PROGRAM WYCHOWAWCZY KATOLICKIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W ZAKOPANEM 1
Cieszy mnie fakt, że w Polsce powstaje coraz więcej szkół katolickich. Jest to znak, że Kościół jest obecny w sposób konkretny w dziedzinie szkolnictwa.(...) We wszystkich szkołach niech panuje duch koleżeństwa i wzajemnego szacunku, co było i jest charakterystyczne dla szkoły polskiej. Szkoła winna stać są kuźnią cnót społecznych tak bardzo potrzebnych naszemu narodowi. Trzeba, aby ten klimat przyczynił się do tego, by dzieci i młodzież mogły otwarcie przyznawać się do swoich przekonań religijnych i zgodnie z nimi postępować. Starajmy się rozwijać i pogłębiać w sercach dzieci i młodzieży uczucia patriotyczne i więź z Ojczyzną. Wyczulać na dobro wspólne narodu i uczyć ich odpowiedzialności za przyszłość. Wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Ojczyzny ma wielkie znaczenie dla przyszłości narodu. (...)Sam mam osobisty dług wdzięczności wobec polskiej szkoły, wobec nauczycieli i wychowawców, których pamiętam do dzisiaj i modlę się za nich codziennie. To, co otrzymałem w latach szkolnych, do dzisiaj owocuje w moim życiu. Dobro młodego pokolenia niech będzie troską waszego życia i waszej pracy wychowawczej. (...) Zawierzmy wielkie dzieło wychowania Chrystusowi. Tylko On jedyny zna najlepiej człowieka i wie, co kryje się we wnętrzu jego serca." - Łowicz 14 czerwca 1999 r. 2
1. Wychowanie to proces mający na celu takie ukształtowanie młodego człowieka, by odkrył prawdą o Bogu, o Jego woli wobec nas i w sposób odpowiedzialny zechciał ją podjąć. 2. W procesie wychowania główna rola i zadanie przypada rodzicom. Środowiskiem wspomagającym jest szkoła, a w niej nauczyciele. 3. Katolicka Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II jest szkołą niepubliczną z uprawnieniami szkół publicznych. Celem wychowania w naszej szkole jest integralny rozwój człowieka poprzez: - wychowanie do wiary w Boga - wychowanie do samowychowania - wychowanie do odpowiedzialności za życie własne i innych - wychowanie do szacunku dla wartości intelektualnych i krytycznego spojrzenia na rzeczywistość. 4. Program wychowawczy Szkoły oparty jest na zasadach chrześcijańskich wynikających z Biblii, nauczania Kościoła. 5. Wzorem według którego uczniowie naszej Szkoły kształtują swoją osobowość jest papież. Ojciec Święty poprzez postawę i świadectwo swego życia uczy nas umiłowania Boga, życia w prawdzie, poświęcania się dla innych, przebaczenia, tolerancji. 3
Zwracam się do was drodzy nauczyciele i wychowawcy. Podjęliście się wielkiego zadania przekazywania wiedzy i wychowania powierzonych wam dzieci i młodzieży- / / Młodzi was potrzebują. Oni poszukują wzorców, które byłyby dla nich punktem odniesienia./.../ Pomagajcie im budować fundamenty pod ich przyszłe życie}} I. Zadanie ogólne: Nauczyciele Katolickiej Szkoły Podstawowej świadkami wiary Cele operacyjne 1. Uznanie wartości chrześcijańskich za wychowawcze dominanty i wdrażanie ich w życie a) wychowanie w prawdzie b) towarzyszenie uczniom w życiu religijnym c) osobisty wysiłek formacyjny każdego nauczyciela d) uznanie, że wychowanie w duchu wartości chrześcijańskich jest w szkole najważniejsze Sposób realizacji udział w szkolnych Mszach św. osobisty przykład życia i postawy wspólna modlitwa z uczniami przed i po lekcjach, przed i po posiłkach udział w rekolekcjach dla dzieci udział w rekolekcjach dla nauczycieli, spotkaniach formacyjnych, konferencjach na temat wychowania religijnego czytanie prasy i literatury religijnej Drodzy chłopcy i dziewczęta...nie lękajcie się wejść na drogę waszego powołania, nie lękajcie się szukać prawdy w sobie i otaczającym was świecie./.../ Wiek wasz jest porą życia najbardziej korzystną dla zasiewów i przygotowaniem gruntu pod przyszłe zbiory. II. Zadanie ogólne: Wzrastanie duchowe uczniów 1. Podejmowanie działań w celu kształtowania u uczniów właściwej hierarchii wartości 2. Kształtowanie postaw