Zastosowanie metod histogramowych w analizie sygnałów o długich cyklach okresu powtarzania impulsów

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie metod histogramowych w analizie sygnałów o długich cyklach okresu powtarzania impulsów"

Transkrypt

1 Kazimierz BANASIAK Wojsowa Aademia Techniczna, Wydział Eletronii doi: / Zastosowanie metod histogramowych w analizie sygnałów o długich cylach oresu powtarzania impulsów Streszczenie. W artyule przedstawiono problem wyrywania cylu oresu powtarzania impulsów (Pulse Repetition Interval), ważny w rozpoznawaniu sygnałów radarowych. Pomiar parametrów sygnału, ich przetwarzanie, identyfiację typów, egzemplarzy i ich przeznaczenia oraz namiary i loalizację pracujących źródeł realizują urządzenia wali eletronicznej ELINT/ESM. Urządzenia te wyorzystują tory szeroopasmowe do szybiego wyrywania i opcjonalnie tory wąsopasmowe do precyzyjnej analizy sygnałów. W środowisu pomiarowym występuje duża liczba sygnałów o złożonych sposobach ich zmian oraz różnorodne załócenia. Utrudnia lub uniemożliwia to automatyczne przetwarzanie i często wymaga interwencji operatora, powodującej wydłużenie rozpoznania. W artyule przedstawiono zarys zweryfiowanego pratycznie autorsiego algorytmu, pozwalającego na automatyzację wyrywania długich cyli w rozpoznawanych sygnałach radarowych. Abstract. Radar recognition is a process based on signal acquisition and analysis of their specific characteristics of their parameters. One of the important parameters is the pulse repetition period () and cyclical nature of its changes. Detection of the specific nature of the hinder long cycles and a variety of noise measurement acquisition. The article presents a proven, proprietary algorithm that solves this problem. Analysis of signals with long pulse repetition period Słowa luczowe: Systemy ELINT/ESM, rozpoznawanie radarów, analiza oresu powtarzania impulsów, przechwyt sygnałów. Keywords: ELINT/ESM, recognition of radar emitters, analysis, signal interception. Wprowadzenie Współczesne wojsa są wyposażone w różnorodne urządzenia promieniujące energię eletromagnetyczną. Szczególnie ważne są urządzenia radioloacyjne, tóre są związane z systemami ierowania uzbrojeniem i mogą sutecznie przyczynić się do obrony wojs własnych oraz pośrednio uczestniczyć w działaniach destrucyjnych przeciwnia. Istnieje więc potrzeba uprzedzającego wyrywania oraz precyzyjnej identyfiacji, przeznaczenia i loalizacji pracujących radarów w celu ograniczenia suteczności ich działania (np. przez zastosowanie odpowiednich załóceń) lub też podjęcia działań prowadzących do ich fizycznego zniszczenia. Potrzeba efetywnego rozpoznania, umożliwiająca suteczne działanie wojs własnych z jednej strony, a z drugiej strony potrzeba przeciwdziałania ograniczającego suteczność wyorzystania energii eletromagnetycznej przez przeciwnia, były przyczyną wyodrębnienia działań, oreślanych jao wala eletroniczna EW [1] (Electronic Warfare). Do realizacji założonych celów EW wyorzystuje się różnorodne systemy i urządzenia, i ta lasa: ELINT (Electronic Intelligence) zapewnia precyzyjne, ciągłe rozpoznanie radarów i gromadzenie informacji. Wyorzystuje precyzyjne, często omercyjne, urządzenia odbiorcze, pomiarowe i analizujące sygnały. ESM (Electronic Support Measure) zapewnia wsparcie rozpoznawcze bezpośrednio na polu wali. RWR (Radar Warning Receiver) ostrzega o zagrożeniu. Występują też urządzenia ESM, posiadające możliwości prowadzenia analizy podobnej do realizowanej w systemach ELINT, stąd ich oznaczenie ESM/ELINT. Szeroo stosowane urządzenia ESM nie promieniują energii eletromagnetycznej, co jest wielą ich zaletą. Przyład taiego urządzenia 1 i jego