SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 8 Gimnazjum Nr 12 w Sosnowcu. rok szkolny 2016/2017

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 8 Gimnazjum Nr 12 w Sosnowcu rok szkolny 2016/2017

2 Podstawa prawna 1)Konstytucja RP, 2)Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 z późniejszymi zmianami(dz.u.z 2015r.poz.2156 oraz z2016r.poz.35 i 64) 3)Rozporządzeniu MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z dnia 7 maja 2013., poz. 532), 4)Rozporządzenia MEN z dnia r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 5)Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.), 6)Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26 poz. 226), 7)Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz.U. z 2011 r. Nr 231 poz ze zm.), 8)Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz.U. z 2012 r. poz ze zm.), 9)Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz.U. z 2012 r. poz. 124), 10)Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.). Cele programu profilaktyki - zapobieganie wszelkim zagrożeniom niesprzyjającym prawidłowemu rozwojowi psychicznemu, fizycznemu i społecznemu ucznia - reagowanie na pojawiające się zagrożenia - kształtowanie umiejętności dokonywania właściwych wyborów oraz rozwiązywania problemów - wspieranie ucznia w rozwiązywaniu problemów, w tym w walce z wszelkimi uzależnieniami, - rozwijanie zdolności do samokontroli, samoobserwacji i pielęgnacji zdrowia oraz wspierania innych ludzi w tych zachowaniach - kształtowanie umiejętności różnorodnego rozwiązywania własnych problemów oraz problemów grupowych - wyrabianie postaw odpowiedzialności za swoje postępowanie i umiejętności przewidywania skutków tych zachowań, - współpraca z rodzicami przy realizacji programu profilaktyki.

3 Zachowania ryzykowne Zachowania ryzykowne to działania zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji psychologicznych, społecznych i zdrowotnych. Wyróżniamy następujące zachowania ryzykowne: - patologie rodzinne, brak zainteresowania dziećmi ze strony rodziców - wagary, ucieczki z domu - trudności szkolne - palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie leków i innych środków psychoaktywnych ( dopalaczy..) - nadmierne korzystanie z Internetu, gier komputerowych, telefonu, portali społecznościowych - zachowania agresywne, przemoc - wczesna inicjacja seksualna Profilaktyka kierowana jest do trzech grup zachowań ryzykownych: - profilaktyka uniwersalna- kierowana do grup niskiego ryzyka- czyli do szerokiej populacji, które nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych. - profilaktyka selektywna podwyższonego ryzyka, należą do tej grupy osoby, które mają już za sobą pierwsze próby zachowań ryzykownych. - profilaktyka wskazująca- wysokiego ryzyka, należą osoby o utrwalonych zachowaniach ryzykownych.

4 Zadania profilaktyki szkolnej - dostarczanie informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru, - pomoc w opanowaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych, - rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną, - reagowanie w sytuacjach pierwszych prób podejmowania zachowań poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy, - pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu z rodzicami - motywowanie do podjęcia leczenia, terapii, - ścisła współpraca z rodzicami przy realizowaniu programu profilaktyki. Czynniki chroniące: - optymalne poczucie własnej wartości i samooceny - pozytywne i konstruktywne relacje w rodzinie - dobre relacje w grupie rówieśniczej - posiadanie i rozwijanie zainteresowań i pasji - konstruktywne spędzanie wolnego czasu - poczucie bezpieczeństwa w szkole i w domu - efektywna współpraca szkoły z rodzicami - odpowiednie kompetencje wychowawcze - poczucie sukcesu szkolnego Wykorzystanie czynników chroniących w profilaktyce szkolnej

5 Program powstał w oparciu o: - rozmowy indywidualne, wywiady prowadzone z rodzicami przez dyrekcję, nauczycieli, wychowawców i pedagoga szkolnego, - obserwacje zachowań uczniów na przerwach, lekcjach, podczas zajęć świetlicowych oraz pozalekcyjnych, a także na wycieczkach i imprezach pozaszkolnych prowadzona na bieżąco przez wychowawców i nauczycieli, - analizę dokumentacji dotyczącej diagnozowania, monitorowania oraz podejmowania interwencji wychowawczej: dokumentacji pedagoga szkolnego, psychologa, dzienniki lekcyjne, klasowe zeszyty uwag. -ewaluację programu

