Uogólnienie transformacji Galileusza

Transkrypt

1 Uogólnienie rnsformji lileusz Krol Szosek Romn Szosek Poliehnik Rzeszowsk Kedr Termodynmiki i Mehniki Płynów Rzeszów Polsk kszosek@prz.edu.pl Poliehnik Rzeszowsk Kedr Meod Ilośiowyh Rzeszów Polsk rszosek@prz.edu.pl Sreszzenie: W rykule wyprowdzon zosł uogólnion rnsformj lileusz. Uzyskn rnsformj jes podswą wyprowdzeni nowej eorii fizyznej kórą nzwliśmy Szzególną Teorią Eeru. Uogólnioną rnsformję lileusz możn wyrzić od prędkośi względnyh 6-7 lub od prmeru 7-8. N poswie wniosków wynikjąyh z eksperymenu Mihelson - Morley orz Kennedy ego-thorndike wyznzony zosł prmer. Dzięki emu rnsformj przyjmuje szzególną posć 80-8 kór jes zgodn z eksperymenmi w kóryh mierzono prędkość świł. N podswie orzymnej rnsformji wyznzone zosły wzory n sumownie prędkośi orz prędkość względną. Cły rykuł zwier ylko oryginlne bdni prowdzone przez jego uorów. Słow kluzowe: kinemyk ił uniwerslny ukłd odniesieni rnsformj zsu i położeni prędkość świł w jedną sronę sumownie prędkośi prędkość względn PACS: 0.90.p 0.0.p. Wprowdzenie W rykule zprezenowno wyjśnienie wyników eksperymenów Mihelson -Morley [] orz Kennedy ego-thorndike [] przy złożeniu że isnieje uniwerslny ukłd odniesieni eer w kórym prędkość świł m słą wrość. W poruszjąyh się w eerze inerjlnyh ukłdh odniesieni prędkość świł może być inn. W rykule wyprowdzone zosły rnsformje pomiędzy ukłdmi inerjlnymi meodą nliyzną. Wyprowdzon rnsformj jes uogólnieniem rnsformji lileusz i sprowdz się do niej w szzególnym przypdku. W en sposób wykzne zosło że nieprwdą jes że z eksperymenów Mihelson -Morley orz Kennedy ego-thorndike wynik że nie isnieje uniwerslny ukłd odniesieni orz że prędkość świł w próżni jes sł. Rozumownie przedswione w rykule opier się n sposrzeżeniu że nigdy nie zmierzono dokłdnie prędkośi świł w jedną sronę. We wszyskih dokłdnyh eksperymenh lbororyjnyh mierzono jedynie podobnie jk w eksperymenie Mihelson -Morley średnią prędkość świł przebywjąego drogę po rjekorii zmknięej i wr do punku wyjśi. Dlego złożenie o słej prędkośi świł w próżni prędkośi hwilowej przyjęe w Szzególnej