struturę bloową przedstawia rys. 1. Urządzenia lasy RWR są zwyle elementami systemu EPM (Electronic Protective Measures) obrony samolotów i orętów. Przyład systemu ALQ-213 firmy Terma 2 i jego wyorzystania w systemie samoobrony samolotu przedstawiono na rys. 2. Ostrzegające RWR, stosowane w EPM, są całowicie zautomatyzowane i programowane na wyrywanie radarów zagrażających w wyonywaniu danej misji. Systemy EPM posiadają też możliwości przeciwdziałania ECM (Electronic Counter Masures) drogą generowania załóceń czynnych (JMR) i biernych (wyrzutnie dipoli - dipols dispenser). Rys. 1. Przyład urządzenia lasy ESM/ELINT Zasobni ACMDS dipole i flary 1 Źródła: Raport Wojso Technia Obronność nr 12/1999, PIT materiały informacyjne, Zdjęcie: Bellona, Wydanie Specjalne 2008,. Materiały IR WAT(autor był członiem zespołu projetującego) 2 Źródło: TERMA AS: AN/ALQ-213(V) Electronic Warfare Management System EWMS Rys. 2. Strutura zintegrowanego systemu zarządzania EW samolotu PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, ISSN , R. 92 NR 1/

2 Załócenia utrudniają lub uniemożliwiają obserwację na wsaźniu radaru. Przyład 3 poazano na rys. 3b. W systemie EPM, ja na rys. 2, RWR jest jednym z dwu źródeł informacji dla systemu zarządzania EW ALQ Drugie źródło to system MWS (Missle Warning System) ostrzegający o starcie i zbliżaniu raiet. System posiada też możliwość mylenia (rys. 3) zbliżających się raiet pułapami termicznymi 4 (flars dispenser). a) czterech sygnałów S1, S2, S3 i S4 przedstawiono na rys. 5. Wyresy na rys. 5 przedstawiają trzy podstawowe parametry ciągu impulsów. Czas TOA [1-4] pozwala na oreślenie wartości (Pulse Repetition Interval -ores powtarzania impulsów) oraz na ojarzenie informacji odbieranej z różnych anałów częstotliwości. Wartości oreślają [1,3,4] różnice TOA dwu odebranych impulsów 5.. Każdemu opromieniowaniu UR przez antenę danego ZE odpowiada odbiór paczi impulsów. Paczę tworzy grupa impulsów odebranych w relatywnie rótim przedziale czasu, wyniającym z jednorotnego opromieniowania anteny UR przez ZE emitujące sygnał. Odstępy czasu między impulsami paczi [1], powinny mieścić się w przedziale typowych wartości radarów i są one dużo mniejsze od odstępów czasu między paczami, wyniających z parametrów sanowania [1] przestrzeni przez antenę radaru. Odstępy te na rys. 5 są zaznaczone pionowymi czarnymi liniami. Rys. 5. Wizualizacja ciągu impulsów superpozycji Rys. 3.a) Mylenie raiet pułapami termicznymi a) Efety załóceń czynnych na wsaźniach radarów Istota działania urządzeń ELINT i ESM Urządzenia rozpoznawcze (UR) typu ELINT i ESM różnią się głównie zaresem rozpoznania i stopniem zautomatyzowania. Do wyrywania sygnałów radarowych źródeł emisji (ZE) wyorzystują one anał szeroopasmowy (rys. 1), a do analizy anał wąsopasmowy. UR doonuje automatycznie pomiarów parametrów dla ażdego, odbieranego impulsu (rys. 4) i ompletuje je w wetor pomiarowy WP, oreślany też desryptorem PDV (Pulse Descriptor Vector) lub PDW (Pulse Descriptor Word). Rys. 4. Parametry czasowe i częstotliwościowe impulsu Strutura PDV zależy od UR, a minimalna zawiera: ( 1) PDV=WP=< TOA, A, RF, PW, AOA> gdzie: TOA- czas przyjścia impulsu (Time of Arrival), A - amplituda impulsu, RF - częstotliwość nośna (Radio Frequency), PW - czas trwania impulsu ( Pulse Width), AOA - ąt przyjścia impulsu (Angle of Arrival) Często odbierany strumień pomiarów jest wyniiem superpozycji wielu sygnałów. Przyład superpozycji 3 Źródło: 4 Źródło: Lars Tolstrup, TERMA AS Cyl zmian i RF w sygnale - Tc- czas trwania cylu - Kc- liczba wartości w cylu Rys. 6. Przyład sygnału pojedynczego ZE Rys. 6 przedstawia wizualizację ciągu PDV pojedynczego ZE o złożonych, cylicznych (co 26 impulsów)) zmianach i RF (zmiany typu sliding [1, 4]). W pratyce nie wszystie emitowane przez ZE impulsy są odbierane. Proces ich gubienia wynia np. z chwilowych relacji energetycznych [1,3,4] i jest oreślany jao załócenia ZI (rys.6). Inne załócenia, oreślane jao ZII, wyniają z odbioru fałszywych impulsów, tórych źródłem są szumy. 5 Dotyczy to olejnych impulsów generowanych przez to samo źródło - w innym przypadu różnica nie jest wartością 30 PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, ISSN , R. 92 NR 1/2016

