Program Wychowawczy XXXVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Kostki Potockiego w Warszawie Rok szkolny 2015/2016 Wychowanie to nieustannie toczony dialog nauczyciela z uczniem prowadzący ku horyzontowi dobra, prawdy i piękna T. Gadacz Warszawa 2015 r.
SPIS TREŚCI: Wstęp.. 3 Misja szkoły. 4 Model absolwenta.. 4 Cel główny.. 5 Zadania i cele szczegółowe. 6 Formy i sposoby realizacji celów wychowawczych... 7 Powinności wychowawców klasowych oraz podmiotów szkoły..8 Zasady współpracy wychowawców z rodzicami..... 10 Współpraca ze społecznością lokalną.. 11 Cele wychowawcze Szkolnego Samorządu Uczniowskiego 11 Uroczystości i imprezy szkolne. 12 Ewaluacja...12 Załączniki do programu wychowawczego...12 Str. 2
WSTĘP Wychowanie jest uczeniem się szczególnego rodzaju uczeniem się postaw, rozwijaniem wrażliwości, także odkrywaniem swoich zdolności, możliwości, mocnych stron i budowaniem na nich własnej tożsamości i siły. Jest też uczeniem się konstruktywnego radzenia sobie z własnymi brakami, trudnościami i negatywnymi emocjami. Jest, więc budowaniem człowieczeństwa. Jednym z najważniejszych zadań programu wychowawczego jest wspomaganie wszechstronnego rozwoju wychowanków. Program wychowawczy stanowi także wytyczne do pracy wychowawczej dla dyrektora szkoły, wychowawców klas, pedagoga, nauczycieli, samorządu uczniowskiego oraz innych organizacji i podmiotów wspomagających prace szkoły. Program wychowawczy szkoły został opracowany przez zespół nauczycieli po wcześniejszym zdiagnozowaniu potrzeb uczniów i oczekiwań rodziców w zakresie opiekuńczo wychowawczej funkcji szkoły a także jej roli w życiu uczniów. W programie wychowawczym uwzględniono wyniki ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej na koniec roku szkolnego 2011/2012 oraz dane pozyskane z interpretacji ankiet przeprowadzanych w minionym roku szkolnym, m.in. na temat bezpieczeństwa, zdrowia i jego ochrony, panującej w szkole atmosfery czy współpracy szkoły z rodzicami. Treści programu pozostają w zgodności z: - Konstytucją RP ( art. 48, 53, 70, 72 ) - Konkordatem ( art. 12 ) - Konwencją Praw Dziecka ( z dn. 20.11.1989 ) - Ustawą o systemie oświaty ( z dn. 7.09.1991 art. 1, 2, 3; w ramach nowelizacji z dn. 25.07.1998 art. 60 ) - Kartą Nauczyciela ( art. 60 ) - Programem Polityki Parorodzinnej Państwa ( rozdział V ) - Statutem Szkoły Podstawą prawną niniejszego programu są: Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (z późn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, 3
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( z późn. zmianami), Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego i 19 kwietnia 1999 roku w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (z późn. zmianami). W szkole w ramach pracy wychowawczej mogą zostać wprowadzone w zależności od aktualnych potrzeb, tematyczne lub okresowe programy wychowawcze, w formie załączników do programu. Podstawą pracy wychowawcy klasowego są klasowe plany pracy wychowawczej, których treści są ściśle powiązane z Programem Wychowawczym Szkoły, jak również uwzględniają działania ujęte w Szkolnym Programie Profilaktyki. Praca wychowawcza w szkole obejmuje również udział uczniów w obchodach rocznic, wydarzeń patriotyczno-religijnych oraz w uroczystościach szkolnych. Program ten ulega okresowej ewaluacji oraz monitorowaniu. MISJA SZKOŁY Misją XXXVIII Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie jest zapewnienie uczniom bezpieczeństwa, przyjaznej atmosfery, praca wokół przesłania uczymy się dla życia na miarę możliwości każdego ucznia. Nasza szkoła jest miejscem, w którym proces nauczania uczenia się oparty jest na zasadzie partnerstwa. Osiągamy go poprzez stosowanie aktywnych metod pracy w procesie nauczania. MODEL ABSOLWENTA Naszą szkołę opuszczają absolwenci, którzy: są dobrze przygotowani do uczenia się na wyższym etapie kształcenia, potrafią korzystać z różnych źródeł wiedzy, znają swoje słabe i mocne strony, 4
