PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 12 IM. ZYGMUNTA GLOGERA W BIAŁYMSTOKU Uchwalony przez Radę Pedagogiczną i Radę Rodziców Szkoły Podstawowej Nr 12 w Białymstoku w dniu.. września 2011 roku. 1
WSTĘP Dziecko chce być dobre. Jeśli nie umie naucz. Jeśli nie wie wytłumacz. Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Podstawowymi założeniami prezentowanego niżej Programu Wychowawczego, który jest modyfikacją dotychczasowego dokumentu, jest budowanie pomostu między edukacją i wychowaniem oraz podjęcie próby zintegrowania oddziaływań wychowawczych, profilaktycznych i z zakresu promocji zdrowia w spójną całość. Zgodnie z założeniami reformy Edukacja szkolna ma za zadanie harmonijnie oddziaływać zarówno w zakresie przekazywania wiedzy, jak i kształcenia umiejętności i postaw. Zadania te stanowią wzajemnie uzupełniające się wymiary pracy nauczyciela. 1 Wychowanie nie jest przedmiotem, ale procesem, który dzieje się nieustannie. W pracy wychowawczej niezwykle ważne znaczenie ma dobre zdiagnozowanie problemu, ale tylko refleksyjnie przeprowadzona diagnoza pomoże uzyskać odpowiedzi na trudne pytania. Niniejszy program powstał w wyniku wnikliwej analizy potrzeb, wartości i możliwości rodziców, uczniów oraz pracowników szkoły. Przeprowadzono analizę SWOT, ankiety i wywiady. Wnioski z diagnozy zostały uwzględnione w Programie Wychowawczym Placówki. Obecne środowisko Szkoły Podstawowej Nr 12 jest bardzo zróżnicowane, ze względu na jej funkcjonowanie w dwóch siedzibach: inne są problemy wychowawcze, odmienne systemy wartości preferowane w rodzinie, różne modele wychowania i warunki funkcjonowania rodzin. W nowej siedzibie Szkoły, do której uczęszcza obecnie zdecydowana większość uczniów, dopiero tworzy się poczucie tożsamości szkolnej. Nowi uczniowie i rodzice zaczynają poznawać ponad 90 letnią tradycję Szkoły oraz jej zwyczaje, utożsamiają się z nimi, wnosząc tym samym nową jakość w nowym wymiarze. Związana z tą sytuacją niepewność i nieufność zaczyna być stopniowo przełamywana, ale ze strony wszystkich potrzeba wiele zaangażowania i zaufania, by rozpoczęty proces integracji społeczności szkolnej przyniósł oczekiwane efekty. Tak więc do znanych nam i zdiagnozowanych wcześniej problemów, dołączają nowe, zmienia się jednocześnie ich waga. Jednym z głównych zadań szkoły jest kształtowanie charakterów swoich wychowanków. Rodzina i szkoła to w pierwszych latach nauki najważniejsze środowiska ucznia. Najważniejsza jest rodzina. Pierwotne i największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci mają bowiem rodzice. Nauczyciele powinni jedynie wspierać rodziców w dziedzinie wychowania. Wynikają stąd ważne konsekwencje: kierunek działalności wychowawczej szkoły nie może być sprzeczny z wolą rodziców, a nauczyciele nie ponoszą wyłącznej i całkowitej odpowiedzialności za efekty wychowania. Praca z rodzicem powinna przebiegać równolegle do pracy z uczniami. Ważne jest zatem zgodne współdziałanie wszystkich podmiotów szkoły w służbie integralnego rozwoju młodego człowieka. Skuteczność podejmowanych działań wychowawczych zależy od współpracy instytucji uczestniczących w procesie wychowawczym. Zaplanowane w Programie Wychowawczym działania będą w sposób niezwykle uważny i rzetelny poddawane ciągłemu i systematycznemu monitoringowi, by na jego podstawie sygnalizować konieczność ewentualnych korekt w prowadzonych działaniach oraz identyfikować osiąganie poszczególnych sukcesów na wieloetapowej drodze do osiągania celów wychowawczych. 1 Opis Zmian potrzebnych w systemie edukacji. Projekt do konsultacji, Szkoła Przyjaźnie wspierająca. Reforma Programowa, Warszawa, kwiecień 2008, str. 25. 2
