PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY Zespołu Gimnazjalno-Szkolno-Przedszkolnego im J. Korczaka w Pawłowiczkach Publiczne Gimnazjum w Pawłowiczkach Wychowanie to nie jest miła zabawa, a zadanie, w które należy włożyć wysiłek bezsennych nocy, kapitał przeżyć i myśli J. Korczak Program zawiera: ogólne cele wychowawcze i profilaktyczne szkoły, przewidywane efekty oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych na poszczególnych poziomach, powinności wychowawcze i profilaktyczne nauczycieli oraz organizacji szkolnych, sposoby ewaluacji programu. W oparciu o niniejszy program, nauczyciele sporządzają szczegółowe harmonogramy działań wychowawczych i profilaktycznych zawierające cele operacyjne, treści, sposoby realizacji, uzyskane wyniki. Koordynatorem działań w zespole klasowym jest wychowawca klasy. I. Cele ogólne. W trakcie procesu nauczania oraz wychowania, nauczyciele gimnazjum wspierając działania rodziców bądź opiekunów prawnych ucznia, będą zmierzać do rozwoju osobowości ucznia w jej aspekcie intelektualnym, emocjonalnym, psychicznym, estetycznym oraz moralnym poprzez: przybliżenie uczniom wiedzy o człowieku i świecie, stwarzając możliwości poznania rodziny, środowiska szkolnego, lokalnego oraz własnego kraju. umożliwienie podejmowania właściwych działań na rzecz własnego zdrowia oraz ochrony środowiska, wskazanie właściwych sposobów unikania zagrożeń współczesnego świata: negatywny wpływ grupy rówieśniczej, nieodpowiedzialne korzystanie ze współczesnych technologii, uświadamianie w zakresie zagrożeń: uzależnienia, agresja, używki, narkotyki, wczesna inicjacja seksualna, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za własne postępowanie oraz wiary we własne siły i możliwości, tworzenie klimatu sprzyjającego rozwojowi przyjaźni, koleżeństwa, szacunku i empatii dla drugiego człowieka, umożliwienie wszystkim uczniom opanowania wiedzy w stopniu pozwalającym na podjęcie dalszej nauki zgodnie z posiadanymi predyspozycjami oraz możliwościami, rozwijanie w uczniach ciekawości poznawczej, otwartości oraz tolerancji. II. Przewidywane efekty oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych na poszczególnych etapach kształcenia. Działania szkoły dotyczyć będą n/w obszarów: 1. Integracja społeczności klasowej i szkolnej. 2. Społeczność lokalnej oraz państwo.
3. Zdrowie, higiena oraz kultura osobista. 4. Środowisko społeczno przyrodnicze. 5. Motywacja do działania. Obsza ry Cele wychowawcze Działania profilaktyczne Kl asy 1. a. czynne uczestnictwo w życiu klasy, szkoły, środowiska, b. uczestnictwo w tworzeniu oraz podtrzymywaniu tradycji szkoły, c. nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami z innych szkół. 2. a. znajomość władz państwowych, b. znajomość najważniejszych dóbr kultury narodowej, c. propagowanie idei korczakowskich, d. rozbudzanie szacunku do miejsc pamięci narodowej, e. uczestnictwo w organizacji życia kulturalnego w swoim otoczeniu, f. znajomość głównych założeń Unii Europejskiej. P r o w a d z e n i e konstruktywnych dialogów w sytuacjach konfliktowych. Znaczenie komunikacji w grupie rówieśniczej. Rozwijanie inteligencji emocjonalnej. Przeciwdziałanie agresji s ł o w n e j, f i z y c z n e j i psychicznej. B u d o w a n i e p o s t a w y asertywnej wobec osób z zewnątrz. Eliminowanie negatywnych wpływów ze środowiska. P o z n a n i e s u b k u l t u r młodzieżowych dostrzeganie ich zagrożeń. Zapobieganie nietolerancji wobec odmienności. II- III * 2
3. a. znajomość i przestrzeganie zasad higieny osobistej, dostrzeganie związku między higieną i zdrowiem, b. w y r a b i a n i e n a w y k u systematycznej aktywności f i z y c z n e j, u m i e j ę t n o ś c i organizowania prostych form aktywnego wypoczynku, c. wdrażanie do właściwych z a c h o w a ń w r ó ż n y c h sytuacjach szkolnych oraz pozaszkolnych, d. zapoznawanie z zagrożeniami dla zdrowia oraz życia wynikającymi ze stosowania u ż y w e k, n a r k o t y k ó w, dopalaczy itp. e. uczenie tolerancji, szacunku dla prawa innych. Przeciwdziałanie uzależnieniom: omówienie konsekwencji dla zdrowia, przeprowadzenie konkursu o uzależnieniach i zdrowym trybie życia, spotkania profilaktyczne ze specjalistami, pogadanki, projekcje filmów itp. O c h r o n a u c z n i a p r z e d zakłóceniami rozwoju. Propagowanie zdrowego stylu życia i dbanie o zdrowie. Edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Zapobieganie wypadkom w szkole- zaznajamianie z zadami BHP, regulaminami szkolnymi. P i e r w s z a p o m o c przedmedyczna. Choroby powstające na tle wadliwego żywienia. Zdrowie i higiena osobista. Umiejętność zachowania się w chwili zagrożenia- próbne alarmy, ewakuacja. Dbanie o higienę zdrowia psychicznego. * 3
