Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Olesznej SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI,,Zdrowo bezpiecznie - kulturalnie
PODSTAWA PRAWNA Podstawą prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu profilaktyki, stanowią: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 7 Konwencja o Prawach Dziecka art.,9, Ustawa z dania 7 września 99 r. o systemie oświaty (Dz. U. Z 996 r. nr 67, poz.9 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie MENiS z dnia stycznia 00 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Rozporządzenie MENiS z dania stycznia 00 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 0 z 00r.poz96) Rozporządzenie MENiS z dnia 9 lipca 00r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. nr z 00 r., poz 07) Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV
SPIS TREŚCI WSTĘP. CELE PROGRAMU. ZADANIA PROGRAMU. METODY PRACY. FORMY REALIZACJI 5. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH 6. EFEKTY DZIAŁAŃ 7. EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI 8. ZAŁĄCZNIKI W programie profilaktycznym uwzględniono specyfikę okresu rozwojowego dziecka, jego doświadczenia, wpływy, którym ulegają, normy społeczne obowiązujące w danej grupie, a także indywidualne różnice wśród odbiorców. Działania profilaktyczne są ważne i potrzebne, ale istotna jest kryjąca się za nimi podstawa, czyli to, jaką przyjmuje się koncepcję człowieka i ku czemu steruje się jego zachowania. Działania profilaktyczne mają zapobiegać niepożądanym zjawiskom w rozwoju jednostki i skupiać się na przeciwdziałaniu złu. Muszą być planowe i uwzględniać wczesną profilaktykę, tzw. Pierwszorzędową( mającą na celu promocję zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji, np. nikotynowej, alkoholowej czy narkotykowej). Stanowią one rodzaj,, szczepionki dla osób zdrowych, zwiększającej ich odporność na oddziaływanie niekorzystnych czynników. Terenem realizacji wczesnych działań profilaktycznych jest głównie szkoła. Realizatorami profilaktyki są wszyscy nauczyciele szkoły, stanowiący pozytywne wzorce (niepijący, niepalący, nie tolerujący podobnych zachowań u uczniów) wspierani przez specjalistów.
Przeprowadzona analiza badań ankietowych, klasowych zeszytów uwag, wskazuje na istnienie następujących problemów wymagających działań profilaktycznych: nieumiejętność polubownego rozwiązywania konfliktów, zaburzenia w komunikacji, w relacji uczeń- uczeń, uczeń osoba dorosła, niska świadomość zagrożenia uzależnieniami, narastające trudności wychowawcze wśród uczniów klas młodszych, powiększająca się liczba dzieci z grup dyspanseryjnych i z deficytami (m.in. dyslektycy), niska kultura języka brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne I. CEL PROGRAMU Celem programu jest podejmowanie działań promujących zdrowie, bezpieczeństwo, kulturę i zapobiegających przemocy, agresji i nietolerancji, niskiej kulturze osobistej oraz braku motywacji do nauki. Cele szczegółowe: Zdobywanie podstawowych umiejętności porozumiewania się w grupie rówieśniczej, Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby, dostrzeganie mocnych stron, Kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, Rozwijanie postaw asertywnych Podwyższanie poczucia własnej wartości, Prowadzenie szerokiej edukacji informacyjnej dotyczącej zapobiegania problemom przemocy, agresji, nietolerancji, niskiej kultury osobistej i braku motywacji do nauki, Promowanie zdrowia, bezpieczeństwa i kultury. Przekazanie niezbędnych informacji o uzależnieniach Pedagogizacja nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie niebezpieczeństw związanych z Internetem Ochrona uczniów przed zagrożeniami Podejmowanie świadomych decyzji w sprawie używek II. ZADANIA PROGRAMU a) Zadania programu pracy profilaktycznej dla uczniów kl. I-III:. Profilaktyka oparta na metodach aktywizujących dostosowanych do możliwości dzieci;. Promocja zdrowia, prawidłowe żywienie i zdrowe nawyki;. Umiejętność dostrzegania różnicy między pożywieniem, lekami, trucizną i środkami odurzającymi;. Informacja jak unikać potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów, substancji i osób; 5. możliwości szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiedzialnych dorosłych; 6. Informowanie dorosłych o wszystkim co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci; 7. Akceptowanie i rozumienie faktu, że każdy człowiek jest osobą niepowtarzalną i wartościową;