potrafią samodzielnie wykonywać przydzielone im zadania na miarę swoich możliwości, znają najważniejsze zasady prawidłowej komunikacji społecznej, znają podstawowe normy współżycia w grupie rówieśniczej, umieją ocenić i wartościować zachowania własne i innych, dbają o zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych. CEL GŁÓWNY Najważniejszym celem wychowawczym szkoły jest wszechstronny rozwój osobowy uczniów tj. ich sfery intelektualnej, psychicznej, społecznej, fizycznej, moralnej i duchowej oraz przygotowanie uczniów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i społecznym. We współpracy z rodzicami i instytucjami działającymi na rzecz dobra dziecka, wypracowanie na gruncie opiekuńczej i wychowawczej roli szkoły, możliwie jak najwyższego poczucia odpowiedzialności ucznia w zakresie szeroko rozumianego bezpieczeństwa, przeciwdziałania przemocy, zapobiegania demoralizacji i przestępczości oraz ochrony zdrowia i życia, jako wartości najcenniejszych. Dalsze wdrożenie założeń programu Bezpieczna i przyjazna szkoła promującego ideę zaufania pomiędzy światem dorosłych a światem dzieci, które powinno być podstawą skutecznych działań wychowawczych. Popularyzacja i realizacja idei skupienia się na motywowaniu uczniów do nauki, odkrywaniu i rozwijaniu ich talentów, współtworzeniu w placówce przez wszystkich członków społeczności szkolnej twórczego, przyjaznego miejsca pracy i rozwoju osobistego dla każdego z uczniów. Równie ważnym celem jest efektywna współpraca z rodzicami w zakresie realizacji i wspomagania szkoły jak i kontynuowania działań wychowawczych w środowisku pozaszkolnym szkoły, które są ustalane za obustronnym porozumieniem. Treści wychowawcze skupione są wokół następujących haseł: wdrażanie do tworzenia wspólnoty klasowej i szkolnej, wspieranie rozwoju ucznia z uwzględnieniem jego indywidualnych potrzeb, w tym rozwijanie zainteresowań i pasji, 5
zachęcanie do udziału w życiu publicznym szkoły, regionu, kraju, promowanie idei samorządności, rozwijanie umiejętności społecznych i emocjonalnych, promowanie bezpiecznego i zdrowego stylu życia, rozwijanie samodzielności, przedsiębiorczości i poczucia odpowiedzialności, kształcenie umiejętności uczenia się przez całe życie, rozwijanie poczucia solidarności i pomaganie sobie nawzajem. ZADANIA I CELE SZCZEGÓŁOWE rozwijanie umiejętności prawidłowej, skutecznej komunikacji i współżycia w grupie, organizowanie spotkań i imprez klasowych, szkolnych itp. inspirowanie i wspieranie inicjatyw uczniowskich, wdrażanie do współdziałania w zespole, wdrażanie do wypełniania dodatkowych obowiązków w klasie i w szkole, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za prawidłowe funkcjonowanie klasy i szkoły, zachęcanie do udziału w konkursach i imprezach organizowanych w szkole, kształtowanie umiejętności określania swoich mocnych i słabych stron, stwarzanie możliwości niesienia pomocy, czynne włączanie się do działań ogólnopolskich na rzecz potrzebujących, kształcenie prospołecznej postawy wobec innych ludzi, zapoznanie z ważnymi wydarzeniami z historii Polski i świata, zapoznanie z osobą patrona, historią szkoły i jej ceremoniałem, rozwijanie postawy patriotyzmu oraz szacunku wobec polskich tradycji, obyczajów i świąt, uwrażliwienie na zagrożenia współczesnego środowiska naturalnego oraz krzewienie potrzeby świadomości jego ochrony, poznawanie najbliższej okolicy, jej walorów przyrodniczych, kulturowych, współpraca ze środowiskiem lokalnym, kształtowanie znaczenia edukacji w życiu ucznia oraz odpowiedzialności za budowanie prestiżu Szkoły, rozbudzanie zainteresowań sztuką i kształtowanie właściwej postawy do jej odbioru, stymulowanie rozwoju zainteresowań i zdolności uczniów, 6
