Organizowanie szkolnego procesu hospitacyjnego. Hospitacja - rodzaje

Transkrypt

1 Organizowanie szkolnego procesu hospitacyjnego Hospitacja - rodzaje

2 Sukces zabiegów dydaktycznych i wychowawczych w szkole w dużym stopniu zależy od Kompetencji Dyrektora i Nauczyciela

3 Kompetencje Kompetencje to zakres czyjejś wiedzy, umiejętności lub odpowiedzialności. Słownik Języka Polskiego (PWN W-wa,1994)

4 Pożądane kompetencje i cechy dyrektora szkoły znajomość rozwoju ucznia celów edukacji zarządzania oświatą motywacja wewnętrzna: powołanie zawodowe identyfikacja celów i wartości osobistych z zawodowym gotowość do głębokiego zaangażowania się w zawodowe działania osobiste dopasowanie do wymagań roli zawodowej ciągłe uczenie się dr Jan Łuczyński - Zakład Zarządzanie w Oświacie Instytut Spraw Publicznych Uniwersytet Jagielloński

5 Kierownictwo pedagogiczne: dualizm ról dr Danuta Elsner

6 Kierownictwo pedagogiczne: dualizm ról dr Danuta Elsner Menadżer oświaty Wybitny pedagog Role wewnętrzne Strateg nakreśla kierunek działania, Mentor wspomaga rozwój zawodowy jest duchem sprawczym zmian pracowników Kierownik Nauczyciel demonstruje mistrzostwo przydziela zadania i koordynuje ich wykonanie w działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych Arbiter rozstrzyga i pośredniczy Doradca służy fachową poradą uczniom, w sporach rodzicom oraz pracownikom Role zewnętrzne Kwestor opowiada przed organem Ambasador stoi na straży etosu prowadzącym za prawidłowe wydatkowanie środków publicznych nauczycielskiego uczestnicząc w pracach różnych zawodowych gremiów Dyplomata promuje szkołę Adwokat jest rzecznikiem interesów na zewnątrz współpracując z podmiotami z otoczenia oświatowych w środowisku

7 Nadzór pedagogiczny dyrektora szkoły jaki? jak?

8 Działalność diagnostyczno-oceniająca 3,ust.1 kontrolowanie przestrzegania prawa dydaktycznej diagnozowanie działalności ocenianie wychowawczej opiekuńczej - w całości - w wybranych zakresach gromadzenie informacji o pracy nauczycieli Rozporządzenie w sprawie nadzoru...

9 (Nie) zmienne formy nadzoru 3,ust.2 diagnostycznooceniająca wspomagająca hospitacja szkolenia / narady wizytacja przekazywanie informacji badania udzielanie pomocy

10 Roczny plan nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły ( 7 ust.1,2,3) uwzględnia zawiera Plan nadzoru kuratora. Wyniki nadzoru pedagogicznego z poprzednich lat. Bieżące zadania i problemy szkoły/placówki. Przedstawia RP i RR do 15 września roku szkolnego - Zakres, szczegółową tematykę, organizację planowanych badań. Plan hospitacji. Tematykę szkoleń nauczycieli. - Inne informacje.

11 Hospitacja 4 ust.1 Hospitacja jest bezpośrednią obserwacją realizowania przez nauczycieli statutowych zadań szkoły lub placówki( ), a także czynności dyrektora i innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w szkole lub placówce, prowadzących hospitacje.

12 Hospitacja 4 ust. 2 Celem hospitacji jest uzyskanie informacji do: diagnozy oceny efektów pracy nauczyciela w wybranych elementach dydaktycznego procesu wychowawczego opiekuńczego

13 Ogólne zasady hospitowania Podejście systemowe. Wielofunkcyjność. Organizacja. Humanistyczne podejście do nauczyciela. Indywidualizacja. Poprawność metodologiczna. Skuteczność.

14 Hospitacja Cechy i umiejętności oceniającego Obiektywizm. Sprawiedliwość. Opanowanie. Umiejętność: - udzielania informacji zwrotnej, - komunikowania się.

15 Hospitacja Zagrożenia w trakcie formułowania opinii i ocen Efekt halo jedna pozytywna lub negatywna cecha wpływa na ocenę. Tendencja do uśredniania unikanie ocen bardzo wysokich lub bardzo niskich. Pobłażliwość lub surowość.

16 Hospitacja Zagrożenia w trakcie formułowania opinii i ocen Zasada: ostatniego wrażenia aktualna ocena może być zdominowana przez poprzednie wyniki i oceny. projekcji osoba dokonująca oceny robi to przez pryzmat własnych wymagań i wartości. Lepiej oceniani są pracownicy podobni do oceniającego.