PODSTAWY PRAWNE DO TWORZENIA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO 1. Konstytucja RP, 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, 3. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2007 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw, 4. Karta Nauczyciela, 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, 6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, 7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. nr 228 poz. 1491), 10. Konwencja o Prawach Dziecka. Program Wychowawczy Szkoły został utworzony w oparciu o diagnozę środowiska szkolnego Analiza SWOT, wnioski z ewaluacji zewnętrznej szkoły w roku szkolnym 2010/2011 i podstawy programowej kształcenia, Statut Szkoły, Wewnątrzszkolny System Oceniania. 3
ANALIZA SWOT MOCNE STRONY otwartość dyrekcji na inicjatywy ze strony nauczycieli (zapewnienie funduszy lub zabieganie o fundusze), środowisko rodzinne (dobra współpraca rodziców uczniów z klas I-III), kompetentny pedagog szkolny, bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, osobiste zasoby nauczycieli, umiejętności interpersonalne, pasje, doskonalenie zawodowe, zaangażowanie nauczycieli, dobra współpraca między nauczycielami, dobrze zaplanowany WDN, nowy budynek, nowoczesne wyposażenie, zdrowe posiłki, bogata oferta programów prozdrowotnych, współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę, przedsięwzięcia podejmowane przez szkołę (promocja szkoły), właściwa postawa uczniów klas IV-VI wobec symboli narodowych i tradycji szkolnych, kultywowanie tradycji szkoły i regionu (izba tradycji, święto szkoły, gazetki o patronie), SŁABE STRONY brak psychologa, niskie zaangażowanie uczniów w konkursy, zadania dodatkowe, brak motywacji wewnętrznej dzieci, mała spontaniczność dzieci, niska liczba osiągnięć dzieci w kl. IV-VI, używanie wulgaryzmów przez uczniów, brak ujednoliconych zasad zachowania w stosunku do osób dorosłych, brak szacunku uczniów w stosunku do pracowników, do osób dorosłych, nieangażowanie uczniów do udziału w przedsięwzięciach, uroczystościach organizowanych w szkole (np. Festiwal Kultur, uroczyste zakończenie roku szkolnego), duża liczba rozbitych rodzin, słaba współpraca rodziców ze szkołą w klasach IV-VI, zbyt małe poświęcenie czasu przez rodziców dla dzieci, 4
niska świadomość rodziców o potrzebie zainteresowania się szkołą u dzieci powyżej 9 roku życia, brak odpowiedzialności rodziców za szkołę, rywalizacja między nauczycielami, niski stopień przepływu informacji między nauczycielami, niska motywacja niektórych nauczycieli do podejmowania działań, współpracy z innymi nauczycielami, inicjowania przedsięwzięć, mała różnorodność metod i form pracy stosowanych przez nauczycieli, mały stopień indywidualizacji pracy z uczniem nieproporcjonalne poświęcenie czasu uczniom z trudnościami w stosunku do uczniów zdolnych, brak programów adaptacyjnych, brak zainteresowania wychowawców z kl. I-III postępami w terapii logopedycznej, duża liczebność uczniów w klasach, mała liczba sal lekcyjnych, SZANSE właściwe nawyki dotyczące