PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROŻENTALU
ROŻENTAL 2012/2013 PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Konstytucja Rzeczypospolitej - art. 72 2. Konwencja o Prawach Dziecka art. 3,19,33 3. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 1996r. nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami) 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, (Dz. U. Nr 51 poz. 458 Działalność edukacyjna szkoły pkt. 1,2,3 5. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. 6. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 10 z 2002r. poz 96 ) 7. Rozporządzenie MENiS dnia 19 lipca 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartej w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 121 z2002r., poz. 1037). 8. Program ochrony zdrowia 9. Program ochrony zdrowia psychicznego 10. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 11. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii 12. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV 13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno- pedagogicznych i innych publicznych poradni specjalistycznych oraz ramowego statutu tych poradni (Dz. U. Nr 5 poz. 46 oraz Dz. U. Nr 223 z 2002 roku poz. 1869). 14. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11 poz. 114). 15. Statut Szkoły Podstawowej w Rożentalu.
WPROWADZENIE Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania. Jest to faza rozwoju, w czasie której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Dlatego jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowanie działań ryzykownych. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki ) zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich: - środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań, - modelowanie takich zachowań w domu i w szkole, - grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, - słabe wyniki w nauce, - brak celów życiowych, - dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, - wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych. Profilaktyka stanowi część działań wychowawczych szkoły. Zawarte w programie założenia mają na celu: - wspieranie uczniów w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu stylu życiu - ograniczanie i likwidacja czynników niekorzystnych dla życia i zdrowia - chronienie dzieci przed krzywdą. W trosce o spójność naszych działań, postanowiliśmy objąć programem wszystkie podmioty, tj. uczniów, nauczycieli i rodziców. Zaplanowane działania głównie mają odpowiadać na potrzeby, zainteresowania i problemy uczniów.
Chcemy, by funkcjonowali oni na miarę swoich możliwości, dobrze czuli się w szkole, identyfikowali się z jej celami i wartościami. Postawiliśmy na wzmocnienie czynników chroniących, takich jak: - czynne uczestnictwo w życiu szkoły i społeczności lokalnej, - włączenie rodziców do udziału w realizacji programu, - dezaprobatę dla zachowań społecznie niepożądanych. Aby chronić ucznia przed zagrożeniami i zapobiegać jego negatywnym zachowaniom, należy poznać przede wszystkim motywy tych zachowań. Różne nasze obserwacje wskazują, że przyczyną niepokojących zachowań dzieci są najczęściej: problemy w rodzinie negatywne wzorce w mediach brak umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, uległość wobec presji grupy, rówieśników brak właściwych reakcji ze strony dorosłych nuda, brak konkretnych zainteresowań i obowiązków w domu. W swoich działaniach profilaktycznych szkoła stara się wykorzystywać czynniki, które chronią uczniów przed zachowaniami problemowymi: *więź z rodzicami *opieka dorosłych *zainteresowania uczniów *pozytywny stosunek do szkoły *podejmowanie aktywności (sport, nauka, twórczość) *radzenie sobie z emocjami *wsparcie w trudnych sytuacjach *pozytywna grupa rówieśnicza
OGÓLNE CELE I ZAŁOŻENIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Szkolny program profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów naszego środowiska. Jest on zintegrowany ze Statutem Szkoły i Programem Wychowawczym i ma na celu: 1. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym. - Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy eliminowanie zachowań agresywnych. - Wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowania przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym. - Dążenie do stworzenia modelu człowieka szczęśliwego wszelkie nałogi są zazwyczaj rekompensatą dyskomfortu psychicznego. 2. Promowanie zdrowego stylu życia. - Zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego. Wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności i nawyków ruchowych. - Stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo-rekreacyjnych. - Organizacja czasu wolnego. 3. Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności. - Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach, doskonalenie technik asertywnych umiejętność mówienia NIE. 4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości. - Uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji. - Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie. 5. Uświadomienie zagrożeń związanych z pracą dzieci w rodzinnych gospodarstwach rolnych. - Przekazanie rodzicom informacji dotyczących bezpiecznej pomocy dzieci w gospodarstwie. - Kształtowanie wśród dzieci przekonań o konieczności przestrzegania zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu pracy.
