnych zagrożeń i uzależnień: uzależnienia od komputera, uzależniena od telefonu komórkowego, cyberprzemocy, e papierosów, - skierowanie szczególnej uwagi na uczniów, których problemy środowiskowe i sytuacja życiowa mogą szczególnie predysponować do podejmowania ryzykownych zachowań, - rozwijanie w młodzieży poczucia własnej wartości, wspierania, oraz motywowania różnych form aktywności zaspokajającej jej potrzeby psychiczne i społeczne, - kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, - wdrażanie do zrozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych, - rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich zalet i wad, - kształtowanie postawy asertywnej, ukazywanie zgubnej roli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych, - kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie i za swoje czyny w stosunku do innych ludzi, - dokonywanie systematycznej oceny efektywności podejmowanych działań profilaktycznych. 9. STRATEGIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH I INTERWENCYJNYCH WOBEC DZIECI I MŁODZIEŻY: o systematyczne rozpoznanie i diagnoza zagrożeń związana z uzależnieniami w środowisku szkolnym, o systematyczna realizacja programu profilaktycznego szkoły również w oparciu o rekomendowane zewnętrzne programy profilaktyczne, o współpraca z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, o informowanie młodzieży i ich rodziców o uzależnieniach i ich skutkach, 6
o informowanie o możliwościach uzyskania pomocy specjalistycznej, o pomoc psychologiczno pedagogiczna dla dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem, o objęcie edukacją prawną młodzieży i rodziców, o w sytuacjach kryzysowych, gdy uczeń używa, posiada lub handluje środkami uzależniającymi, szkoła powiadamia prawnych opiekunów dziecka, policję, pogotowie, sąd i postępuje wg. określonych procedur, o poszerzanie oferty zajęć edukacyjnych i pozalekcyjnych rozwijających umiejętności uczniów, i będących alternatywą spędzani wolnego czasu oraz możliwością zaspokajania dodatkowych potrzeb uczniów, o doskonalenia zawodowe Rady Pedagogicznej w celu poprawy i usprawnienia działań profilaktycznych, o indywidualizacja działań w ramach potrzeb uczniów. 10. SPODZIEWANE EFEKTY: uświadomienie zdrowotnych skutków zażywania środków odurzających, oraz psychicznych i społecznych skutków uzależnień, dbanie młodzieży o wygląd i higienę, zwiększenie świadomości młodzieży odnośnie zdrowego stylu życia, umiejętność zachowań asertywnych i podejmowanie świadomych decyzji w sytuacjach nacisku grupy, zmniejszenie ilości zachowań agresywnych wśród młodzieży, nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem, zapobieganie tworzeniu sytuacji odrzucenia i izolacji grupowej, lepsze poznanie potrzeb i zagrożeń środowiska szkolnego, wzrost liczby uczniów i rodziców zaangażowanych w promowanie zdrowego stylu życia, zwiększenie świadomości wśród rodziców odnośnie zagrożeń, lepsza współpraca z organizacjami i instytucjami wspierającymi działalność szkoły, zwiększenie wiedzy młodzieży i rodziców o możliwościach uzyskania pomocy specjalistycznej. 7
11. EWALUCJA PROGRAMU: - obserwacja, - ankiety, - udział w konkursach, apelach i akcjach promujących zdrowie, - przygotowanie informatora, ulotek i organizowanie wystaw, - referaty, - wywiad środowiskowy. 12. OPIS DZIAŁANIA: Lp. Blok tematyczny Zadania szczegółowe Formy realizacji Realizatorzy I. Edukacja prozdrowotna Propagowanie zdrowego stylu życia: 1. Dbam o siebie abc higieny - rozwijanie umiejętności i nawyków dbania o higienę swojego ciała, choroby brudnych rąk, jak używki wpływają na nasz wygląd, aktywne spędzanie czasu wolnego propagowanie kultury fizycznej, relaksu; - pogadanki, prelekcje, referaty, gazetki, albumy, plakaty, ulotki, prezentacja kosmetyków i środków czystości; ścieżki edukacyjne, godziny do dyspozycji wychowawcy; wychowawcy, nauczyciele, pielęgniarka, pracownicy obsługi szkoły cały rok 2. Zdrowe odżywianie - co jeść, aby zdrowo się odżywiać? zasady zdrowego odżywiania; - pogadanka, plakaty (akcja), konkursy, układanie jadłospisów, Dzień marchewki, Twój piękny uśmiech akcja stomatologiczna, ścieżki edukacyjne; nauczyciel biologii, chemii, wychowania fizycznego, pedagog, psycholog, wychowawcy, pielęgniarka, pracownicy obsługi, Sanepid, PCK I kwartał roku 8