4. a. uświadamianie potrzeby uczuć i więzi rodzinnych, b. wdrażanie do właściwego wyrażania swoich uczuć i emocji, c. n a u k a w ł a ś c i w e g o rozwiązywania niektórych własnych problemów. d. u ś w i a d a m i a n i e odpowiedzialnego korzystania ze swoich praw, budowanie odpowiedzialności za swoje s ł o w a i c z y n y o r a z dokonywania właściwych wyborów i ocen moralnych, e. angażowanie do prac na rzecz klasy, szkoły i otoczenia w zakresie estetyki, f. wdrażanie do działań na rzecz ochrony środowiska stosownie do swoich możliwości, g. zapoznawanie z nadrzędnymi wartościami życiowymi: miłość, dobro, sprawiedliwość, piękno. 5. 1. uświadamianie i rozbudzanie s w o i c h u z d o l n i e ń i predyspozycje, a. uczenie świadomego wyboru dalszej drogi edukacyjnej i zawodu. b. uświadamianie wartości i celowości zdobywania wykształcenia. c. uczenie pokonywania trudności i niepowodzeń. d. angażowanie w pracę na rzecz i n n y c h j a k o f o r m a samorozwoju. D o s t r z e g a n i e z j a w i s k patologicznych w rodzinie i łagodzenie skutków tych sytuacji. Zapobieganie problemom o k r e s u d o j r z e w a n i a : w y o b c o w a n i e, n i s k a samoocena, brak krytyki dla o b r a z u n a s t o l a t k ó w prezentowanego w mediach, wpływ portali s p o ł e c z n o ś c i o w y c h n a kształtowanie się samooceny. Zapobieganie zachowaniom destrukcyjnym względem przyrody i środowiska. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu, dbałość o prawidłowe relacje m i ę d z y l u d z k i e, w a r t o ś ć przyjaźni, miłości, dobra sprawiedliwości, piękna. Zapobieganie bierności społecznej, niezaradności życiowej. III. Uczestnicy programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły. Współodpowiedzialni za wszechstronny rozwój osobowości ucznia są wszyscy uczestnicy programu: Rodzice: * 4
mają prawo do wychowania zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi i moralnymi, jeśli nie są one w sprzeczności z prawami dziecka; współtworzą i akceptują program wychowawczo-profilaktyczny; wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa; wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem i pomocą; aktywnie uczestniczą w życiu szkoły; dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci. Wychowawcy klas: dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie; wspierają rozwój uczniów i usamodzielnianie się; prowadzą dokumentację nauczania; opracowują i realizują Program Wychowawczo-Profilaktyczny klasy; Przedstawiają postać J. Korczaka i omawia jego działalność koordynują pracę wychowawczo -profilaktyczną w zespole klasowym; dokonują rozpoznania sytuacji rodzinnej i osobistej ucznia; podejmują działania w przypadkach przemocy wobec niego, zaniedbań opiekuńczych, ujawnionych nałogów; Uwrażliwiają na szkodliwy wpływ niektórych informacji pochodzących z różnych źródeł. wnioskują o objęcie pomocą psychologiczno-pedagogiczną uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych; informują rodziców o proponowanych formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej; integrują i kierują zespołem klasowym; wykorzystują potencjał grupy do wspierania jej członków, oceniają zachowania uczniów; wdrażają do samooceny postępów w zachowaniu, nadzorują realizację obowiązku szkolnego; promują osiągnięcia klasy i pojedynczych uczniów; inspirują pracę zespołową w klasie, przydzielają zespołom zadania na rzecz klasy, szkoły i środowiska oraz wspólnie oceniają stopień ich realizacji; współdziałają z nauczycielami