uczciwości, wrażliwości na los innych, szacunku, gotowości do niesienia pomocy drugiemu człowiekowi 3. Znajomość siebie, swoich mocnych i słabych stron doraźne czuwanie nad właściwą samooceną postaw i zachowań uczniów dyskusja, pogadanka, drama, zajęcia plastyczne, praca w grupach nad problemem organizowanie form pomocy współpraca z organizacjami charytatywnymi organizowanie wzajemnej pomocy koleżeńskiej podejmowanie działań charytatywnych (zbiórki przyborów szkolnych, książek, odzieży, zabawek, kwesty) rozmowy z uczniami, katechezy pomagające im w poznaniu samych siebie aranżowanie autocharakterystyki i samooceny uczniów aranżowanie sytuacji z osądem postępowania i motywacji czynów (oddzielenie osoby od czynu) ukazywanie uczniowi jego talentów i możliwości,
4. Samowychowanie osobistym zadaniem człowieka a) wzmocnienie motywacji doskonalenia się b) kształtowanie poczucia odpowiedzialności, wrażliwego sumienia, silnej woli, odwagi, honoru wychowanie sytuacyjne, tworzenie grup samokształceniowych, współpraca uczniów z nauczycielami aranżowanie sytuacji wychowawczych wyzwalających zdrową ambicję bycia lepszym i mądrzejszym - rola dobrego przykładu (konkursy, quizy, inne formy współzawodnictwa) ćwiczenia pomagające w wyrabianiu silnej woli stymulacje sytuacji kształtujących postawy dzielenia się z innymi uczenie ponoszenia konsekwencji podejmowanych działań zwracanie uwagi na rolę sumienia i jego formację na lekcjach wychowawczych i religii c) troska o harmonię doznań i przeżyć dzieci poprzez rozumne planowanie pracy i czasu wypoczynku d) wyrabianie postawy empatii - kształcenie umiejętności współodczuwania, współczucia e) wychowanie do roztropnego korzystania ze środków masowego przekazu, Internetu 5. Szukanie wzorców i ideałów życia a) Chrystus najpiękniejszym i pierwszym ideałem b) poznanie patrona szkoły i przywołanie Jego obecności w różnych formach życia szkoły pogadanki na temat racjonalnego wykorzystania czasu, praca w grupach, tworzenie planów dnia ze szczególnym uwzględnieniem czasu na modlitwę, obowiązki domowe, zabawy, spotkania, wycieczki udział w imprezach sportowych rozwiązywanie sytuacji problemowych, scenki sytuacyjne pogadanki, rozmowy katechezy wyjście do kina na wartościowe filmy pogadanki na temat wybierania wartościowych programów TV dyskusje na temat obejrzanych programów, filmów pogadanki na temat bezpiecznego korzystania z sieci Internet, korzyści i zagrożeń katecheza uczestnictwo w szkolnych Mszach św. obchody święta szkoły przybliżanie postaci Patrona szkoły jako wzoru człowieka, ucznia, Polaka, chrześcijanina 5
obchody rocznic związanych z osobą Jana Pawła II konkurs wiedzy o Janie Pawle II poznawanie nauczania Jana Pawła II gromadzenie różnych materiałów dotyczących Jana Pawła II, tworzenie zbiorów szkolnych (albumy, gazetki) pielgrzymki śladami Patrona szkoła c) budzenie u uczniów pragnienia świętości poszukiwanie dobrych wzorców w swoim otoczeniu (spotkania z takimi osobami, analiza ich postaw) indywidualne i grupowe tworzenie wizerunku osoby godnej naśladowania pogadanki tematyczne, dyskusje metody aktywizujące służące budowaniu u uczniów wzorców osobowych, ideałów Kształtowanie nowego społeczeństwa opartego na poszanowaniu praw człowieka, prawdy i wolności, wymaga takiej świadomości eklezjalnej, która stanowiłaby punkt wyjścia do podjęcia szerszej odpowiedzialności za Kościół ze strony wszystkich jej córek i synów III Zadanie ogólne: Wychowanie religijne w szkole 1. Wdrożenie do życia modlitwy i budzenie szacunku dla wartości duchowych 2. Poznanie roli Kościoła w wychowaniu religijno -moralnym i społeczno politycznym oraz kształtowanie intelektualnej i emocjonalnej więzi wychowanków z Kościołem. udział dzieci i nauczycieli w szkolnych Mszach św. włączenie do kalendarza szkolnego imprez i uroczystości o charakterze religijnym wizualne przybliżanie kalendarza liturgicznego (gazetki, dekoracje, apele) wspólna modlitwa przed i po posiłkach, przed i po lekcjach rekolekcje przed I Komunią św. dla dzieci klas II i ich rodziców rekolekcje adwentowe i wielkopostne, dni skupienia, wspólne nabożeństwa rozmowy, pogadanki w różnych sytuacjach wychowawczych i dydaktycznych rozwiązywanie problemów wychowawczych w odniesieniu do Ewangelii wspólne przeżywanie I Komunii św. 6