2 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn Teorii Względnośi nie m śisłego uzsdnieni eksperymenlnego. Wyprowdzenie przedswione w ym rykule opre jes n złożeniu wynikjąym z yh eksperymenów zyli że dl kżdego obserwor sł jes średni prędkość świł przebywjąego drogę m i z powroem.. Przyjęe złożeni W przedswionej nlizie przyjmujemy nsępująe złożeni: I. Isnieje ukłd odniesieni względem kórego prędkość świł w próżni m ą smą wrość w kżdym kierunku. Ten uniwerslny ukłd odniesieni nzywmy eerem. II. Średni prędkość świł n drodze m i z powroem jes dl kżdego obserwor niezleżn od kierunku propgji świł. Wynik o z eksperymenu Mihelson -Morley. III. Średni prędkość świł n drodze m i z powroem nie zleży od prędkośi obserwor względem uniwerslnego ukłdu odniesieni. Wynik o z eksperymenu Kennedy ego- Thorndike. IV. W kierunku prosopdłym do kierunku prędkośi ił poruszjąego się względem eeru nie nsępuje jego skróenie ni wydłużenie. V. Trnsformj «ukłd inerjlny - ukłd inerjlny» jes liniow. VI. Pomiędzy ukłdmi inerjlnymi isnieje symeri o nsępująej posi gdy ukłdy inerjlne U orz U poruszją się względem uniwerslnego ukłdu odniesieni wzdłuż swoih osi orz kóre są do siebie równoległe d d d 0 d 0 d d d d Złożenie VI oznz że w rnsformji współrzędnej położeni współzynnik przy jes ki sm w rnsformji pierwonej i rnsformji odwronej 5. Przedswione w ym rykule wyprowdzenie rnsformji różni się od wyprowdzeni meodą geomeryzną rnsformji Lorenz n kórej opier się STW. W STW w wyprowdzeniu rnsformji Lorenz zkłd się że rnsformj odwron m ką smą posć jk rnsformj pierwon. Tkie złożenie wynik z przekonni że wszyskie ukłdy inerjlne są równowżne. W przedswionym w ym rykule wyprowdzeniu nie zkłdmy jką posć m ł rnsformj odwron. Zkłdmy jednie jką posć m jeden współzynnik rnsformji odwronej złożenie VI. Przyjęe w ym rykule złożeni n em prędkośi świł kże są słbsze od yh przyjęyh w STW. W STW zkłd się że prędkość świł jes bsolunie sł pomimo ego że nie dowiódł ego żden eksperymen. W ym rykule przyjęe zosło złożenie wynikjąe z eksperymenów zyli że sł jes średni prędkość świł n drodze do zwieridł orz z powroem złożenie II orz III. W przedswionyh rozwżnih prędkość świł jes z złożeni sł jedynie w jednym wyróżnionym ukłdzie odniesieni - eerze złożenie I. Złożeni IV orz V są idenyzne jk e n kóryh opier się STW. W prh [6] orz [9] zosł wyprowdzon idenyzn rnsformj jk 8-8 le w inny sposób meodą geomeryzną.. Wyprowdzenie rnsformji pomiędzy ukłdmi inerjlnymi Celem niniejszego punku jes wyznzenie rnsformji położeni i zsu pomiędzy inerjlnymi ukłdmi U orz U rysunek. Ukłdy poruszją się względem siebie równolegle do

3 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn osi. Ukłd U porusz się względem ukłdu U z prędkośią. Ukłd U porusz się względem ukłdu U z prędkośią Rys.. Dw ukłdy inerjlne U orz U poruszją się względem siebie z prędkośimi względnymi orz. Uogólnienie rnsformji lileusz poleg n dopuszzeniu możliwośi że moduły wrośi prędkośi orz mogą być różne. W hwili gdy poząki ukłdów pokrywły się zegry w ukłdh zosły wyzerowne i zsynhronizowne. N ym epie nie rozsrzygmy w jki sposób zosły zsynhronizowne zegry w ukłdzie U. Wżne jes ylko o że zegry ukłdu U zosły zsynhronizowne do zegrów ukłdu U meodą zewnęrzną [] zyli w ki sposób że jeżeli zegr ukłdu U wskzuje zs 0 wedy znjdująy się obok niego zegr ukłdu U kże jes zerowny zyli 0. Tki sposób synhronizji zegrów pozwl n zsynhronizownie zegrów we wszyskih ukłdh inerjlnyh jeżeli ylko isnieje możliwość zsynhronizowni zegrów w jkimś pierwszym ukłdzie inerjlnym. Problem synhronizji zegrów w ym pierwszym ukłdzie zosnie rozwiązny w rozdzile 5. Przyjęie złożeni V gwrnuje że I zsd Dynmiki Newon obowiązuje w kżdym inerjlnym ukłdzie odniesieni zyli jeśli jkieś iło porusz się ruhem jednosjnym w jednym inerjlnym ukłdzie odniesieni o jego ruh obserwowny z innego inerjlnego ukłdu odniesieni kże będzie jednosjny. Czyli rnsformj zsu i współrzędnyh położeni pomiędzy ukłdmi inerjlnymi U orz U m posć e b g Współzynnik > 0 gdyż w żdnym z ukłdów zs nie może upływć wsez. Zpiszemy erz rnsformję odwroną. Jeśli w ukłdzie U zs biegnie szybiej o w U wolniej. Sąd w rnsformji odwronej współzynnik rzeb zsąpić przez. Podobnie jeśli w jednym ukłdzie nsępuje skróenie długośi o w drugim nsępuje jej wydłużenie. Sd w rnsformji odwronej współzynnik g rzeb zsąpić przez g. Ten sposób usleni wrośi dwóh współzynników w rnsformji odwronej n orz d nzywmy nurlnym sposobem uslenie współzynników w rnsformji odwronej. Dl współzynnik b' nie m żdnyh złożeń dlego w rnsformji odwronej przyjęo dowolny współzynnik b". Trnsformj odwron m posć b e g Jeśli prędkość ukłdu U względem U jes dodni o prędkość ukłdu U względem U jes ujemn. Sąd współzynniki e' orz e" są przeiwnyh znków. Złożenie VI doyzy wrośi yh współzynników. Różnizki wysępująe w ym złożeniu możn oblizyć z orz. Mją one posć U U

