ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH im. STANISŁAWA STASZICA w STĄPORKOWIE PROGRAM WYCHOWAWCZY 2012/2013-2014/2015 JAK Być narodowi użytecznym?
Spis treści: I. Podstawa prawna...3 II. Koncepcja wychowania w szkole.3 III. Założenia programowe.3 IV. Cele programu...4 V. Wzór osobowy absolwenta...4 VI. Realizatorzy Programu Wychowawczego 4 VII. Diagnoza potrzeb..6 VIII. Plan działań wychowawczych..6 IX. Oczekiwane efekty działań wychowawczych.10 X. Ewaluacja 11 2
I. Podstawa prawna. Szkolny Program Wychowawczy został opracowany na podstawie: 1. Ustawy o systemie oświaty, tekst jednolity (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572 z późn. zm.). 2. Rozporządzenia MEN z dn. 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 61,poz. 624). 3. Rozporządzenia MEN z dn. 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego(dz. U. z 2002 r. Nr 51, poz. 458). 4. Ustawy z dn. 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela(Dz. U. z 1997 r. Nr 56, póz. 357 z późn. zm.). 5. Statutu Szkoły. 6. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 438). 7. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z dn. 10 grudnia 1948 r. 8. Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dn. 4 listopada 1950 r. 9. Deklaracji Praw Dziecka z dn. 20 listopada 1959 r. 10. Konwencji o Prawach Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. 11. Ustawy o systemie oświaty z 7.09.1991 r. (art. 1, 5, 33, 34a, 40). 12. Programu Polityki Prorodzinnej Państwa z 17.11.1998 r. II. Koncepcja wychowania w szkole. 1. Celem szkoły jest przygotowanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, które wymaga od każdego człowieka poczucia odpowiedzialności, inicjatywy, świadomości obywatelskiej. 2. W procesie wychowania tworzymy obszary działania, w których uczniowie mogą uczyć się współpracy i współodpowiedzialności oraz samorealizacji w przyszłej pracy zawodowej. 3. Stawiamy na pozytywną motywację ucznia związaną z ciekawością poznawania świata, ludzi i samego siebie. 4. Będziemy dążyć do eliminacji sytuacji niepożądanych dla zdrowia psychicznego powodujących niepewność, osamotnienie oraz brak poczucia bezpieczeństwa. 5. Chcemy stworzyć odpowiedni klimat w relacji nauczyciel uczeń, który opierał się będzie nie tylko na autorytecie i kompetencjach nauczyciela, ale na zaufaniu, wzajemnej współpracy wychowawców, uczniów i rodziców. III. Założenia programowe. 1. Program Wychowawczy jest wspólną sprawą nauczycieli, rodziców i uczniów. 2. Cele i zadania są optymalne z punktu widzenia uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych szkoły. 3. Podjęte działania wyrastają z tradycji szkoły, dostosowane są do potrzeb i możliwości uczniów. 4. Szkoła przyjęła model wychowania sprzyjający akceptacji każdego ucznia, a jednocześnie rozwijający jego indywidualizm i twórcze myślenie. 3
IV. Cele Programu. Program wychowawczy szkoły ujednolica wszelkie oddziaływania wychowawcze i edukacyjne pracowników szkoły oraz rodziców uczniów. Poprzez realizację zawartych w nim zadań dążą oni do wykształcenia poniższych priorytetów wychowawczych składających się na wzór osobowy absolwenta. Najważniejsze cele wychowawcze przewidziane do realizacji: 1. Przygotowanie ucznia do pełnienia określonych ról społecznych i zawodowych. 2. Uczenie kultury zachowania, tolerancji i szacunku dla innych. 3. Rozwijanie samodzielności, przedsiębiorczości i poczucia odpowiedzialności. 4. Kształtowanie postaw patriotycznych i uczenie szacunku dla symboli narodowych. 5. Uczenie asertywnych zachowań. 6. Kształtowanie nawyku dbałości o zdrowie i rozwój fizyczny. 