PROGRAM WYCHOWAWCZY I PROFILAKTYCZNY

Transkrypt

1 PROGRAM WYCHOWAWCZY I PROFILAKTYCZNY

2 Odbiorcy programu Uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych im Janusza Korczaka w Kcyni ( klasy I-III, IV-VI Szkoły Podstawowej, klasy I-III Gimnazjum, klasy I-III Gimnazjum um., Klasy Szkoły Zawodowej oraz Klasy Przysposabiające do pracy). Współpraca z rodzicami Rodzice uczniów Zespołu Szkół Specjalnych im. Janusza Korczaka w Kcyni są najważniejszymi partnerami w pracy wychowawczej szkoły: - Powierzają swoje dziecko szkole w celu kształcenia go i wychowania, - Decydują we wszystkich sprawach dotyczących swoich dzieci, kierując się miłością i dobrem dziecka, - Zaspokajają potrzeby materialne i emocjonalne swojego dziecka, - Ponoszą odpowiedzialność za jego zdrowie, rozwój i przygotowanie do dorosłego życia, Formy współdziałania szkoły i rodziców - Spotkania z wychowawcami i innymi nauczycielami uczącymi podczas szkolnych wywiadówek, - Indywidualne kontakty rodziców z wychowawcami i nauczycielami uczącymi podczas wywiadówek lub w czasie konsultacji i dyżurów, - Udział rodziców w uroczystościach klasowych i szkolnych oraz lokalnych. - Działalność rodziców w Szkolnej Radzie Rodziców, - Wspólna praca rodziców, nauczycieli i uczniów oraz pracowników na rzecz szkoły.

3 Wstęp Zadaniem szkoły jest nie tylko przekazanie uczniom pewnego zakresu wiadomości (nauczanie), ale także przedstawianie i wpajanie wybranych wzorców i standardów w celu zapewnienia pełnego rozwoju osobowości i przyswajania umiejętności życia w społeczeństwie (wychowanie). Szkolny program wychowawczy jest uporządkowanym opisem celów i działań odnoszących się do funkcjonowania szkoły w aspekcie wychowania. Został on oparty na misji i wizji szkoły. Program opisuje treści i działania skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców związane z realizacją misji wychowawczej szkoły oraz zadań w zakresie wychowania i opieki. Program profilaktyczny stanowi uzupełnienie programu wychowawczego szkoły. Podczas gdy wychowanie rozumiemy jako proces wspomagania dziecka w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie możliwie pełnej dojrzałości fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej, profilaktyka powinna pomóc dziecku w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczyć i likwidować czynniki niekorzystne dla życia i zdrowia dziecka. Program wychowawczy oraz profilaktyczny przygotowane są w formie spójnego dokumentu, którego elementy mogą być modyfikowane w kolejnych latach pracy szkoły, w zależności od zmieniających się potrzeb.

4 SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY Spis treści: I. Wprowadzenie II. Główne cele szkoły III. Szczegółowe cele szkoły IV. Cele edukacyjne i wychowawcze na poszczególnych etapach kształcenia V. Zadania wychowawcze szkoły o strategia ich realizacji VI. Rodzice w szkolnym programie wychowawczym VII. Uwagi końcowe

5 I. WPROWADZENIE Praca wychowawcza jest nieodłącznym elementem pracy nauczyciela i stanowi jedno z podstawowych zadań szkoły. W naszej pracy program wychowawczy dostosowany jest do potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci, a także środowiska, w którym żyjemy. Działania wychowawcze szkoły są jednolite i spójne. Pierwotne i największe prawa do wychowania swoich dzieci posiadają rodzice, więc kierunek działalności wychowawczej w naszej szkole nie może być sprzeczny z wolą i przekonaniami rodziców, w związku z tym nauczyciele wspierają rodziców w dziele wychowania, tym samym nie ponoszą całkowitej odpowiedzialności za to dzieło. Szkoła w swoich działaniach wspiera rodzinę w jej wychowawczej roli i dąży do wykształcenia u wychowanków następujących wartości: Rodzina, życie rodzinne przygotowanie ucznia do życia w rodzinie i do pełnienia w niej ról życiowych Zdrowie dbanie o zdrowie i psychofizyczny rozwój, w tym kultury fizycznej Zainteresowania rozwijanie zainteresowań kulturalno-artystycznych Sprawiedliwość rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra i zła w sytuacjach codziennych Tolerancja uwrażliwienie na różnice między ludźmi i akceptowanie ich, jakimi są ( postawa życzliwości dla osób niepełnosprawnych) Godność przygotowanie wychowanka do poszanowania siebie i drugiego człowieka Otwarcie na drugiego człowieka potrafi słuchać, rozmawiać i rozumie innych Bezpieczeństwo zachowania bezpieczne w różnych sytuacjach Kultura propagowanie zasad kultury życia w grupie i społeczeństwie Odpowiedzialność - wyrabianie poczucia przydatności indywidualnego i grupowego działania na rzecz społeczności szkolnej i lokalnej (np. samorządność uczniów) Wartości patriotyczne - rozwijanie postawy patriotycznej i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym i publicznym