4 zyli Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn d d e d gd e g 4 d d e d d e 5 g d g d d d d d d d d d Ze względu n złożenie VI orzymujemy że d 0 e 6 d d 0 e 7 d e e e 8 Podswiją z rnsformji odwronej do rnsformji orzymmy e b b e b g e b b e b g g e eg b e g Poniewż wzory 9 powinny być prwdziwe dl wszyskih wię muszą być spełnione równni 9 b e 0 b b g e eg b e Poniewż z złożeni ukłdy poruszją się względem siebie dlego e 0. N ej podswie z 0 wynik że b'0. Anlogiznie z wynik że b"0. Z wynik Szukne rnsformje możn zpisć w posi e g 4 e Wyznzymy różnizki z yh rnsformji d d d ed d d d d ed d

5 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn N podswie yh różnizek możn wyznzyć prędkośi względne ukłdów U orz U. Jeżeli rozwżymy dowolny punk o słym położeniu w ukłdzie U wedy z pierwszej rnsformji 6 orzymujemy prędkość ukłdu U względem ukłdu U d d ed d d e d e 0 7 d d d Jeżeli rozwżymy dowolny punk o słym położeniu w ukłdzie U wedy z drugiej rnsformji 6 orzymujemy prędkość ukłdu U względem ukłdu U d d d ed d d 0 e e 8 d d d Dzielimy sronmi równnie 8 przez równnie 7 i orzymmy 9 Z zleżnośi 9 orz n podswie 7 orz 8 możn wyznzyć nieznne współzynniki e 0 e Poniewż prędkośi orz mją różne znki dlego możn wykzć że zleżnośi orz są równowżne poniżej w oznzeniu ± znk wysępuje wedy gdy <0 nomis znk wysępuje wedy gdy >0 e ± ± ± ± ± Jeżeli pomnożymy sronmi orz orzymmy sąd idenyznie jk z orzymmy e e 4 e 5 e Współzynnik e może mieć różny znk. Z wynik że współzynnik e>0 gdy prędkość >0 nomis e<0 gdy prędkość <0. N podswie 0 orz rnsformje 5 możn wyrzić od prędkośi względnyh i zpisć w posi 5

