ANALITYCZNA I HOLISTYCZNA METODA OCENY ZADANIA ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZI 1$35=<.à$'=,((*=$0INU MATURALNEGO Z HISTORII I WIE'=<2632à(&=(67:,(

Transkrypt

1 KRZYSZTOF JUREK 3UDFRZQLD(J]DPLQyZ0DWXUDOQ\FK2.(àyG( ANALITYCZNA I HOLISTYCZNA METODA OCENY ZADANIA ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZI 1$35=<.à$'=,((*=$0INU MATURALNEGO Z HISTORII I WIE'=<2632à(&=(67:,( :VWS :HZVSyáF]HVQ\FKSRJOGDFKQDRFHQLDQLHZVSyáZ\VWSXMGZDSRGHMFLD GR RFHQ\ RVLJQLü XF]QLD DQDOLW\F]QD L KROLVW\F]QD 2GZRáXM VL RQH GR Rd- PLHQQHJRVSRVREXVSUDZG]DQLDXPLHMWQRFLXF]QLDLLQWHUSUHWRZDQLDRWU]\Pa- Q\FKZ\QLNyZ3RGHMFLHDQDOLW\F]QHRSLHUDVLQDPLHU]HQLXZ\RGUEQLRQ\FK szczhjyárz\fkxplhmwqrflxf]qldlzqlrvnrzdqlxqdwhmsrgvwdzlhrmhjrrvlgnifldfk']lnl]dvwrvrzdqlxwhjrsrghmfldpr*qdvsudzg]lümdnxf]hudg]l sobie z zadaniami tysrz\pl 1DWRPLDVW SRGHMFLH KROLVW\F]QH RGZRáXMH VL GR XPLHMWQRFL V\QWHW\F]Qego P\OHQLD =DNáDGD*H QDMLVWRWQLHMV] XPLHMWQRFL MHVW VWZRU]HQLH SHZQHM VWUXNWXU\ Z NWyUHM Z\VWSXM SRZL]DQH ]H VREUy*QH XPLHMWQRFL 1. 2GPLHQQRü SRGHMFLD SU]HNáDGD VL QD URG]DMH ]DGD HJ]DPLQDF\MQ\FK W SU]\SDGNX SRGHMFLD DQDOLW\F]QHJR SUHIHURZDQH V ]DGDQLD ]DPNQLWH RUD] ]DGDQLDNUyWNLHMRGSRZLHG]LGRNWyU\FKPR*QD]EXGRZDüSUHF\]\MQHVFKHPDW\ odsrzlhg]l]dzlhudmfh ZV]\VWNLH OXE SUDZLH ZV]\VWNLH ZDULDQW\ SRSUDZQ\FK RGSRZLHG]L1DOH*\MHGQDN]ZUyFLüXZDJ*H]GDU]DMVLUyZQLH*]DGDQLDURz- V]HU]RQHMRGSRZLHG]LNWyUHZ\NRU]\VWXMSRGHMFLHDQDOLW\F]QH :SRGHMFLXKROLVW\F]Q\PVWRVRZDQHVJáyZQLH]DGania otwarte zarówno krótkiej, jak rozszerzonej odpowiedzi. Konstruowany do nich model odpowiedzi PXVLE\üGRüHODVW\F]Q\DE\]MHGQHMVWURQ\QLHRJUDQLF]DáVZRERG\Z\SRZLedzi ucznia, a z drugiej XZ]JOGQLDáPR*OLZHZDULDQW\RGSRZLHG]LSoprawnej. 1,QIRUPDFMHQDWHPDWSRGHMFLDV\QWHW\F]QHJRLDQDOLW\F]QHJRSRFKRG]]HVWURQ\::::ydawnictwa Szkolnego PWN

2 Analityczna i holistyczna metoda oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi W przeprowadzonym w maju 2005 r. egzaminie maturalnym najtrudniej- V]\PGRRFHQ\HOHPHQWHPE\á\]DGDQLDUR]V]HU]RQHMRGSRZLeG]L:\VWSRZDá\ oneqdhj]dplqlh]klvwrullrud]zlhg]\rvsráhf]hstwie. Odmienna konstrukcja arkuszy spowodowaád*hsrgf]dvlfkvsudzg]dqldsu]\mwh]rvwdá\uy*qhphwrg\ oceny: w historii KROLVW\F]QDZZLHG]\RVSRáHF]HVWZLH analityczna. Ponie- ZD*DUNXV]H]W\FKSU]HGPLRWyZVSUDZG]DOL]Z\NOHFLVDPLQDXF]\FLHOHSRMDZLáD VLPR*OLZRü]DVLJQLFLDLFKRSLQLLQDWHPDWVWRVRZDQ\FKPHWRGVSUDZG]DQLD VNRQIURQWRZDQLDGRZLDGF]HLSUyE\Z\FLJQLFLDZQLRVNyZFRGRX*\WHF]Qo- FLW\FKPHWRG 1. Konstrukcja oraz sposób oceny zdania rozszerzonej odpowiedzi z historii i wiedzy o spoáhf]hvwzlh Egzamin z KLVWRULLRUD]ZLHG]\RVSRáHF]HVWZLHSROHJDQDUR]ZL]DQLX]aGD zawartych w jednym lub w dwóch arkuszach egzaminaf\mq\fk=qdmgxmvlzuyg QLFKWDN*H]DGDQLDUR]V]HU]RQHMRGSRZLHG]L526WDQRZLRQHF]üDUNXV]D,, z REX SU]HGPLRWyZ L RGJU\ZDM Z QLP ZD*Q URO 0R*QD ]D QLH X]\VNDü GX* liczesxqnwyzpr*olz\fkgr]gre\fld]dfdá\dunxv]zklvwrullsxqnwyz w ZLHG]\RVSRáHF]HVWZLH D*-HVWWRQDMZLNV]DOLF]EDSXQNWyZMDNQD HJ]DPLQLHPDWXUDOQ\P]REXSU]HGPLRWyZPR*QDX]\VNDü]DMHdno zadanie. :RE\GZXSU]HGPLRWDFKXF]HPDGRZ\ERUXSRGZDWHPDW\]aGD526 RQH]ZL]DQH] RJyOQSUREOHPDW\NDUNXV]D=DGDQLD52]KLVWRULLZ\SRVa*RQH VZW]ZPDWHULDáLQVSLUXMF\F]\OLWHNVWNWyU\PDZVND]DüPDWXU]\FLHSHZLHQ NLHUXQHNUR]ZD*D1DWRPLDVWZSU]\SDGNXZLHG]\RVSRáHF]HVWZLH]DGDQLD52 RGZRáXM VL GR PDWHULDáX (UyGáRZHJR ]DZDUWHJR Z DUNXV]X L ] WHJR Z]JOGX ]EGQHMHVWXPLHV]F]DQLHPDWeULDáyZGodatkowych. &]DVSU]HZLG]LDQ\QDUR]ZL]DQLHZV]\VWNLFK]DGD]QDMGXMF\FKVLZDrkuszu II z obu przedmiotów wynosi 150 minut. W praktyce FR SRWZLHUG]Lá\ EDGDQLDSLORWD*RZH ]GDMF\PR*HSU]H]QDF]\üQD]DGDQLH52RNRáR-70 minut. Ponadto ogranicza JR SRZLHU]FKQLD PLHMVFD MDN PD GR G\VSozycji (4-5 stron formatu A4). =DGDQLDHJ]DPLQDF\MQHNRQVWUXRZDQHVQDSRGVWDZLHVWDQGDUGyZZ\Pa- JDHJ]DPLQDF\MQ\FK 2. W historii zadanie RO konstruowane jest na podstawie WU]HFLHJRREV]DUXVWDQGDUGXZ\PDJDHJ]DPinacyjnych dla poziomu podstawowego i rozszerzonego: =GDMF\SU]HGVWDZLDRUD]RFHQLDZ\GDU]HQLDL zjawiska historyczne, formuáxmf SU]HMU]\VWLORJLF]Q Z\SRZLHG( SLVHPQ. W wiedzy o VSRáHF]HVWZLHREV]DUVWDnGDUGXZ\PDJDHJ]DPLQDF\MQ\FKVIRUPXáRZDQ\MHst prawie identycznie jak w historii: =GDMF\SU]HGVWDZLDLRFHQLDZ\GDU]HQLDIRr- PXáXMFORJLF]QZ\SRZLHG(SLVHmQ..RQNOXGXMF Z REX SU]HGPLRWDFK XF]H PD Z\ND]Dü VL W\PL VDP\PL umiemwqrfldpl DQDOL] SHZQHJR VWDQX U]HF]\ZLVWHJR MHJR LQWHUSUHWDFM RUD] 2 Dz. U. z 2003 r., Nr 90, poz. 846.

