PROGRAM WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOEJ W BOGURZYNIE NA ROK SZKOLNY 2017/2018 Zatwierdzony w dniu 27.09.2017r. przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną 1
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.). Program wychowawczo-profilaktyczny obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Działalność wychowawczo-profilaktyczna w szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze: fizycznej ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych, psychicznej ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, społecznej ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym. Diagnoza środowiska szkolnego i sytuacji wychowawczej Każdego roku przeprowadzana jest diagnoza środowiska, analizuje się potrzeby i zasoby szkoły z obszaru wychowania i profilaktyki w szkole na podstawie: spostrzeżeń wychowawcy na temat klasy, ankiety skierowanej do rodziców na temat ich oczekiwań dotyczących realizacji treści profilaktycznych i wychowawczych, obserwacji bieżących zachowań uczniów na terenie szkoły, analizy uwag wpisanych do dziennika. W wyniku przeprowadzonej diagnozy wyróżniono następujące obszary wymagające szczególnej uwagi w procesie wychowawczo-dydaktycznym: W niektórych przypadkach nie respektowane są przez uczniów normy społeczne, w tym występują zachowania agresywne zachodzi konieczność rozszerzenia działań na rzecz profilaktyki przemocy. Niewystarczające angażowanie się rodziców w problemy dzieci, zbyt mało rozmów na temat zagrożeń. Pojedyncze przypadki braku integracji uczniów z zespołem klasowym. Przy opracowaniu programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły uwzględniono: 2
dotychczasowe doświadczenia szkoły, propozycje dotyczące treści o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, autorstwa rodziców, uczniów i nauczycieli, analizę sytuacji wychowawczej, w tym zagrożeń uzależnieniami, przewidywane zmiany w szkole i środowisku uczniów, które w najbliższej przyszłości będą miały wpływ na proces wychowania. Cele programu 1. Przystosowanie do życia społecznego kształtowanie postaw, wychowanie do wartości. 2. Przeciwdziałanie przemocy. 3. Profilaktyka uzależnień. 4. Promocja zdrowia. 5. Ochrona przed negatywnym wpływem świata wirtualnego i mediów. 6. Bezpieczeństwo w szkole. 7. Upowszechnianie czytelnictwa. Sposób realizacji celów programu Cele programu Zadania Metody realizacji 1.Przystosowanie do życia społecznego kształtowanie postaw, wychowanie do wartości. Wdrażanie do przestrzegania norm życia społecznego. Promowanie zasad bezpiecznego i kulturalnego zachowania się w relacjach społecznych w szkole i poza nią. Kształtowanie umiejętności poszanowania cudzych praw i potrzeb. Wzbogacanie wiedzy dotyczącej ról społecznych, hierarchii i powszechnie akceptowanych wartości. Zaznajomienie z zasadami funkcjonowania szkoły. Zapoznanie uczniów i rodziców ze Statutem Szkoły i szkolnym Programem wychowawczo profilaktycznym. Uświadomienie uczniom ich praw i obowiązków w szkole, w życiu rodzinnym i społeczeństwie. Kultywowanie zwyczajów i tradycji szkoły. 3
Wytworzenie potrzeby aktywnego udziału w życiu szkoły, stymulowanie postaw prospołecznych. Kształtowanie poczucia przynależności do wspólnoty klasowej i szkolnej. Kształtowanie pozytywnego wizerunku szkoły i akceptowania obowiązków szkolnych. Wdrażanie do poszanowania mienia społecznego. Zachęcanie do aktywnego udziału w życiu szkoły poprzez pracę w Samorządzie Uczniowskim. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za grupę i umiejętności funkcjonowania w niej. Rozwijanie poczucia tożsamości narodowej i więzi z tradycjami narodowymi. Kształtowanie przywiązania do kraju i jego kulturowego dziedzictwa. Wpajanie patriotyzmu lokalnego. Kształtowanie tożsamości narodowej, przy jednoczesnym otwarciu na wartości kultury krajów UE. Wpajanie szacunku wobec symboli, tradycji i miejsc pamięci narodowej. Aktywizacja działań wynikających z postaw patriotycznych Kształtowanie potrzeby celebrowania świąt narodowych i lokalnych. Kształtowanie nawyku właściwych postaw podczas uroczystości oraz eksponowanie symboli narodowych i państwowych. 