Materiały uzupełniające do

Transkrypt

1 Dźwignia finansowa a ryzyko finansowe Przedsiębiorstwo korzystające z kapitału obcego jest narażone na ryzyko finansowe niepewność co do przyszłego poziomu zysku netto Materiały uzupełniające do wykładów tudia stacjonarne Gdy podmiot korzysta z długu właściciele ponoszą to dodatkowe ryzyko (obok ryzyka działalności gospodarczej) w związku z zaangażowaniem obcych źródeł finansowania. Dźwignia finansowa (D/E) odzwierciedla udziału kapitał obcego (D) związanego z kosztami w postaci odsetek - w relacji do kapitału własnego (E) W podmiocie niezadłużonym cały zysk przypada akcjonariuszom W podmiocie korzystającym z dźwigni znaczna część zysku operacyjnego przypada inwestorom dawcom kapitału własnego (właścicielom) i obcego (wierzycielom); ponadto w związku z efektem tarczy podatkowej ulegają zmniejszeniu koszty obsługi długu 1:48:12 2 Im wyższe udział zadłużenie, tym wyższe ryzyko finansowe, ponieważ: Wzrost zadłużenia przekłada się na zwiększenie obciążenia zysku operacyjnego kosztami obsługi kapitał obcego (płatności odsetkowe) padek dochodów (zysku operacyjnego) przy wysokim zadłużeniu (znaczne stałe koszty jego obsługi) może doprowadzić do poważanych trudności finansowych, a nawet bankructwa podmiotu. topień dźwigni finansowej Miara ryzyka finansowego stanowiąca relację: Procentowej zmiany zysku netto przypadającego na jednostkę kapitału własnego ( lub EP) Do procentowej zmiany zysku operacyjnego ( ) Określa wrażliwość zmian zyskowności kapitału własnego, gdy na zysk operacyjny zmieni się o 1% DFL DFL DFL Q Zn KW Zn KW Q ( c kz ) K ( c kz ) K Kf Kf 1:48:12 3 1:48:12 4

2 Efekt dźwigni finansowej Związany z zaangażowaniem kapitału obcego do finansowania aktywów: Dodatni efekt dźwignie finansowej (korzystny wpływ wzrostu zadłużenia na ) przejawia się we wzrośnie zyskowność kapitału własnego w porównaniu z sytuacją bez korzystania z kapitału obcego, Negatywny efekt dźwigni (niekorzystny wpływ wzrostu zadłużenia na ) oznacza spadek rentowności kapitału własnego, ponieważ zysk wygenerowany przez kapitał obcy będzie niższy niż należne odsetki i na obsługę zadłużenia zostanie przeznaczona również część zysku wypracowanego przez kapitał własny Zróżnicowane oddziaływanie wzrostu zadłużenia na jest uzależnione od poziomu sprzedaży i zysku operacyjnego: Gdy poziom sprzedaży i zysku operacyjnego kształtują się na niskim poziomie, wyższą rentowność uzyska podmiot niezadłużony, Gdy poziom sprzedaży i zysk operacyjny kształtują się znacznie powyżej progu rentowności (niskie ryzyko operacyjne), uzyskamy wyższą stopę zwrotu z kapitału własnego w przypadku korzystania z kapitału obcego. EDF ZM Zn + O ZM d Aktywa ( 1 t ) Gdzie: ZM skorygowana zyskowność majątku, ROA pełny; Zn zysk netto, O d należne odsetki, t stawka podatku, 1:48:12 5 1:48:12 6 < ZM niekorzystny wpływ zadłużenia na rentowność kapitału własnego. Koszty obsługi długu były wyższe niż korzyści, jakie firma uzyskała dzięki zaangażowaniu kapitału obcego. Kapitał własny pracował częściowo na pokrycie odsetek od kapitału obcego, ZM stopa odsetkowa od kapitału obcego była równa stopie korzyści, jakie osiągnięto dzięki korzystaniu z kapitału obcego. Do dyspozycji przedsiębiorstwa pozostał w całości zysk, który osiągnięto z kapitału własnego. Zadłużenie nie spowodowało zmiany rentowności kapitału, > ZM przedsiębiorstwo odniosło korzyści, angażując kapitał obcy. topa odsetkowa była niższa od stopy korzyści. Część zysku wygospodarowanego dzięki kapitałowi obcemu pozostała w firmie i przyczyniła się do wzrostu. Pozytywny efekt związany ze wzrostem zadłużenia podmiotu wystąpi, gdy stopa kredytowa (koszty) będzie niższa niż rentowność kapitału całkowitego (korzyści) pozytywne oddziaływanie kapitału obcego na wielkość stopy zwrotu z kapitału własnego (wzrost zyskowności). Gdy rentowność aktywów (ROA) będzie niższa od kosztu kapitału dłużnego korygowanego tarczą podatkową (1-t), wystąpi ujemny efekt dźwigni, a większy udział zadłużenia spowoduje zmniejszenie, w porównaniu z sytuacją, gdyby firma nie była zadłużona (ROA) [ ROA k ( t )] ROA + 1 d Efekt dźwigni finansowej D E 1:48:12 7 1:48:12 8