6 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn 6 Uzyskliśmy rnsformje łkowiie symeryzne. Wysrzy w rnsformji 6 zmienić indeksy n orz n by orzymć rnsformję 7. Jes k pomimo ego że pozornie w wyprowdzeniu rnsformji wzory orz wprowdzon zosł niesymeri. Do orzymni rnsformji 6-7 wysrzyło złożenie V orz VI kże nurlny sposób usleni wrośi współzynników w rnsformji odwronej. Trnsformj 6-7 jes uogólnioną rnsformją lileusz wyrżoną od prędkośi względnyh. Jeżeli dl względnyh prędkośi ukłdów U orz U zhodzi wówzs rnsformje e sprowdzją się do rnsformji lileusz. Z rnsformji zsu 6-7 wynik że jeżeli w jkimś ukłdzie inerjlnym zegr wskzuje zs 0 o w kżdym ukłdzie inerjlnym zegr znjdująy się obok ego zegr kże wskzuje zs 0. Czyli zegry w ukłdh inerjlnyh są synhronizowne meodą zewnęrzną zproponowną w rykule []. Wynik z ego że meod synhronizji zegrów jes konsekwenją złożeń n podswie kóryh zosł wyprowdzon rnsformj 6-7 złożeni V orz VI orz nurlnego sposobu uslni wrośi współzynników w rnsformji odwronej. Synhronizj zegrów meodą zewnęrzną poleg n uswieniu wskzń wszyskih zegrów n podswie wskzń zegrów jednego wyróżnionego ukłdu inerjlnego nieh o będzie ukłd U. Zegry w ukłdzie U są zerowne w hwili gdy poząki ukłdów U orz U pokrywją się. Jeżeli zegr ukłdu U wskzuje zs 0 wedy znjdująy się obok niego zegr ukłdu U kże jes zerowny zyli 0. Tki sposób synhronizji zegrów pozwl n zsynhronizownie zegrów we wszyskih ukłdh inerjlnyh jeżeli ylko isnieje możliwość zsynhronizowni zegrów w jkimś pierwszym ukłdzie inerjlnym. N ym epie nie rozsrzygmy w jki sposób zosły zsynhronizowne zegry w ukłdzie U. Problem synhronizji zegrów w ym pierwszym ukłdzie zosnie rozwiązny w rozdzile Wprowdzenie uniwerslnego ukłdu odniesieni Do rnsformji 6 orz 7 wprowdzimy uniwerslny ukłd odniesieni eer. Przez zosły oznzone prędkośi ukłdu U orz U względem uniwerslnego ukłdu odniesieni prędkośi bezwzględne. Skoro isnieje uniwerslny ukłd odniesieni o kżdy ruh w przesrzeni może być opisny przy pomoy prędkośi bezwzględnyh w sosunku do ego ukłdu. Dlego eż prędkośi względne orz zleżą jednoznznie od prędkośi bezwzględnyh. Przyjmujemy że funkj F wiąże ze sobą względne prędkośi ukłdów orz ih prędkośi bezwzględne w nsępująy sposób F F

7 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn 7 Z równń 8 po pomnożeniu ih sronmi wynik że funkj F m włsność F F 9 Rozwiąznimi rywilnymi ego równni funkyjnego są F 0 orz F Pierwsze z yh rozwiązń dje rnsformję lileusz. Drugie prowdzi do sprzeznośi. Rozwiązniem nierywilnym ego równni funkyjnego jes funkj F o posi F F Zkłdmy że dl nszyh porzeb wysrzją jes funkj F o zmiennyh rozdzielonyh wówzs możn ją zpisć z pomoą ilorzu pewnyh funkji M orz N M N N M N M F Z równni wynik że MN. Możn erz zpisć 0 0 M M M M M M F 4 Funkj jes n ym epie nieznn. Widomo że jes bezwymirow. Bez ury ogólnośi możn przyjąć że jes funkją dodnią orz w zerze przyjmuje wrość jeden gdyż M M 5 N podswie 8 orz 4 orzymmy 6 N ej podswie rnsformję 6-7 możn zpisć w posi wyrżonej od prmeru 7

8 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn T posć rnsformji wymgł przyjęie jednego dodkowego złożeni w sosunku do złożeń n kóryh opierją się rnsformje 6 orz 7. Jes o złożenie o isnieniu uniwerslnego ukłdu odniesieni. * * * Jeżeli wedy dl obserwor związnego z eerem pomiędzy ukłdmi U orz U isnieje pełn symeri. Jeżeli przesrzeń m być izoropow zyli wszyskie kierunki w eerze mją być równowżne o musi zhodzić. N podswie 7 orz 8 orzymmy N ej podswie orzymmy kolejną po 5 uniwerslną włsność funkji 4 5. Wyznzenie funkji n podswie eksperymenu Mihelson -Morley W podrozdzile wyznzono funkję zkłdją że spełnione są wyniki eksperymenów Mihelson -Morley i Kennedy ego-thorndike. Z eksperymenów wynik że mierzon średni prędkość świł śr n drodze m i z powroem jes sł w kżdym ineryjnym ukłdzie odniesieni U' orz jes k sm w kżdym kierunku złożenie II orz III. Zkłdmy że w ukłdzie U o jes eerze prędkość świł jes sł w kżdym kierunku złożenie I. Z złożeni II orz III wynik że średni prędkość świł śr w inerjlnym ukłdzie odniesieni jes k sm jk prędkość świł w eerze. Wysrzy zuwżyć że sygnł świelny m w ukłdzie U' ką smą prędkość średnią śr kże wedy gdy ukłd U' nie porusz się względem ukłdu U 0. Poniewż wedy prędkość śr jes dokłdnie ym smym o prędkość dlego dl kżdej prędkośi zhodzi śr. Drogi przepływu świł zosły przedswione n rysunku. Ukłd U spozyw w eerze nomis ukłd U' porusz się względem eeru ze słą prędkośią. Osie orz ' leżą n jednej prosej. Odległość D' kór jes prosopdł do prędkośi jes k sm z punku widzeni obydwu ukłdów odniesieni złożenie IV. Dlego n rysunku wysępuje sm długość D' w zęśi orz zęśi b. W ukłdzie U' mierzon prędkość średni jes sł w kżdym kierunku o możn zpisć Podobne zleżnośi możn zpisć dl ukłdu U eer D D D śr 4 8