pobudzanie inwencji twórczej, rozwijanie kreatywności, wdrażanie do wypełniania obowiązków ucznia, uczenie kreatywności w myśleniu i działaniu, diagnozowanie efektywności podejmowanych działań wychowawczych, wyrównywanie szans edukacyjnych i kulturowych, kształtowanie właściwych postaw sprzyjających rozwiązywaniu konfliktów i niwelujących zachowania agresywne, działania zapobiegawcze absencji uczniów, organizacja spotkań, zajęć w zakresie przeciwdziałania przemocy, wdrażanie i przestrzeganie zasad zachowania na lekcji i na przerwie oraz powszechnie przyjętych norm obyczajowych, angażowanie rodziców do aktywnego udziału w życiu klasy i szkoły, wspieranie rozwoju kompetencji wychowawczych rodziców, kontynuacja spotkań ze Strażą Miejską, Policją i innymi instytucjami, które wspierają opiekuńczo wychowawczą rolę szkoły, lekcje i zajęcia otwarte, spotkania i zajęcia integracyjne, umacnianie kształtowania nawyków zdrowotno higienicznych oraz zdrowego i aktywnego trybu życia i wypoczynku, rozwijanie zainteresowań sportowych oraz turystyczno-krajoznawczych, kształtowanie umiejętności radzenia sobie w nagłych wypadkach i sytuacjach zagrożenia, tworzenie struktur samorządu klasowego i szkolnego, edukacja w zakresie praw i obowiązków dziecka i człowieka oraz ucznia, zapoznanie uczniów i rodziców z zapisami WZO, organizowanie i przeprowadzanie akcji charytatywnych, wolontariat. FORMY I METODY REALIZACJI CELÓW WYCHOWAWCZYCH pogadanka, dyskusje na forum klasy, pokaz, zajęcia warsztatowe, wykorzystywanie pomocy audiowizualnych i technologii komputerowej, 7
gry i zabawy, scenki rodzajowe, twórczość plastyczna, techniczna i artystyczna uczniów, gry dramowe, treningi umiejętności, projektowanie dokumentów, symulacje, wycieczki tematyczne i turystyczno krajoznawcze, praca w zespołach klasowych, praca w zespołach zadaniowych, praca w grupach, praca indywidualna. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH ORAZ PODMIO- TÓW SZKOŁY wychowawcy klas: diagnozowanie sytuacji edukacyjnej, zdrowotnej, wychowawczej i rodzinnej uczniów, zbadanie źródeł trudności i problemów uczniów zagrożonych niepowodzeniami szkolnymi, patologią lub niedostosowaniem społecznym oraz podjęcie odpowiednich działań, otoczenie opieką uczniów z trudnościami w nauce lub sprawiającymi trudności wychowawcze (współpraca z rodzicami, innymi nauczycielami, instytucjami), poznanie środowiska rodzinnego ucznia, wspieranie edukacyjne rodziców, koordynowanie działań opiekuńczo-wychowawczych nauczycieli pracujących w zespole wychowawczym, zgodnie z opracowanym planem pracy zespołu, organizowanie opieki i pomocy materialnej dla ucznia we współpracy z pedagogiem szkolnym, pomoc w organizowaniu czasu wolnego ucznia, pomoc dzieciom zagrożonym sieroctwem społecznym, z rodzin zastępczych i innych, poznanie środowiska społecznego (w tym rówieśniczego ucznia) i w razie konieczności interwencja w tym środowisku, 8
pomoc rodzinom niepełnym w pełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, promowanie oraz stwarzanie warunków umacniania zachowań prozdrowotnych (właściwe odżywianie, informacje o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, wychowanie seksualne, profilaktyka narkomanii i AIDS itp.), wspieranie uczniów w trudnych sytuacjach osobistych i rodzinnych, inicjowanie działań profilaktyczno-resocjalizacyjnych wobec uczniów zagrożonych patologią lub niedostosowaniem społecznym, pomoc uczniom w rozwoju talentów, zdolności, zainteresowań i w decyzjach edukacyjnych. Zaplanowana i realizowana praca wychowawcza z klasą następuje poprzez: odpowiednio dobraną tematykę godzin wychowawczych uwzględniając potrzeby i rozwój osobowościowy powierzonych dzieci, angażowanie rodziców w życie klasy, inspirowanie ich do współodpowiedzialności za rozwój dziecka i powierzone zadania, stosowanie urozmaiconych form pracy z uczniami i rodzicami: dyskusje, ankiety, indywidualne rozmowy, warsztaty, wycieczki, filmy, wywiady, spotkania z ciekawymi ludźmi, spotkania integrujące grupę, wspólne zajęcia i wdrażanie do samodzielnych działań, wdrażanie samorządów klasowych do aktywnego działania w grupie, uczenie samodzielności w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialności za powierzone zadania, przedsiębiorczość, zwracanie uwagi na świadome przestrzeganie przez uczniów obowiązujących w szkole reguł zachowania, ich praw i obowiązków. dyrektor: dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o wysoki poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, koordynuje, nadzoruje i organizuje działania wychowawcze w szkole, stwarza warunki do prawidłowej realizacji praw dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej, czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku nauki. nauczyciele: 9