7. Akcentowanie wartości życia w rodzinie. 8. Kształtowanie nawyków dbałości o środowisko i zdrowy styl życia. 9. Integracja szkoły ze środowiskiem lokalnym. V. Wzór osobowy absolwenta. Mając na względzie przygotowanie młodego człowieka do aktywnego życia w społeczeństwie dążymy w procesie kształcenia i wychowania, aby efektem naszej pracy był absolwent, który: jest osobą tolerancyjną, szanującą poglądy innych, nie boi się podejmować trudnych decyzji i ponosić za nie odpowiedzialność, jest samokrytyczny, jest świadomy swojego miejsca i obowiązków w społeczeństwie, potrafi zadbać o swoje zdrowie i uwzględnia potrzeby zdrowotne innych, identyfikuje się ze swoją miejscowością, regionem i potrafi je reprezentować, służy pomocą innym, jest otwarty na kontakty z innymi ludźmi, jest osobą otwartą na poszerzanie wiedzy i zdobywanie nowych umiejętności, ma poczucie tożsamości ze swoją Ojczyzną i wspólnotą europejską, szanuje ich kulturę i tradycje, szanuje kulturę i tradycje swojej Ojczyzny, dba o środowisko naturalne. Zadaniem grona pedagogicznego jest pełnienie funkcji przewodnika na drodze wszechstronnego rozwoju ucznia i dbanie o podnoszenie własnych kwalifikacji zawodowych. VI. Realizatorzy Programu Wychowawczego 1. Szkoła: wspiera rodziców w ich działaniach wychowawczych, podmiotowo traktuje uczniów, szanuje ich godności osobistej, stwarza sytuacje wyzwalające aktywność uczniowską, 4
wspomaga rozwój osobowy ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, duchowym, moralnym, estetycznym, społecznym i zdrowotnym, udziela pomocy w dokonywaniu właściwych wyborów i hierarchizacji wartości moralnych, kształtuje w uczniach szacunek dla dobra wspólnego, rodziny, społeczności lokalnej, państwowej, a także rozwija patriotyzm jako wartość o podstawowym znaczeniu, rozwija dociekliwość poznawczą, otwiera ucznia na poznanie świata, a w nim prawdy, dobra i piękna, zapewnia bezpieczeństwo uczniom w czasie zajęć. 2. Dyrektor szkoły: zapewnia prawidłowe funkcjonowanie szkoły, wyciąga konsekwencje statutowe wobec uczniów sprawiających problemy wychowawcze. 3. Rada Pedagogiczna: wspomaga rodzinę w wychowaniu, dostarcza informacji o zachowaniu się uczniów, stwarza rodzicom możliwość kontaktu ze specjalistami, nadzoruje działania wychowawcze podejmowane wobec uczniów. 4. Wychowawca: opracowuje plan pracy wychowawczej na rok szkolny w oparciu o program wychowawczy szkoły, systematycznie diagnozuje potrzeby zespołu klasowego, inspiruje i wspomaga działania wychowanków, otacza ich pieką, pełni rolę mediatora w sytuacjach kryzysowych, współdziała z nauczycielami w celu uzgadniania wspólnego kierunku oddziaływań wychowawczych w stosunku do uczniów mających trudności w nauce i szczególnie uzdolnionych, współpracuje z rodzicami, rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, bierze udział w pracy Zespołu Wychowawczego. 5. Pedagog: określa formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologicznopedagogicznej odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, podejmuje działania wychowawcze i profilaktyczne wynikające z programu wychowawczego szkoły, w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli, podejmuje działania na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej dla uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, kieruje pracą zespołu wychowawczego. 6. Rada Rodziców: reprezentuje interesy wychowawcze rodziców, wspiera prawidłowe relacje dyrektor, wychowawca, uczeń, rodzice, 7. Samorząd Uczniowski: współorganizuje imprezy i uroczystości szkolne, 5