uczącymi w klasie; współpracują z rodzicami; włączają rodziców w sprawy programowe i organizacyjne klasy; współpracują z dyrekcją szkoły, pedagogiem, psychologiem i pielęgniarką; współdziałają z instytucjami pracującymi na rzecz dziecka, policją, poradnią psychologicznopedagogiczną, sądami rodzinnymi itd; Nauczyciele: oddziałują wychowawczo na uczniów niezależnie od przypisanych im funkcji dydaktycznych; odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole, podczas wyjść i wyjazdów szkolnych; udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów, informują o potrzebach związanych z problemami w nauce oraz o przejawianych zdolnościach; wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania; inspirują uczniów do twórczych poszukiwań, aktywności i samodzielności; kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu; reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych negatywnych zachowań; dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów * 5
wspólnie z pedagogiem i psychologiem zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów, dostosowują wymagania edukacyjne do specyficznych potrzeb ucznia; współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia, budzą szacunek swoją wiedzą, kompetencją i postawą; proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią; realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły; wpajają zasad zdrowego stylu życia i postaw proekologicznych kształtują u uczniów nawyki godnego zachowania się w czasie zajęć lekcyjnych, przerw, uroczystości szkolnych i pozaszkolnych, promują rzetelność, zdyscyplinowanie, samodzielność oraz obowiązkowość. Uczniowie, Samorząd Uczniowski: przestrzegają Statutu Szkoły- praw i obowiązków ucznia; współorganizują imprezy i akcje szkolne, propagują akcje ekologiczne i charytatywne, znają i przestrzegają normy zachowania obowiązujące członków społeczności szkolnej; akceptują innych uczniów i szanują ich prawa, współtworzą społeczność szkolną i wykorzystują swe prawo do samorządności; kierują swym rozwojem i stają się coraz bardziej samodzielni; prowadzą zdrowy tryb życia i angażują się pracę na rzecz środowiska lokalnego, mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej; uczestniczą w opiniowaniu dokumentów szkolnych (Statut Szkoły, Szkolny Program Wychowawczo-Profilaktyczny) rozwijają zainteresowania i uzdolnienia uczniów, Pedagog szkolny: diagnozuje indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów w celu określenia przyczyn niepowodzeń edukacyjnych oraz wspierania mocnych stron uczniów; diagnozuje sytuacje wychowawcze w szkole w celu rozwiązywania problemów wychowawczych oraz wspierania rozwoju uczniów; udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb; podejmuje działania z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci; minimalizuje skutki zaburzeń rozwojowych, zapobiegają zaburzeniom zachowania oraz inicjują różne formy pomocy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym uczniów; pomaga rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów; wspiera nauczycieli i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, współpracuje z różnymi instytucjami pomocy dziecku i rodzinie. IV. Sposoby ewaluacji programu 1. Analiza oraz wnioski z obserwacji zachowań uczniów oraz zespołów klasowych. 2. Ilość oraz jakość inicjatyw uczniowskich związanych z życiem szkoły * 6
3. Ocena wiedzy uczniów o regionie i kraju dokonywana na lekcjach oraz na konkursach wewnątrzszkolnych. 4. Higieniczny oraz estetyczny wygląd ucznia i otoczenia, w którym przebywa 5. Analiza oraz wnioski z przeprowadzanych ankiet ewaluacyjnych pod koniec roku szkolnego. V. Ustalenia końcowe. Za realizację Programu Wychowawczo-Profilaktycznego szkoły odpowiedzialni są wszyscy pracownicy Szkoły. Dyrektor Szkoły czuwa nad prawidłowością jego realizacji. Za realizację poszczególnych zakresów odpowiedzialni są nauczyciele zadeklarowani, bądź zaproponowani przez Dyrektora Szkoły. Program Wychowawczo-Profilaktyczny jest otwarty, może być modyfikowany w trakcie realizacji. Program ten podlega monitorowaniu i ewaluacji. * 7