6 Program wychowawczy zawiera całościowy opis zadań wychowawczych, których realizacji podejmuje się Zespół Szkół Specjalnych w Kcynii im. Janusza Korczaka. Jest on jednocześnie załącznikiem do Statutu Szkoły i funkcjonuje na podstawie: * Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej 1997 r. * Ustawy na podstawie oświaty * Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001r. z późn. zmianami * Konwencji Praw Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 29 listopada 1989 r., ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991 r. * Powszechnej Deklaracji Praw Dziecka * Karty Nauczyciela * Statutu Zespołu Szkół Specjalnych im. Janusza Korczaka Uchwaliła go Rada Pedagogiczna, po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Program wychowawczy to zaplanowana praca nad formowaniem osobowości młodego człowieka, to stymulowanie jego rozwoju emocjonalnego i społecznego, rozumianego jako współpraca i współistnienie w grupie społecznej, w taki sposób, który umożliwia rozwój i realizację własnych potrzeb. Program opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli przy współudziale rodziców.

7 II. GŁÓWNE CELE SZKOŁY: 1) Przygotowanie do życia aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w społeczeństwie. 2) Kształtowanie świadomej i wrażliwej postawy młodego człowieka ukierunkowanej na siebie i potrzeby innych. 3) Rozwijanie zdolności do rozpoznawania wartości moralnych i ich hierarchii, dokonywania wyborów i dążenia do pogłębiania własnego rozwoju. III. SZCZEGÓŁOWE CELE SZKOŁY: Ad. 1) Przygotowanie do życia aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w społeczeństwie. 1. Umożliwienie dziecku łagodnego przejścia przez kolejne etapy rozwojowe w pełnieniu zadań, działań i ról wynikających z podjęcia nauki szkolnej. 2. Wspomaganie w rozwijaniu umiejętności służących zdobywaniu wiedzy i postaw. 3. Stwarzanie warunków umożliwiających poznanie świata w jego jedności i złożoności. 4. Rozwijanie świadomości w pełnieniu zadań i ról społecznych, odpowiedzialności za siebie i innych. 5. Kształtowanie aktywnej postawy kultywowania tradycji naszego regionu i kraju. 6. Wyposażenie w umiejętności przydatne do życia w grupie. Ad. 2) Kształtowanie świadomej i wrażliwej postawy młodego człowieka ukierunkowanej na siebie i potrzeby innych. 1. Angażowanie do twórczego i aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły. 2. Kształcenie umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi.

8 3. Rozwijanie postawy tolerancji i akceptacji wobec osób niepełnosprawnych i odmiennych kulturowo. 4. Wspieranie potencjału tkwiącego w uczniu i zespole klasowym, rozwijanie zainteresowań i zdolności. 5. Rozwijanie postawy ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie. Ad. 3) Rozwijanie zdolności do rozpoznawania wartości moralnych i ich hierarchii, dokonywania wyborów i dążenia do pogłębiania własnego rozwoju. 1. Przekazywanie wartości ogólnoludzkich, sprzyjających kształtowaniu światopoglądu duchowego i kulturowego. 2. Wyposażenie w umiejętności sprzyjające przeciwstawianiu się złu, zagrożeniom i patologii. 3. Kształtowanie umiejętności wykorzystywania w życiu doświadczeń zdobytych w szkole i poza nią.

9 IV. CELE EDUKACYJNE I WYCHOWAWCZE NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH KSZTAŁCENIA I. ETAP EDUKACYJNY (kształcenie zintegrowane klasy I-III SP) Cele edukacyjne: 1. Towarzyszenie dziecku w nabywaniu i rozwijaniu umiejętności wypowiadania się, czytania, pisania, wykonywania działań arytmetycznych, z uwzględnieniem jego predyspozycji i tempa rozwoju. 2. Nabywanie przez ucznia poczucia kompetencji i własnej sprawności w samodzielnym funkcjonowaniu. 3. Stwarzanie sytuacji wspomagających rozwój własnej aktywności dziecka. 4. Rozbudzanie zainteresowań z najbliższym środowiskiem społecznym i przyrodniczym. Cele wychowawcze: 1. Wdrażanie w zasady i reguły bycia w grupie. 2. Budowanie pozytywnych relacji w grupie rówieśniczej (poznawanie siebie, poznawanie innych i wzajemne współistnienie). 3. Uczenie rozpoznawania własnych uczuć w różnych sytuacjach i rozumienia uczuć innych. 4. Kształcenie zaradności i samodzielności w dbaniu o własne zdrowie. II. ETAP EDUKACYJNY (klasy IV VI SP z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim i umiarkowanym) Cele edukacyjne: 1. Towarzyszenie dziecku w nabywaniu i rozwijaniu umiejętności wypowiadania się, czytania, pisania, wykonywania działań arytmetycznych, z uwzględnieniem jego predyspozycji i tempa rozwoju. Przygotowanie ucznia do bardziej dojrzałego i uporządkowanego rozumienia świata.