żywienia, higieny, zdrowego trybu życia, możliwość zdobycia ogólnopolskiego certyfikatu Szkoły promującej zdrowie, duże zainteresowanie rodziców z klas I-III współpracą ze szkołą dobra opieka pedagogiczna, dobra współpraca z pedagogiem, atrakcyjne formy spędzania wolnego czasu, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów, wysoki poziom kształcenia i wychowania, możliwość podejmowania przez nauczycieli wspólnych działań, bardzo dobre zaplecze dydaktyczne, skuteczna pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów, wzmocnienie postaw patriotycznych, 5
ZAGROŻENIA zła atmosfera pracy wpływająca na jakość współpracy rodziców ze szkołą i stosunek uczniów do szkoły, niska ocena jakości pracy szkoły w oczach instytucji i organów nadzorujących oraz rodziców przyszłych uczniów, ryzyko demoralizacji niektórych uczniów, obniżenie kultury osobistej absolwentów szkoły, obniżenie motywacji do udziału w przedsięwzięciach szkolnych, słaba identyfikacja ucznia i rodzica ze szkołą, z tradycją szkoły, niskie poczucie bezpieczeństwa dziecka, niski wpływ szkoły i rodziców na wychowanie dziecka osłabienie więzi rodzinnych, niepowodzenia dydaktyczne dzieci, wycofanie dzieci, utrata poczucia własnej wartości, brak zaufania rodziców do szkoły, obniżenie jakości pracy nauczycieli nadmiernie obciążonych obowiązkami, obniżenie atrakcyjności zajęć, spadek aktywności i zainteresowania uczniów podczas zajęć, obniżenie motywacji uczniów, obniżenie komfortu pracy uczniów i nauczycieli, niska efektywność pracy dziecka i nauczyciela, obniżenie samooceny ucznia, obniżenie aspiracji do osobistego rozwoju, brak postępów w terapii logopedycznej. 6
ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE 1. Społeczność szkolną tworzą uczniowie, rodzice oraz kadra pedagogiczna i niepedagogiczna szkoły. 2. Wychowawcami są wszyscy pracownicy szkoły, wychowują swoją osobowością, doświadczeniem i zachowaniem. 3. Wszyscy ponoszą odpowiedzialność za Szkołę Podstawową nr 12 im. Zygmunta Glogera w Białymstoku. 4. Wszystkie działania wychowawcze mają za zadanie kształtować rozwój umysłowy, fizyczny i emocjonalny, społeczny i moralny ucznia. ZADANIA SZKOŁY JAKO ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO 1. Umożliwienie uczniom wszechstronnego rozwoju ich osobowości w zgodzie z ich potrzebami i możliwościami psychofizycznymi w warunkach poszanowania godności osobistej i światopoglądowej oraz wyznaniowej. W realizacji tego zadania szkoła respektuje zasady nauk pedagogicznych, przepisy prawa, a także zadania i zobowiązania, wynikające z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Deklaracji Praw Dziecka oraz Konwencji o Prawach Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ z 20.11.1989 roku. 2. Ujawnienie uzdolnień i zainteresowań ucznia, wszechstronna pomoc w ich rozwijaniu, kształtowanie pozytywnego wizerunku siebie oraz poczucia własnej wartości. 3. Przygotowanie wychowanka do życia w rodzinie i społeczeństwie, do odpowiedzialnego współtworzenia świata i odnajdywania w nim własnego miejsca (samoidentyfikacja narodowa i kulturowa). 4. Skoordynowanie oddziaływań wychowawczych domu, szkoły i środowiska lokalnego. 7