3. Anoreksja i bulimia, zaburzenia odżywiania 4. Profilaktyka HIV i AIDS - rozmowy z uczniami i rodzicami; - plakaty, konkursy wiedzy o AIDS, pogadanki, prelekcje, ścieżki edukacyjne, godziny do dyspozycji wychowawcy, Życie bez ryzyka AIDS, AIDS wszystko co powinieneś wiedzieć ; wychowawcy, nauczyciel biologii, pedagog szkolny, pielęgniarka, n-le wych. fizycznego, pracownicy obsługi II kwartał roku nauczyciele biologii i chemii, pedagog szkolny, wychowawcy IV kwartał roku 5. Moje zmysły czyli dbam o swój wzrok i słuch zagrożenia wynikające z używania telefonów komórkowych, komputera, głośnego odtwarzania muzyki. - pogadanki, prelekcje, referaty, plakaty, ulotki, ścieżki edukacyjne, godziny do dyspozycji wychowawcy wychowawcy, nauczyciele, pielęgniarka, pracownicy obsługi szkoły cały rok II. Promocja zdrowia psychicznego - Ja w grupie 1. Integrowanie zespołu klasowego - poznawanie siebie i innych z klasy, metody aktywizujące, zabawy psychologiczne, pogadanki, prelekcje, ścieżki edukacyjne, godziny do dyspozycji wychowawcy. wychowawcy, pedagog, nauczyciele cały rok 2. Zawarcie kontraktu klasowego burza mózgów, dyskusja wychowawcy, pedagog, nauczyciele m-c IX 3. Poznawanie praw i obowiązków ucznia, dziecka analiza Konwencji Praw Dziecka, regulaminu szkoły wychowawcy, nauczyciele wos-u od IX do XI 9
4. Reagujemy na otaczające nas zło: * Szkolny Dzień Profilaktyki * Szkolny Dzień Przeciw Przemocy i Agresji; * Jesteśmy tolerancyjni wobec inności * Miłość, przyjaźń, koleżeństwo zamiast agresji, zła * Co to jest stres i jak sobie z nim radzić? * Dokonywanie wyborów i ponoszenia konsekwencji; 5. Poznanie środowiska rodzinnego uczniów; 6. Współpraca z instytucjami i placówkami 7. Elementy komunikacji interpersonalnej a) budowanie poczucia własnej wartości b) umiejętność porozumiewania się między ludźmi c) umiejętność wyrażania uczuć i emocji, radzenia sobie warsztaty, pogadanki, wycieczki, konkurs plastyczny, spotkanie z mniejszościami narodowymi, grupami wyznaniowymi, niepełnosprawnymi, ankiety, rozmowy indywidualne, spotkanie z rodzicami, wywiady środowiskowe spotkania z: policją, sądem, kuratorami, MOPS-em, poradnią psycho.-pedagog., Sanepidem, TZN, itd. warsztaty, prelekcje, metody aktywne gry i ćwiczenia psychologiczne, współpraca z instytucjami, zajęcia w ramach godzin z wychowawcą, wychowawcy, pedagog, nauczyciele, zespół ds. programu profilaktycznego cały rok wychowawcy, pedagog, nauczyciele, obsługa, zespół ds. programu profilaktycznego cały rok pedagog, wychowawcy, nauczyciele, zespół ds. programu profilaktycznego - cały rok wychowawcy, nauczyciele, pedagog, specjaliści w danej dziedzinie, zespół ds. programu profilaktycznego - cały rok 10
w trudnych sytuacjach d) wyrabianie umiejętności radzenia sobie z naciskiem środowiska asertywność e) Sobą być dobrze żyć 8. Spotkania indywidualne z: - dyrektorem szkoły, - wicedyrektorem szkoły, - pedagogiem szkolnym, - psychologiem szkolnym, - wychowawcami, - nauczycielami dotyczące m.in.: wsparcia młodzieży, prawnych opiekunów; rozwijania poczucia własnej wartości oraz motywowania do podejmowania różnych form aktywności, w tym aktywności pozaszkolnej, zaspokajania potrzeb psychicznych i społecznych, rozwijających zainteresowania i umiejętności psychospołeczne; spotkania indywidualne z klientem (młodzież, rodzice, prawni opiekunowie, kuratorzy społeczni lub zawodowi), wszyscy pracownicy szkoły - cały rok 9. Dodatkowe zajęcia, warsztaty, wycieczki i wyjazdy integrujące szkolną społeczność. Aktywności pozalekcyjne Wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej cały rok III. Profilaktyka uzależnień - Ja przeciw używkom 1. Rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń obserwacja zagrożeń, ankiety prelekcje, warsztaty, pedagog, wychowawcy, nauczyciele, obsługa szkoły, 11
i ja przeciw uzależnieniom cywilizacyjnym związanych z uzależnieniem, 2. Informowanie o szkodliwości narkomanii, alkoholizmie, paleniu papierosów, e-papierosów, oraz o zagrożeniach jakie niesie Internet, gry komputerowe, TV, 3. Poznanie skutków działania używek 4. Współpraca z rodzicami uczniów zagrożonych uzależnieniem 5. Poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom 6. Przygotowanie nauczycieli i osób zajmujących wychowaniem dzieci i młodzieży do przeciwdziałania uzależnieniom, 8. Pomoc psychologiczno pedagogiczna, 9. Propagowanie spędzania czasu wolnego od uzależnień konkursy, referaty, filmy, rozmowy indywidualne, szkolenia, wycieczki, biwaki, pogadanki, gabloty, informatory i ulotki, literatura fachowa - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki?, Jak pomagać dzieciom, żeby nie piły?, Tu można uzyskać pomoc informowanie o możliwościach uzyskania pomocy specjalistycznej. NARKOMANIA a) Fizyczne i psychiczne skutki zażywania narkotyków, b) realizacja Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, c) kontrola profilaktyczna z udziałem psa. ALKOHOLIZM a) II Elementarz czyli Program Siedmiu Kroków, b) program NOE. NIKOTYNIZM: a) Nikotynizm drogą do innych uzależnień, b) skutki zdrowotne palenia papierosów, zespół ds. programu profilaktycznego, policja, sąd, pielęgniarka szkolna - cały rok 12
10. spotkania indywidualne z: - wicedyrektorem - pedagogiem szkolnym 11. wewnątrzszkolne doskonalenie pracowników szkoły w zakresie profilaktyki uzależnień i innych problemów młodzieży oraz sposobu podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem. rozmowy indywidualne z klientem, szkolenie wicedyrektor szkoły, pedagog - cały rok pracownicy szkoły I kwartał roku. 13