9 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn D L L 4 y' D' U' śr ' śr ' D' ' y D' U - eer b S S D Rys.. Drogi przepływu świł w dwóh ukłdh poruszjąyh się względem siebie: ukłd inerjlny U' przepływ równoległy do osi ' orz y' b przepływ świł widziny z ukłdu U eer. Jeśli dl rnsformji 7 przyjmie się nsępująe nowe oznzeni: U U' orz U U eer wedy zgodnie z Wówzs rnsformj zsu 7 uzysk posć N podswie równni 4 orz równni 4 orzymmy zleżność D' L L D D Po skróeniu przez i zsosowniu wyznzonej rnsformji zsu 45 orzymmy 46 D D

10 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn zyli D D D D D 50 D 5 N podswie 4 orzymmy 5 D 5 Oseznie funkj dl kórej rnsformj spełni wrunki eksperymenu Mihelson -Morley przyjmuje posć 54 Trnsformje 7 orz 8 z funkją 54 wymgły dodkowo złożeń I II III orz IV. Dzięki wprowdzeniu do eorii uniwerslnego ukłdu odniesieni w kórym jednokierunkow prędkość świł jes sł możliwe jes rozsrzygnięie problemu synhronizji zegrów o kórym był mow wześniej. W uniwerslnym ukłdzie odniesieni możn zsynhronizowć zegry przy pomoy świł meodą wewnęrzną. Będzie o ukłd do kórego będą synhronizowne zegry we wszyskih ukłdh inerjlnyh meodą zewnęrzną. 6. Sumownie prędkośi orz prędkość względn Rozwżmy syuję przedswioną n rysunku. Wszyskie rozwżne prędkośi są do siebie równoległe U U U Rys.. Ukłdy inerjlne U U U poruszjąe się względem eeru z prędkośimi. N podswie 7 i 8 rnsformje z ukłdu U do ukłdu U orz z ukłdu U do ukłdu U będą miły posć 0

11 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn 55 Skłdją e rnsformje przez wswienie z drugiej do pierwszej uzyskmy rnsformję z ukłdu U do ukłdu U 56 Po skróenih orzymmy 57 Trnsformję z ukłdu U do ukłdu U możn uzyskć kże bezpośrednio z 8 58 Złożenie rnsformji przedswione w 57 musi mieć ką smą posć jk rnsformj 58. Sąd orzymmy 59 Po skróeniu równnie przyjmuje posć 60 Anlogizne równnie możn zpisć pomiędzy innymi ukłdmi zmieniją indeksy w 60. Dl rzeh ukłdów isnieje sześć kih równń. Np. po zminie indeksów orz orzymmy 6 Jeśli przyjmiemy że ukłd U jes eerem uniwerslnym ukłdem odniesieni wedy prędkość 0. N ej podswie mmy orz 0. Z równń 60 orz 6 uzyskmy równni 6

12 Po przekszłeniu orzymmy zleżnośi Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn Po uwzględnieniu 54 wzory 6 n sumowne prędkośi równoległyh przyjmują posć Nomis po uwzględnieniu 54 wzory 6 n prędkośi względne przyjmują posć * * * W nlogizny sposób możn złożyć rnsformje pomiędzy ukłdmi wyrżone przy pomoy prędkośi względnyh 6 i 7. Trnsformje z ukłdu U do ukłdu U orz z ukłdu U do ukłdu U mją posć Skłdją e rnsformje przez wswienie z drugiej do pierwszej uzyskmy rnsformję z ukłdu U do ukłdu U N ej podswie orzymmy Trnsformję z ukłdu U do ukłdu U możn zpisć kże bezpośrednio z