3 336 Krzysztof Jurek IRUPXáRZDQLHP L X]DVDGQLHQLHP RFHQ :\VWSXM MHGQDN Uy*QLFH Z VSRVRELH oceniania zagdqld52zklvwrullrud]zlhg]\rvsráhf]hvwzlh%\mhz\nd]dü RGZRáDP\ VL GR SU]\NáDGX]DGD] 0aWXU\ :\EUDQ\]RVWDáW\ONRMHGHQ temat, który przedstawiono wraz z modelem oceniania Historia 3RQL*HMSU]HGVWDZLRQ\]RVWDáMHGHQ]GZyFKWHPDWyZ]DGDQLD52=DGDQLH zaopawu]rqh]rvwdárzpdwhuldálqvsluxmf\ Temat:6FKDUDNWHU\]XMSU]HPLDQ\MDNLHGRNRQDá\VLZVSRáHF]HVWZLHSRl- VNLPRGVFK\áNX;,,,GRNRFD;9ZLHNX Jan Tyszkiewicz, &]árzlhn L URGRZLVNR Z 3ROVFH ;,,,-XV wieku, [w:] Jan Tyszkiewicz, *HRJUDILDKLVWRU\F]QD3ROVNL UHGQLRZLHF]QHM=ELyUVWXGLyZ, Warszawa 2003, s G;,,,ZLHNXNVL*WDSROVF\]DF]\QDMRJUDQLF]DüZROQ\SU]HSá\ZRVDGQ ików wiejskich. Po przemianach spowodowanych najazdami tatarskimi i procesem kolonizacji QDSUDZLHQLHPLHFNLP]DF]áDVLXVWDODüQLHW\ONRZDUVWZDRVDGQLF]DDOHUyZQLH * ZDUVWZDU\FHUVND)RUPRZDQLHVL PRQDUFKLLVWDQRZHMZ;,9-;9ZLHNX]EXGRZDáR barier\sudzqhl]z\f]dmrzhsrpl G]\SRGVWDZRZ\PLJUXSDPLVSRáHF]Q\PLFKáR p- VWZHPPLHV]F]DVWZHPLU\FHUVWZHP-V]ODFKW 3U]\RFHQLH]DGDQLD52]KLVWRULL]DVWRVRZDQD]RVWDáDPHWRGDRFHQLDQLDQD podstazlhnu\whulyzv]f]hjyárz\fkgodsrv]f]hjyoq\fksr]lrpyzxplhmwqrfl 3RQL*HM ]DPLHV]F]RQR NU\WHULD SU]\MWH SRGF]DV RFHQLDQLD SUDF SR HJ]DPLQLH maturalnym w maju 2005 r..u\whulxpv]f]hjyárzhgrsrv]f]hjyoq\fksr]lrpyz I poziom: =GDMF\ SRSUDZQLH XPLHFLá WHPDW Z F]DVLH L SU]HVWU]HQL SRGDá MHG\QLH kilka LQIRUPDFML ZLDGF]F\FK R W\P *H ]UR]XPLDá WHPDW SRGDá NLOND QLH ]DZV]HXSRU]GNRZDQ\FKSU]\F]\QLQDVWSVWZRPDZLDQ\FK]MDZLVNRPDwianego procesu). II poziom: =GDMF\SRV]HU]\áXMFLHWHPDWXZSRU]GNXFKURQRORJLF]Q\PSU]HdVWDZLá podstawowe infrupdfmhz\nd]dávlur]xprzdqlhpklvwru\fznym SRGDá niektóre przyczyny i skutki; dovwu]hjá SRGVWDZRZH HWDS\ W\FK SU]HPLDQ LSRGMáSUyELFKRPyZLHQLD charakterystyki. III poziom: =GDMF\ GRNRQDá Z\V]F]HJyOQLHQLD SU]HPLDQ REM á VZ\PL UR]ZD*aniami NRQVHNZHQWQLHFDá\ZVND]DQ\RNUHVGRNRQDáWUDIQHMVHOHNFMLIDNWyZNWyUH Z\NRU]\VWDá Z FKDUDNWHU\VW\FH RPDZLDQ ejr SURFHVX WHPDW SU]HGVWDZLá Z XMFLX G\QDPLF]Q\P GRVWU]HJá QDMZD*QLHMV]H HWDS\ L XZ]JOGQLá Ze- ZQWU]QH FH]XU\ ]DXZD*\á ]ár*rqrü W\FK Z\GDU]H Z\ND]Dá VL]UR]u- PLHQLHPSRMüQLe]EGQ\FKGODZáDFLZHJRSU]HGVWDZLHQLDWHPDWX Punkty