10 2. Nabywanie przez ucznia poczucia kompetencji i własnej sprawności w samodzielnym funkcjonowaniu. Kształcenie umiejętności swobodnego wypowiadania się i rozumienia podstawowych symboli i znaków umownych. 3. Wdrażanie do formułowania własnych opinii i wypowiedzi ze świadomością celu oraz argumentowania własnego stanowiska. 4. Uczenie dokonywania analizy, syntezy i adekwatnej oceny sytuacji. 5. Przygotowanie do poszukiwania źródeł informacji i korzystania z nich w praktyce. 6. Przygotowanie do pełnienia ról społecznych (w rodzinie, społeczeństwie). Cele wychowawcze: 1. Kształcenie ciekawości poznawczej i motywowania do dalszego uczenia się. 2. Wyrabianie poczucia odpowiedzialności za siebie (świadomość skutków własnego zachowania). 3. Utrwalanie właściwych relacji między najbliższymi, norm współżycia w rodzinie. 4. Utrwalanie zasad życia w grupie rówieśniczej (koleżeńskość, udzielanie pomocy, uprzejmość, uczciwość, poszanowanie godności). 5. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych (radzenie sobie z sytuacjami wymagającymi dokonywania wyborów, dobrej komunikacji i adekwatnej oceny własnych możliwości). 6. Kreowanie postawy prozdrowotnej, promującej zdrowy styl życia. III. ETAP EDUKACYJNY (klasy I III gimnazjum z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim i umiarkowanym) Cele edukacyjne: 1. Rozbudzanie i rozwijanie indywidualnych zainteresowań ucznia. 2. Wprowadzanie ucznia w świat kultury i sztuki. 3. Rozwijanie umiejętności społecznych przez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współżyciu i współdziałaniu w grupie rówieśniczej. 4. Wprowadzanie ucznia w świat nauki poprzez dobór właściwych metod dla wybranego przedmiotu na poziomie umożliwiającym dalsze kształcenie.

11 Cele wychowawcze: 1. Rozwijanie umiejętności podejmowania odpowiedzialności za postępowanie własne i swój udział w pracach grupy. 2. Kształcenie rozumienia motywów zachowań rówieśników i rozwijanie kontroli własnych reakcji emocjonalnych. 3. Wyrabianie postawy właściwego zachowania się w różnych sytuacjach pozaszkolnych i pozadomowych (np. kino, teatr, muzeum, wycieczki itp.). 4. Rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra i zła, trafnego dokonywania wyborów i zachowania adekwatnego do sytuacji. 5. Kształtowanie właściwych postaw społecznych: pomoc na rzecz innych, szacunku do osób niepełnosprawnych, chorych i starszych. IV. ETAP EDUKACYJNY (klasy zawodowe i przysposobienia do pracy) Cele edukacyjne: 1. Rozwijanie umiejętności społecznych, kształtowanie zachowań zgodnych z zasadami akceptowanymi przez ogół społeczeństwa. 2. Wdrażanie do pełnienie określonych ról społecznych. 3. Rozwijanie szacunku do wspólnej własności. Dbanie o mienie szkoły i inne dobra wspólne. 4. Rozbudzanie i rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. 5. Wprowadzanie ucznia w świat danego zawodu umożliwiającego samodzielne podjęcie pracy. Cele wychowawcze: 1. Rozwijanie umiejętności planowania i przewidywania następstw swego postępowania. 2. Wyrabianie umiejętności radzenia sobie ze stresem, rozwijanie kontroli własnych reakcji emocjonalnych. 3. Kształcenie umiejętności akceptowania własnej niepełnosprawności oraz akcentowania swoich mocnych stron. 4. Uświadamianie jak ważne w osiąganiu celów są współpraca i współdziałanie w zespole.

12 V. ZADANIA WYCHOWAWCZE SZKOŁY I STRATEGIA ICH REALIZACJI I. Wspieranie wszechstronnego rozwoju uczniów 1. Stwarzanie sytuacji umożliwiającej rozwój kulturalny uczniów poprzez wyjścia do kina, teatru, muzeum, galerii itp. 2. Wyzwalanie aktywności dziecka (czynności samoobsługowe, przygotowanie oraz kulturalne spożywanie posiłków, umiejętność zachowania się w miejscach publicznych). 3. Prezentacja wytworów i dorobku artystycznego na forum klasy, szkoły, miasta, powiatu i regionu. 4. Organizowanie pogadanek wychowawczych mobilizujących do kulturalnego zachowania się na co dzień. II. Wyrabianie świadomej i twórczej postawy wobec własnej drogi rozwoju 1. Kształtowanie i podnoszenie własnej wartości poprzez: - udział w konkursach na różnych szczeblach, - prezentacja osiągnięć uczniów, - stała szkolna ekspozycja prac i osiągnięć uczniów, - organizowanie wewnątrzszkolnych konkursów 2. Przygotowanie do pełnienia ról społecznych poprzez pogadanki, prelekcje i wycieczki tematyczne. III. Udział uczniów i ich rodzin w imprezach i uroczystościach integracyjnych. 1. Współpraca ze środowiskiem pozaszkolnym. 2. Organizowanie obozów rehabilitacyjnych, zielonych szkół, wycieczek. 3. Podejmowanie działań w kierunku integracji dziecka w jego środowisku rodzinnym. 4. Dążenie do zintegrowania rodziców uczniów szkoły.