3 Ryzyko operacyjne Odnosi się do zmienności zysków operacyjnych Przyjmując, że podmiot nie korzysta z długu, wahania zysku będą efektem zmian w warunkach gospodarowania, nie uwzględniamy sposobu finansowania Wśród tych czynników wyróżniamy: Wahania popytu im mniejsze, tym mniejsze ryzyko, Wahania sprzedaży stabilność cen oznacza niższe ryzyko, Zdolność dostosowywania cen sprzedaży do cen czynników produkcji, Cykl życia produktu im produkt szybciej się starzeje, tym ryzyko jest wyższe, Udział kosztów stałych w kosztach operacyjnych ogółem, czyli dźwignia operacyjna Wysoka dźwignia występuje, gdy udział kosztów stałych (ceteris paribus) jest duży, wówczas: Niewielki spadek sprzedaży może wpływać w znacznym stopniu na poziom zysku operacyjnego, Wychylania dźwigni są większe, Większe są efekty działania dźwigni, pozytywne czy negatywne, Wyższy próg rentowności. 1:48:12 9 1:48:12 1 Efekt dźwigni operacyjnej (DO>1) Pozytywny wzrost wielkości sprzedaży powoduje większy niż proporcjonalnie przyrost zysku operacyjnego, Negatywny spadek wielkości sprzedaży powoduje większy niż proporcjonalnie spadek zysku operacyjnego, Im wyższy udział kosztów stałych, tym większa dźwignia, czyli wyższe wahania zysku operacyjnego, co oznacza wyższe ryzyko działalności operacyjnej Dźwignia operacyjna DO Gdzie: sprzedaż, zysk z działalności operacyjnej Dla danego poziomu sprzedaży poziom dźwigni ustala się wg wzoru: Q ( c kz ) DO Q c kz K ( ) KZ 1:48: :48:12 12

4 Ryzyko całkowite To suma ryzyka operacyjnego i finansowego, Odnosi się do całkowitego ryzyka ponoszonego przez właścicieli podmiotu, W podmiotach, które ponoszą względnie wysokie koszty stałe i realizujących sprzedaż na poziomie zbliżonym do progu rentowności, skłonność do zadłużania jest mniejsza przy wysokim ryzyku operacyjnym wzrost zadłużenia zwiększa się dodatkowo ryzyko finansowe, co przekłada się na poziom ryzyka całkowitego, Podmioty o niskim poziomie ryzyka operacyjnego mogą korzystać z długu w większym zakresie, większa swoboda w kształtowaniu struktury kapitału. Miarą ryzyka całkowitego jest stopień dźwigni całkowitej (połączonej), Informuje o efektach działania dźwigni operacyjnej i finansowej łącznie Obrazuje wrażliwość rentowności kapitału własnego na zmiany w poziomie sprzedaży przy danym poziomie kosztów stałych i strukturze finansowania DP DP DO DF 1:48: :48:12 14 informuje o tym, o ile % zmieni się w wyniku zmiany sprzedaży o 1% DP można ustalić również na podstawie wzoru: DP Q K DP Kf Q ( c kz ) ( c kz ) K Kf DO DF DP 32,46% 6,65% 4,88 73,5% 2,26 32,46% DP DO DF 4,88 2,26 11,3 73,5% 6,65% 11,3 1:48: :48:12 16

