PROGRAM EDUKACJI PROZDROWOTNEJ POSM W PUCKU. Rób nie to, co najtrudniej, ani to, co najłatwiej, lecz to, co najsłuszniej, rób, co możesz, byś nie kusił się mówić: nie mogłem tego, com chciał, bom chciał zbyt święcie i zbyt pięknie. Nie to, co siejesz, co myślisz, lecz to, co wyrasta. Stanisław Brzozowski Sam wśród ludzi Opracował Zespół instruktorów zatrudnionych w Powiatowym Ośrodku Sportu Młodzieżowego w Pucku 1
WSTĘP Edukacja prozdrowotna jest istotnym elementem wszechstronnego rozwoju każdego młodego człowieka. Promocja zdrowia wg Karty Ottawskiej, która powstała podczas I Międzynarodowej Konferencji Promocji Zdrowia, jest ciągłym, rytmicznym i planowo realizowanym procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem oraz stwarzającym im możliwość jego poprawienia. Edukacja prozdrowotna pozwala na wzrost świadomości naszych uczniów, co w konsekwencji prowadzi do przygotowania naszych wychowanków do tego, aby stali się oni niezależnymi, zdrowymi i twórczymi jednostkami. Przekazywanie młodzieży treści prozdrowotnych, kształtuje w niej przekonanie o możliwości wpływania na własne zdrowie poprzez podejmowanie odpowiednich decyzji. Dzięki temu rozwijane są pożądane cechy osobowości takie jak: odpowiedzialność, stanowczość, pracowitość, systematyczność, poczucie własnej wartości. Lekcje wychowania fizycznego i pozalekcyjne zajęcia sportowe pozwalają na realizację treści ścieżki edukacyjnej dotyczącej zachowań prozdrowotnych. Wszyscy powinni pamiętać, że w obecnych czasach zdrowie jest warunkiem dobrej jakości życia, w tym osiągnięć szkolnych. Tylko zdrowe dziecko może być szczęśliwe, a chyba o to każdemu nauczycielowi oraz wszystkim rodzicom chodzi. 2
CELE EDUKACYJNE: 1. Kształtowanie nowego sposobu myślenia o zdrowiu, rozumianego jako stanu dobrego samopoczucia nie tylko fizycznego, ale również psychicznego i społecznego. 2. Ukazanie uczniowi zdrowia jako najwyższej wartości, jaką dysponuje. 3. Przekazanie i utrwalanie zasad zdrowego stylu życia. 4. Wyposażenie uczniów w podstawowy zasób wiadomości i umiejętności z zakresu szkolenia sanitarnego, udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. 5. Rozwijanie samokontroli, samopielęgnacji zdrowia oraz wspieranie innych osób w tych zachowaniach. 6. Poznanie sposobów pomagających rozładować stres związany np. z nauką w szkole, poznanie ćwiczeń relaksacyjnych, itp. 7. Zapoznanie z różnymi rodzajami zagrożeń zdrowia człowieka i sposobami ich eliminowania. 8. Wzbogacenie i pogłębianie wiedzy o własnym organizmie, o prawach rządzących zdrowiem. TREŚCI EDUKACYJNE I SPOSOBY ICH REALIZACJI W czasie zajęć lekcyjnych z wychowania fizycznego oraz podczas pozalekcyjnych zajęć rekreacyjno-sportowych przekazywane są następujące tematy: Higieny osobistej: ciała i odzieży zależnie od danej pory roku, higieny otoczenia (utrzymanie czystości w najbliższym otoczeniu, ochrona planety), Bezpieczeństwa i pierwszej pomocy: bezpieczna droga do szkoły, zasady bhp w szkole( podczas lekcji i przerw), bezpieczne ferie i wakacje, ochrona przeciwpożarowa, udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej np. podczas drobnych urazów takich jak: 3