13 IV. Kształtowanie postaw patriotyzmu lokalnego, narodowego i otwarcie na wartości kultury Europy. 1. Wdrażanie uczniów do roli odbiorcy kultury poprzez uczestnictwo w seansach filmowych, teatralnych, w lekcjach muzealnych, w wystawach, koncertach itp. 2. Kształtowanie szacunku i poczucia dumy z własnej rodziny, jej korzeni, tradycje rodzinne. 3. Przybliżanie kultury regionu i całego kraju oraz innych kultur poprzez: pogadanki, konkursy, wystawy, wycieczki, gazetki, spotkania z ciekawymi ludźmi itp. 4. Dbanie o czystość języka polskiego. V. Działania zaradcze szkoły zmierzające do przeciwdziałania złu i agresji. 1. Realizowanie wspólnych zasad w postępowaniu wobec uczniów przejawiających problemowe zachowania. 2. Wzbogacanie form i metod pracy z uczniami sprawiającymi problemy wychowawcze. 3. Propagowanie zasad kulturalnego zachowania się. 4. Angażowanie możliwie wszystkich uczniów w życie społeczne klasy i szkoły. 5. Realizowanie programu profilaktycznego. 6. Stała współpraca z kuratorami sądowymi, PPP, Sądem dla Nieletnich, Policją - celem zwiększenia efektywności działań profilaktycznych i resocjalizacyjnych. VI. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym. 1. Aktywne włączanie się w działalność charytatywną organizacji pozaszkolnych oraz w inne akcje organizowane na rzecz różnych środowisk. 2. Organizowanie wycieczek do zakładów pracy. 3. Integracja z innymi szkołami. 4. Organizowanie uroczystości szkolnych dla społeczności lokalnej. 5. Pozyskiwanie sponsorów na rzecz szkoły.

14 VII. Propagowanie idei samorządności. 1. Zapoznawanie uczniów z ich prawami i obowiązkami. 2. Wspieranie pomysłów uczniów i pozyskiwanie sojuszników do ich realizacji. 3. Przeprowadzanie wyborów samorządowych w szkole. 4. Czynny udział uczniów w organizowaniu życia szkoły. 5. Zachęcanie uczniów do działań w kierunku organizowania samopomocy koleżeńskiej. 6. Propagowanie działań uczniów i szkoły poprzez redagowanie gazetki szkolnej, wystawy prac uczniów, konkursy, zawody sportowe, występy artystyczne zarówno w szkole jak i poza szkołą itp. VIII. Promocja zdrowego stylu życia 1. Poznawanie w praktyce zdrowego żywienia, wskazywanie szkodliwego działania niektórych produktów spożywczych na organizm człowieka. 2. Uświadamianie wartości zdrowego życia oraz potrzeby troszczenia się o siebie. 3. Uczenie podstawowych zasad higieny osobistej. 4. Wskazywanie sposobów ustrzeżenia się przed chorobami zakaźnymi. 5. Wdrażanie uczniów do bezpiecznego spędzania czasu wolnego. 6. Uświadamianie zagrożeń i niebezpieczeństw wynikających z sięgania po papierosy, alkohol, narkotyki. Wskazywanie wpływu substancji uzależniających na organizm człowieka, szczególnie w okresie dojrzewania. 7. Przekazywanie wiedzy z zakresu udzielania pierwszej pomocy. 8. Poznawanie sposobów zachowania się w kontakcie ze środkami niebezpiecznymi, toksycznymi. 9. Zapoznawanie z obowiązującymi na terenie szkoły przepisami BHP i p. poż. (zachowanie w czasie zagrożeń).

