SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI 2 WSTĘP 3 DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO. 4 SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU. 6 METODY REALIZACJI PROGRAMU. 9

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Trzebieniu na lata

2 SPIS TREŚCI strona SPIS TREŚCI 2 WSTĘP 3 DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO. 4 CELE I ZAŁOŻENIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH. 5 SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU. 6 METODY REALIZACJI PROGRAMU. 9 ADRESACI PROGRAMU I STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH. 9 PRZEWIDYWANE EFEKTY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH. 11 EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 12 2

3 I Wstęp Założenia programu są zgodne z: - Programem Wychowawczym Szkoły; - Szkolnym Zestawem Programów Nauczania; - Statutem Szkoły. Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania. Jest to faza rozwoju, w czasie której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian w osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowanie działań ryzykownych. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich: Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań. Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole. Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne. Słabe wyniki w nauce. Brak celów życiowych. Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych. Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych. 3

4 II Diagnoza środowiska szkolnego. Szkoła Podstawowa w Trzebieniu jest niewielką szkołą, co w połączeniu z przyjaznym i bezpiecznym otoczeniem sprawia, iż stwarzamy naszym uczniom duże poczucie bezpieczeństwa. Przyczyn zachowań ryzykownych jest jednak wiele. Wszyscy uczniowie naszej szkoły mieszkają na wsi, a zatem dostęp do korzystania z różnych propozycji ośrodków kulturalnych mają utrudniony. Wykształcenie rodziców - najczęściej zawodowe, może być przyczyną brakuaspiracji naukowych. Szkoła jest jedynym ośrodkiem kultury w naszej miejscowości. Diagnozy środowiska szkolnego dokonano na podstawie obserwacji zachowania uczniów, analizy dokumentacji wychowawców klasowych, rozmów z rodzicami i uczniami. Analiza wyników badań potwierdziła wstępne zidentyfikowanie obszarów zagrożeń występujących w naszej szkole i posłużyła do skonstruowania Szkolnego Programu Profilaktycznego. Na podstawie przeprowadzonej diagnozy środowiska szkolnego ustaliliśmy następujące problemy i dysfunkcje: 1. Zdrowie i higiena osobista. 2. Deficyty utrudniające naukę i zachowanie. 3. Niepowodzenia szkolne, brak zainteresowań nauką, niskie aspiracje. 4. Dysfunkcjonalność rodziny alkoholizm, brak zainteresowania problemami dziecka, zrozumienia potrzeb dziecka, brak czasu. 5. Elementarny poziom orientacji w zakresie bezpieczeństwa. 6. Agresja dzieci i młodzieży, posługiwanie się wulgaryzmami, konflikty z rówieśnikami. Profilaktyka w Szkole Podstawowej w Trzebieniu będzie koncentrować się na wzmocnieniu czynników chroniących: rozwijaniu zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym; 4

5 wyrabianiu umiejętności (zdolności) samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi; wspomaganiu rozwoju moralnego uczniów (poszanowania norm, wartości, autorytetów); stworzeniu uczniom możliwości przynależności do pozytywnych grup rówieśniczych, kół zainteresowań, zespołów sportowych, itp.; wspomaganiu rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych. Skutecznej realizacji założeń Szkolnego ProgramuProfilaktycznego sprzyjać będzie współpraca z różnymi instytucjami: - placówki kulturalno-oświatowe (Gminna Biblioteka Publiczna); -placówki oświatowo-opiekuńcze (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie); - wymiar sprawiedliwości ( sąd, policja). III Cele i założenia działań profilaktycznych. Szkolny Program Profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzebrozwojowych uczniów naszego środowiska. Jest on zintegrowany ze Statutem Szkoły i Programem Wychowawczym i ma na celu: 1. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym. Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy eliminowanie zachowań agresywnych. Wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowania przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym. 2. Promowanie zdrowego stylu życia. Zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego. Wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności i nawyków ruchowych. Stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo rekreacyjnych. 5