- Wykorzystywanie przez dzieci przekazanej wiedzy na temat bezpiecznych sposobów wykonywania pewnych prac niosących z sobą potencjalne zagrożenie dla zdrowia. - Przekazywanie dzieciom wiedzy na temat zasad udzielania pierwszej pomocy. 6. Zapobieganie uzależnieniom. 7. Wspieranie czynników chroniących: - Silna więź z rodzicami - Zainteresowanie nauką i własnym rozwojem - Praktyki religijne - Podtrzymywanie tradycji i kształcenie szacunku dla jej norm - konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety. SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: 1. Zajęć dydaktyczno-wychowawczych, opiekuńczych i pedagogicznych prowadzonych przez wychowawców, nauczycieli przedmiotu oraz pedagoga. Realizacji ścieżek edukacyjnych, a także wycieczek, spotkań oraz imprez okolicznościowych, 2. Zajęć pozalekcyjnych z dziećmi mających na celu; - możliwość rozwijania przez uczniów własnych zainteresowań, - rozwiązywanie problemów oraz radzenie sobie z przejawami przemocy, - umiejętność otwartego wyrażania myśli, uczuć i przekonań. 3. Poświęcania szczególnej uwagi wychowawcy na wzmocnienie poczucia własnej wartości wychowanka poprzez: - okazanie zainteresowania każdemu wychowankowi, - badanie środowiska domowego oraz indywidualne rozmowy z rodzicami lub opiekunami, - udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów osobistych poruszanych przez wychowanków, - wspólne opracowywanie metod postępowania w sytuacjach konfliktowych, - dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o dziecku. 4. Pedagogizacja rodziców w ramach: - zebrań ogólnych,
- spotkań z wychowawcami, z pedagogiem i dyrektorem szkoły - korespondencja z rodzicami oraz różnymi członkami społeczności szkolnej i pozaszkolnej Program profilaktyki realizują wszyscy pracownicy szkoły WSPÓŁPRACA Z INNYMI OSOBAMI I INSTYTUCJAMI Komisariat Policji w Lubawie Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Iławie przy Powiatowym Centrum Rozwoju Edukacji Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny w Iławie Ośrodek Zdrowia w Rożentalu Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Iławie Zaprzyjaźnione szkoły Kościół, parafia PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Zadania Zakładane cele Osiągnięcia 1. Życie i zdrowie jako największe ludzkie wartości. Palenie papierosów, picie alkoholu - Ukazanie uczniom wartości życia i zdrowia - Zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia - Uświadomienie uczniom, że warto "inwestować" w swoje zdrowie - Umacnianie poczucia własnej wartości - Uświadomienie uczniom, że sposobem na odreagowanie stresów nie jest picie alkoholu - Uświadomienie uczniom szkodliwości palenia tytoniu i picia alkoholu. - Uczniowie rozumieją, iż życie i zdrowie to największe wartości - Uczniowie wiedzą, jak zdrowo żyć, odżywiać się, jak unikać zagrożeń - Uczniowie nastawiają się przyjacielsko względem siebie nie przeszkadzają sobie wzajemnie - uczniowie wiedzą, że nie należy wzorować się na dorosłych i naśladować kolegów 2. Szacunek dla każdego człowieka - Uświadomienie uczniom, iż każdy człowiek zasługuje na szacunek - Uczniowie odnoszą się z szacunkiem do każdego człowieka - Kształtowanie postaw życzliwości i dobroci wobec innych - Uczniowie umieją życzliwie traktować innych ludzi
- Poznanie i ćwiczenie umiejętności potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi - Uczniowie znają umiejętności potrzebne w kontaktach z drugim człowiekiem 3. Niwelowanie agresji i stresu - Uświadomienie uczniom pozytywnego i negatywnego znaczenia stresu - Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach stresowych - Ujawnienie negatywnych skutków agresji - Pokazanie uczniom schematu narastania agresji - Uczenie radzenia sobie ze stresem oraz z przykrymi emocjami prowadzącymi do zachowań agresywnych -Zorganizowanie spotkań, pogadanek dla dzieci na temat przyczyn i skutków agresji -Zajęcia warsztatowe dotyczące: nazywania i wyrażania uczuć, radzenia sobie ze stresem, sposobów rozwiązywania konfliktów - Uczniowie wiedzą, jakie są pozytywne i negatywne skutki stresu - Uczniowie