15 Zadania wychowawcy: 1. Otaczanie indywidualną opieką każdego wychowanka. 2. Integrowanie i dbanie o atmosferę zespołu klasowego. 3. Planowanie i organizowanie wspólnie z uczniami i ich rodzicami różnych form życia zespołowego. 4. Kreowanie sytuacji, w których dziecko aktywnie rozwija wszystkie sfery swojej osobowości. 5. Bieżące rozwiązywanie problemów i zagadnień mających miejsce w klasie. 6. Umożliwianie uczniom uczestniczenia w sytuacjach wymagających samodzielności i odpowiedzialności. 7. Współdziałanie z nauczycielami uczącymi w klasie, uzgadnianie i koordynowanie ich działań wychowawczych wobec ogółu uczniów, wychowanków uzdolnionych, mających niepowodzenia szkolne lub sprawiających trudności wychowawcze. 8. Mediowanie w sytuacjach trudnych pomiędzy uczniami lub uczniami a nauczycielami. 9. Inspirowanie i wspieranie współpracy z rodzicami uczniów. 10. Współdziałanie z pedagogiem szkolnym i innymi osobami kompetentnymi w rozpoznawaniu zainteresowań, uzdolnień, potrzeb i trudności uczniów. 11. Zaszczepianie postaw pozytywnego i zrównoważonego reagowania w sytuacjach trudnych oraz właściwego sposobu wyrażania ocen i sądów aprobujących lub negujących zachowania własne i innych osób. 12. Budowanie obrazu własnej osoby w oparciu o rzetelną samoocenę. 13. Zapoznanie rodziców i uczniów z obowiązującymi w szkole zasadami oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. Zadania nauczyciela: Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspomagając i uzupełniając rodziców, powinni dążyć do tego, aby uczniowie: 1. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). 2. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie. 3. Uczyli się wykorzystania w praktyce zdobytej wiedzy oraz tworzenia potrzebnych doświadczeń i nawyków.

16 4. Uczyli się rozwiązywania problemów w sposób twórczy. 5. Rozwijali zdolności analitycznego i syntetycznego myślenia oraz dostrzegania równego rodzaju związków i zależności przyczynowo skutkowych. 6. Motywowali uczniów do nauki i pracy nad sobą. 7. Uczyli się umiejętności uczenia się jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata. 8. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie. 9. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów; umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów. Zadania Pedagoga Szkolnego 1. Umiejętne diagnozowanie problemów wychowawczych szkoły. 2. Koordynowanie i monitorowanie przebiegu realizacji programu profilaktycznego i wychowawczego szkoły. 3. Wspieranie wychowawców i pozostałych pracowników szkoły w realizacji zadań profilaktycznych i wychowawczych wynikających z planu wychowawczego szkoły; motywowanie kadry do doskonalenia swoich umiejętności w zakresie pracy z uczniem. 4. Udział w wewnątrzszkolnym doskonaleniu rady pedagogicznej. 5. Prowadzenie przedsięwzięć o charakterze szkoleniowym dla różnych grup odbiorców. 6. Organizowanie różnych form terapii zajęciowej uczniom z objawami niedostosowania społecznego. 7. Udzielanie uczniom pomocy w eliminowaniu napięć psychicznych nawarstwiających się na tle niepowodzeń szkolnych. 8. Pomaganie uczniom w rozwiązywaniu trudności powstających na tle konfliktów rodzinnych. 9. Udzielanie porad i pomocy uczniom posiadającym trudności w kontaktach rówieśniczych i środowiskowych. 10. Przeciwdziałanie skrajnym formom niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży. 11. Praca indywidualna i grupowa z uczniami i rodzicami. 12. Ewaluacja realizacji planu wychowawczego szkoły.

17 Zadania wychowawcze szkoły prowadzone są przy współpracy z instytucjami, w szczególności: - z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Nakle nad Notecią, - samorządem lokalnym, - Policją, - Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nakle nad Notecią, - Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, - i innymi, zgodnie z aktualnym zapotrzebowaniem. W miarę istniejących potrzeb i zainteresowań uczniów organizowane są zajęcia pozalekcyjne.

18 VI. RODZICE W SZKOLNYM PROGRAMIE WYCHOWAWCZYM Zasady współpracy wychowawczej z rodzicami. Rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach kształcenia i wychowania dzieci. Współpraca z rodzicami w zakresie działalności wychowawczej szkoły opiera się na: 1. Zapoznaniu rodziców z Programem Wychowawczym Szkoły, zatwierdzaniu w porozumieniu z Radą Pedagogiczną jego treści i wyrażaniu swoich opinii o nim. 2. Określaniu i współdecydowaniu o celach edukacyjnych szkoły (ankiety ewaluacyjne, spotkania rodziców z nauczycielami, spotkania Rady Rodziców z Dyrektorem Szkoły). 3. Współdziałaniu z nauczycielami i wychowawcami w realizacji zadań wychowawczych. 4. Pomocy rodzicom w ich działaniach wychowawczych wobec dzieci poprzez pedagogizację, profilaktykę. 5. Stworzeniu warunków do szczerych, życzliwych i rzeczowych kontaktów nauczycieli z rodzicami. 6. Umożliwianiu i ułatwianiu kontaktów rodziców z instytucjami i specjalistami świadczącymi kwalifikowaną pomoc w rozpoznawaniu potrzeb i trudności oraz zainteresowań i szczególnych uzdolnień uczniów. 7. Podejmowaniu działań na rzecz pozyskiwania funduszy niezbędnych dla wspierania działalności szkoły, a także ustalaniu zasad użytkowania tych funduszy. 8. Organizowaniu działalności mającej na celu kształtowanie kultury pedagogicznej w rodzinie, szkole i środowisku lokalnym.