4 Analityczna i holistyczna metoda oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi IV poziom: =GDMF\ZSHáQLVFKDUDNWHU\]RZDáSU]HPLDQ\]DFKRG] FHZVSRáHF]Hstwie SROVNLPRG;,,,GR;9ZHJ]HPSOLILNXM FVZyMZ\ZyGVWDUDnQLHGREUDQ faktrjudil RGQLyVá VL GR ZV]\VWNLFK DVSHNWyZ WHJR SURFesu GRVWU]HJá kontekst polityczny zachog]f\fk SU]HPLDQ DVSHNW\ VSRáHF]QH SRZL]Dá ] JRVSRGDUF]\PL L GHPRJUDILF]Q\PL GRVWU]HJá SU]\F]\Q\ L Z\MD QLá RNo- OLF]QRFL ]PLDQ MDNLH GRNRQDá\ VL Z SR]\FML poszczególnych stanów Z ;9 Z XZ]JOGQLá ZHZQWU]Q VWUDW\ILNDFM SRV]F]HJyOQ\FK VWDQyZ VIRUPXáRZDáZQLRVNLRFHQLáLSRGVuPRZDáQDZL]DáGRRFHQKLVWRULRJUDILL U\WHULDRFHQ\]RVWDá\SRG]LHORQHQDF]WHU\SR]LRP\MHGQRF]HQLHSU]yMWR ]DVDG*HSUDFD]DNZDOLILNRZDQDQDZ\*V]\SR]LRP]DZLHUDZVRELHZV]\VWNLH cefk\sudfzádflz\fkgodsr]lrpyzql*v]\fk /HNWXUDNU\WHULyZSU]\SLVDQ\FKGODSRV]F]HJyOQ\FKSR]LRPyZZVND]XMH*H SUDFH Uy*QLFRZDQH V SU]HGH ZV]\VWNLP SRG Z]JOGHP XPLHMWQRFL NWyrymi ZLQLHQ Z\ND]Dü VL SLV]F\ 3UDFD, SR]LRPX PD FKDUDNWHU RGWZyUF]\ XF]H SRWUDILMHG\QLHXPLHMVFRZLü]DJDGQLHQLHZF]DVLHLSU]HVWU]HQLRUD]SRGDüNLOND VIRUPXáRZDNWyUHZLDGF]*HUDF]HMZLHRF]\PSLV]H1DWRPLDVWSUDFD] poziomu IV jest w istocie esejem historycznym. 1DSR]LRP,PR*HSUDFNZDOLILNXMHVLZWHG\JG\VSHáQLDFKRFLD*MHGQR z kryteriów tego poziomu. Wynika z tejr*hqlhnd*gdsudfd]rvwdqlhsr]\w\zqlh RFHQLRQD-HOLQLH]QDMG]LHVLZQLHM*aGHQHOHPHQWSU]\QDOH*Q\GRSR]LRPX I, WR]RVWDQLHRQDRFHQLRQDQDSNWFRR]QDF]D*HSLV]F\ZRJyOHQLH]UR]XPLDá WHPDWXOXEQLHPLDáRQLPQLFGRSRZLHG]enia. =DNZDOLILNRZDQLHSUDF\QDRNUHORQ\SR]LRPMHVWZLVWRFLH]DELHJLHPSR- PRFQLF]\PNWyU\PDRFHQLDMFHPXGDüPR*OLZRüRNUHOHQLDSU]HG]LDáXSXQk- WyZZ]DNUHVLHNWyUHJREG]LHVLSRUXV]Dá3RGRNRQDQLXWHMZVWSQHMNZDOLIi- NDFML RFHQLDMF\ SRZLQLHQ GRNRQDü DQDOL]\ WUHFL L VWZLHUG]Lü LOH HOHPHQWyZ GDQHJRSR]LRPX]RVWDáRZSUDF\]UHDOL]RZaQ\FK5R]SDWUXMF]DZDUWRüSUDF\ egzdplqdwrurnuhodf]\v\wxxmhvlrqdzjyuq\pf]\wh*zgroq\puhmhvwu]h GDQHJRSR]LRPX1DVWSXMHZWHQVSRVyENRQNUHWyzacja oceny punktowej. 2GUEQ\SUREOHPVWDQRZLSU]\G]LDáSXQNWyZ]DHOHPHQW\IRUPDOQHSUDF\,n- IRUPDWRUPDWXUDOQ\RNUHODWRZVSRVyEQDVWSXMF\3U]\SU]\]QDZDQLXSXQktów QD RNUHORQ\P SR]LRPLH Z]DGDQLX UR]V]HU]RQHM RGSRZLHG]L HJ]DPLQDWRU EG]LH XZ]JOGQLDá UyZQLH* SRSUDZQRü M]\NRZ VW\OLVW\F]Q RUD] HVWHW\N SUDF\ 3. =DSLVWHQR]QDF]D*HQLHPDZ\RGUEQLRQHMSXOLSXQNWyZ]DWDNie elementy pracy, MDN ZDORU\ M]\NRZH SRSUDZQRü VW\OLVW\F]QD RUWRJUDILF]QD L interpunkcyjna. (J]DPLQDWRUEG]LHMHXZ]JOGQLDáF]\OLPR*H]DQLHSU]\]QDüGRGDWNRZ\SXQNW OXE WH* SXQNW WHQ RGMü Z SU]\SDGNX JG\ SUDFD MHVW QDMH*RQD OLF]Q\PL EáGDPL 7DNLH UR]ZL]DQLH ]RVWDáR SU]\MWHZ]ZL]NX ] GRZLDGF]eniami oceniania na 0DWXU]HJG\OLF]EDSXQNWyZ]DW]ZZDORU\IRUPDOQHSUDF\Z\QRVLáD0LaáRWRXFKURQLüRGV\WXDFMLZNWyUHMSUDFDRFHQLRQDQDSNW]HZ]JOGXQDWUHü PRJáDX]\VNDüD*4 pkt za walory formalne. Obecnie sytuacja taka jest wykluczona. 3 Informator..., s. 90.