17 Hospitacja - proces Hospitacja PLANOWANIE PROGRAM DZIAŁANIA REALIZACJA PODSUMOWANIE WDROŻENIE

18 Hospitacja rodzaje doradczo-doskonaląca kontrolno-oceniająca diagnozująca

19 Hospitacja kontrolno-oceniająca Cele: Określenie silnych i słabych stron nauczyciela. Ocena stopnia wdrażania wspólnych przedsięwzięć np. stosowania SWE. Sprawiedliwe przydzielanie dodatków i nagród. Formalna ocena pracy nauczyciela

20 Hospitacja kontrolno-oceniająca Ważne Opracuj i stosuj procedurę oceniania nauczycieli. Prawo do kwestionowania oceny zgodnie z ustaloną procedurą. Omówienie projektu oceny z nauczycielem.

21 Hospitacja doradczo-doskonaląca Dyrektor ustawowo jest odpowiedzialny za doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela

22 Hospitacja doradczo-doskonaląca Cele: Wspieranie rozwoju warsztatu pracy nauczyciela- metod planowania pracy, formułowania zadań, precyzowania wymagań edukacyjnych, udzielania informacji zwrotnej, oceniania uczniów i relacji z uczniami. Możliwość opracowania zestawu mocnych i słabych stron warsztatu nauczyciela kierunki doskonalenie nauczyciela i rady pedagogicznej

23 Hospitacja diagnozująca Nie oczekuj perfekcji, oczekuj postępu.

24 Hospitacja diagnozująca Cel: Analiza pracy nauczyciela poprzez ogląd działania ucznia czyli sprawdzenie, w jakim stopniu udało się osiągnąć cele edukacyjne i wychowawcze. Ogólne zadania szkoły Cele i zadania programu wychowawczego Cele i zadania Standardy wymagań egzaminacyjnych

25 Hospitacja diagnozująca Określenie celu hospitacji. Opracowanie przez nauczycieli wykazu umiejętności, które uczniowie powinni opanować (arkusz obserwacji).

26 Kompetencje kluczowe Rada Europy, przyjmując rezolucję w sprawie uczenia się przez całe życie, określiła 8 kompetencji mających największe znaczenie dla życia i pracy w społeczeństwie opartym na wiedzy. Są to: porozumiewanie się w języku ojczystym porozumiewanie się w językach obcych kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne kompetencje informatyczne umiejętność uczenia się kompetencje społeczne i obywatelskie inicjatywność i przedsiębiorczość świadomość i ekspresja kulturalna Kluczowe kompetencje rozumiane są jako te kompetencje, których wszyscy potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, przyjmowania aktywnej postawy obywatelskiej, osiągania integracji społecznej i zatrudnienia.

27 Dlaczego kompetencje? Kompetencje kluczowe (umiejętności strategiczne) Umiejętności składowe (należy je opanować, aby osiągnąć daną kompetencję) Umiejętności operacyjne (uczniowie powinni je osiągnąć co najmniej w stopniu zadawalającym) Kompetencje kluczowe są określone w podstawie programowej

28 Hospitacja diagnozująca Nauczyciel proponuje termin hospitacji zaprasza dyrektora na lekcję. Dyrektor,w porozumieniu z prowadzącym, może zaprosić do udziału w hospitacji innych nauczycieli, a także rodziców.

29 Hospitacja diagnozująca-planowanie Rozmowa przedhospitacyjna Nauczyciel przedstawia: - specyfikę przedmiotu nauczania, - planowane osiągnięcia uczniów (umiejętności), - trudności występujące w pracy z daną grupą. Uzgodnienie arkusza obserwacji.

30 Arkusz hospitacji diagnozującej metryczka Cel hospitacji (obserwowane umiejętności) Imię i nazwisko nauczyciela prowadzącego zajęcia Przedmiot /klasa/grupa Temat zajęć Cele operacyjne zajęć Data obserwacji zajęć Imię i nazwisko hospitującego Arkusz obserwacji

31 Hospitacja diagnozująca Arkusz obserwacji Lp. Wskaźniki świadczące o opanowaniu przez uczniów badanej umiejętności Samoocena uczniów Ocena nauczyciela Ocena hospitującego

32 Hospitacja diagnozująca Arkusz obserwacji Nauczyciel Dowody Dyrektor Stopień opanowania Umiejętności ucznia zapis operacyjny liczy w pamięci rozwiązuje proste zadania tekstowe zaznacza liczby na osi liczbowej rozwiązuje zadanie z jedną niewiadomą Stopień opanowania Dowody

33 Hospitacja - hospitowanie właściwe

34 Hospitacja-hospitowanie właściwe metody jaka, jaki jest. cele Organizacja pracy Relacje interpersonalne Proces nauczaniauczenia się Kontrola osiągnięć uczniów formy dobór treści

35 Hospitacja diagnozująca rozmowa pohospitacyjna Analiza: ilościowa (stopień spełnienia określonych wcześniej umiejętności), porównawcza (zestawienie wyników grup uczniów), jakościowa (najlepiej i najsłabiej opanowane umiejętności).