19 Szkoła ściśle współpracuje z rodzicami: - angażują się w różne formy współpracy indywidualnej wynikające z bieżących potrzeb, - biorą udział w dokonywaniu ewaluacji pracy profilaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej szkoły poprzez wyrażanie opinii o szkole. Szkoła oczekuje aby rodzice współpracowali przy organizacji imprez szkolnych i klasowych, inspirowali uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły, wspierali wychowawcę, nauczycieli i dyrekcję szkoły w ich działaniach wychowawczych, dbali o odpowiedni strój i wygląd dziecka.

20 VII. UWAGI KOŃCOWE Edukacja szkolna polega na harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Zadania te tworzą wzajemnie uzupełniające się i równorzędne wymiary pracy każdego nauczyciela. Wszystkie poczynania dydaktyczne i wychowawcze powinny uwzględnić potrzeby naszych uczniów i opinie rodziców. Realizację szkolnego programu wychowawczego wspomagają: Szkolny Program Profilaktyczny Klasowe programy wychowawcze.

21 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY I. WSTĘP Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Specjalnych im. Janusza Korczaka w Kcyni uzupełnia program wychowawczy. Celem jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wzmacnianie czynników ochronnych przy jednoczesnej redukcji czynników ryzyka. Formy i sposoby działań zakresu profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. Program ten kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potrzebującego pomocy psychologicznopedagogicznej oraz materialnej. Program odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku. Zakładamy, że dzięki naszemu zaangażowaniu każdy z uczniów poradzi sobie w trudnej sytuacji i osiągnie sukces na zgodnie ze swoimi możliwościami. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dorastającego pokolenia. Okres adolescencji to pomost pomiędzy dzieciństwem a dorosłością, to czas intensywnych zmian biologicznych i psychicznych, emocjonalnych młodych ludzi. Jest to również okres podejmowania wielu ryzykownych zachowań pierwszy kontakt z substancjami psychoaktywnymi, pierwsze doświadczenia seksualne. Odpowiedzialność za wychowanie swoich dzieci ponoszą rodzice. To oni pełnią podstawowe funkcje zapobiegawcze. Jednak szkoła jako instytucja musi wspierać działania rodziców i podejmować działania mające na celu promowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie zagrożeniom, a także rozwijanie umiejętności radzenia sobie przez młodzież z wymogami współczesnego świata. Opracowanie programu poprzedziły: analiza dokumentów szkoły, obserwacje oraz ewaluacja ZSS realizowanych w latach poprzednich. Pozwoliły one zdiagnozować następujące problemy: - narastającą agresję wśród uczniów, a zwłaszcza agresję słowną, - konieczność promowania zdrowego i bezpiecznego stylu życia, - przeciwdziałanie uzależnieniom, - ucieczki ze szkoły, wagary, - konflikty rówieśnicze.

22 Obiektem działań profilaktycznych jest całe środowisko szkolne: uczniowie, nauczyciele, rodzice i pracownicy szkoły. Zakładamy realizację celów poprzez wykorzystanie strategii: - informacyjnych, - edukacyjnych, - działań alternatywnych, - wczesnej interwencji. Szkolny program profilaktyczny uwzględnia współpracę ze środowiskiem: - z Organem Prowadzącym, - z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Nakle nad Notecią, - z NZOZ Nasza Przychodnia, - z Policją, - z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nakle nad Notecią, - i innymi, zgodnie z aktualnym zapotrzebowaniem.

23 II. PODSTAWOWE CELE PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO SZKOŁY 1. Budowanie (zarówno w szkole jak i w rodzinie) klimatu zaspokajającego potrzeby miłości, bezpieczeństwa i akceptacji. 2. Budowanie pozytywnego stosunku do siebie i innych oraz postawy otwartości. 3. Budowanie prawidłowych relacji między uczniami a rodzicami i nauczycielami.. 4. Rozwijanie u uczniów postawy szacunku i zaufania w stosunku do nauczycieli i personelu technicznego, jako osób mogących udzielić wsparcia w problemach wydarzających się na terenie szkoły. 5. Wzmacnianie uczniów z rodzin dysfunkcyjnych przez udzielanie im wsparcia i uczenie umiejętności, których trudno jest się nauczyć w rodzinie. 6. Promowanie postawy zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży. 7. Kształtowanie prawidłowych postaw dotyczących picia alkoholu, palenia papierosów i innych środków odurzających. 8. Przybliżenie uczniom informacji na temat środków uzależniających i zagrożeń z nimi związanych. 9. Ukazanie potrzeby kontaktu z zaufanymi dorosłymi w sytuacjach zagrożenia własnego lub zagrożenia innych dzieci uzależnieniem. 10. Pomoc rodzinie w prawidłowym pełnieniu funkcji wychowawczej.