wspierają swoją postawą i działaniami rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania, udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, kształcą i wychowają dzieci zgodnie z zasadami określonymi w programie wychowawczym, reagują na sygnały zagrożenia niedostosowaniem społecznym dzieci. pedagog szkolny: organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno pedagogicznej, podejmuje działania wychowawcze wynikające z programu wychowawczego szkoły, wspiera działania wychowawcze i opiekuńcze nauczyciele, dokonuje bieżącej analizy sytuacji opiekuńczo wychowawczej w szkole oraz systematycznie przekazuje informacje dyrektorowi szkoły, kontroluje realizacje obowiązku szkolnego, utrzymuje stałą współprace z wychowawcami. rada rodziców: współuczestniczy w tworzeni programu wychowawczego szkoły, podejmuje działania wspierające proces wychowawczy szkoły, współdecyduje o formach pomocy uczniom. pracownicy niepedagogiczni: reagują na przejawy negatywnych zachowań uczniów, informując o fakcie nauczycieli, wspierają nauczycieli w realizowaniu działań wychowawczych. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCÓW Z RODZICAMI rodzice uczestniczą w życiu szkoły i klasy w wybranej i zadeklarowanej przez siebie dziedzinie, np. wychowawczej, kulturalnej (wycieczki, imprezy kulturalne), porządkowej, gospodarczej (pomoc w bieżących remontach, naprawach sprzętu szkolnego) itp. 10
rodzice biorą udział w zebraniach ogólnych szkoły i klasowych, prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym, rodzice pozostają w stałym kontakcie z wychowawcą, rodzice stale współpracują ze szkołą w zakresie poprawy ocen czy niwelowania trudności wychowawczych, rodzice dbają o odpowiedni strój i wygląd dziecka, zgodnie z zasadami obowiązującymi w szkole, rodzicom umożliwia się stałe podnoszenie swoich umiejętności wychowawczych poprzez udział w zajęciach na terenie szkoły i instytucjach współpracujących w tym zakresie ze szkołą. WSPÓŁPRACA ZE SPOŁECZNOŚCIĄ LOKALNĄ Nasza szkoła współpracuje z: poradnią psychologiczno-pedagogiczną, ośrodkiem pomocy społecznej, kuratorami sądowymi, stowarzyszeniami, fundacjami i innymi organizacjami pożytku publicznego działającymi na rzecz dzieci i oświaty, szkołami funkcjonującymi na terenie Warszawy, Strażą Miejską, Policją, z parafią św. Anny, Domem Małego Dziecka, Fundacjami i instytucjami zajmującymi się pomocą najuboższym, Schroniskami dla zwierząt. CELE WYCHOWAWCZE SAMORZĄDU UCZNIOWSKIEGO Do zadań Samorządu należy: obrona praw i godności ucznia, aktywne uczestniczenie w życiu szkoły, organizowanie lub współorganizowanie imprez kulturalno towarzyskich, 11
wygospodarowanie i zarządzanie funduszami SU, redagowanie gazetki szkolnej, działalność dobroczynna na rzecz innych. UROCZYSTOŚCI I IMPREZY SZKOLNE uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego, ślubowanie klas pierwszych, Dzień Edukacji Narodowej, Święto Niepodległości, jasełka i spotkania wigilijne w klasach, studniówka, powitanie wiosny (wycieczki klasowe), spotkania wielkanocne, rocznica Konstytucji 3 Maja, dzień Patrona szkoły, dzień sportu, zakończenie roku szkolnego. EWALUACJA monitorowanie skuteczności podejmowanych działań wychowawczych (sondaże, wywiady, ankiety itp.), analiza dokumentów klasowych i szkolnych, analiza zachowania uczniów, analiza frekwencji. Program Wychowawczy na rok szkolny 2015/2016 został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną na zebraniu w dniu 8 września 2015 roku, w drodze głosowania jawnego, jednogłośnie. Zatwierdzony do realizacji przez Radę Rodziców, w dniu19 września 2015 roku. Dyrektor szkoły.. Przewodnicząca Rady Rodziców 12