3 Zadania urządzeń ELINT ESM i sposoby ich realizacji Głównym celem pracy urządzeń ELINT ESM jest rozpoznawanie radarów, rozumiane jao: 1. Identyfiacja pracujących ZE (znane, nieznane), ich przynależności oraz ocena stopnia zagrożenia. 2. Loalizacja ważnych ZE. 3. Rozpoznawanie typu, egzemplarza i miejsca dysloacji wyrytego ZE (np. oręt, samolot). 4. Atualizacja informacji o znanych ZE (potwierdzenie ich pracy, atualizacja parametrów). 5. Opracowywanie informacji i jej gromadzenie w bazach danych (BD). Realizacja zadań 1-3 jest szczególnie ważna w systemach ESM. Zadania z puntów 4, 5 są głównym celem pracy urządzeń ELINT. Do realizacji zadań rozpoznawczych urządzenia ESM wyorzystują bazy danych tworzone i atualizowane w systemach ELINT. BD zawierają wzorce z rodzajami pracy danego ZE, parametrami jego sygnału i użytowymi (przeznaczenie, nosiciel, zdjęcia itp.) W celu realizacji zadań urządzenia typu ESM muszą: 1. Zapewnić możliwość pozysania dostatecznie reprezentatywnego ciągu PDV pojedynczego ZE. Zadanie to jest realizowane przez: a. Sterowanie torem odbiorczo-pomiarowym. b. Selecję do analizy fragmentów ciągu (w przypadu superpozycji ilu sygnałów). 2. Na podstawie ciągu wetorów PDV doonać estymacji desryptora parametrów sygnału WS. 3. Porównać parametry WS ze znanymi wzorcami zawartymi w BD i podjąć decyzję o wyryciu znanego lub nowego ZE. 4. W przypadu wyrycia ZE o znanych parametrach sygnału dowiązać informacje z BD o parametrach tatyczno technicznych radaru (nosiciela). Ogólna strutura desryptora sygnału jest następująca: (2) WS=SDV=D, D RF, I gdzie: D, D RF - desryptory parametrów i RF, I- inne parametry i cechy sygnału (np. rodzaj sanowania). Desryptor, w zależności od rodzaju sygnału, jest zbiorem liczb (czasami nawet ooło 100) opisujących parametry sygnału. Uproszczona strutura zawiera: (3) D R c L, U c w, w,..., T, K, wl, Tc sr,,..., 1 min 1 2,, 2 max L - rodzaj - -- wartości statystyczne -L- Liczba i doładność -L dysretnych wartości - częstości występowania - Parametry cylu i doładność (Tc-czas, Kc- liczba impulsów) - ustawienie w cylu W podobny sposób jest opisywana strutura D RF. (2) Cyle występują w sygnałach ze zmianami typu: - stagger (grupa wartości na różnych pozycjach ciągu), - sliding (płynnie zmieniany przyład rys. 7), - dwell and switch (soowa zmiana wartości od grupy do grupy impulsów przyład dalej, rys. 11). W prostszych urządzeniach ESM do oreślenia D są wyorzystywane tylo statystyczne wartości sygnału, bowiem w tym zaresie można zapewnić poprawną, automatyczną ich estymację., Automatyczną estymację parametrów cylu utrudniają: 1. Występujące załócenia ZI i ZII. 2. Długie cyle (iladziesiąt wartości). 3. Występowanie w długich cylach rótszych podcyli (sygnały typu Dwell and Switch). 