2. Przeciwdziałanie przemocy. Eliminowanie z życia szkoły agresji. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania i nazywania działań agresywnych i egoistycznych. Kształtowanie postaw odrzucających przemoc. Kształtowanie umiejętności nieagresywnego rozwiązywania konfliktów. Kształtowanie umiejętności asertywnego przedstawiania własnych potrzeb i praw oraz odmawiania przy pełnym poszanowaniu praw i wyborów 4
innych ludzi. Monitorowanie zjawiska agresji w szkole. Wpajanie wiedzy niezbędnej do podejmowania trafnych decyzji w sytuacjach trudnych. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania czynników ryzyka i właściwego oceniania poziomu zagrożenia. Rozpoznawanie środowiska rodzinnego uczniów. Analizowanie środowisk rodzinnych uczniów. Podejmowanie współpracy z GOPS-em w celu udzielania najuboższym uczniom i ich rodzinom pomocy. Wspieranie rodziców mających kłopoty wychowawcze z dziećmi umożliwienie im kontaktu z psychologiem. Organizowanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu przez uczniów. Organizowanie dyskotek i zabaw szkolnych. Organizowanie wycieczek, turniejów sportowych. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, kół przedmiotowych. Systematyczne monitorowanie frekwencji uczniów. Rzetelne sprawdzanie obecności uczniów na każdych zajęciach. Diagnozowanie przyczyn nieobecności uczniów w szkole. Uświadomienie rodzicom skutków nieuzasadnionej nieobecności w szkole. Nagradzanie uczniów systematycznie realizujących obowiązek szkolny. Udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej Wskazywanie postępowania wspomagającego rozwój dziecka, organizowanie zajęć socjoterapeutycznych. 5
Diagnozowanie niepowodzeń szkolnych. Monitorowanie postępów uczniów. Udzielanie wsparcia w formie zajęć dydaktyczno wyrównawczych i korekcyjno kompensacyjnych. 3. Profilaktyka uzależnień Propagowanie wiedzy podnoszącej efektywność działań profilaktycznych. Projekcje filmów dotyczących uzależnień. Udział w przedstawieniach teatru profilaktycznego. Współpraca z osobami i instytucjami zajmującymi się profilaktyką uzależnień. Podnoszenie kompetencji rodziców w zakresie mechanizmów powstawania uzależnień, metod zapobiegania, rozpoznawania objawów zażywania środków uzależniających i właściwych sposobów reagowania. Kształtowanie umiejętności odmowy sięgnięcia po środki odurzające, papierosy, alkohol, w przypadku presji grupy. Kształtowanie pożądanych społecznie postaw wobec zagrożeń cywilizacyjnych. Promowanie aktywnych i atrakcyjnych form zagospodarowania czasu wolnego. Propagowanie wiedzy dotyczącej zdrowego odżywiania. Rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej metod radzenia sobie ze stresem. Propagowanie wiadomości dotyczących zagrożeń cywilizacyjnych, w tym związanych z korzystaniem z Internetu. Promowanie zdrowego stylu życiu. Podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców. Kształtowanie pożądanych postaw i zachowań rodziców wobec zagrożeń związanych z sytuacjami ryzykownymi zażywanie substancji psychoaktywnych, palenie papierosów, picie alkoholu. Podnoszenie umiejętności rozpoznawania sytuacji i zachowań ryzykownych. 6