8. Tworzenie więzi z rówieśnikami, opieka nad młodszymi; 9. Doświadczenie, że własny rozwój jest wielką przygodą i że najlepiej się ją przeżywa w poczuciu bezpieczeństwa, obecności bliskich, w pełni zdrowia 0. Rozwijanie zainteresowań, odkrywanie i rozwijanie uzdolnień uczniów;. Rozwijanie współpracy szkoły z domem i środowiskiem społecznym;. Dostarczanie uczniom właściwych wzorców i norm postępowań;. Stworzenie uczniom możliwości odnoszenia sukcesu;. Kształtowanie postaw tolerancji 5. Budowanie więzi między klasami wychowankami klas b) Zadania programu pracy profilaktycznej dla uczniów kl. IV-VI:. Propagowanie zdrowia i higienicznego trybu życia;. Kształtowanie osobowości dziecka zagrożonego wpływem środowiska;. Rozwijanie osobistej odpowiedzialności;. Poznanie i przestrzeganie zasad dotyczących środków odurzających; 5. Ukazanie uczniom, jaki wpływ na rozwój i zdrowie człowieka ma zażywanie środków psychoaktywnych; 6. Ukazywanie problemów uzależnienia i instytucji pomagających osobom uwikłanym w ten problem; 7. Poznanie zasad moralnych i prawnych obowiązujących względem używania substancji psychoaktywnych; 8. Ukazywanie skutków oddziaływania reklam; 9. Sposoby przeciwstawiania się presji rówieśniczej; 0. Przeciwdziałanie różnym formom agresji;. Rozwijanie zainteresowań, odkrywanie i rozwijanie uzdolnień uczniów;. Rozwijanie współpracy szkoły z domem i środowiskiem lokalnym;. Uczenie umiejętności samokontroli i samodyscypliny;. Dostarczenie uczniom właściwych wzorców i norm postępowań; 5. Jak radzić sobie z przeżywanymi lękami i trudnościami osobistymi; 6. Pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności; 7. Modyfikowanie niepożądanych lub nieodpowiednich zachowań; 8. Uczenie przyjmowania odpowiedzialności za własne zachowanie; 9. Ukazywanie właściwego uszeregowania wartości moralnych i społecznych; 0. Uczenie właściwego korzystania z mediów (telewizor, komputer, gry, muzyka);. Ukazanie szkodliwości środków audiowizualnych na psychikę dziecka. c) kręgi tematyczne:. Żyjmy zdrowo. Ruch i wypoczynek. Żyjmy bezpiecznie. Zdrowie psychiczne 5. Ja w grupie i rodzinie 6. Reagujemy na otaczające nas zło 7. Ja przeciw używkom
III. METODY PRACY Najbardziej znaczącą w tworzeniu szkolnego programu profilaktyki jest osoba samego nauczyciela. Jest on zarówno współtwórcą jak i jego ważnym podmiotem realizacyjnym. W realizacji programu profilaktyki nie można pominąć rodziców dziecka, ponieważ dobra współpraca rodziców i nauczyciela przyczynie się do pożądanych efektów. a) Metody pracy przewidziane dla realizacji programu profilaktyki dla uczniów klas I -III: zabawy integracyjne; gry i zabawy ruchowe; zajęcia sportowe; scenki, psychodramy; wycieczki tematyczne; wyjazdy do kina, teatru; pogadanki, prelekcje; prace plastyczne, artystyczne, literackie; spotkania z ciekawymi ludźmi; spotkania i zajęcia praktyczne z pracownikami służby zdrowia, Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, policjantami. b) Metody pracy przewidziane dla realizacji programu profilaktyki dla uczniów klas IV VI: zajęcia prowadzone w ramach poszczególnych przedmiotów; pogadanki, prelekcje; projekcje filmów tematycznych; rozmowy z pracownikami służby zdrowia, Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, policjantem; spotkania z rodzicami; gry i zabawy interakcyjne; spotkania z ciekawymi ludźmi; zajęcia w kółkach zainteresowań; zajęcia sportowe; organizowanie wycieczek i wyjazdów do kina i teatru. IV. FORMY REALIZACJI Treści programu będą realizowane podczas: godzin wychowawczych nauczania różnych przedmiotów spotkań z rodzicami, Rad Pedagogicznych V. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Dzierżoniowie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łagiewnikach Komenda Powiatowa Policji w Dzierżoniowie