24 III. REALIZATORZY PROGRAMU I ICH ZADANIA Dyrekcja szkoły: - tworzy warunki dla wdrażania i upowszechniania kultury i świadomości prawnej wśród uczniów, nauczycieli, rodziców i pracowników szkoły, - podejmuje kroki związane z kontrolą i usuwaniem przyczyn wywołujących niepowodzenia szkolne i zaburzenia w zachowaniu uczniów. Inspiruje organizacje różnych form wyrównywania i kompensacji tych niepowodzeń, - zabezpiecza warunki bazowe i organizacyjne dla prowadzenia pracy szkoły w zakresie profilaktyki, - współpracuje z instytucjami i organizacjami pozaszkolnymi, które w swej działalności podejmują problemy związane z ochroną młodzieży przed demoralizacją, - czuwa nad prawidłową realizacją zadań szkoły w zakresie profilaktyki. Nauczyciele szkoły: - zwracanie- podczas dyżurów szczególnej uwagi na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: toalety, sala gimnastyczna, itp., - informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły, - obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów, spożywania alkoholu czy niszczenia mienia, - wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji, -dawanie przykładów odpowiedzialności, sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Pedagog szkoły: - prowadzi diagnozę problemu, - współpracuje z instytucjami i organizacjami zajmującymi się ochroną dzieci i młodzieży przed demoralizacją, - inicjuje podejmowanie na zebraniach rady pedagogicznej i spotkaniach z rodzicami, tematyki psychologicznej, pedagogicznej i prawnej związanej z problemami rozwojowymi dzieci i młodzieży,

25 - czuwa nad rozwijaniem różnych form przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii wśród uczniów, - uczestnicząc w pracach zespołu wychowawczego sporządza analizy stanu zagrożenia uczniów społecznym niedostosowaniem i przedstawia je na posiedzeniach rady pedagogicznej. Wychowawca klasy: - koordynuje klasowy program profilaktyczny, - organizuje celowe spotkania z rodzicami, - pozyskuje materiały i środki dydaktyczne do edukacji prozdrowotnej, - prowadzi upowszechnianie projektu w środowisku szkoły wraz z pozytywnym jego przekazaniem, - prowadzi bieżące rozpoznawanie uczniów z niepowodzeniami szkolnymi, zagrożonych demoralizacją i o zaburzonych postawach w zachowaniu. Samorząd szkolny i organizacje szkolne: - uzupełniają i wzbogacają formy pracy profilaktycznej na zajęciach pozalekcyjnych. Pielęgniarka: - dostarcza materiały i środki dydaktyczne do edukacji prozdrowotnej, - włącza tematykę uzależnień do edukacji uczniów i nauczycieli, - organizuje pomoc szkole w realizacji tematyki zdrowotnej związanej z potrzebami rozwoju fizycznego i psychicznego uczniów. Świetlica szkolna: - wspiera wychowawców klas w ich działaniach kontynuując pracę profilaktyczną na zajęciach. Biblioteka szkolna: - wzbogaca i aktualizuje księgozbiór biblioteczny, - rozpowszechnia literaturę tematyczną wśród nauczycieli, rodziców i młodzieży.

26 Pracownicy administracji i obsługi: - dbają o bezpieczne warunki uczniów w szkole i w jej otoczeniu, - ściśle współpracują z dyrekcją szkoły i nauczycielami w realizacji zadań wychowawczych i profilaktycznych.

27 IV. WSPÓŁPARTNERZY PROGRAMU - Rodzice, - Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Grupa Feniks, - Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Rodzinie w Kcyni, - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Nakle nad Notecią, - Urząd Gminy Kcyni, - Starostwo Powiatowe w Nakle nad Notecią, - Policja, - Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nakle nad Notecią, - Ośrodki Pomocy Społecznej, - Sąd Rodzinny - wydz. ds. nieletnich, - Państwowy Fundusz Rehabilitacyjny Osób Niepełnosprawnych, - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Toruniu, - i inne, zgodnie z aktualnym zapotrzebowaniem.

28 V. ZADANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH ETAPÓW KSZTAŁCENIA ZADANIA DLA I. ETAPU EDUKACYJNEGO (kształcenie zintegrowane klasy I-III SP) - oparcie działań profilaktycznych na metodach aktywizujących, dostosowanych do możliwości dzieci (piosenki, gry zespołowe i dydaktyczne, zajęcia plastyczne, bajka, fabuła, drama dzieci zawsze w roli pozytywnej), - promowanie zdrowia, prawidłowego żywienia i zdrowych nawyków, - kształtowanie umiejętności panowanie nad własnym zachowaniem i emocjami (agresja), - poznawanie zasad obowiązujących w domu i w szkole, wyjaśnienie zachowań agresyjnych, agresji werbalnej i niewerbalnej, - popularyzowanie wiedzy o szkodliwości środków odurzających, - wskazywanie możliwości szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiednich osób, - przypominanie o konieczności informowania dorosłych o wszystkim, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci, - akceptowanie i rozumienie faktu, że każdy człowiek jest osobą niepowtarzalną i wartościową. ZADANIA DLA II. ETAPU EDUKACYJNEGO (klasy IV VI z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim i umiarkowanym) - kształcenie umiejętności świadomego dokonywania wyboru, - uczenie uczniów dbania o własną godność, szanowania siebie samego, a także szanowania pracy swojej i innych ludzi, - przekazywanie informacji o skutkach zażywania środków psychoaktywnych, - wyjaśnianie znaczenia słowa agresja oraz jej konsekwencje, - ukazywanie problemów związanych z presją rówieśniczą i sposobów przeciwstawiania się jej, - kształtowanie nawyków zdrowego, aktywnego trybu życia i wypoczynku, - uświadomienie zagrożeń płynących z korzystania ze świata wirtualnego.