zwichnięcie, złamanie, skaleczenie, omdlenie, poparzenie, odmrożenie, ukąszenie, krwotoku z nosa, itp. Zdrowy styl odżywiania: zasady zdrowego odżywiania, układanie jadłospisów, wartości odżywcze warzyw i owoców, rola regularnego spożywania posiłków, higiena i estetyka sporządzania i spożywania posiłków, ochrona żywności przed zepsuciem i zanieczyszczeniem. Aktywność ruchowa, praca, wypoczynek i czas wolny: konieczność codziennych ćwiczeń w życiu człowieka w każdym wieku, ruch i muzyka, gry i zabawy ruchowe w czasie wolnym od obowiązkowych zajęć, rola ruchu i wypoczynku, prawidłowa organizacja czasu wolnego i pracy, prawidłowa postawa ciała ćwiczenia korekcyjne. Życie w rodzinie, edukacja seksualna: struktura rodziny i organizacja życia w niej, zmiany zachodzące w organizmie dziewczyny i chłopaka podczas dojrzewania, prawo do własnego ciała. Zdrowie psychiczne: emocje, radzenie sobie ze stresem szkolnym, sposoby rozładowywanie napięcia emocjonalnego ćwiczenia relaksacyjne, problemy i potrzeby osób niepełnosprawnych, osób starszych. Życie bez nałogu: niekorzystny wpływ używek na dorastający organizm młodego człowieka: szkodliwość palenia tytoniu, picia alkoholu i zażywania środków psychoaktywnych, racjonalne korzystanie ze środków masowego przekazu: TV i komputera. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Treści edukacji prozdrowotnej realizowane są na lekcjach wychowania fizycznego i pozalekcyjnych zajęciach sportoworekreacyjnych. Zajęcia prowadzone są na sali gimnastycznej, boiskach szkolnych, w terenie. Niektóre treści przekazywane są za pomocą audycji TV, Internetu, pokazu udzielania pierwszej pomocy, pogadanek, analizy 4
przeprowadzonych ankiet, dyskusji. Przeprowadzone zostaną także konkursy plastyczne na tematy prozdrowotne. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA Uczeń po zrealizowaniu treści programu zna i umie: Zna i rozumie pojęcia i terminy związane z edukacją prozdrowotną, Przestrzega zasad bhp w szkole, na lekcjach, wycieczkach, zawodach, Umie szukać pomocy w razie zagrożenia zdrowia czy życia, Zna zasady higienicznego postępowania w odniesieniu do własnego ciała i środowiska, Zna zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej w razie nagłych wypadków, Zna wartości odżywcze niektórych pokarmów, Umie przygotować proste posiłki, Rozumie, dlaczego żywność należy chronić przed zanieczyszczeniem i popsuciem, Wie, jakie korzyści dla zdrowia ma codzienna gimnastyka czy ruch na świeżym powietrzu, Wie, jak postępować by uniknąć wad postawy, Umie zorganizować aktywny wypoczynek, zaplanować swój dzień, Posiada informacje na temat szkodliwości nikotyny, picia alkoholu, Wie, że należy rozsądnie korzystać z urządzeń masowego przekazu i komputera. 5
EWALUACJA Ewaluacji podlegać będzie cały program, ze szczególnym uwzględnieniem treści i sposobu ich realizacji. Ankiety ewaluujące funkcjonowanie programu zostaną skierowane nie tylko do uczniów, ale również do rodziców. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU Program przeznaczony jest do realizacji podczas zajęć prowadzonych w Zajęciach Powiatowego Ośrodka Sportu Młodzieżowego w Pucku. BIBLIOGRAFIA Lider nr 148/2003, Program edukacji prozdrowotnej Jolanty Salomon, Adamczyk Gabriel Edukacja prozdrowotna 1999, Kawalec Joanna Jak dbamy o zdrowie. Edukacja i dialog 6/2001, Zawadzka Bożena- Zachowanie zdrowotne 6