Gminny Ośrodek Kultury i Bibliotek w Łagiewnikach Zespół Interdyscyplinarny Funkcjonujący przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Łagiewnikach VI. EFEKTY DZIAŁAŃ Efekty naszych działań, czyli to, co chcemy osiągnąć to:. Pozyskanie rodziców do aktywnej współpracy.. Wyciszenie agresji.. Nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktów przez uczniów.. Poprawa w relacjach uczeń- uczeń, uczeń- osoba dorosła. 5. Podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa w szkole. 6. Wolność od nałogów. 7. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. 8. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonania samooceny. 9. Podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów zapobiegania im. 0. Poprawa sytuacji wychowawczej wśród uczniów klas młodszych.. Objęcie opieką jak najwięcej dzieci zaniedbanych środowiskowo i niedożywionych.. Zmniejszenie deficytów rozwojowych i skutków dysleksji.. Poprawa kultury zachowań i kultury języka.. Podniesienie poziomu nawyków higienicznych. 5. Uzyskanie wyższej świadomości nawyków żywieniowych. 6. Wypracowanie umiejętności organizowania czasu wolnego 7. Podniesienie poziomu świadomego i umiejętnego korzystania z komputerów, Internetu 8. Wyrobienie prawidłowych reakcji w sytuacji zagrożenia. VII. EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI Ewaluację programu przewidujemy po latach jego trwania. Będzie dokonana przez obserwację, ocenę rodziców, dyrekcji, ankiety ogólnoszkolne, analizę prac dzieci. VII. Załączniki. Plan działań profilaktycznych dla klas I - III. Plan działań profilaktycznych dla klas IV - VI
Po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Pedagogiczną program został przyjęty do realizacji w dniu września 05r. Rada Rodziców Rada Pedagogiczna Samorząd Uczniowski Załącznik nr
Plan działań profilaktycznych dla klas I - III Krąg tematyczny Żyjmy zdrowo Lp. Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Pogadanka Zdrowo się odżywiamy. Gdzie i jak należy jeść i pić. Pogadanka Ruch i wypoczynek Żyjmy bezpiecznie 5 6 Przestrzegamy zasad higieny osobistej. Dbamy o zdrowie choroby brudnych rąk. Wypowiadamy wojnę próchnicy. Miły uśmiech każdy ma, kto o ząbki dba. Aktywność fizyczna. Zabawy na świeżym powietrzu, marsze, biegi, piesze wędrówki, ścieżki zdrowia, gry i zabawy na wesoło, gry i zabawy na śniegu Rozmowa kierowana prelekcja, inscenizacja pielęgniarka nauczyciele I-III pogadanka, realizacja pielęgniarka, programu fluoryzacja rodzice Program Szkoła Zdrowego Uśmiechu kl. I zajęcia ruchowe, zajęcia korekcyjne Organizowanie wycieczek krajoznawczo - turystycznych wycieczki Organizacja konkursów o tematyce zdrowotnej Bezpieczeństwo w drodze do szkoły i podczas zabaw tor przeszkód, gry i zabawy na powietrzu i w sali gimnastycznej, Udział w konkursach plastycznych i muzycznych pogadanka, inscenizacja, działalność Nauczyciele, pielęgniarka, rodzice klas, nauczyciele, klas, rodzice nauczyciele kl. I - III policjant Gazetka Znaki drogowe, które znamy i których przestrzegamy Układamy regulamin dotyczący bezpieczeństwa podczas przerw zajęcia z uczniami z wykorzystaniem metody niedokończonych zdań kl. I - III