w ramach swoich kompetencji współdecyduje o zadaniach wychowawczych szkoły, reprezentuje interesy uczniów w związku z zaistniałymi problemami wychowawczymi. VII. Diagnoza potrzeb. Diagnozę potrzeb uczniów opracowano podczas spotkań zespołu wychowawczego. Wskazówkami do jej przygotowania były: opinie rodziców zebrane podczas spotkań z wychowawcą, oczekiwania uczniów w zakresie organizowania procesu wychowawczego uzyskane podczas dyskusji prowadzonych na godzinach wychowawczych, wypowiedzi nauczycieli na posiedzeniach rady pedagogicznej, obserwacje zachowań uczniów w różnych sytuacjach, protokoły z posiedzeń zespołu wychowawczego. VIII. Plan działań wychowawczych. Kompetencje etyczno-moralne Cel wychowawczy Zadanie Odpowiedzialni 1. Znajomość i stosowanie ogólnie przyjętych norm i wartości. 1. Kształtowan ie poprzez postawy nauczycieli właściwych zachowań etyczno-moralnych. Wychowawcy, nauczyciele wszystkich przed miotów, bibliotekarz 2. Przekazywanie p rzez nauczycieli systemu wartości w treściach edukacyjnych. 3. Kształcenie poczucia odpowiedzialności za własną szkołę i klasopracownię. 4. Ro zbudzanie szacunku do: - pracy własnej poprzez właściwe wypełnianie obowiązków szkolnych, - pracy innych ludzi przez poznawanie i docenianie efektów ich dokonań. 5. Po moc ko leżeńska. 6. Nawiązanie współpracy z uczniami innych szkół krajowych i zagranicznych. 7. Uczestniczenie w zorganizowanej, długofalowej społecznej działalności, np. pomoc dla dzieci niepełnosprawnych, pomoc przedświąteczna dla rodzin w trudnej sytuacji materialnej. Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele Samorząd Uczn iowski Samorządy klasowe Nauczyciele języków obcych, Koordynatorzy projektów Wychowawcy, pedagog Samorząd Uczn iowski, Organizacje np. PCK 6
2. Umiejętność właściwego reagowania na sytuacje patologiczne. 1.Uświadamianie konieczności tolerancji wobec innych. 2.Realizowanie programu Stop cyberprzemocy. 3. Kształtowanie etycznych postaw względem żywych organizmó w. Wychowawcy, Wszyscy nauczyciele pedagog, nauczyciele przed miotów informatycznych Wszyscy nauczyciele, nauczyciele biologii. Kompetencje społeczno -obywatelskie Cel wychowawczy Zadanie Odpowiedzialni 1. Troska o sprawy klasy i szkoły. 1. Reprezentowanie szkoły na konkursach, zawodach sportowych, olimp iadach. Nauczyciele wszystkich przedmiotów, wychowawcy klas, bibliotekarz 2. Kultywowanie tradycji rodzinnych, szkolnych, lokalnych, narodowych. 3. Przygotowanie do życia w demokracji 2. Aktywny udział w uroczystościach związanych z tradycjami szkoły: Dzień KEN, Dzień Patrona, Studniówka, Festiwal Nauki i Sportu, Dzień Samorządności, Konstytucja 3 Maja. 3. Realizacja zadań wynikających z projektu Comenius. 4. Wycieczki do miejsc pamięci narodowej. 5. Prowadzenie kroniki s zkolnej. 1. Spotkania z przedstawicielami samorządu lokalnego. 2. Wycieczki do Sejmu i Senatu. 3. Realizacja zaplanowanych zadań Samorządu Uczniowskiego. Wychowawcy klas, pedagog nauczyciel relig ii, bib liotekarz Samorząd Uczniowski, zespół ds. kultury Wg harmonogramu Wychowawcy klas, nauczyciele języka polskiego i historii, bibliotekarz bibliotekarz, SU, Nauczyciele WOS i historii, dyrektor, Samorząd Uczn iowski Wychowawcy klas, nauczyciele historii, Samorząd Uczniowski Samorząd Uczniowski, opiekunowie SU Kompetencje inte rpe rsonalne. Cel wychowawczy Zadanie Odpowiedzialni 1. Otwartość i komunikatywność. 1. Kształtowanie umiejętności zespołowego działania poprzez organizowanie, rajdów, wycieczek, imprez klasowych i integracyjnych praca w grupach, współzawodnictwo. Wychowawcy klas, wszyscy nauczyciele, pedagog 2. Życzliwy stosunek uczniów do siebie, wspieran ie się w sytuacjach trudnych np. pomoc koleżeńska. 3. Pomoc ludziom potrzebujący m poprzez organizowanie zbiórek pieniędzy, żywności, zabawek, udział w akcjach organizowanych przez różne organizacje i fundacje. Samorząd Uczn iowski, samorządy klasowe Samorząd Uczniowski, organizacje działające na terenie szkoły, pedagog, nauczyciele 7