5 2. Analiza rentowności akcji WKAŹNIKI WEWNĘTRZNE Wskaźnik dywidendy na zysk netto przeznaczony akcję na dywidendy DP Dividends per share liczba akcji WKAŹNIKI WEWNĘTRZNE 3. Wskaźnik zyskowności jednej akcji EP - Earnings per share zysk netto liczba wyemitowanych akcji łuży do ogólnej oceny przedsiębiorstwa przez akcjonariuszy, Brany pod uwagę przy podejmowaniu decyzji odnośnie kontynuacji inwestowania w akcje danej spółki, Miara bezpośrednich korzyści osiąganych przez posiadacza akcji danej spółki w postaci dywidendy przypadającej na jedna akcję, Obrazuje skalę potencjalnych korzyści akcjonariuszy, Określa poziom zysku netto przypadającego na jeden udział lub akcję dla posiadacz tych lokat, Porównywanie zyskowności lokat kapitałowych w akcje różnych spółek jest utrudnione, ponieważ ceny akcji są zróżnicowane, co sprawia, że zysk na jedna akcję kształtuje się różnie dla analizowanych spółek. 1:48: :48:12 18 WKAŹNIKI ZEWNĘTRZNE Wskaźnik cena /zysk (C/Z) cena rynkowa 1 akcji (MP) 4. PER - Price earnings ratio zysk netto na 1 akcję (EP) Umożliwia porównywanie danych różnych spółek notowanych na giełdzie, tanowi podstawę do oceny efektywności lokat kapitałowych, Określa, ile kapitału należy przeznaczyć na zakup akcji w przeliczeniu na jednostkę wygenerowanego przez spółkę zysku, Określa liczbę lat, po których nastąpi zwrot kapitału zainwestowanego w akcje (cena nabycia), zakładając że podmiot będzie generował zysk na stałym poziomie. 1:48: :48:12 Ukazuje stopień ryzyka związanego z podjęciem decyzji o nabyciu akcji: Zazwyczaj im wyższe ryzyko, tym niższy poziom wskaźnika, ponieważ inwestorzy chcą zrekompensować wyższą niepewność i ryzyko dzięki wyższej marży rentowności, Wskaźnik może wzrosnąć, gdy dochodzi do ograniczenia ryzyka inwestycyjnego w związku z poprawą kondycji finansowej Z reguły przyjmuje wyższy poziom dla spółek o szybkim tempie rozwoju i rosnącej skali zysku, Przyjmując dany poziom wskaźnika, inwestor może określić, do jakiej granicy cen akcji zdecyduje się na zakup: PER Zn C g La La liczba wyemitowanych akcji Zn zysk netto 2

6 5. WKAŹNIKI ZEWNĘTRZNE dywidenda na 1 akcję Wskaźnik stopy dywidend (DP) DYR (DY) - Divindends yield cena rynkowa1 akcji ratio (MP) Odzwierciedla korzyści osiągane przez akcjonariuszy, dochód dywidendowy, Wskazuje na poziom ryzyka utraty tych korzyści w przyszłości znaczny wzrost wskaźnika, Wskaźnik wydajności akcji (w %) można porównać ze stopami procentowymi innych inwestycji 1:48:12 21