Zapoznanie rodziców z drogą ewakuacyjną szkoły ćwiczenia ewakuacyjne Zdrowie psychiczne 5 6 Wykonanie notesu z najważniejszymi numerami telefonów: policja, straż, pogotowie Udzielenie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach: omdlenia, krwotoki, oparzenia, sposoby opatrywania ran 7 Ja, rower, przepisy. 5 Czego się boję i jak sobie z tym poradzić? Model zdrowego dnia, co lepiej wybrać gry komputerowe, oglądanie bajek i filmów czy czytanie książek? Rozpoznawanie i nazywanie uczuć: pozytywnych i negatywnych Dostrzeganie swych zalet i przywar Właściwe porozumiewanie się w grupie Integrowanie zespołu klasowego. metoda działalności praktycznej pogadanka, ćwiczenia praktyczne zajęcia z wykorzystaniem ćwiczeń przygotowujących uczniów do egzaminu na kartę rowerową Pogadanki rozmowy, spotkanie z rodzicami, konkurs pogadanka, drama, metoda działalności praktycznej (rysowanie, malowanie terapia rysunkiem) burza mózgów: Jaki jestem? Jaki chciałbym być zajęcia wychowawcze, gry stolikowe, gry i zabawy sportowe metody aktywne, zabawy nauczyciele, nauczanie zintegrowane pielęgniarka, opiekun SK PCK dyrektor, wychowawca klasy III klas, bibliotekarka, rodzice nauczyciele nauczania zintegrowanego Ja w grupie i rodzinie Uczymy porozumiewać się ze sobą. ustalenie klasowego regulaminu Budowanie współpracy w zespole. gry i zabawy
Poznawanie praw dziecka i ucznia zajęcia wychowawcze nauczyciele kl. I - III 5 6 7. Aktywne uczestniczenie w życiu klasy i szkoły. Uczenie szacunku do rodziców, ludzi starszych Promowanie postaw asertywnych Jesteśmy tolerancyjni wobec inności praktyczna działalność obchodzimy Dzień Matki, Ojca, Babci, Dziadka Zajęcia dramowe pogadanki, scenki nauczyciele kl. I - III Rodzice, nauczyciele kl. I - III Reagujemy na otaczające nas zło Miłość, przyjaźń, koleżeństwo czyli bądźmy dobrzy dla innych konkurs plastyczny, pogadanki, kartka dla przyjaciela nauczyciele kl. I III, Dymek papierosowy to dymek dobry czy zły. zajęcia Ja przeciw używkom Jakie są zasady przyjmowania spotkanie z leków i kto może mi je podać. pielęgniarką Nigdy nie sięgaj sam po leki. konkurs plastyczny Czy mogę zawsze przyjmować to, czym poczęstuje mnie kolega? 5 Droga do dobrego życia. plakat 6. Przedstawienie skutków zażywania środków odurzających / papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze/ i zabaw substancjami niebezpiecznymi rozmowa kierowana, Spotkania z policjantem pielęgniarka, nauczyciele kl. I - III pielęgniarka, policjant pielęgniarka, policjant Załącznik nr
Plan działań profilaktycznych dla klas IV VI Krąg tematyczny Lp. Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Codzienna toaleta. Jak dbamy o zęby? Higiena okresu dojrzewania. Ubieramy się odpowiednio do pogody. przegląd czystości, dbanie o strój do zajęć wychowanie fizycznego Program Fluoryzacji kl.. IV-VI instruktaż realizacja programu Czas przemian - Między nami kobietami pogadanka, pokaz, pielęgniarka, nauczyciel wychowania fizycznego,rodzice pielęgniarka, rodzice Pielęgniarka, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie Żyjmy zdrowo 5 Zasady prawidłowego odżywiania się. lekcje przyrody, spotkania z pielęgniarką, lekcje wychowawcze nauczyciel przyrody, techniki, pielęgniarka, 6 Skutki niewłaściwego odżywiania się. pogadanka (nadwaga, anoreksja, bulimia) pielęgniarka 7 Higiena przygotowywania i spożywania posiłków. przygotowywanie potraw, lekcje techniki nauczyciel techniki Jak ruch wpływa na budowę nauczyciel ciała? pogadanka, zajęcia w-f wychowania fizycznego Ruch i wypoczynek Wady postawy podstawowe ćwiczenia korekcyjne na zajęciach wychowania fizycznego zapoznanie z ćwiczeniami korekcyjnymi na lekcjach w-f nauczyciele wychowania fizycznego Jak i kiedy korzystać z TV, pogadanka nauczyciel