Nie można bomem służyć dobrze narodowi, nie znając jego dziejów, bogatej tradycji i kultury. Polska potrzebuje ludzi otwartych na świat, ale kochających swój rodzinny kraj." IV. Zadanie ogólne: Wychowanie patriotyczne 1. Poznawanie piękna naszego kraju ze szczególnym uwzględnieniem odrębności krajobrazowo-kulturowej Podhala wycieczki krajoznawczych po Tatrach spotkania z ludźmi zasłużonymi dla Podhala spotkania z pracownikami TOPR i GOPR wyjście do muzeów prace dokumentacyjne gromadzenie materiałów o tematyce regionalnej współpraca z Muzeum Tatrzańskim oraz Tatrzańskim Parkiem Narodowym 2. Kształtowanie postaw patriotycznych. organizowanie uroczystości i apeli szkolnych związanych z ważnymi wydarzeniami dla Ojczyzny - 11.XI, 3.V udział w uroczystościach patriotycznych organizowanych przez podmioty pozaszkolne odwiedzanie grobów osób zasłużonych dla Polski i Podhala na Pęksowym Brzysku oraz kwatery Legionistów organizowanie wycieczek krajoznawczych pogadanki nt. symboli narodowych i godnych postaw wobec nich troska o poprawną polszczyznę 3. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za dobre imię szkoły redagowanie gazetki szkolnej i kronik klasowych udział w konkursach i zawodach pozaszkolnych organizowanie imprez szkolnych i zapraszanie na nie dzieci i dorosłych spoza szkoły dni otwarte analiza relacji osobowych uczniów w szkole i na zewnątrz troska o poczucie przynależności do społeczności szkolnej oraz o poszanowanie dobra wspólnego Szkoła winna się stać kuźnią cnót społecznych tak bardzo potrzebnych naszemu narodowi. Starajmy się (...) wyczulać na dobro wspólne narodu i uczyć młodzież odpowiedzialności za przyszłość." V. Zadanie ogólne: Wychowanie społeczne 1. Kształtowanie umiejętności komunikowania się z innymi drama zajęcia rozwijające umiejętność komunikowania się, dialogu, słuchania ze zrozumieniem budowanie atmosfery życzliwości i akceptacji 7
2. Wychowanie do współpracy i współodpowiedzialności za grupę i efekty jej pracy - integracja grupy (klasy) 3. Wdrażanie do przestrzegania praw obowiązujących w społeczności szkolnej 4. Rozwijanie cech prospołecznych: - odpowiedzialności - samodzielności - samorządności - pomocy koleżeńskiej 5. Wspieranie ucznia w określeniu jego miejsca i roli w rodzinie. imprezy klasowe i szkolne wycieczki uczenie pracy zespołowej przez pracę w grupach na lekcjach i zajęciach dodatkowych stosowanie metod aktywizujących redagowanie gazetki szkolnej i kronik klasowych zapoznanie uczniów ze Statutem Szkoły, Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania tworzenie regulaminu klasowego rozmowy na temat konieczności przestrzegania zasad egzekwowanie prawa pomoc koleżeńska podejmowanie działań charytatywnych przygotowanie planów imprez klasowych przygotowanie apeli, akademii praca w samorządzie klasowy i szkolnym pogadanki mające na celu kształtowanie postaw prospołecznych aranżowanie sytuacji kształtujących postawę odpowiedzialności za siebie i innych pogadanki, dramy wprowadzające dziecko w role: - uczeń - dziecko - uczeń - brat / siostra - uczeń - wnuk prawa i obowiązki członków rodziny rola rodziny w życiu człowieka Piękno tej ziemi skłania mnie do wołania o jej zachowanie dla przyszłych pokoleń. Jeśli kochacie tę ojczystą ziemie, niech to wołanie nie pozostanie bez odpowiedzi! Zwracam się w szczególny sposób do tych, którym powierzona została odpowiedzialność za ten kraj i za jego rozwój, aby nie zapomnieli". VI. Zadanie ogólne: Kształtowanie postaw szacunku i troski wobec natury i własnego zdrowia 1. Wychowanie proekologiczne budzenie szacunku do przyrody, poznanie jej tajemnic poruszanie w czasie różnych zajęć, wycieczek, poprzez filmy, spotkania z przedstawicielami TPN tematów o charakterze ekologicznym, ochrony środowiska i jego zagrożeń apele o tematyce ekologicznej segregacja odpadów opieka nad roślinami i zwierzętami ekspresja plastyczna -plakaty, gazetki ścienne 8