5. Kształtowanie umiejętności współistnienia i współdziałania w grupie rówieśniczej, społecznej przez wspólną zabawę, naukę i wybór form spędzania wolnego czasu. Inspirowanie i wspomaganie działań zespołowych uczniów. 6. Kreowanie sytuacji, w których dziecko aktywnie rozwija swoją osobowość, buduje poczucie własnej wartości i godności w oparciu o rzetelną samoocenę. METODY I FORMY PRACY WYCHOWAWCZEJ 1. Gry i zabawy integrujące grupę. 2. Metody aktywizujące. 3. Plebiscyty i ankiety. 4. Scenki rodzajowe. 5. Twórczość artystyczna. 6. Gry dydaktyczne. 7. Treningi umiejętności. 8. Projektowanie dokumentów (kronika klasowa, szkolna, redagowanie gazetki szkolnej, klasowej). 9. Imprezy i spotkania o charakterze wspólnotowym (rajdy, wycieczki, spotkania opłatkowe) kultywowanie tradycji. 10. Warsztaty poznawczo doskonalące. 11. Zabawy szkolne. 12. Imprezy o charakterze rekreacyjno sportowym. 13. Spotkania z interesującymi ludźmi. 14. Inne. FORMY ORGANIZACJI PRACY 1. Praca indywidualna. 2. Praca w grupach. 3. Praca w zespołach zadaniowych. 8
PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 12 IM. ZYGMUNTA GLOGERA W BIAŁYMSTOKU CEL STRATEGICZNY: kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie CELE OGÓLNE: 1. Uczeń potrafi planować działanie i przewidzieć jego efekt. 2. Uczeń ma możliwość realizacji potrzeb i ambicji naukowych, artystycznych, sportowych i społecznych. 3. Uczeń pokonuje trudności edukacyjne. 4. Uczeń potrafi nawiązywać prawidłowe relacje w rodzinie. 5. Uczeń potrafi rozwiązywać konflikty bez agresji i przemocy. 6. Uczeń dba o wysoki poziom kultury osobistej. 7. Uczeń ma świadomość przynależności narodowej, regionalnej i szkolnej oraz dbałości o nie. 8. Uczeń potrafi współpracować z rówieśnikami o innej narodowości i religii. 9
1. Uczeń potrafi planować działanie i przewidzieć jego efekt. Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń zna Zapoznanie z etapami Zajęcia z wychowawcami. sposoby efektywnego uczenia się Diagnoza stylu uczenia się. efektywnego i czytania ze zrozumieniem, Dostosowanie metod i form uczenia się stosuje aktywnego słuchania, pracy na zajęciach je w praktyce. dokonywania selekcji treści, lekcyjnych. wizualizacja treści, utrwalenie poprzez działanie w praktyce. 2. Uczeń potrafi Zachęcanie do uczestnictwa Wyjścia klasowe np. umiejętnie w wolnych formach rekreacji, do instytucji kulturalnych, gospodarować rozrywki, kultury i sportu. wycieczki rajdy, biwaki. wolnym czasem. Rozwijanie potencjału Pogadanki podczas godzin twórczego uczniów poprzez wychowawczych. poszerzenie oferty zajęć Prace plastyczne, literackie pozalekcyjnych. Umożliwianie związane z promocją uczniom podejmowania racjonalnego wypoczynku. działalności w kołach Zajęcia pozalekcyjne. zainteresowań. Zapoznanie z formami pokonywania zmęczenia fizycznego i psychicznego. 3. Uczeń potrafi Przedstawienie jasnych Zajęcia przedmiotowe, dokonać kryteriów oceniania. godziny wychowawcze, samooceny Stwarzanie sytuacji zajęcia pozalekcyjne, własnej pracy. umożliwiających samoocenę rozmowy z uczniami, ucznia. pedagogizacja rodziców. 4. Uczeń potrafi Zapoznanie z konsekwencjami Godziny wychowawcze zachować się używania środków i zajęcia przedmiotowe z wobec zagrożeń odurzających. wykorzystaniem różnych cywilizacyjnych. Uświadomienie znaczenia metod (np. pogadanka, zagrożeń cywilizacyjnych - drama, socjoterapia), Internet, agresywne gry współpraca z rodzicami, komputerowe, itp. realizacja programów 10