13 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn Złożenie rnsformji przedswione w 68 musi mieć ką smą posć jk rnsformj 69. Sąd orzymmy Z zleżnośi 70 orz 7 po podniesieniu ih sronmi do kwdru orzymuje się idenyzne równnie Z zleżnośi 7 po przekszłeniu orzymmy 7 74 Z równni 7 widomo że zynnik przy jes równy sąd zyli Wykorzysują 7 orzymmy wzór n sumownie prędkośi względnyh 0 77 Biorą z podswę 6 orz 54 orzymmy Terz wzór 77 n sumownie prędkośi względnyh m posć

14 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn Trnsformj wyrżon od prędkość bezwzględnyh N podswie 54 orz 65 rnsformję 7-8 możn wyrzić od prędkość bezwzględnyh orz. Tri się wedy ogólną posć 6-7 orz 7-8 le orzymujemy spejlną jej posć kór jes zgodn z eksperymenmi w kóryh mierzono prędkość świł Trnsformj pomiędzy eerem orz ukłdem inerjlnym Przyjmujemy oznzeni: U U' orz U U eer. Wedy zhodzą zleżnośi 44. Przyjmiemy kże oznzeni: ' orz '. Przy kih oznzenih n podswie 80 orz 8 orzymujemy rnsformje z ukłdu inerjlnego U' do eeru U orz z eeru U do ukłdu inerjlnego U' w posi 8 8 Trnsformj jes idenyzn jk rnsformj wyprowdzon w prh [6] [7] [8] orz [9] w kóryh wyprowdzono ją inną meodą n podswie geomeryznej nlizy eksperymenu Mihelson -Morley i Kennedy ego-thorndike. W monogrfii [6] n podswie ej rnsformji wyprowdzon zosł now eori kinemyki i dynmiki ił nzwn Szzególną Teorią Eeru. Trnsformj 8-8 był już wyprowdzon inną meodą w rykułh [] orz [0]. W pry [] uor orzymł ą rnsformję z rnsformji Lorenz dzięki synhronizji zegrów w inerjlnyh ukłdh meodą zewnęrzną. Trnsformj uzyskn w pry [] jes inzej zpisną rnsformją Lorenz po zminie sposobu mierzeni zsu w inerjlnym ukłdzie odniesieni dlego uorzy przypisli jej włsnośi rnsformji Lorenz. Trnsformj wyprowdzon w ym rykule m inne fizyzne znzenie niż rnsformj Lorenz poniewż według przedswionej uj eorii możliwe jes wyznzenie prędkośi względem uniwerslnego

15 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn ukłdu odniesieni przy pomoy loklnego pomiru. Czyli uniwerslny ukłd odniesieni jes relny i nie jes dowolnie wybrnym ukłdem inerjlnym. 9. Prędkość świł w jednym kierunku W prh [6] orz [9] n podswie rnsformji 8-8 zosły wyznzone wzory n prędkość świł w jedną sronę jką mirzy obserwor z inerjlnego ukłdu odniesieni. Dl świł poruszjąego się w próżni m on posć α 84 osα Dl świł poruszjąego się w nieruhomym względem obserwor ośrodku merilnym m posć s s α 85 osα W yh dwóh zleżnośih ką α' jes mierzonym przez obserwor kąem pomiędzy wekorem jego prędkośi względem eeru orz wekorem prędkośi świł. Prędkość s jes prędkośią świł w ośrodku merilnym nieruhomym względem eeru widziną przez nieruhomego względem eeru obserwor. Pomimo ego że prędkość świł wyrżon wzorem 85 zleży od ką α' orz prędkośi o średni prędkość świł n drodze do zwieridł i z powroem zwsze jes sł. Wysrzy sprwdzić że dl prędkośi świł wyrżonej wzorem 85 średni prędkość n drodze L do zwieridł orz z powroem wynosi s L L sr 86 α L L s s πα s s osα os π α s s sr s s osα osα Z zleżnośi 87 wynik że s jes kże prędkośią średnią świł n drodze do zwieridł orz z powroem w ośrodku merilnym nieruhomym względem obserwor. 0. Podsumownie Wyznzone rnsformje 80-8 orz 8-8 są zgodne z doświdzeniem Mihelson -Morley orz Kennedy ego-thorndike. Z powyższyh rnsformji wynik iż pomir prędkośi świł w próżni przy pomoy sosownyh doyhzs meod zwsze będzie dwł średnią wrość równą. Tk się dzieje pomimo ego że dl ruhomego obserwor prędkość świł m różną wrość w różnyh kierunkh. Średni prędkość świł jes zwsze sł i niezleżn od prędkośi inerjlnego ukłdu odniesieni. Z powodu ej włsnośi prędkośi świł eksperymeny Mihelson -Morley orz Kennedy ego-thorndike nie mogły wykryć eeru. Z przeprowdzonej nlizy wynik że jes możliwe wyjśnienie wyników eksperymenu Mihelson -Morley n bzie eeru. Nieprwdziwe jes wierdzenie że eksperymen Mihelson - Morley dowiódł że prędkość świł jes bezwzględnie sł. Nieprwdziwe jes kże s s s s