potrafią sobie radzić w sytuacjach stresogennych - Uczniowie znają charakter agresji i jej negatywne konsekwencje - Uczniowie radzą sobie z własnymi emocjami - Uczniowie nie wstydzą się rozmawiać o swoich pozytywnych oraz negatywnych uczuciach - Uczniowie otrzymują wsparcie od nauczycieli, rówieśników i rodziców -Zauważanie pozytywnych i negatywnych zachowań uczniów - Uczniowie są chwaleni za pozytywne postawy. -Wskazywanie uczniom możliwoś- ci i form pomocy, -wspieranie ich 4. Radzenie sobie w sytuacji zagrożenia - Zapoznanie z prawami dziecka i człowieka - Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (bójki, kłótnie, kradzieże) - Uczniowie rozumieją swoje prawa i wiedzą, gdzie można się zgłosić po pomoc - Uczniowie wiedzą, jak się zachować w sytuacjach trudnych 5. - Zapoznanie uczniów z - Uczniowie potrafią przestrzegać
Bezpieczna droga do szkoły, bezpieczeństwo w szkole oraz bezpieczne spędzanie ferii i wakacji przepisami, znakami i zasadami ruchu drogowego - Nauka bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię -Przeprowadzenie programu profilaktycznego pt. Bezpieczna droga do szkoły poznane znaki drogowe oraz bezpiecznie przechodzić przez jezdnię - Uczniowie znają kodeks szkoły i stosują się do niego - Zapoznanie uczniów z okolicą szkoły podczas lokalnych wycieczek -Informowanie uczniów o zasadach bezpiecznego zachowania się w szkole i poza nią -Zajęcia warsztatowe na temat bezpiecznych i niebezpiecznych zachowań w szkole, w grupie rówieśniczej -Zapoznawanie uczniów z regulaminami szkoły i obligowanie do podporządkowywania się im - Kształtowanie postaw bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych i wakacji - Uczniowie unikają zachowań niepożądanych, starają się postępować zgodnie z obowiązującymi normami społecznymi - Uczniowie wiedzą, jak zachować się, by wakacje, ferie mijały bezpiecznie, bez narażania zdrowia i życia 6. Bezpieczne korzystanie z wszelkich urządzeń - Kształtowanie umiejętności bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych, mechanicznych, do których dziecko ma na co dzień dostęp - Uczniowie znają i przestrzegają zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z wszelkich dostępnych im urządzeń 7. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym -Rozeznanie uczniów dyslektycznych -Wzbogacanie wiedzy nauczycieli, rodziców na temat niepowodzeń szkolnych (literatura, prelekcja) -Organizowanie zajęć wyrównawczych, terapii pedagogicznej, logopedycznej - Wybrani uczniowie są wysyłani na specjalistyczne badania do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej - Nauczyciele dostosowują wymagania naukowe do możliwości uczniów -Pomoc uczniom w świetlicy w odrabianiu prac domowych - Wybrani uczniowie uczęszczają na zajęcia wyrównawcze,
-Wczesna diagnoza uczniów z problemami dydaktycznymi, zdrowotnymi i wychowawczymi-kierowanie ich do poradni psychologiczno-pedagogicznej logopedyczne - Uczniowie otrzymują pomoc przy odrabianiu prac domowych na świetlicy -Indywidualne podejście i ocena uczniów z zaburzeniami w nauce -Kontrola obowiązku szklonego - Uczniowie, rodzice mają świadomość obowiązku szkolnego i nauki 8. Pomoc uczniom z rodzin problemowych i będących w trudnej sytuacji materialnej -Niesienie pomocy uczniom wymagającym dożywiania oraz wsparcia finansowego -Wspieranie uczniów ich i rodzin m.in. poprzez współpracę z instytucjami niosącymi pomoc socjalną, psychologiczną - Uczniowie z biedniejszych rodzin otrzymują w szkole posiłek - OPS udziela wsparcia socjalnego rodzinom będącym w trudnej sytuacji materialnej -Wnikliwe rozpoznawanie sytuacji rodzinnych wybranych uczniów, kierowanie spraw do sądu - Dyrekcja, nauczyciele, pedagog znają trudne sytuacje uczniów, starają się im mądrze pomóc Osoby odpowiedzialne za prowadzenie zadań programu profilaktycznego: -pedagog -wychowawcy -dyrektor -wszyscy nauczyciele oraz pracownicy szkoły Sposoby ewaluacji programu profilaktyki: monitoring obserwacja ankietowanie Niniejszy Program Profilaktyki został przyjęty do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu:...