Ćwiczenia zachowań asertywnych. profilaktycznych, spotkania ze specjalistami. 2. Uczeń ma możliwość realizacji potrzeb i ambicji naukowych, artystycznych, sportowych i społecznych. Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń wykazuje się przedsiębiorczością na rzecz szkoły i środowiska. Zdiagnozowanie potrzeb uczniów i ujęcie w planie pracy wychowawczej. Współorganizowanie przez uczniów imprez: naukowych, kulturalno-rozrywkowych, sportowych. Podejmowanie inicjatyw na rzecz środowiska lokalnego. Uczulanie i uwrażliwianie na wygląd i estetykę klasy i szkoły. Rozwijanie samorządności uczniowskiej. Propagowanie w szkole i poza nią idei wolontariatu. Przeprowadzenie ankiety. Metody aktywizujące, nauczanie problemowe, konkursy. Samoocena uczniów, udział samorządu klasowego w tworzeniu ocen zachowania. Tworzenie zespołów pomocy koleżeńskiej, wykonanie pomocy naukowych. Organizowanie imprez w odpowiednich terminach wg scenariuszy. Prace społeczne na rzecz klasy i szkoły, akcje ekologiczne, konkursy. Wybory samorządu uczniowskiego, klasowego. Organizacja kiermaszy, udział w akcjach charytatywnych, Klub Wolontariusza, kampanie społeczne. 2. Uczeń rozwija swój potencjał. Zdiagnozowanie ucznia pod kątem szczególnych uzdolnień. Stworzenie sytuacji do Obserwacja i wspieranie ucznia, doświadczenie, metody aktywne, konkursy, olimpiady, koła 11
3. Uczeń potrafi pracować w zespole. 4. Uczeń potrafi prezentować wytwory swojej działalności. twórczego rozwiązywania problemów i rozbudzania ciekawości poznawczej ucznia. Stawianie indywidualnych wymagań uczniom zdolnym. Kształcenie umiejętności współpracy w grupie. Kształtowanie postaw koleżeńskich w dzieleniu się wiedzą. Podejmowanie inicjatyw twórczych, rozwijanie kreatywności ucznia. Stwarzanie okazji i pobudzanie do szeroko pojętej twórczości. Rozwijanie umiejętności autoprezentacji. Kształtowanie obiektywnej samooceny. zainteresowań. Zajęcia lekcyjne Zajęcia pozalekcyjne Wystawy, gazetki, konkursy, uroczystości. Zajęcia lekcyjne Zajęcia pozalekcyjne Gazetki, konkursy, uroczystości Prezentacje na forum klasy i szkoły 3. Uczeń pokonuje trudności edukacyjne Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń Rozpoznawanie indywidualnych Obserwacje, wywiady przezwycięża potrzeb rozwojowych z rodzicami, analiza opinii specyficzne i edukacyjnych ucznia. i orzeczeń z PPPP, analiza trudności arkuszy diagnostycznych, w uczeniu się diagnoza. Rozpoznawanie indywidualnych Zajęcia dydaktycznowyrównawcze, możliwości psychofizycznych zajęcia wynikających ze specyficznych specjalistyczne: korekcyjnokompensacyjne, trudności w uczeniu się. 12
Planowanie i analiza efektów pracy. logopedyczne, socjoterapeutyczne i inne o charakterze terapeutycznym, porady i konsultacje, pedagogizacja rodziców. 4. Uczeń potrafi nawiązywać prawidłowe relacje w rodzinie Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń prawidłowo nawiązuje relacje z najbliższymi. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych. Wpajanie postawy miłości do rodziców i członków rodziny, szacunku do starszych. Zapoznanie z rolą domu rodzinnego, funkcjami rodziny Zapoznanie z pozycją dziecka w rodzinie, prawami i obowiązkami członków rodziny. Realizacja treści przedmiotowych. Udział w zajęciach wychowania do życia w rodzinie, godziny wychowawcze, pogadanki, dyskusje. Spotkania z pedagogiem, rozmowy indywidualne. Wspólne świętowanie uroczystości rodzinnych. Gazetki ścienne. 