13
PROPOZYCJE ANKIET Ankieta ewaluacyjna dla uczniów dotycząca Szkolnego Programu Wychowawczego Zapoznaj się z podanymi poniżej pytaniami dotyczącymi pracy wychowawczej w naszej szkole i odpowiedz na nie poprzez wstawienie znaku X, wpisanie uwag lub propozycji. Twoje szczere wypowiedzi będą wskazówką do takiego doskonalenia Szkolnego Programu Wychowawczego, by spełniał Twoje i nasze oczekiwania. TAK NIE 1. Czy zajęcia wychowawcze są, Twoim zdaniem ciekawe?...... 2. Czy lubisz godziny wychowawcze z Twoim wychowawcą?...... 3. Czy dzięki lekcjom wychowawczym mogłeś rozwiązać swoje problemy?...... 4. Czy znasz prawa ucznia?...... 5. Czy wiesz jakie masz obowiązki?...... 6. Czy wiesz jak bronić swoich praw?...... zawsze często rzadko nigdy 7. Czy uwagi i propozycje uczniów są uwzględniane przez nauczycieli?............ 8. Czy uczniowie uczestniczą w przygotowywaniu zajęć wychowawczych?............ 9. Czy organizowane były klasowe zajęcia pozalekcyjne (uroczystości, imprezy, wycieczki)?............ 10. Czy zajęcia wychowawcze miały pozytywny wpływ na atmosferę w Twojej klasie?............ 11. Czy poza wychowawcą wychowują Cię inni nauczyciele?............ Potwierdź odpowiedź znakiem X 12. W jakich formach zajęć pozalekcyjnych brałeś udział? biwak... kino... rajd... koncert... wycieczka... spotkanie... wyjazd... teatr... inne(jakie?)... występ... 13. W jakiej formie były prowadzone zajęcia wychowawcze? pogadanka... wykład... prelekcja... drama... 14
inscenizacja... spotkanie... inne(jakie?)... 14. Czy na lekcjach wychowawczych poruszane były sprawy związane: a) z Twoim rozwojem fizycznym, umysłowym i emocjonalnym?... b) ze stosunkami między ludźmi (w grupie rówieśniczej, szkole, rodzinie)?... c) z otaczającym Cię środowiskiem kulturalno przyrodniczym (kinem, teatrem, telewizją, ekologią itp.)?... d) inne (jakie?)... 15. Czy masz jakieś propozycje lub uwagi dotyczące zajęć wychowawczych?............ 15
Arkusz ewaluacyjny dotyczący Szkolnego Programu Wychowawczego uczniowie Rok szkolny... Liczba ankietowanych... numer pytania 1 2 3 4 5 6 liczba odpowiedzi TAK % liczba odpowiedzi NIE % brak odpowiedzi % numer pytania 7 8 9 10 11 12 13 14 odpowiedź najczęściej występująca odpowiedź najrzadziej występująca numer pytania często występująca propozycja lub uwaga Słabe strony: Mocne strony: Wnioski 16
Ankieta ewaluacyjna dla rodziców dotycząca szkolnego programu wychowawczego Bardzo prosimy Panią(a) o wypełnienie ankiety. Zależy nam na szczerych odpowiedziach. Dzięki nim będziemy mogli lepiej i skuteczniej oddziaływać na dzieci, a także w większym stopniu spełniać Pani(a) oczekiwania dotyczące ich wychowania. Oceń w skali 1 6 zakreślając odpowiednią cyfrę. 1. Jak ocenia Pan(i) swoją znajomość Programu Wychowawczego naszej szkoły? 2. W jakim stopniu akceptuje Pan(i) ten Program? 3. Jak ocenia Pan(i) kontakty ze szkołą w sprawach dotyczących swojego dziecka? 4. W jakim stopniu nasza szkoła służy wszechstronnemu rozwojowi ucznia? 5. Jak szkoła rozwiązuje problemy zdrowotne uczniów, zagrożenia z tym związane i uzależnienia? 6. W jakim zakresie nasza szkoła wpływa na odpowiedni stosunek dzieci do otaczającego środowiska? 7. W jakim stopniu przestrzegane są prawa Pana(i) dziecka w naszej szkole? 8. Jak ocenia Pan(i) system nagród i kar w naszej szkole? 9. Jak bardzo szkoła jest przyjazna, życzliwa i wyrozumiała w stosunku do Pana(i) dziecka? 10. Jak ocenia Pan(i) starania wychowawcy wobec swojego dziecka? 11. Jak ocenia Pan(i) działania wychowawcze dyrektora szkoły? 12. Czy jest Pan(i) zadowolony(a) ze szkoły? Dziękujemy! 17
Arkusz ewaluacyjny dotyczący Szkolnego Programu Wychowawczego rodzice Rok szkolny - Liczba ankietowanych - Numer pytania 7 8 9 10 11 12 Średnia ocen Liczba ocen zbieżnych 1 2 3 4 5 6 Słabe strony: Mocne strony: Wnioski 18