29 ZADANIA DLA III. ETAPU EDUKACYJNEGO (klasy I III gimnazjum z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim i umiarkowanym) - wskazywanie sposobów radzenia sobie z przeżywanymi lękami i trudnościami osobistymi, - zapoznanie uczniów z jego prawami wynikającymi z faktu bycia człowiekiem, uczniem (nietykalność osobista, prawo do poszanowania jego godności), - poznawanie specyfiki oddziaływania substancji psychoaktywnych na fizjologię i psychikę człowieka, - wskazywanie na związek między zachowaniami agresywnymi, a innymi problemami wynikającymi z tych zachowań, - wyjaśnianie konsekwencji opuszczania zajęć lekcyjnych oraz terenu szkoły w czasie zajęć wagary, samowolne opuszczanie terenu szkoły, - wdrażanie uczniów do odpowiedzialności za własne czyny, - poznawanie prawa i konsekwencji jego łamania, - poznawanie prawidłowych norm w dziedzinie zachowań społecznych, - rozwijanie pozytywnych aspektów własnego dojrzewania i rozwoju, - uświadomienie konieczności dbania o własne ciało, zdrowie, sprawność fizyczną i umysłową oraz kontrolowania stanu zdrowia, - diagnozowanie środowiska pod kątem zagrożenia cyberprzemocą. ZADANIA DLA IV. ETAPU EDUKACYJNEGO (szkoły zawodowej i przysposabiającej do pracy) - wzmacnianie poczucia integracji z grupą oraz porozumiewania się z innymi ludźmi, - kształtowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnej samooceny, - wyjaśnienia prawnych konsekwencji agresji werbalnej i niewerbalnej, - dostarczanie uczniom wiedzy na temat skutecznej i nieskutecznej komunikacji międzyludzkiej, - ukazywanie młodzieży konieczności stosowania samokontroli własnych zachowań, - wdrażanie do zdrowego trybu życia, - kształtowanie postaw asertywnych wobec uzależnień,

30 - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, - przekazanie informacji o konsekwencjach samowolnego opuszczania terenu szkoły w czasie nauki ucieczki ze szkoły, wagary, - kształtowanie u uczniów umiejętności segregowania i krytycznego odbioru informacji oraz wytworów kultury masowej. SPODZIEWANE EFEKTY: W wyniku realizacji powyższego programu uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych im. Janusza Korczaka w Kcyni, będą mieli możliwość refleksji nad swoim dotychczasowym życiem i postawami wobec otaczającego ich świata. Zostaną wyposażeni w wiedzę i umiejętności, które pomogą im uporządkować własny świat wartości i przygotować się do pełnienia różnych ról społecznych w dorosłym życiu. Rodzice uczniów bardziej zaangażują się w proces wychowania i działania profilaktyczne wobec własnych dzieci oraz uświadomią sobie fakt, że sposób w jaki będzie funkcjonowało ich potomstwo w społeczeństwie w przyszłości zależy przede wszystkim od ich postaw, sposobu przekazywania wzorców osobowych i wartości. Nauczyciele podwyższą swoje kompetencje w dziedzinie wychowania i profilaktyki.

31 VI. EWALUACJA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO I PROFILAKTYCZNEGO Ewaluacja dokonywana jest pod koniec każdego roku szkolnego. W procesie ewaluacji Szkolnego Programu Wychowawczego i Profilaktycznego udział biorą uczniowie, rodzice, nauczyciele. Ewaluację przeprowadza zespół wychowawczo-profilaktyczny wraz z pedagogiem szkolnym. W uzyskiwaniu informacji na temat realizowania Programu Wychowawczego i Profilaktycznego służą następujące metody i narzędzia badawcze: ankieta ( badania ankietowe wśród uczniów i rodziców), obserwacja, wywiad, rozmowa, analiza dokumentów, sprawozdania. VII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE Szkolny Program Profilaktyki zostanie: 1. Skonsultowany z uczniami. 2. Skonsultowany z rodzicami na zebraniach. 3. Zaopiniowany i zatwierdzony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej. 4. Zaopiniowany przez Radę Rodziców. Program profilaktyczny i wychowawczy został zaopiniowany i zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną dnia 15 września 2014 roku.