5 338 Krzysztof Jurek :LHG]DRVSRáHF]HVWZLH 2WR MHGHQ ] GZyFK WHPDWyZ ]DGDQLD 52 GR Z\ERUX D SRQL*HM Z\EUDQ\ fragment modelu odpowiedzi. Temat6FKDUDNWHU\]XMVWRVXQHN3RODNyZGRPQLHMV]RFLQDURGRZ\FKL et- QLF]Q\FKZ3ROVFHRUD]F]\QQLNLNWyUHQDQLHJRZSá\Qá\8Z]JOGQLMF]\QQLNL SROLW\F]QHLSUDZQHVSRáHF]QR-ekonomiczne, historyczne oraz religijno-kulturo- ZH :\SRZLHG( X]DVDGQLM RGZRáXMF VL WDN*H GR NRQNUHWQ\FK SU]\Náadów i Z\NRU]\VWXMF]DPLHV]Fzone powy*hmsu]\nádg\ Oceniany element,7uhüsudf\ II. Kompozycja,,,-]\NLVW\O IV. Estetyka i czytelqrü Charakterystyka ocenianego elementu &KDUDNWHU\VW\ND VWRVXQNX 3RODNyZ GR PQLHMV]RFL QDURGo- Z\FKLHWQLF]Q\FKXZ]JOGQLDMFDczynniki: A) polityczne 1) o o SU]\NáDGPQLHMV]RFLQDURGRwej, X]DVDGQLHQLH ZSá\ZX F]\QQLND QD VWRVXQHN 3RODNyZ GRZVND]DQHMPQLHMV]RFL [...] &VSRáHF]QR-ekonomiczne 1) o SU]\NáDGPQLHMV]RFLQDURGRZHM o X]DVDGQLHQLH ZSá\ZX F]\QQLND QD VWRVXQHN 3RODNyZ GRZVND]DQHMPQLHMV]RFL [...] D) historyczne 1) o SU]\NáDGPQLHMV]RFLQDURGRZHM o X]DVDGQLHQLH ZSá\ZX F]\QQLND QD VWRVXQHN 3RODNyZ GRZVND]DQHMPQLHMV]RFL [...] E) religijno-kulturowe 1) o SU]\NáDGPQLHMV]RFLQDURGRZHM o X]DVDGQLHQLH ZSá\ZX F]\QQLND QD VWRVXQHN 3RODków GRZVND]DQHMPQLHMV]RFL [...] F) 2FHQD VWRVXQNX 3RODNyZ GR PQLHMV]RFL QDURGRZ\FK L HWQLF]Q\FKXZ]JOGQLDMFDSRVWDZ\ - pozytywne, - negatywne. G) :\NRU]\VWDQLH ]DPLHV]F]RQ\FK Z DUNXV]X PDWHULDáów: [...]. 3U]HP\ODQD VSyMQD L ORJLF]QD VWUXNWXUD SUDF\ ZáDFLZH proporcje. 3UDFD MHGQRURGQD VW\OLVW\F]QLH EH]EáGQD SRG Z]JOGHP gramatycznym, leksykalnym, ortograficznym i interpunkcyjnym. Czytelne pismo, zachowanie akapitów i marginesów Liczba punktów 4 pkt (po 2 pkt za ND*G ] postaw) 6 pkt 2 pkt Razem: 34 pkt

6 Analityczna i holistyczna metoda oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi X*VDPRVIRUPXáRZDQLHWHPDWXMHVW]GHF\GRZDQLHRGPLHQQHRGZ\VWSXMcego w arkuszu egzaminacyjnym z historii. Temat jest nie tylnrgáx*v]\dohwdn*h ZLHORZWNRZ\:\QLNDWR]FKFLQDGDQLDZ\SRZLHG]LXF]QLRZVNLHMRNUHORQe- JRDZLFáDWZLHMV]HJRGRRFHQ\NV]WDáWX (J]DPLQDWRUVSUDZG]DMF\]DGDQLHUR]V]HU]RQHMRGSRZLHG]LRFenia