2. Uczeń identyfikuje się ze swoją rodziną i jej tradycjami. Przekazywanie i wzmacnianie wartości rodzinnych. Kultywowanie tradycji rodzinnych. Wspólne świętowanie uroczystości o charakterze rodzinnym (np. Dzień Babci, Dziadka, Matki, Ojca itp.). Realizacja treści przedmiotowych. Pogadanki, dyskusje. 3. Rodzice współdecydują w sprawach szkoły. Stwarzanie dobrego klimatu współpracy i sytuacji wymagających współdziałania domu i szkoły. Uświadomienie znaczenia Opiniowanie dokumentów szkolnych przez rodziców, udział rodziców w tworzeniu dokumentów szkolnych. Organizowanie dni otwartych. 13
4. Rodzice mogą liczyć na wsparcie szkoły w sprawowaniu swych funkcji. obecności rodziców w życiu szkoły. Ujednolicenie działań wychowawczych w domu i szkole. Zapewnienie pomocy rodzinom niewydolnym wychowawczo i w trudnej sytuacji życiowej. Pozyskiwanie środków uczniom pochodzącym z rodzin potrzebujących pomocy. Pomoc rodzicom uczniów przejawiających trudności dydaktyczno-wychowawcze w diagnozie specjalistycznej (PP-P), zbieranie spostrzeżeń. Ankiety skierowane do rodziców. Wręczanie podziękowań i gratulacji rodzicom zaangażowanym w życie szkoły. Organizowanie tematycznych spotkań rodziców zgodnie z harmonogramem pedagogizacji i współpracy z rodzicami. Prowadzenie konsultacji dla rodziców. Udzielanie rodzicom porad ułatwiających rozwiązywanie trudności w wychowaniu. Współpraca z placówkami zajmującymi się wspomaganiem rodziny. Pomoc uczniom potrzebującym w uzyskaniu bezpłatnych obiadów, wyprawki szkolnej. Rozmowy motywacyjne w kierunku badań, opinia zbieranie spostrzeżeń. 5. Uczeń potrafi rozwiązywać konflikty bez agresji i przemocy. Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń potrafi Rozbudowanie emocjonalnego Gry i ćwiczenia rozpoznawać słownictwa dziecka, zachęcenie psychologiczne, dramy, emocje i panować do werbalizacji uczuć. scenki rodzajowe. nad nimi. Uczenie dziecka aktywnego Spotkania z pedagogiem. słuchania i publicznego Lekcje z wychowawcą. 14
2. Uczeń rozwiązuje konflikty bez agresji i przemocy. zabierania głosu. Kształtowanie postaw asertywnych. Dostarczenie informacji dotyczących jak radzić sobie z przemocą i agresją i wskazanie osób wspomagających. Uświadomienie, że zachowania agresywne są karalne. Propagowanie aktywnego sposobu spędzania wolnego czasu, jako formy eliminowania napięć emocjonalnych. Zapis z monitoringu. Spotkania ze specjalistami (np. Policja, przedstawiciele Prokuratury, prawnicy, Straż Miejska) Zajęcia pozalekcyjne np. sportowe, teatralne, zajęcia socjoterapeutyczne i inne. Zapis z monitoringu. 6. Uczeń dba o wysoki poziom kultury osobistej. Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń potrafi Przypomnienie zasad Organizowanie wycieczek, zachować się zachowania się w miejscach imprez klasowych w miejscach publicznych i konsekwentne i szkolnych. publicznych. ich egzekwowanie. Pogadanki, zajęcia Ćwiczenie z uczniami praktyczne (np. odgrywanie prawidłowych zachowań. scenek rodzajowych, drama). 2. Uczeń ma Kształtowanie przez ćwiczenia Zajęcia warsztatowe np. właściwy prawidłowych zachowań odgrywanie scenek, drama, stosunek do osób w stosunku do osób dorosłych. ukazywanie filmowych lub dorosłych. Ukazanie roli komunikacji literackich przykładów niewerbalnej. do naśladowania. Zapis z monitoringu. 3. Uczeń szanuje Przekazywanie informacji Pogadanki podczas godzin cudze i osobiste na temat konieczności wychowawczych np. dobra materialne. poszanowania dóbr z udziałem specjalistów materialnych innych osób. (policjant, prawnik, itp.) Praca ucznia na rzecz klasy Konkursy szkolne np. 15