6 I. Obszar działania Promocja zdrowia ZADANIA I SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI UWAGI Zadanie: 1. Dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat różnych aspektów zdrowia. Utworzenie biblioteczki wiedzy o zdrowiu w czytelni szkolnej (literatura, broszury, referaty, czasopisma, filmy i inne materiały multimedialne Projekcja filmów wideo o tematyce zdrowotnej (właściwe odżywianie, profilaktyka chorób, pierwsza pomoc, nałogi itd.) Organizowanie wśród uczniów konkursów wiedzy i konkursów plastycznych o tej tematyce Udział uczniów w spektaklach profilaktycznych zaproponowanych przez odpowiednie instytucje, Stowarzyszenia, grupy aktorskie itp. Bibliotekarz szkolny, Nauczyciel biologii, Opiekun SK PCK, Dyrektor szkoły Nauczyciele różnych przedmiotów Opiekun SK PCK, Nauczyciel plastyki Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog Samodzielne wykonywanie przez uczniów pomocy dydaktycznych związanych ze zdrowiem Nauczyciele wykorzystywanych na zajęciach lekcyjnych Uświadamianie rodziców na zebraniach, spotkaniach, w ramach Szkoły dla Rodziców o ważności Nauczyciele, Pedagog, Psycholog dbania o zdrowie fizyczne (odpowiednią higienę, zdrowe odżywianie, aktywność fizyczną itp.) oraz zdrowie psychiczne (poczucie wartości, samoocenę, konstruktywne więzi itp.) Zadanie: 2. Motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą. Zajęcia lekcyjne oraz rozmowy indywidualne poświęcone tematyce dbania o higienę osobistą Informowanie rodziców o stanie higieny uczniów oraz wdrażanie ich do dbania o higienę osobistą swoich dzieci (w czasie zebrań i indywidualnych rozmów) Nawiązanie współpracy z przedstawicielami firm kosmetycznych celem pozyskania materiałów reklamowych przeznaczonych dla młodzieży broszur, próbek kosmetyków, podpasek, wkładek, filmów itp. Wychowawcy, Pielęgniarka, Nauczyciele Wychowania do życia w rodzinie i biologii Dyrektor szkoły, Wychowawcy, Pedagog, Psycholog Dyrektor szkoły, Nauczyciele Wychowania do życia w rodzinie Zadanie: 3. Zapobieganie chorobom zakaźnym. Organizowanie pogadanek z pielęgniarką szkolną lub innymi specjalistami w celu informowania uczniów o istocie i konsekwencjach chorób zakaźnych Przygotowanie przez uczniów referatów i plansz poświęconych tematyce chorób Pielęgniarka, Specjaliści, Wychowawcy Nauczyciel biologii, opiekun PCK,

7 zakaźnych, Projekcja filmów wideo o tej tematyce Analiza artykułów poświęconych chorobom brudnych rąk i chorobom przenoszonym drogą płciową Przygotowanie przez uczniów gazetek ściennych w klasach poświęconych profilaktyce chorób zakaźnych Zapewnienie uczniom możliwości korzystania z posiłków w stołówce Zadanie: 4. Promowanie wśród uczniów racjonalnego odżywiania. Wychowawcy Pielęgniarka, Wychowawcy, Nauczyciele Wychowania do życia w rodzinie, biologii Nauczyciel biologii, Wychowawcy, Pielęgniarka szkolna Dyrektor szkoły Pozyskanie środków na dofinansowanie obiadów dla dzieci z rodzin najuboższych Liczenie kalorii, analiza piramidy pokarmowej oraz układanie jadłospisu podczas lekcji biologii/lekcji wychowawczych Zorganizowanie spotkania z dietetykiem Zorganizowanie pokazu żywieniowego podczas lekcji techniki oraz festynu szkolnego surówki i sałatki w roli głównej na naszym stole Zorganizowanie konkursów dotyczących właściwego odżywiania Dyrektor szkoły, Wychowawcy, Pedagog Nauczyciel biologii, Wychowawcy Dyrektor szkoły Nauczyciel zajęć technicznych, Wychowawcy, Organizatorzy festynu Nauczyciel biologii, techniki, plastyki Zadanie: 5.Działania mające na celu dbałość o właściwy rozwój fizyczny, kondycję i poprawę postawy ucznia. Organizowanie szkolnych imprez sportowych(dzień Sportu, Dzień Dziecka) i zapewnienie uczniom aktywnego udziału w różnego typu zawodach na różnych szczeblach Zorganizowanie wycieczek pieszych, autokarowych, rajdów, wyjazdów śródrocznych, lekcji w terenie Podnoszenie świadomości uczniów na temat znaczenia aktywnego trybu życia (przede wszystkim ćwiczeń fizycznych) oraz wypoczynku na świeżym powietrzu ( w czasie zajęć wychowawczych, na lekcjach w-f) Nauczyciele wychowania fizycznego Wychowawcy, Nauczyciele przedmiotów Pielęgniarka, Nauczyciele wychowania fizycznego Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, sportowych oraz dyskotek Nauczyciele wychowania fizycznego, Wychowawcy, Opiekunowie SU Zadanie 6. Profilaktyka zdrowia psychicznego Zajęcia i warsztaty (indywidualne, grupowe) uświadamiające uczniom wpływ samooceny i poczucia wartości na ich stan psychiczny. Budowanie pozytywnego poczucia własnej wartości. Wychowawcy, Psycholog, Pedagog