4.Promocja zdrowia. Wzbogacanie wiedzy dotyczącej zdrowego i higienicznego trybu życia oraz zagrożeń dla zdrowia. Propagowanie wiedzy dotyczącej zdrowego stylu życia higieny pracy, nauki i odpoczynku, odżywiania się, profilaktyki chorób. Rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej radzenia sobie ze stresem. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie. Uświadomienie zdrowotnych konsekwencji własnych decyzji na przykładach zachowań ryzykownych. Wyrabianie nawyków i umiejętności sprzyjających zachowaniu zdrowia. Promowanie aktywnych i atrakcyjnych form zagospodarowania wolnego czasu. Propagowanie zasad udzielania pierwszej pomocy. Promowanie racjonalnego odżywiania. Zapewnienie uczniom możliwości korzystania z posiłków w szkole. Rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej racjonalnego żywienia. Dbanie o właściwy rozwój fizyczny i kondycję uczniów. Objęcie specjalistyczną opieką dzieci z dysfunkcjami zdrowotnymi opieka pielęgniarki, gimnastyka korekcyjna. Organizowanie wycieczek, imprez sportowych, zajęć koła sportowego. 5.Ochrona przed negatywnym wpływem świata wirtualnego i mediów. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania zagrożeń związanych z korzystaniem z Internetu. Zapoznanie z zagrożeniami związanymi z korzystaniem z sieci. Propagowanie wiedzy na temat niebezpiecznych stron na psychikę i zachowanie. Propagowanie wiedzy na temat symptomów uzależnienia od Internetu. Promowanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Zapoznanie ze wskazówkami bezpiecznego korzystania z Internetu. Propagowanie korzyści płynących z prawidłowego korzystania z Internetu. 7
Wdrażanie zasad bezpieczeństwa obowiązujących w Internecie. Kształtowanie umiejętności ochrony własnych danych osobowych. Wpajanie zasady ograniczonego zaufania w kontaktach z osobami znanymi wyłącznie z Internetu. Kształtowanie umiejętności ochrony komputera przed zagrożeniami w sieci stosowanie odpowiedniego oprogramowania we właściwy sposób. Eliminowanie cyberprzemocy. Propagowanie wiedzy na temat cyberprzemocy. Kształtowanie umiejętności zrozumienia emocji ofiary cyberprzemocy. Uświadomienie konsekwencji przemocy w sieci dla ofiar i sprawców tego typu działań. Kształtowanie umiejętności segregowania i krytycznego odbioru informacji oraz wytworów kultury masowej. Wspieranie zasady ograniczonego zaufania do informacji w mediach. Popularyzowanie filmów, programów, przedstawień teatralnych i słuchowisk radiowych prezentujących pozytywne wartości. Organizowanie wycieczek do kina, teatru, muzeum. 6. Bezpieczeństwo w szkole Zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w szkole. Eliminowanie zagrożeń pożarowych. Zapoznanie uczniów z planem ewakuacji szkoły na wypadek zagrożenia. Przeprowadzenie próbnej ewakuacji. Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz odpoczynku między lekcjami. Podniesienie świadomości skutków niebezpiecznych zabaw. Zapoznanie z regulaminem zachowania podczas wycieczek szkolnych. 8
Kształtowanie umiejętności samodzielnego, codziennego dbania o własne bezpieczeństwo. Zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa w drodze do i ze szkoły. Zapoznanie ze znakami drogowymi i podstawowymi zasadami ruchu drogowego. Przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową. Kształtowanie umiejętności oceny sytuacji na drodze i zaplanowanie odpowiedniego postępowania. 7. Upowszechnianie czytelnictwa Budzenie zainteresowań czytelniczych. Kształtowanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji. Kształtowanie emocjonalnego stosunku do książki jako źródła przeżyć i wiedzy. Wyrabianie postawy poszanowania księgozbioru. Budzenie ciekawości poznawczej. Rozwijanie twórczej inwencji. Rozwijanie fantazji dziecka. Rozwijanie zainteresowania otaczającym światem. Dostarczanie wiadomości na temat najbliższego otoczenia. Rozwijanie mowy. Kształcenie umiejętności poprawnych wypowiedzi. Kształcenie umiejętności wyrażania myśli. Wzbogacanie zakresu pojęć. Usprawnianie funkcji wzrokowych i słuchowych. Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju. Stymulowanie do korygowania wad wymowy. 9