4. Akceptowanie siebie i innych poprzez kształtowanie tolerancji i empatii. 2. Asertywność. 1. Prowadzanie zajęć z zakresu asertywności. Pedagog, nauczyciele wszystkich przed miotów Wychowawcy klas, pedagog Kompetencje estetyczne Cel wychowawczy Zadanie Odpowiedzialni 1. Troska o estetykę własną i otoczenia. 1. Wystrój klasopracowni, zmiana ekspozycji gablot, wystrój okolicznościowy klasy i szkoły. Odpowiedzialni nauczyciele 2. Udział w akcjach na rzecz środowiska naturalnego np. Sprzątanie świata Po lska. 3. Przekazywanie systemu wartości estetycznych na wszystkich zajęciach edukacyjnych. 4. Dbanie o schludny wygląd, unikanie ekstrawaganckich ubrań, fryzur i ozdób oraz stosowanie się do innych ustaleń przyjętych w ty m zakresie wspólnie przez uczniów, wychowawcę oraz radę klasową rod zicó w. 2. Troska o kulturę języka 1. Udział w konkursach literacko - poetyckich 2. Organizacja Tygodnia Kultury Języka 3. Wrażliwość na piękno. 1. Udział w spektaklach teatralnych. 2. Udział w konkursach plastycznych i fotograficznych. 3.Udział w wycieczkach turystyczno-krajo znawczych Nauczyciele biologii, wychowawcy Wszyscy nauczyciele, pedagog Wszyscy nauczyciele nauczyciele języka polskiego, bibliotekarz nauczyciele języka polskiego, bibliotekarz nauczyciele języka polskiego, bibliotekarz Nauczyciel wiedzy o kulturze, opiekun Samorządu Uczn iowskiego Wychowawcy, Odpowiedzialni nauczyciele Kompetencje zdrowotno-ekologiczne. Cel wychowawczy Zadanie Odpowiedzialni 1. Troska o siebie. 1. Realizacja programów związanych ze zdro wiem i higieną. 2. Organizowanie spotkań z przedstawicielami służby zdrowia. 3. Propagowanie przez nauczycieli literatury z zakresu ochrony zdrowia. Nauczyciele biologii i wf, higienistka, wychowawcy, pedagog Wychowawcy klas, nauczyciele biologii, pedagog Wychowawcy, nauczyciele biologii, h igienistka, pedagog 4. Organizowanie konkursów związanych z ochroną zdrowia. Nauczyciele przysposobienia obronnego i biologii. 8
2.Troska o otoczenie 5. Współpraca ze Stację San itarno- Epidemiologiczną w realizacji programów zdrowotnych. 6. Organizowanie pozalekcyjnych zajęć rekreacyjnych. 1. Organizowanie akcji np. Sprzątanie Świata oraz Powiatowego Sympozjum Ekologicznego z okazji Dnia Ziemi. 2. Prelekcje na temat wpły wu zanieczyszczeń na zdrowie człowieka. 3. Przestrzeganie zasad bhp. Nauczyciele biologii Nauczyciele wychowania fizycznego Nauczyciele odpowiedzialni za edukację eko logiczną Nauczyciele biologii, chemii, fizyki, przysposobienia obronnego, wychowawcy. Wszyscy nauczyciele Dążenie do samorozwoju. Cel wychowawczy Zadanie Odpowiedzialni 1. Umiejętność twórczego działania. 1.Udział w przygotowaniach uroczystości szkolnych. Nauczyciel odp. za uroczystość 2. Zdolność zgłębiania wiedzy i umiejętności. 3. Rozwijanie zainteresowań. 2. Organizowanie przez uczniów ciekawych form spędzania wolnego czasu. 1. Aktywna praca uc zniów w kołach przed miotowych. 2. Udział uczniów w olimpiadach, konkursach i zawodach sportowych. 3. Zaangażowanie uczniów w dodatkowe prace 1. Udział uczniów w wycieczkach krajoznawczych i przed miotowych. 2. Aktywny udział w działalności Samorządu Uczniowskiego. 3. Udział uczniów w zajęciach pozalekcy jnych. 4. Aktualizowanie strony internetowej szkoły 5. Redagowanie szkolnej gazetki elektronicznej The Hill 2 6.Udział uczn iów w Dniach przedsiębiorczości. 7.Udział uczniów w działalności Uczniowskiego Klubu Sportowego Staszic Wychowawcy, samorządy klasowe Opiekunowie kół przed miotowych Odpowiedzialni nauczyciele Nauczyciele przedmiotów Odpowiedzialni nauczyciele Opiekun Samorządu Uczn iowskiego Odpowiedzialni nauczyciele Nauczyciel odpowied zialny za redagowanie strony, zespół ds. informac ji Zespół ds. informacji, koło med ialne Nauczyciel podstaw przedsiębiorczości Nauczyciele w-f 9