6 Organizacja czasu wolnego. Realizacja programów profilaktycznych. 3. Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach, doskonalenie technik asertywnych umiejętność mówienia NIE. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości. Uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji. Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie. Pobudzenia motywacji do nauki. 4. Zapobieganie uzależnieniom (gry komputerowe, internet, telewizja, telefon komórkowy). 5. Edukacja w zakresie bezpieczeństwa. - Kształtowanie właściwych zachowań i postaw w sytuacjach niebezpiecznych zagrażających życiu i zdrowiu. - Kształcenie w zakresie bezpieczeństwa. 6. Edukacja na rzecz praw człowieka. 7. Wspieranie czynników chroniących: Silna więź z rodzicami Zainteresowanie nauką i własnych rozwojem Praktyki religijne Podtrzymywanie tradycji i kształcenie szacunku dla jej norm Konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety. IV Sposób realizacji programu 1. Działania informacyjne i interwencyjne adresowane do uczniów: zapoznanie z punktami Statutu Szkoły zakazującymi używania telefonów komórkowych, stosowania agresji, przemocy, opuszczania szkoły podczas zajęć oraz procedurami w sytuacjach ryzykownych zachowań, 6

7 informowanie o społecznych i zdrowotnych skutkach uzależnień, promowanie sukcesów młodzieży na forum klasy, szkoły, lokalnego środowiska, zajęcia adaptacyjno-integracyjne, kontrakty klasowe, regulaminy dyżurnego,wycieczek, widza, spotkania z pedagogiem, psychologiem, policjantem, których przesłaniem nie jest wzbudzanie lęku, ale kształtowanie postaw opartych na odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie. 2. Działania alternatywne adresowane do uczniów: praca w organizacjach działających na terenie szkoły, w środowisku lokalnym samorząd uczniowski, akcje charytatywne i fundacje, które kreują świadomą pracę na rzecz innych, tym samym rozwijają zainteresowania i wzbogacają rozwój osobowości, organizacja imprez masowych, wycieczki, biwaki, szkolne festyny środowiskowe, spotkania z ciekawymi ludźmi, organizacja i propagowanie olimpiad, konkursów, zawodów. 3. Działania edukacyjne skierowane do uczniów: zajęcia z komunikacji interpersonalnej, trening zastępowania agresji. 4. Działania adresowane do rodziców: monitorowanie potrzeb i oczekiwań wobec systemu wychowawczoprofilaktycznego szkoły, zapoznanie ze Statutem Szkoły, podstawowymi regulaminami, Programem Wychowawczym, Szkolnym Programem Profilaktyki, psychoedukacja, odpowiadająca na rzeczywiste potrzeby, profesjonalnie organizowana i sprawnie przeprowadzana, umożliwienie aktywnej działalności i współdecydowania o życiu szkoły. 5. Działania skierowane do nauczycieli: bieżąca aktualizacja wiedzy z zakresu prawa oświatowego, 7

8 monitorowanie potrzeb w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych, psychoedukacja, udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: A. Zajęć dydaktyczno wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych przez wychowawców i nauczycieli przedmiotu, a także na wycieczkach, spotkaniach oraz imprezach okolicznościowych, B. Zajęć pozalekcyjnych z dziećmi mających na celu: Możliwość rozwijania przez uczniów własnych zainteresowań Rozwiązywanie problemów oraz radzenie sobie z przejawami przemocy. Umiejętność otwartego wyrażania myśli, uczuć i przekonań. C. Poświęcania szczególnej uwagi wychowawcy na wzmocnienie poczucia własnej wartości wychowanka poprzez: Okazanie zainteresowania każdemu wychowankowi, Badanie środowiska domowego oraz indywidualne rozmowy z rodzicami lub opiekunami, Udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów osobistych poruszanych przez wychowanków, Wspólne opracowywanie metod postępowania w sytuacjach konfliktowych, Dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o dziecku. D. Pedagogizacji rodziców w ramach: zebrań ogólnych, spotkań z wychowawcami, warsztatów prowadzonych przez specjalistów, korespondencji z rodzicami oraz różnymi członkami społeczności szkolnej i pozaszkolnej. E. Doskonalenia pracy nauczycieli. 8