8 Zajęcia i prelekcje ukazujące symptomy, przyczyny i konsekwencje złego samopoczucia psychicznego (obniżonego nastroju, lęków, przewlekłego stresu) oraz form pomocy. Depresja co to takiego? Jak się przed nią chronić i gdzie szukać pomocy? (zajęcia podnoszące świadomość ważności wczesnego identyfikowania i przeciwdziałania zaburzeniom depresyjnym) Wychowawcy, Psycholog, Pedagog Wychowawcy, Pedagog, Psycholog Szkoła dla rodziców, zebrania z rodzicami Szkoła dla rodziców, zebrania z rodzicami II. Obszar działania - Profilaktyka uzależnień ZADANIA I SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI UWAGI Zadanie 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień występujących we współczesnym świecie Organizacja zajęć dot. specyfiki różnych substancji uzależniających (narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, leków) Realizacja programu Smak życia-czyli debata o dopalaczach Pedagog, Psycholog, Wychowawcy Psycholog, Pedagog Zadanie: 2. Zapoznanie uczniów ze skutkami wszelkich uzależnień od substancji psychoaktywnych i omówienie sposobów ich zapobiegania Zajęcia prowadzone w ramach godzin wychowawczych dot. konsekwencji uzależnień Organizacja zajęć dla uczniów i rodziców odnośnie skutków zażywania substancji psychoaktywnych prowadzonych przez różnych specjalistów (KMP, Organizacje zajmujące się profilaktyką uzależnień, Ośrodki profilaktyki uzależnień) Przygotowanie przez uczniów referatów i plakatów dotyczących zapobieganiu Uzależnieniom Wychowawcy, Pedagog, Psycholog Dyrektor, specjaliści Nauczyciel biologii, plastyki, Pedagog, Psycholog, Wychowawcy Zadanie 3. Uświadomienie problemu uzależnienia od Internetu (w szczególności portali społeczościowych) Zajęcia prowadzone podczas godzin wychowawczych dot. konsekwencji nadużywania Internetu i jego wpływu na uczniów i ich relacji rówieśnicze (gry komputerowe, portale społecznościowecyberprzemoc) Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Nauczyciel informatyki

9 Zadanie: 4.Nabywanie podstawowych umiejętności społecznych, rozwijanie u uczniów asertywności Prowadzenie treningów umiejętności społecznych (postawy asertywnej, asertywnej komunikacji, konstruktywnego nawiązywania relacji i rozwiązywania konfliktów oraz odpowiedniej autoprezentacji) na godzinach wychowawczych i ramach Golden 5 Zajęcia i warsztaty uświadamiające uczniom konieczności kształtowania w sobie postaw asertywnych, prezentowanie postaw asertywnych poprzez ćwiczenia, scenki sytuacji Realizacja programu Bliżej Profilaktyka palenia tytoniu- i e-papierosów-udział w programie profilaktycznym "Znajdź właściwe rozwiązanie" Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Doradca zawodowy Wychowawca, pracownicy SWPS Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Nauczyciele Zadanie 5. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i frustracją Zajęcia warsztatowe dotyczące: mechanizmu działania stresu na organizm ludzki, faz obrony Psycholog organizmu przed stresem Zajęcia warsztatowe pokazujące różne techniki relaksacji oraz inne metody radzenia sobie z Psycholog napięciem Zadanie: 6. Zapoznanie rodziców z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi uzależnień grożących ich dzieciom. Popularyzacja wiedzy dotyczącej uzależnień zagrażających ich dzieciom (sygnały ostrzegawcze, powody sięgania po substancje uzależniające, konsekwencje uzależnień, regulacje prawne, punkty, gdzie można szukać pomocy) - spotkania z rodzicami w czasie zebrań z wychowawcą Prowadzenie treningów umiejętności wychowawczych, których celem jest ulepszenie kontaktu i relacji pomiędzy dzieckiem, a rodzicam Wychowawcy, Pedagog, Psycholog Psycholog, Pedagog Zadanie: 7. Zapoznanie nauczycieli z pierwszymi sygnałami wpływu narkotyków na młodego człowieka. Zwrócenie uwagi na pierwsze sygnały ostrzegawcze (zmiany w zachowaniu i Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog wyglądzie zewnętrznym) Organizowanie prelekcji na temat zapobiegania uzależnieniom Omówienie aspektów prawnych związanych z uzależnieniami Zadanie: 8. Otoczenie opieką uczniów, u których występują zachowania ryzykowne. Monitorowanie realizacji obowiązku szkolnego Pogadanki nt problemu wagarów-bilans korzyści i strat Indywidualne rozmowy z uczniami Współpraca z rodzicami uczniów mających problemy. Kierowanie do innych placówek służących fachową pomocą w uzależnieniach Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog, Zespół Wychowawczy Szkoła dla Rodziców, prelekcje podczas zebrań Szkoła dla Rodziców, prelekcje podczas zebrań