5 gier komputerowych? Ruch sposobem na dobre samopoczucie. Jak wypoczywają członkowie mojej rodziny? mecze, rozgrywki w ramach zajęć rekreacyjno sportowych, informatyki, nauczyciel wychowania fizycznego lekcje wychowawcze Wychowawcy 6 Czynny wypoczynek w wodzie. zajęcia na basenie, nauczyciel wychowania fizycznego 7 Organizowanie wycieczek krajoznawczo turystycznych. Wycieczki piesze, rowerowe Wychowawcy, rodzice Żyjmy bezpiecznie Zdrowie psychiczne Poznajemy znaki drogowe. Zasady bezpiecznego poruszania się pieszego i rowerzysty. Organizowanie bezpiecznych zabaw i gier w różnych porach roku. Praktyczna nauka rozpoznawania znaków, rozpoznawanie znaków w okolicy pogadanka, egzamin na kartę rowerową, gry symulacyjne, spotkanie z policjantem wybór właściwych zabaw, organizowanie gier na zajęciach rekreacyjno - sportowych Pierwsza pomoc w drobnych pokaz, demonstracja urazach. Zapoznanie z numerami konkurs na najlepszą 5 alarmowymi: pogotowie, ulotkę informacyjną straż, policja. Bezpieczeństwo w prelekcje, 6 kontaktach z osobami obcymi. stworzenie klasowych 7 Jestem bezpieczny w szkole. regulaminów Wychowawcy, nauczyciel techniki nauczyciel techniki, dyrektor nauczyciel wychowania fizycznego Pielęgniarka, opiekun SK PCK Wychowawcy, nauczyciel plastyki Policjant, wychowawca Bezpieczna przerwa. Co to jest stres? Pogadanka, lekcje wychowawcze pedagog szkolny Jak mogę radzić sobie ze Warsztaty, lekcje pedagog szkolny
Ja w grupie i rodzinie Reagujemy na otaczające nas zło 5 stresem? Moje wady i zalety czy potrafię je zaakceptować? Autoportret czy akceptuję siebie? W jaki sposób mogę rozwiązywać swoje problemy? Czy okazuję szacunek rodzicom i osobom starszym? Tradycje rodzinne w moim domu. Czy jestem dobrym kolegą? Wspólne zabawy w gronie rówieśników. 5 Kultura na co dzień. 6 Pomagamy słabszym, chorym i uboższym kolegom. Konflikty w środowisku szkolnym jak im zapobiegać. Czy przemoc i agresja oznaczają to samo? wychowawcze zajęcia praktyczne, wypowiedzi, zabawy, uczymy się samooceny, lekcje wychowawcze, test wielorakiej inteligencji rozmowy, rysunki, wykonywanie autoportretu dyskusja, symulacja sytuacji trudnych i wspólne próby ich rozwiązywania Rozmowy z wychowawcą, dyskusje, uczestniczenie i przygotowanie uroczystości z okazji Dnia Matki i Ojca, Dzień Babci i Dziadka drzewo genealogiczne Moja rodzina lekcje wychowawcze, scenki rodzajowe, ankieta organizowanie imprez klasowych, spotkań Rozmowy, scenki, wycieczki do kina, teatru katecheta nauczyciel plastyki Wychowawca, katecheta nauczyciel historii rodzice nauczyciele Zbiórka zabawek, działalność samorządu uczniowskiego, pomoc opiekun samorządu koleżeńska i wspólne szkolnego odrabianie zadań domowych tematyka godzin wychowawczych klas, rozwiązywanie konfliktów, scenki rodzajowe zajęcia warsztatowe, rozpoznawanie i zapobieganie nauczyciele, sytuacjom prowadzącym do zachowań
Ja przeciw używkom 5 6 Dbamy o piękną mowę ojczystą nie używam wulgaryzmów. Chcę być wzorem do naśladowania. Nie niszczymy mienia szkolnego przeciwstawiamy się złu. Uczymy się mówić Nie - asertywne zachowanie. Czy od lekarstw można się uzależnić? Wypowiadamy wojnę papierosom. agresywnych udział w konkursach nauczyciel j. pol. recytatorskich, opiekun kółka przedstawieniach teatralnego teatralnych wybieramy Wzorowego ucznia w klasie, obserwacja kontrolna zeszytów spostrzeżeń dbanie o czystość i wygląd korytarzy warsztaty, ćwiczenia odmawiające rozmowy, spotkanie z pielęgniarką zajęcia z pedagogiem szkolnym, tematyka godz. wychowawczych, konkurs na plakat Antyreklama wyrobów tytoniowych, filmy, realizacja ogólnopolskich programów antynikotynowych Z najdź właściwe rozwiązanie klasa V nauczyciel świetlicy pedagog szkolny pielęgniarka pedagog szkolny, pielęgniarka. 5. 6. Co wiemy o alkoholu? Jak alkohol wpływa na organizm? Media, a uzależnienia /telefony komórkowe, komputery, Internet/ Nowe substancje uzależniające napoje energetyzujące, dopalacze, narkotyki Rodzic wie, jak pomóc swojemu dziecku. zajęcia z pedagogiem szkolnym, filmy edukacyjne pedagog szkolny, pielęgniarka Wychowawcy godziny Wychowawca wychowawcze, ankiety Zajęcia z psychologiem, filmy edukacyjne Spotkanie z psychologiem na zebraniu klasowym Psycholog z PPP Psycholog z PPP