cztery HOHPHQW\WUHüNRPSR]\FMM]\NZUD]]HVW\OHPRUD]HVWHW\NSUDF\:LRG- FMHVW co oczywiste WUHü1DOH*\SU]\W\P]ZUyFLüXZDJ*HSRGF]DVOHNWu- U\ HJ]DPLQDWRU PXVL SRV]XNLZDü W\FK HOePHQWyZ WUHFL Z\V]F]HJyOQLRQ\FK w PRGHOXNWyUHZLQLHQRFHQLü0DWeULDSU]HGPLRWXRUD]VWRSLHVNRPSOLNRZDQLD samego temawxsrzrgxm*hhj]dplqdwruf]\wdmhgqz\srzlhg(xf]qlrzvnsr ZLHORNURü ]DND*G\PUD]HPSRGLQQ\PNWHP-HGQRF]HQLHVSRVyERFHQLDQLD ]EOL*RQ\MHVWGRWHJRNWyU\MHVWSUDNW\NRZDQ\ZV]NROH2VREDRFHQLDMFDSUaF SRV]XNXMHW\FKHOHPHQWyZNWyUHPRJE\üSXQNWRZDQHF]\WDZLFSUDFDQDOi- W\F]QLH1DPDUJLQHVLH]DXZD*]HWURSLHQLHZWNyZZSUacach zwykle bywa XFL*OLZH ] UDFML SRPLHV]DQLD PDWHULL FKDRVX P\OoZHJR F]\ WH* RF]\ZLVW\FK EUDNyZZLHG]\XSLV]F\FK 2GUEQ\ SUREOHP VWDQRZL RFHQD ZDORUyZ IRUPDOQ\FK Z\SRZiedzi. O ile w KLVWRULLSXQNW\WH]RVWDá\]OLNZLGRZDQHWRSR]RVWDZLHQLHLFKZZLHG]\RVSoáHF]HVWZLHVSRZRGRZDáR*HSU]\]QDMHP\MHQDZHWZWHG\JG\SUDFDQLHPDQLF wspólnego z tematem. 2. Egzaminatorzy wobec oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi ]KLVWRULLLZLHG]\RVSRáHF]HVWZLH -X* SLHUZV]\ RJOG PRGHOX RGSRZLHG]LGR]DGDQLD52]ZLHG]\RVSRáe- F]HVWZLHL]KLVWRULLSRND]XMHUy*QLFPLG]\VSRVREDPLLFKRFHQLDQLD3RQLe- ZD*Z]QaNRPLWHMZLNV]RFLSU]\SDGNyZHJ]DPLQDWRUDPL]REXSU]HGPLRWyZV WH VDPH RVRE\ SRMDZLáD VLPR*OLZRü VNRQIURQWRZDQLD LFK RSLQLL QD WHPDW odmiennych metod oceniania zadania RO. PodF]DV VHVML HJ]DPLQDF\MQHM SU]HSURZDG]RQD]RVWDáD DQNLHWD ZUyG RVyE VSUDZG]DMF\FK DUNXV],, ] KLVWRULL L ZLHG]\ R VSRáHF]HVWZLH :]LáR ZQLHM XG]LDá RVyE KLVWRULD 48, wos $QNLHWD GRW\F]\áD VSRVWU]H*H HJ]D- PLQDWRUyZ ]ZL]DQ\FK ] SU]HELHJLHP VSUDZG]DQLD DUNXV]\ HJ]DPLQDF\MQ\FK =QDOD]áRVLZQLHMWDN*HS\WDQLH]DPNQLWHJak oceniasz kryteria oceny wypracowania?, w któryp]dvwrvrzdqrvndorzdqlh]eol*rqhgrv]nroqhjrrfhqldqld czyli od 1 (niedovwdwhf]qlhgrfhoxmfr:\qlnlsu]hgvwdzlrqrqdu\v =GDQ\FKXPLHV]F]RQ\FKQDZ\NUHVLHZ\QLND*HZREXSU]HGPLRWDFKHg- ]DPLQDWRU]\]GHF\GRZDQLHNU\W\F]QLHRGQLHOLVLGRmodeli odpozlhg]l:lgdü WRMHV]F]HZ\UD(QLHMSU]\VNXPXORZDQLXGDQ\FK Historia WOS 6áDEDRFHQD 3) 70,8% 68,3% Dobra ocena (4 6) 29,2% 31,7%