16 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn wierdzenie że eksperymen Mihelson -Morley dowiódł że nie m eeru w kórym rozhodzi się świło i porusz ze słą prędkośią. Dopuszzenie że prędkość świł może zleżeć od kierunku jego emisji nie wyróżni żdnego kierunku w przesrzeni. Chodzi bowiem o prędkość świł jką mierzy ruhomy obserwor. To prędkość z jką obserwor porusz się względem uniwerslnego ukłdu odniesieni eeru wyróżni w przesrzeni hrkerysyzny kierunek le ylko dl ego obserwor. Dl obserwor nieruhomego względem uniwerslnego ukłdu odniesieni prędkość świł zwsze jes sł i nie zleży od kierunku jego emisji. Jeżeli obserwor porusz się względem uniwerslnego ukłdu odniesieni wedy dl niego przesrzeń nie jes symeryzn. W jego przypdku będzie podobnie jk dl obserwor płynąego po wodzie i mierząego prędkość fli n wodzie. Pomimo ego że fl rozhodzi się po wodzie ze słą prędkośią w kżdym kierunku dl płynąego obserwor prędkość fli będzie różn w różnyh kierunkh. Obenie uwż się że STW jes jedyną eorią wyjśnijąą eksperymeny Mihelson - Morley orz Kennedy ego-thorndike. W ym rykule wykzne zosło że możliwe są inne eorie zgodnie z ymi eksperymenmi. W prh [6] orz [9] w opriu o wyznzoną uj rnsformję zosł wyprowdzon now eori fizyzn kinemyki i dynmiki ił nzwn przez uorów Szzególną Teorią Eeru. W pry [9] wykzne zosło że isnieje nieskońzenie wiele eorii z eerem kóre prwidłowo łumzą eksperymeny Mihelson -Morley orz Kennedy ego-thorndike. Możliw jes nwe eori z eerem w kórej zs jes bsoluny. W pry [6] pokzne zosło że w rmh kżdej kiej kinemyki możn wyprowdzić nieskońzenie wiele dynmik. Aby wyprowdzić dynmikę koniezne jes przyjęie dodkowego złożeni kóre pozwl wprowdzić do eorii pojęi msy energii kineyznej orz pędu. Przewidywni Szzególnej Teorii Eeru orz Szzególnej Teorii Względnośi są brdzo podobne. Isnieją jednk różnie kóre być może pozwolą n eksperymenlną flsyfikję yh eorii w przyszłośi. W STW wszyskie ukłdy inerjlne są równowżne zyli nie isnieje uniwerslny ukłd odniesieni. Z ego powodu według STW nie jes możliwe zmierzenie prędkośi bezwzględnej przy pomoy loklnego pomiru. Nomis w STE obserwor może przy pomoy loklnego pomiru zyli gdy jes łkowiie odizolowny od oozeni wyznzyć kierunek swojego ruhu względem eeru. To jes njwżniejsz różni pomiędzy Szzególną Teorią Eeru orz Szzególną Teorią Względnośi. N podswie przedswionej kinemyki możn w nurlny sposób wyłumzyć nizoropię mikroflowego promieniowni ł kór jes szzegółowo omówion w rykule [5]. Pozwl o wyznzyć prędkość z jką Ukłd Słonezny porusz się względem uniwerslnego ukłdu odniesieni zyli 69 kms. Zosło o pokzne w prh [8] orz [9]. Eksperymeny Mihelson -Morley orz Kennedy'ego-Thorndike' były wykonywne wielokronie przez różne zespoły. Wykonne zosły kże zmodyfikowne i ulepszone wersje ego eksperymenu jk eksperymen z kryszłmi szfiru z 05 roku [4]. Kżdy z yh eksperymenów powierdził jedynie o że sł jes średni prędkość świł. Dlego złożeni n kóryh opier się przedswione wyprowdzenie są uzsdnione eksperymenlnie.. Bibliogrfi [] Kennedy Roy J. Thorndike Edwrd M Eperimenl Esblishmen of he Reliiy of Time Physil Reiew [] Mnsouri Rez Sel Romn U. A Tes Theory of Speil Reliiy: I. Simulneiy nd Clok Synhronizion enerl Reliiy nd riion Vol. 8 No [] Mihelson Alber A. Morley Edwrd W. On he relie moion of he erh nd he luminiferous eher Am. J. Si