10 III. Obszar działania: Przeciwdziałanie i eliminowanie agresji oraz objęcie opieką uczniów potrzebujących ZADANIA I SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI UWAGI -Zdiagnozowanie sytuacji uczniów poprzez ankiety diagnostyczne -Wizyty w domach dysfunkcyjnych celem rozpoznania sytuacji i podjęcia właściwych działań -Współpraca szkoły z ośrodkiem pomocy społecznej w celu objęcia pomocą materialną uczniów z rodzin najuboższych -Konsultacje z rodzicami mającymi trudności wychowawcze z dziećmi - Zajęcie dot. istoty zachowań agresywnych, przyczyn i ich konsekwencji. Spotkania z przedstawicielami Policji, Strażą Miejską w celu podniesienia świadomości konsekwencji destruktywnych zachowań -Zajęcia obejmujące konstruktywne rozwiązywanie konfliktów przy pomocy negocjacji -Zajęcia kształtujące umiejętność radzenia sobie ze złością i frustracją (możliwości konstruktywnego rozładowania złości) -Zajęcia warsztatowe dot. sposobów radzenia sobie ze stresem i lękiem (poznanie niektórych technik relaksacyjnych) -Zajęcia dot. przyczyn powstawania złości/wrogości i sposobów jej wyrażania (ze szczególnym uwzględnieniem złości kierowanej na siebie) i konsekwencjach różnych sposobów wyrażania złości Zajęcia / rozmowy dot. form autoagresji (w tym samookaleczeń, prób samobójczych) oraz alternatywnych form radzenia sobie z sytuacjami trudnymi (w przypadku uczniów z Wychowawcy, Pedagog,Psycholog Wychowawcy Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog, Dyrektor szkoły, Pedagog Wychowawcy, Pedagog, Psycholog Dyrektor szkoły, Pedagog Wychowawcy,, Wychowawcy świetlicy, Psycholog, Pedagog, Nauczyciele, pracownicy szkoły Psycholog, Pedagog Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psycholog.-Pedagog. Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psych-Pedag. Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psych-Pedag -Współpraca z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej -Współpraca szkoły z ośrodkiem pomocy społecznej w celu objęcia pomocą materialną uczniów z rodzin najuboższych Współpraca z Dzielnicowym, Wydziałem ds. Nieletnich

11 grupy ryzyka) Zajęcia poświęcone rodzajom przemocy rówieśniczej (fizycznej i psychicznej), ze szczególnym uwzględnieniem cyberprzemocy oraz konsekwencji stosowania przemocy w Internecie Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psych-Pedag REALIZATORZY: Dyrektor Szkoły Nauczyciele poszczególnych przedmiotów Wychowawcy klas I III Pedagog Psycholog Bibliotekarz Pielęgniarka szkolna. Specjaliści ( m.in. z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej),Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej) TERMINY REALIZACJI: Cykl trzyletni gimnazjum. Zgodnie z planem pracy nauczycieli dostosowanym do potrzeb zespołu klasowego METODY OCENY SKUTECZNOŚCI PROGRAMU W KLASACH : Wyniki konkursów Sprawozdania wychowawców z realizacji programu profilaktyki kierowane do pedagoga Ewaluacja (ankiety, obserwacja, wywiad) autorzy: mgr Adriana Jakóbczyk, mgr Magdalena Sobczyk, mgr Małgorzata Kaczmarska