4. Samoakceptacja. 1. Spotkania warsztatowe z pedagogiem lub psychologiem. Pedagog, specjaliści 5. Umiejętność dokonywania właściwych wyborów. 1. Realizacja treści o tej tematyce na lekcjach wychowawczych. 2. Spotkania z pedagogiem. Wychowawcy Pedagog IX. Oczekiwane efekty działań wychowawczych. Wartości wychowawcze, do których osiągnięcia, przestrzegania i poszanowania powinni zmierzać wszyscy uczniowie. 1. Obs zar kompetencji etyczno-moralnych: uczciwość, odpowiedzialność, rzetelność, pracowitość, systematyczność, otwartość, tolerancja, empatia. 2. Obs zar kompetencji społeczno-obywatelskich: poszanowanie tradycji rodzinnych, szkolnych, lokalnych i narodowych, tolerancja wobec ludzi innych przekonań politycznych, rasowych, wyznaniowych narodowych,seksualnych. umiejętność życia w demokratycznym społeczeństwie, troskę o sprawy klasy, szkoły, lokalnego środowiska, wrażliwość na potrzeby ludzi w szczególnych sytuacjach życiowych. 3. Obs zar kompetencji interpersonalnych: koleżeństwo, przyjaźń, lojalność, życzliwość względem nauczycieli i kolegów, kultura osobista dnia codziennego, komunikatywność, asertywność. 4. Obs zar kompetencji estetycznych: czystość i estetyka, uwrażliwienie na piękno sztuki, troska o kulturę języka. 5. Obs zar kompetencji zdrowotno- ekologicznych: troska o własne zdrowie, troska o środowisko. 6. Obs zar kompetencji związanych z samorozwoje m: pracowitość, punktualność, samoakceptacja, 10
umiejętność dokonywania właściwych wyborów, umiejętność twórczego działania, rozwijanie swoich zainteresowań, chęć konkurowania (tzw. zdrowa rywalizacja ), umiejętność właściwej motywacji. X. Ewaluacja. Przebieg pracy wychowawczej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli służą doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można się spodziewać, gdy ewaluacji programu wychowawczego dokonuje się na podstawie systematycznych obserwacji procesu wychowawczego. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowania uczniów, obserwacja postępów w nauce i zachowaniu, udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki, frekwencja na zajęciach pozalekcyjnych, ocena samopoczucia ucznia w szkole, ocena pracy wychowawczej, badanie losów absolwentów. Narzędzia ewaluacji: ankieta, obserwacja, analiza dokumentacji szkolnej, rozmowa, prace literackie, plastyczne i inne, wywiad. 11
Program Wychowawczy powstał w oparciu o: Koncepcję Pracy Szkoły, opinie nauczycieli, rodziców i uczniów, obserwacje zachowań uczniów, Raport dotyczący zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży z terenu powiatu koneckiego w świetle badań ankietowych Końskie 2012 r., obserwacje zagrożeń współczesnego świata. Opracował zespół wychowawczy pod kierunkiem pedagoga - Doroty Fitas w składzie: Anna Misiowiec Magdalena Gołacka, Bożena Młodawska, Dorota Kosierkiewicz, Jacek Ryś, Robert Kusztal, Edyta Grabowska, Jadwiga Duda, Marzena Kwiecińska, Dariusz Młodawski. Program Wychowawczy uzyskał pozytywną opinię Rady Rodziców i Rady Szkolnej Samorządu Uczniowskiego. Wprowadzony został Uchwałą Rady Pedagogicznej Nr 10 z dn. 31.08.2012 r. Rada Rodziców Rada Szkolna Samorządu Uczniowskiego 12