4. Odbiór niewystarczająco długich pacze impulsów w stosunu do długości cylu. Rys. 7. Cyl ze zmianami typu Sliding Z informacyjnego puntu widzenia znajomość cylu wnosi dużo specyficznej informacji, pozwalającej na rozróżnienie sygnałów. Te specyficzne cechy są w rozpoznaniu oreślane odcisiem sygnału (fingerprint). Znajomość cylu pozwala również na łatwe powiązanie mierzonych parametrów z charaterystyami użytowymi radaru. Przyład interpretujący powiązanie parametrów i RF z rys 6 i 8a z charaterystyą zasięgu radaru w elewacji (w przestrzeni swobodnej) poazano na rys. 8b. a) Rys.8.a) Parametry częstotliwościowe i czasowe (RF,) sygnału Powiązanie parametrów RF i z charaterystyą zasięgową Z rys. 8 widać, ze radar stosuje eletroniczne przeszuiwanie w elewacji zmniejszając zasięg dla wyższych ątów elewacji (26 wiąze w elewacji). Z parametrów sygnału i sposobu ich zmian w cylu widać, że radar w elewacji realizuje bardzo pożądaną charaterystyę zasięgową typu cosecans wadrat. W charaterystyce widoczne jest też znieształcenie dla wyższych ątów w elewacji, co jest charaterystyczne dla pratycznych realizacji przyjętej funcji coseans wadrat. PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, ISSN , R. 92 NR 1/

4 Metody histogramowe i ich zastosowanie do wyrywania cyli Metody histogramowe są pratyczną realizacją funcji autoorelacji. Jeśli przez t n oznaczyć TOA n-tego impulsu, to odebrany ciąg impulsów opisuje funcja: (4) N 1 f ( t) ( t ) gdzie: (t ) - jest funcją delta Diraca, n=0,1,2, N-1 nr impulsu Autoorelacja funcji f(t) jest oreślana [1,2,4] wyrażeniem: (5) h( ) f ( t) f ( t ) dt ( t t )( ( t t ) dt Cała funcji autoorelacji w przedziale jednostowym jest oreślona przez wyrażenie: (6) 2 2 h( ) d ( t t ) d Funcja podcałowa równania (6) istnieje dla par impulsów, tórych czasy przyjścia spełniają zależność: (7) τ 1 < t n t < τ 2 Całowita liczba par impulsów taich, że ich czasy przybycia spełniają (7), jest równa całce (6) funcji autoorelacji h(τ) w granicach od 1 do 2. Histogram, tóry jest zdefiniowany dla pewnego zaresu [ min, max ] w postaci K przedziałów jest oreślany histogramem Delta- [2]. Na rys. 9a przedstawiono supienia rozładu odstępów TOA (6) w postaci histogramu Delta- dla rzeczywistego ciągu impulsów o zmianach typu stagger z czterema różnymi wartościami, tórego fragment poazano na rys. 9b. W sygnale występowały niewielie załócenia ZI i ZII (są one widoczne na rys. 9. Histogram na rys. 9a nie poazuje supień małolicznych, zawierających wartości wyniające z załóceń. n0 t n n n 1 n 1 n Rys. 10. Interpretacja supiania różnic TOA olejnych impulsów Przy brau załóceń histogram będzie zawierał tylo supienia S. Natomiast przy występowaniu tylo załóceń ZII będzie on zawierał supienia S2 i S. Analogicznie przy załóceniach ZI, będzie on zawierał supienia S oraz S1. Propozycja algorytmu i wynii jego zastosowania Algorytmy wyrywania czasu cylu Tc wymagają potwierdzenia wyryciem prąża 2Tc. Ta zasada podana w pracy [2] została przedstawiona na rys. 9a dla sygnału stagger. Niestety, jej stosowanie jest ograniczone, gdy: Występują długie cyle Tc, a odbierane są paczi o czasie trwania rótszym do 2Tc. Wówczas bra prąża 2Tc uniemożliwia potwierdzenie cylu Tc. W cylu występują podcyle (rys. 11), co ma miejsce w sygnałach ze zmianami typu Dwell and Switch (utrzymuj (Dwell) grupę i przełącz (switch) na inną). Wówczas, przy załóceniach i odbiorze rótich pacze mogą dominować prążi podcyli. a) Rys. 9 a) Histogramu Delta- dla 4 elementowego ciągu stagger Fragment ciągu dla tórego przedstawiono histogram W histogramie na rys. 9a najwyższy prąże identyfiuje cyl i umożliwia precyzyjne oreślenie desryptora D (2). Ideę algorytmu wyorzystanego do identyfiacji załóceń i oreślenia zbioru podstawowych wartości desryptora D (3) przedstawiono na rys. 10. Przedstawia on supienia odstępów, TOA i+1 TOA i (i=1-650) sygnału o identycznych parametrach ja na rys. 9b, ale z dużym poziomem załóceń ZI i ZII. Widoczne są 4 dominujące supienia o zbliżonej liczności (po o. 100 wartości), oznaczone, jao S,. Jest to również