36 Hospitacja diagnozująca rozmowa pohospitacyjna Współpraca hospitującego i hospitowanych w analizie i ocenie osiągnięć. Formułowanie opinii zgodnie z założeniem, że błędy są nieuniknione i nie świadczą źle o osobie, która je popełniła dociekanie przyczyn i uwarunkowań.

37 Hospitacja diagnozująca rozmowa pohospitacyjna Ważne-wszyscy jesteśmy słuchaczami wykazuj zainteresowanie; zadawaj pytania otwarte; pozwól rozmówcy się wypowiedzieć; nie wyciągaj wniosków zanim mówiący nie skończy swojej wypowiedzi; nie mów za dużo; nie zadawaj wielu pytań w momencie, kiedy rozmówca zastanawia się nad dalszą wypowiedzią;..

38 Hospitacja diagnozująca rozmowa pohospitacyjna Nauczyciel sporządza - diagnozę aktualnych osiągnięć uczniów, - projekt dalszych działań. Dyrektor, na podstawie obserwacji lekcji i przebiegu spotkania, sporządza własną opinię o pracy -uczniów - nauczyciela.

39 Arkusz hospitacji diagnozującej - cd. metryczka Spostrzeżenia i uwagi nauczyciela prowadzącego zajęcia: Spostrzeżenia i uwagi hospitującego: Kierunki dalszej pracy ustalone wspólnie przez osoby zainteresowane: Data rozmowy pohospitacyjnej Podpis nauczyciela Podpis osoby hospitującej

40 Hospitacja diagnozująca Program działania Doskonalenie działań nauczyciela w oparciu o diagnozę doskonalenie warsztatu pracy. Program działań dotyczący podnoszenia kwalifikacji nauczycieli. Planowanie nowych kierunków doskonalenia nauczycieli zespoły przedmiotowe, RP Planowanie nowych kierunków działań Rozwój Szkoły

41 Hospitacja diagnozująca Podsumowanie

42 Hospitacje - podsumowanie Narzędzia hospitacji hospitacja Przygotowuje osoba z nadzoru pedagogicznego. hospitacja diagnozująca Nauczyciel-przygotowuje standardy osiągnięć uczniów, wskaźniki. Narzędzia ukierunkowane Narzędzia ukierunkowane na obserwowanie na obserwowanie czynności ucznia. czynności nauczyciela.

43 Hospitacja diagnozująca Podsumowanie Tematykę hospitacji tworzą nauczyciele (zespoły przedmiotowe). Zanika luka informacyjna (N wiedzą co będzie obserwować D). Znaczenie społeczne: hospitacja nie jest narzucana, ale zaplanowana od dołu (przez N). Rozbudza aspiracje edukacyjne uczniów i rodziców.

44 Hospitacja diagnozująca Podsumowanie Zanika bariera specjalizacji. Obserwowane umiejętności mają charakter uniwersalny umiejętności ponadprzedmiotowe. Próba minimalizacji stresu. Czy uczniom uda się pokazać z jak najlepszej strony?

45 Hospitacja diagnozująca nie powinna dominować nad innymi rodzajami hospitacji. Jak w każdym działaniu należy kierować się przede wszystkim dobrem ucznia, rozwojem nauczyciela, pamiętając o zapewnieniu jakości i efektywności procesu edukacyjnego w szkole.

46 Plan i harmonogram hospitacji - propozycja Cel hospitacji Tematyka hospitacji Kształtowanie umiejętności samooceny u ucznia Ocena adekwatności metod pracy do założonych celów Rodzaj hospitacji Typ zajęć lekcje uroczystości zebrania z rodzicami zajęcia w kołach kontrolnooceniająca doradczodoskonaląca diagnozująca Poprawność metodycznaformułowanie pytań, metody pracy Imię i nazwisko N Osoba Termin hospitująca

47 Dylematy Dziennik Urzędowy Wspólnoty Europejskiej L 60 z dnia 1 marca 2001 r. ZALECENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO i RADY z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie współpracy europejskiej przy ocenie jakości (poziomu) edukacji szkolnej (2001/166/WE)

48 Zgodnie z Zaleceniem Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 stycznia 2001 roku państwa członkowskie powinny: zachęcać szkoły do samooceny jako metody kreującej nauczanie i doskonalenie, w ramach zrównoważonej samooceny szkół i jakiejkolwiek oceny zewnętrznej,.. rozwijać oceny zewnętrzne w celu udzielenia wsparcia metodologicznego szkołom przy samoocenie, Zamiast szkołę zmieniać z zewnątrz, nauczmy ją, jak ma się zmieniać sama. M. Miles

49 Nadzór pedagogiczny dyrektora tak, ale jaki

50 Nauczyciele wpływają na wieczność; nikt nie wie, kiedy kończy się ich władza. anonimowy aforyzm

51 Dziękujemy za uwagę Irena Pancer Jolanta Elżbieta Śmigerska