2. Wychowanie prozdrowotne i profilaktyka uzależnień a) troska o zdrowie swoje i cudze b) przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą udział w konkursach organizowanych przez podmioty pozaszkolne wskazywanie i organizowanie form aktywnego spędzania wolnego czasu i wypoczynku postawa wobec chorób -wychowanie sytuacyjne zapoznanie uczniów z profilaktyką przez spotkania z lekarzem, pielęgniarką, pogadanki zapoznanie z zasadami zdrowego odżywiania uwrażliwianie na konieczność dbania o higienę osobistą pogadanki na temat bezpiecznego spędzania przerw, bhp gier i zabaw wykorzystanie sytuacji wychowawczych c) profilaktyka uzależnień pogadanki, prelekcje na temat szkodliwości uzależnień (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, komputer, Internet telewizja) prawidłowe ocenianie sytuacji - gry dramatyczne umożliwiające rozróżnianie negatywnych czynników wpływających na uzależnienia 3. Wychowanie komunikacyjne lekcje poświecone przepisom ruchu drogowego uświadomienie zagrożeń wypadków i analizowanie ich przyczyn spotkania z policją prelekcje i filmy poświęcone temu zagadnieniu W rodzinie i w szkole nie może zabraknąć wychowania do szacunku dla życia, dla dobra i piękna. Wszyscy ludzie dobrej woli winni współdziałać w tym wielkim dziele" VII. Zadanie ogólne: Wychowanie estetyczne 1. Dbałość o swój wygląd zewnętrzny, o estetykę pomieszczeń szkolnych i higienę osobistą. ustalenie stroju ucznia stosownego do rodzaju zajęć np. lekcja, uroczystość szkolna, wycieczka górska, zajęcia wf. troska o salę lekcyjną /wystrój sali, gazetki, porządek w klasach / przez osoby wyznaczone w klasach konkurs na najładniejszą klasę 9
2. Wychowanie do świadomego odbioru dóbr kulturalnych spotkania z twórcami pogadanki na temat stroju odpowiedniego do danego miejsca i sytuacji respektowanie regulaminów obowiązujących w miejscach publicznych 3. Uczestnictwo w życiu kulturalnym udział w imprezach artystycznych w szkole i poza szkołą udział w zajęciach kółka teatralnego i plastycznego wycieczki do muzeum, kina, galerii, na wystawy, koncerty, udział w konkursach VIII. Zadanie ogólne: Współpraca rodziny i szkoły 1. Zapoznanie rodziców z programem wychowawczym szkoły 2. Włączenie rodziców w tworzenie klasowych planów wychowawczych 3. Podejmowanie wspólnych działań na rzecz optymalnego rozwoju dziecka 4. Włączanie rodziców w przygotowanie uroczystości szkolnych i klasowych oraz ich czynny w nich udział zaznajomienie rodziców zapisujących dziecko do szkoły z założeniami wychowawczymi KSP przypominanie programu wychowawczego szkoły na początku każdego roku szkolnego oraz w razie potrzeby dyskusja na pierwszym spotkaniu z rodzicami, warsztaty indywidualne spotkania, rozmowy z rodzicami współpraca z Radą Rodziców i Radami Klasowymi uczestnictwo rodziców w szkolnych Mszach św. oraz uroczystościach klasowych i szkolnych udział rodziców dzieci klasy II w rekolekcjach szkolna Wigilia 5. Pedagogizacja rodziców poruszanie problemów wychowawczych i edukacyjnych przybliżanie rodzicom istoty pojawiających się problemów wskazywanie sposobów postępowania z dzieckiem mającym trudności w nauce spotkania formacyjne 10
IX. Zadanie ogólne: Integracja nauczania z wychowaniem 1. Wyzwalanie i kształcenie zdolności twórczych oraz wykorzystanie wiedzy i umiejętności w praktyce uczestnictwo uczniów w zajęciach pozalekcyjnych organizowanie konkursów szkolnych z różnych dziedzin uczestnictwo w konkursach pozaszkolnych 2. Rozwijanie kreatywności działań organizowanie małych form teatralnych (inscenizacje, jasełka) apele tematyczne 3. Wskazywanie na wartość uczenia się pogadanki na temat potrzeby uczenia się poszerzania horyzontów 11