9 V Metody realizacji programu 1. Metody aktywizujące jednostkę i środowisko: quizy, konkursyplastyczne, literackie, apele, teatrzyki, działalność kół zainteresowań, pomoc koleżeńska, szkolenia rodziców, nauczycieli, dni otwarte, zawody sportowe, wycieczki, klasolada. 2. Metody eksponujące: Impresyjne polegające na wywołaniu u uczniów określonych zachowań i zmian w postawach moralnych, przeżywanie głębokich emocji. Ekspresyjne stwarzanie sytuacji, w których uczeń nie tylko przeżywa, ale i tworzy np. drama, odgrywanie ról, inscenizacje, wystawy prac. 3. Metody podające: mini wykład, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja. 4. Metoda projektów. VI Adresaci programu i struktura oddziaływań profilaktycznych. Niniejszy program skierowany jest do: uczniów, nauczycieli i rodziców. Praca profilaktyczna w szkole została zaplanowana na trzech związanych ze związanych ze sobą poziomach: 1. Profilaktyka wśród dzieci i dla dzieci. 2. Profilaktyka wśród nauczycieli. 3. Profilaktyka wśród rodziców. 9

10 Zadania adresatów programu: Rada Pedagogiczna Określa zadania w zakresie profilaktyki. Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych. Dokonuje analizy działalności profilaktycznej. Nauczyciele Współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych. Wykonują zalecenia zawarte w opiniach i orzeczeniach wydanych przez PPP. Doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. Wychowawca klasy Integruje zespół klasowy. Dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie. Wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych. Określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb. Organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli. Podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu Wychowawczego Szkoły i Szkolnego Programu Profilaktyki w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli. Wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Programu Profilaktyki. 10

11 Dyrektor Monitoruje pracę wychowawców klas w zakresie profilaktyki. Diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki. Współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki. Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Szkolnym Programie Profilaktyki. Rada Rodziców Opiniuje Szkolny Program Profilaktyki. Analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki. Współpracuje z Radą Pedagogiczną, dyrektorem, Samorządem Uczniowskim. Rodzice Przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki. Korzystają z pomocy i wsparcia ze strony higienistki szkolnej, poradni psychologiczno - pedagogicznych, innych instytucji w zakresie profilaktyki. Wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Organ prowadzący Gmina Łęka Opatowska. Współuczestniczy w wyposażaniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji Programu. Dofinansuje formy edukacyjne zgodnie z potrzebami szkoły. VII Przewidywane efekty planowanych działań profilaktycznych. W wyniku zastosowania szkolnego programu profilaktyki: Uczniowie: Posiądą wiedzę na temat uzależnień związanych z nowoczesnymi środkami przekazu informacji i ich negatywnych skutków. Posiądą wiedzę na temat praw dziecka i obowiązków ucznia. Będą dostrzegali swoje mocne strony. 11

12 Chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia. Korzystają ze wsparcia instytucji specjalistycznych. Zmniejszy się wskaźnik występowania agresji i przemocy. Zwiększy się poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole. Zwiększy się świadomość higienicznego trybu życia, racjonalnego odżywiania. Rodzice: Znają instytucje wspomagające rozwój dziecka, korzystają z ich wsparcia. Rozumieją potrzebę motywowania dziecka do nauki i rozwijania ich zainteresowań. Współpracują z nauczycielami w sytuacjach problemowych. Współdziałają w realizacji zadań. Nauczyciele Podwyższą swoje kompetencje wychowawcze i profilaktyczne. Zespół wychowawczy na każdy rok szkolny opracuje na podstawie Szkolnego Programu Profilaktyki Plan działań profilaktycznych, w którym uwzględni zadania, sposoby realizacji, formy i metody pracy. VIII Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki. 1. Opracowany program będzie realizowany w ciągu trzech lat: wrzesień 2012 czerwiec Szkolny program profilaktyczny będzie poddany ewaluacji na zakończenie każdego roku szkolnego poprzez diagnozę wybranych obszarów. 3. Podstawową formą ewaluacji będą: Ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Obserwacja. Wywiad, rozmowa Obserwacje prowadzone przez dyrektora szkoły. Metody socjometryczne. 12

13 4. Wnioski z ewaluacji będą przedstawione Radzie Pedagogicznej, a planowane zmiany zatwierdzane uchwałą, po wcześniejszym zaopiniowaniu przez Radę Pedagogiczną i Samorząd Uczniowski. Powyższy Program Profilaktyki wchodzi w życie z dniem uchwalenia przez Radę Rodziców. Uchwała nr 2/17/09/2012 Rady Rodziców z dnia 17 września 2012r. 13