Program wychowawczo-profilaktyczny jest realizowany w oparciu o współpracę rodziców, uczniów i nauczycieli. Współpraca z rodzicami jest realizowana poprzez: 1. Indywidualne spotkania nauczycieli z rodzicami według potrzeb. 2. Zapoznanie rodziców z: zadaniami i zamierzeniami dydaktyczno-wychowawczymi w danej klasie i szkole, przepisami dotyczącymi zasad oceniania klasyfikowania i promowania uczniów, organizacją opieki psychologiczno-pedagogicznej, harmonogramem zajęć pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę. 3. Udział rodziców w podejmowaniu różnych decyzji istotnych dla pracy szkoły. Rodzice: wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa, wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem i pomocą, aktywnie uczestniczą w życiu szkoły, dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci (np. czuwają nad bezpiecznym korzystaniem z Internetu), zapewniają dziecku poczucie bezpieczeństwa. Wychowawcy i nauczyciele: starają się poznać sytuację rodzinną i osobistą ucznia, opracowują i realizują szkolny program wychowawczo-profilaktyczny, prowadzą dokumentację nauczania, wspierają rozwój uczniów i usamodzielnianie się, dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptację ucznia w klasie, wnioskują o objęcie pomocą psychologiczno-pedagogiczną uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, informują rodziców o proponowanych formach pomocy psychologiczno--pedagogicznej, integrują oddział, wykorzystują potencjał grupy do wspierania jej członków, oceniają zachowania uczniów, promują osiągnięcia klasy i pojedynczych uczniów, inspirują pracę zespołową w klasie, przydzielają zespołom zadania na rzecz klasy, szkoły i środowiska oraz wspólnie oceniają stopień ich realizacji, współpracują z dyrekcją szkoły, współdziałają z instytucjami pracującymi na rzecz dziecka, policją, poradnią 10
psychologiczno-pedagogiczną, sądami rodzinnymi, udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów, wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania, informują o potrzebach związanych z problemami w nauce oraz o przejawianych zdolnościach, inspirują uczniów do twórczych poszukiwań, aktywności i samodzielności, kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu, reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych negatywnych zachowań, wspólnie z dyrektorem zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów, dostosowują wymagania edukacyjne do specyficznych potrzeb ucznia, współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia, budzą szacunek swoją wiedzą, kompetencją i postawą, proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią. Uczniowie: współorganizują imprezy i akcje szkolne, znają i przestrzegają norm zachowania obowiązujących członków społeczności szkolnej, akceptują innych uczniów i szanują ich prawa, współtworzą społeczność szkolną i wykorzystują swe prawo do samorządności, kierują swym rozwojem i stają się coraz bardziej samodzielni, mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej, uczestniczą w opiniowaniu dokumentów szkolnych statutu, programu wychowawczo-profilaktycznego. Ewaluacja programu Przebieg pracy wychowawczo-profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje na temat działania programu i jego efektów pochodzą od uczniów, rodziców i nauczycieli oraz służą doskonaleniu pracy i pomocy w opracowaniu kolejnej wersji programu. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja i analiza zachowań uczniów, obserwacja postępów w nauce, frekwencja na zajęciach dydaktycznych, udział w konkursach. 11
Narzędzia ewaluacji: obserwacja, ankieta, analiza szkolnej dokumentacji. Pod koniec roku szkolnego 2017/2018 przeprowadzona będzie ewaluacja programu za pomocą ankiet. Osobami ankietowanymi będą rodzice, nauczyciele oraz uczniowie naszej szkoły. Uzyskane wyniki posłużą do analizy przeprowadzonych działań, ich skuteczności oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian. 12