7 340 Krzysztof Jurek , ,9 21,9 25 9,8 33,3 14,6 9,8 12,5 12,5 2, Historia WoS 5\V2FHQDPRGHOXRGSRZLHG]L]KLVWRULLLZLHG]\RVSRáHF]Hstwie (w %) O]QDF]DWR*HHJ]DPLQDWRU]\QLHW\ONRQLVNRRFHQLDOLPRGHOHRGSRZLedzi, ale rówqlh* PR*OLZRü LFK SUDNW\F]QHJR ]DVWRVRZDQLD 'DMH VL WR ]DXZD*\ü V]F]HJyOQLHZNRPHQWDU]DFKNWyUH]RVWDá\XPLHV]F]RQHZDQNLHWDFK-HGQRF]e- QLHMHGQDNNU\W\NDPRGHOL]PLHU]DáDZGZyFKRdUEQ\FKNLHUXQNDFK:KLVWRULL NU\W\NRZDQR]E\WPDáNRQNUHW\]DFM HJ]DPLQDWRU]\ZUF]GRPDJDOLVLZy- V]F]HJyOQLHQLDPDWHULDáXU]HF]RZHJRNWyU\SRZLQLHQ]QDMGRZDüVLZZ\SRZLedziach uczniów. NatoPLDVWZSU]\SDGNXZLHG]\RVSRáHF]HVWZLHwskazywano, *HPRGHOQDU]XFDMHG\Q\SRSUDZQ\NLHUXQHNLQWHUSUHWDFMLZ\SRZLHG]LDXF]H UR]ZL]XMF\]DGDQLHDE\X]\VNDüGX*OLF]ESXQNWyZPXVLSU]\JRWRZDüRd- SRZLHG(PDNV\PDOQLH]EOL*RQGRSURSRQRZDQ\FKNU\WHULyZPHU\Worycznych. Paradoksalnie egzaminatorzy jednego przedmiotu krytykowali to, co w SU]\SDGNXGUXJLHJRX]QDZDOL]D]DOHWPRGHOXRGSRZLHG]L:\QLNDWR]DSHw- QH]RGPLHQQRFLRJOGXZ\SRZLHG]LXF]QLDF]\OLLQDF]HM z analitycznej i holistycznej metody oceny tego zadania. Egzaminatorzy z ZLHG]\RVSRáHF]HVWZLH PXVLHOLV]F]HJyáRZRDQDOL]RZDüSUDFF]\OLSRV]XNLZDüZQLHMSXQNWRZDQ\FK HOHPHQWyZ QDWRPLDVW HJ]DPLQDWRU]\ ] KLVWRULL RFHQLDOL FDáRFLRZR SUDF dovwu]hjdmfzqlhmfrzlfhmql*vxpsrv]f]hjyoq\fkhohphqwyz-dnzlgdü i jedno, i drugie sprawia trudnofl 1DWRPLDVW FDáNRZLFLH RGUEQ\P ]DJDGQLHQLHP QD NWyUH QLH PD SURVWHM i jednoznacznej odpowiedzi, jest pytanie o to, która ze stosowanych metod oceny MHVWOHSV]D$XWRUPR*HMHG\QLHZ\UD]LüVZyMRVRELVW\SRJOG]ZUDFDMFXZDJ QD WR *H KROLVW\F]QH VSRMU]HQLH QD Z\SRZLHG( XF]QLD XZDOQLD RG SRJRQL ]D V]F]HJyáHPLXPR*OLZLDGRVWU]H*HQLHVSoVREXZMDNLXF]HZ\NRU]\VWXMHVZRM ZLHG] 5]HF] PR*QD VIRUPXáoZDü Z QDVWSXMF\ VSRVyE ND*GD SUDFD ZLQQD ]DZLHUDü QLH]EGQ ED] IDNWRJUDILF]Q QDWRPLDVW W\P FR PR*H Uy*QLFRZDü SUDFHZLQLHQE\üVSRVyESUH]HQWDFMLWHPDWXF]\OLXPLHMWQRüRSHURZDQLDPDWe-