4. Uczeń potrafi przyjąć prawidłową postawę w grupie rówieśniczej. i szkoły. Premiowanie uczniów za pracę na rzecz szkoły. Przekazywanie informacji na temat prawidłowych zachowań ucznia w grupie rówieśniczej. Ukazywanie uczniom prawidłowych wzorców do naśladowania. Ukazywanie zagrożeń wynikających z kontaktów z grupami nieformalnymi. na najbardziej zadbaną salę. Przydział zadań klasom. Zapis z monitoringu. Realizacja programów profilaktycznych poprzez np. scenki rodzajowe, pogadanki, filmy, spektakle teatralne, spotkania z osobami godnymi naśladowania lub prezentacja wzorców. Zapis z monitoringu. 7. Uczeń ma świadomość przynależności narodowej, regionalnej i szkolnej oraz dbałości o nie. Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń zna Zapoznanie z insygniami Lekcje o treściach i rozumie Rzeczypospolitej Polskiej patriotycznych np. historia, znaczenie symboli (godło, flaga, hymn) muzyka, język polski. narodowych i kształtowanie postaw Spotkania z zasłużonymi i szanuje je. patriotycznych. ludźmi np. Sybirakami, Nauka pieśni patriotycznych. członkami AK. Konkursy plastyczne i medialne. 2. Uczeń kultywuje Organizowanie obchodów Apele, przedsięwzięcia, tradycje świąt narodowych imprezy i uroczystości narodowe, i religijnych. upamiętniające ważne regionalne Kształtowanie postaw rocznice narodowe, szkolne i szkolne. patriotycznych w dobie i religijne np. Patriotyczne integracji europejskiej. Śpiewanie, Festiwal Kultur, Kształtowanie zachowań Dzień Niepodległości, zgodnych z Ceremoniałem Konstytucja 3 Maja, Szkolnym. Dzień Papieski, Święto 16
Szkoły. Organizacja konkursów szkolnych, międzyszkolnych i krajowych. Lekcje i spotkania w Izbie regionalnej. Wycieczki, gazetki szkolne, klasowe. 8. Uczeń potrafi współpracować z rówieśnikami o innej narodowości i religii. Lp. Cele operacyjne Zadania Sposób realizacji 1. Uczeń akceptuje Ukazanie odmienności jako Tematyka zajęć w związku i szanuje czynnika służącego z przyjęciem nowego kolegi rówieśnika wzbogaceniu własnej do klasy. o innym kolorze osobowości. skóry, wyznania, Zapoznanie z elementami innej Prezentacje np. artystyczne, narodowości. kultury. Kształtowanie postaw kulinarne, multimedialne. tolerancji i otwartości. 2. Uczeń przestrzega Przeciwdziałanie dyskryminacji Omawianie problemów praw człowieka z powodu płci, wieku, różnych form dyskryminacji w życiu wyznania, narodowości, statusu na godzinach codziennym materialnego, wychowawczych. społeczności niepełnosprawności, poziomu Organizowanie spotkań szkolnej. intelektualnego, różnic z osobami z różnych kulturowych. organizacji społecznych, Udział w spotkaniach przeciwdziałających integracyjnych, poznanie dyskryminacji. kultury i obyczajów uczniów Zapoznanie uczniów innych narodowości. z Konwencją o Prawach Zapoznanie uczniów Dziecka. z prawami człowieka, śledzenie i omawianie bieżących 17