17 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn [4] Ngel Moriz Prker Sephen R. Kolhuk Egeny V. Snwi Pul L. Hrne John. Ino Eugene N. Peers Ahim Tobr Mihel E. Dire erresril es of Lorenz symmery in elerodynmis o 0-8 Nure Communiions 6 Arile number: [5] Smoo eorge F. Anizoropie kosmiznego mikroflowego promieniowni ł: ih odkryie i wykorzysnie w języku polskim. Posępy Fizyki Tom 59 Zeszy Smoo eorge F. Nobel Leure: Cosmi mirowe bkground rdiion nisoropies: Their disoery nd uilizion w języku ngielskim. Reiews of Modern Physis Volume Смут Джордж Ф. Анизотропия реликтового излучения: открытие и научное значение w języku rosyjskim Успехи Физических Наук Том [6] Szosek Krol Szosek Romn Szzególn Teori Eeru w języku polskim Wydwniwo Ameli Rzeszów 05 ISBN Szosek Krol Szosek Romn Speil Theory of Eher w języku ngielskim Publishing house AMELIA Rzeszow 05 ISBN [7] Szosek Krol Szosek Romn The eomeri Deriion of he Trnsformion of Time nd Posiion Coordines in STE IOSR Journl of Applied Physis IOSR-JAP Volume 8 Issue 4 Version III ISSN [8] Szosek Krol Szosek Romn Выделенная в космологии система отсчета и возможная модификация преобразований Лоренца w języku rosyjskim: Wyróżniony w kosmologii ukłd odniesieni i możliw modyfikj rnsformji Lorenz Ученые Записки Физического Факультета МГУ Noki Nukowe Uniwersyeu Moskiewskiego Pńswowego Wydziłu Fizyki ISSN [9] Szosek Krol Szosek Romn Wyprowdzenie ogólnej posi kinemyki z uniwerslnym ukłdem odniesieni w języku polskim ixr 07 Szosek Krol Szosek Romn The Deriion of he enerl Form of Kinemis wih he Uniersl Referene Sysem w języku ngielskim ixr 07 [0] Tngherlini Frnk R. The Veloiy of Ligh in Uniformly Moing Frme The Abrhm Zelmno Journl Vol. 009 ISSN reprin: A Disserion Snford Uniersiy

18 Uogólnienie rnsformji lileusz Szosek Krol & Szosek Romn enerlizion of lilen Trnsformion Krol Szosek Romn Szosek Rzeszów Uniersiy of Tehnology Dep of Thermodynmis nd Fluid Mehnis Rzeszów Polnd Rzeszów Uniersiy of Tehnology Deprmen of Quniie Mehods Rzeszów Polnd Absr: In he rile is deried generlized rnsformion of lileo. The obined rnsformion is he bsis for he deriion of new physil heory whih we he lled he Speil Theory of Eher. The generlized of lilen rnsformion n be epressed by he relie eloiies 6-7 or by he prmeer 7-8. Bsed on he onlusions of he Mihelson-Morley nd Kennedy-Thorndike eperimens he prmeer ws deermined. This llows he rnsformion o ke on speil form 80-8 whih is onsisen wih eperimens in whih he speed of ligh is mesured. On he bsis of he resuling rnsformion formul for dding speed nd formul for relie eloiy were lso deermined. The enire rile onins only originl reserh ondued by is uhors. Keywords: kinemis of bodies uniersl frme of referene rnsformion of ime nd posiion one-wy speed of ligh dding speed relie speed 8