8 Analityczna i holistyczna metoda oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi ULDáHP2GZRáDMP\VLGRSorównania architektonicznego: fakty (czyli wiedza) to FHJLHáNL ] NWyU\FK PR*QD Z]QLHü UR]PDLWH EXGRZOH od prostego murku do gotyckiej katedry. Podsumowanie 'RZLDGF]HQLD]ZL]DQH]HVSUDZG]DQLHPSLHUZV]HJRPDVRZHJRHJ]DPLQX PDWXUDOQHJR PDM ZLHONLH ]QDF]HQLH GOD GDOV]\FK SUDF ] HJ]DPLQDWRUDPL 3R analizie ich wypowiedzi oraz uczestnictwie w sprawdzaniu pracqdvxzdvlnlond ZQLRVNyZ 3LHUZV]\P L RF]\ZLVW\P MHVW NRQLHF]QRü GDOV]HJR V]NROHQLDHJ]a- PLQDWRUyZ Z NU\WHULDOQ\P VSUDZG]DQLX ]DGD 52 6]NROHQLH WR PXVL PLHü QD celu zapo]qdqlhxf]hvwqlnyz]hvwrvrzdq\plphwrgdplrfhq\dohmhgqrf]hqlh Z\NV]WDáFHQLH RdpoZLHGQLFK XPLHMWQRFL 2]QDF]D WR*H QDOH*\ V]NROLü WDN*H MX*F]\QQ\FKHJ]DPLQDWRUyZDSU]\V]NROHQLXQRZ\FKRZLHOHZLNV]\QL*Go- W\FKF]DV QDFLVN SRáR*\ü QD SUDF ] ]DGDQLDPL 52 3RQDGWR QDOH*\ UR]ZD*\ü PR*OLZRüVSHFMDOL]RZDQLDVLHJ]DPLQDWorów w ocenie tego typu zadania. 'UXJLZQLRVHNGRW\F]\XSRZV]HFKQLHQLD]QDMRPRFL]DVDGRFHQLDQLD]aGD 52 ZUyG QDXF]\FLHOL L XF]QLyZ :L*H VL ] W\P SUREOHP JHQHUDOQLH QLVNLHM MDNRFLZ\SRZLHG]LXF]QLyZ3RWZLHUG]DWRVNGLQG]QDQLRF]\ZLVWWH]*H XPLHMWQRü SU]\JRWRZDQLDGREUHMSUDF\]KLVWRULLMDNL]ZLHG]\RVSRáHF]H- VWZLHMHVWZLHONV]WXNDZ\QLNLHJ]DPLQXZVND]XM*HV]WXNDWDQLHMHVWXSUawiana w szkole. UpoZV]HFKQLHQLHZLHG]\RW\PMDNSUDFHVRFHQLDQHPDGX*H znaczenie dla dydaktyki i PR*H Z SHZQHM SHUVSHNW\ZLH]DRZRFRZDü SoSUDZ MDNRFLSUDFXF]QLRwskich. 7U]HFLZQLRVHNGRW\F]\VSRVREXIRUPXáRZDQLDWHPDWyZ]ZLHG]\RVSRáe- F]HVWZLH7HPDWSU]HGVWDZLRQ\ZQLQLHMV]\PWHNFLHMHVWQLH]UF]Q\LVSUDZLD PDWXU]\VWRP ZLHON WUXGQRü /HSV]\P L ]DSHZQH HIHNW\ZQLHMV]\P UR]ZL]a- QLHPE\áRE\ZSURZDG]HQLHIRUP\Z\SRZLHG]LNWyUDQRVLQD]Zeseju ustrukturyzowanego-hvwwrsudfdrsduwdqdsrgdq\p]jyu\sodqlhnwyu\srzlqlhqe\ü SU]H] ]GDMFHJR ZySHáQLRQ\ WUHFL 0R*QD Z WHQ VSRVyE XQLNQü QDJminnej obecnie sytuacji, w któuhmxf]hqdslvdárjyoqlhqlh]ásudfohf]qlhxz]jogqlá ZV]\VWNLFK ZWNyZ L GODWHJR PXVLP\ PX SU]\]QDü PQLHMV] OLF]E SXQNWyZ 2F]\ZLFLH]GDMVRELHVSUDZ]WHJR*HWHQURG]DM]DGDQLDPXVLE\üQDjpierw SU]HüZLF]RQ\ZV]NRáDFKL]GDMF\QLHPR*H]HWNQüVL]QLPSRUD]SLHUZV]\QD egzaminie. Jednak z drugiej strony HJ]DPLQZ\PXV]DRNUHORQHG]LDáDQLDQa- XF]\FLHOLDZLFSUH]HQWDFMDWDNLHMIRUP\Z\SRZLHG]LPR*HZSá\QüQDSRGMFLH SU]H]QLFKRNUHORQ\FKG]LaáD