wydarzeń na świecie w kontekście przestrzegania praw człowieka. Przestrzeganie praw dziecka w społeczności szkolnej. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW Wychowawca: 1. Jest zobowiązany do rozpoznania sytuacji wychowawczej uczniów i poinformowania uczących nauczycieli o pojawiających się trudnościach. 2. Opracowuje w oparciu o niniejszy Program wychowawczy szkoły klasowy plan działań wychowawczych. 3. Podejmuje systematyczne wysiłki zmierzające do wytworzenia prawidłowej atmosfery w klasie. 4. W miarę potrzeb odwiedza wychowanka w jego miejscu zamieszkania, po uzyskaniu zgody rodziców ucznia. 5. Czuwa nad postępami w nauce i frekwencją ucznia. Jest w stałym kontakcie z rodzicami i stara się poznać sytuacje pozaszkolne wychowanka. 6. Informuje rodziców o możliwości konsultacji w poradni specjalistycznej. 7. Organizuje klasowe zebrania rodziców, prowadzi rozmowy indywidualne z rodzicami uczniów w razie potrzeby. 8. Prawidłowo i systematycznie prowadzi dokumentację klasową (dziennik, arkusze ocen) 9. Ma obowiązek corocznego informowania rodziców podczas pierwszego spotkania o obowiązujących w szkole przepisach i wymogach (statut, zasady oceniania i promowania, program wychowawczy). 10. Prowadzi zajęcia profilaktyczne, dotyczące bezpieczeństwa w szkole, na terenie obiektów szkolnych, także w drodze do i ze szkoły. 11. W miarę potrzeb prowadzi lekcje wychowawcze poświęcone na realizację ciekawych programów mających na celu wspomaganie rozwoju uczniów. 18
ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI Wychowanie młodego człowieka rozpoczyna się w domu rodzinnym. Priorytet w wychowaniu młodego człowieka mają rodzice, rola szkoły jest drugoplanowa. Kierując dziecko do danej szkoły, rodzice przyjmują jej ofertę wychowawczą. Fakt ten jest nie tylko aktem aprobaty, ale przede wszystkim ofertą współdziałania ze szkołą. W pracy wychowawczej nauczycieli elementem niezwykle ważnym i pożądanym jest uczestniczenie rodziców w życiu szkoły, które powinno polegać na zgodnej pracy rodziców i nauczycieli dla dobra uczniów. 1. Podstawą współpracy rodziców i szkoły powinno być rozsądne partnerstwo, oparte na wzajemnym poszanowaniu praw i obowiązków. 2. Wychowanie jest tym skuteczniejsze, im mocniej opiera się na współdziałaniu nauczycieli i rodziców w odniesieniu do wszystkich uczniów. 3. Podstawowe zasady współpracy rodziców z nauczycielami: wzajemne zaufanie i życzliwość pozytywna motywacja partnerstwo 4. Rodzice powinni świadomie współpracować ze szkołą zgodnie z jej założeniami wychowawczymi. 5. Rodzice powinni uczestniczyć w zebraniach oraz prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym. 6. Rodzice są zobowiązani do stałego kontaktu z wychowawcą klasy w celu lepszego poznania ucznia w środowisku szkolnym i domowym. 7. Rodzice powinni dbać o odpowiedni strój i wygląd dziecka. 19
PLANOWANE FORMY OCENY ZAŁOŻONYCH EFEKTÓW PROGRAMU EWALUACJA Przebieg pracy wychowawczej i jej efekty poddawane będą systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli posłużą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Sposoby i środki ewaluacji: 1) obserwacja zachowania uczniów 2) udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki 3) udział w zajęciach pozalekcyjnych 4) zaangażowanie rodziców w realizację działań Narzędzia ewaluacji: 1) ankieta 2) obserwacja 3) rozmowa 4) wywiad Program wychowawczy będzie podlegał ewentualnemu uzupełnieniu po zakończeniu każdego roku szkolnego, oraz po konsultacjach dyrekcji z Radą Pedagogiczną, rodzicami i uczniami. Realizacja zadań wynikających z programu wychowawczego określona będzie w planach pracy wychowawczej poszczególnych klas. 20