widoczne na rys. 9 i świadczy o zmianach typu stagger 4 pozycyjny. Rys. 11. Przyład cylu ze zmianami typu Dwell and Switch Dalej, przedstawiłem propozycję algorytmu, tóry wyorzystuje histogram, tworzony sucesywnie z napływem impulsów (histogram umulacyjny). Operacje w puncie 6 algorytmu zapewniają, że oprócz odstępu czasu t r,s miedzy impulsami r oraz s atualizowana jest też wartość =r-s, wyrażająca liczbę tworzących odstęp tr,s. Ta informacja w połączeniu z informacją o czasie trwania paczi pozwala wartościować prążi histogramu (punt 9) wagami W z zaresu (0,1]. W efecie, aby wyryć czas trwania Tc cylu, nie jest już niezbędna obecność prąża 2Tc. Rys. 13a przedstawia przyład estymacji parametru Tc metodą funcji autoorelacji dla sygnału silnie załóconego o struturze cylu ja na rys. 11. Fragment sygnału poazuje rys. 12. Z histogramu rys. 13a widać, że podcyle Tc1 i Tc2 generują prążi bardziej liczne niż Tc. Jednocześnie żaden z dominujących prążów np. Tc nie ma w histogramie potwierdzenia w postaci prąża 2Tc. Mimo brau dominacji ilościowej, najwięszą wagę 0.96 uzysał prąże reprezentujący właściwą wartość cylu Tc. 32 PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, ISSN , R. 92 NR 1/2016

5 Rys. 12. Fragment badanego ciągu z załóceniami cylu Rys. 13b poazuje estymację wartości Kc dla prąża Tc=38.05 z rys. 13a, tóry uzysał najwyższą wagę W=0.96. Uwzględniając wyrytą dominację załóceń ZI, z rys. 13b wynia, że cyl tworzy Kc=41 wartości. Rys. 13 a) Wagi prążów histogramu funcji autoorelacji, Wyznaczanie dla Tc z rys. 13a liczby Kc wartości w cylu ALGORYTM 1. Nadanie wartości początowych: N=0, Kmax, ZI=0,ZII =0,Tcmax, Pw, CYKL=0, MinKs=inf, MaxKs=0, SrKs=0 2. Oczeiwanie na odbiór ciągu PDV. 3. Buforowanie PDV olejnej paczi impulsów. Gdy przed odbiorem paczi realizowano punty 4-10, to po buforowaniu danych następuje powrót do poprzednich obliczeń. 4. Przetwarzanie PDV olejnej -tej paczi o n impulsach n in T t i i1 gdzie: ti czas przyjścia TOA i-tego impulsu Jeżeli N> Nmax to przejść do puntu 11. Jeżeli bra danych do przetwarzania to punt Obliczenie czasu trwania paczi C = t n t 1 i łącznej liczby uwzględnionych już impulsów N=N+ n 6. Dla =1,2,, Kmax realizowane są działania: 6.1. Obliczanie odstępów ΔTr,s między impulsami odległymi o gdzie: = r-s, s=1,2,..,n-, r=s+,,n 6.2 Atualizacja histogramu umulacyjnego obejmująca: -Wyznaczenie odstępu j ΔTr,s w całowitej liczbie µs. - Jeżeli odstęp j> Tcmax to punt 6, jeśli nie to wyonanie: Atualizacji liczby odstępów podobnych w j- tym supieniu H(j)=H(j)+1 Atualizacji liczby r-s impulsów do obliczania średniego Kc SrKs(j)=SrKs(j) +(r-s) Wyrycie dla ΔTr,s minimalnej i masymalnej liczby : MinKs(j)= MinKs(j) - jeśli MinKs(j)<= r-s MinKs(j) = r-s - jeśli MinKs(j)> r-s MaxKs(j)= MaxKs(j) - jeśli MaxKs(j) >= r-s MaxKs(j) = r-s - jeśli MaxKs(j) < r-s 6.3. Jeśli =1 to na podstawie elementów j histogramu o wartościach K= round( Ks(j)/H(j)) =1 należy: - Wyznaczyć zbiór potencjalnych wartości. - Ustalić występowanie i intensywność załóceń ZI oraz ZII. Kontynuacja od Puntu 6. Istotę realizacji tego puntu poazuje rys. 10, a efet rys. 13a. 8. Wyrywanie prążów, tóre są wielorotnościami Tc. Jeśli w elemencie j histogramu występuje prąże o znaczącej liczbie potwierdzeń tzn. H(j)>Pr(N) (gdzie: Pr-próg) i jest też prąże m (m<j) spełniający: 2m=j &H(m)> H(j) wówczas prąże j jest rotnościami prąża m i jest eliminowany. Tc=m, Kc=H(m), CYKL=1, Punt Obliczanie wag olejnego, dominującego j-tego prąża: a) Dla Tc=j wyznaczyć liczbę hipotetycznego cylu: Kc=round(Ks(j)/ H(j)); obliczyć hipotetyczną liczbę wystąpień cyli Tc w paczce: Lp=CK/Tc; c) obliczyć teoretyczną ilość wystąpień cylu o parametrach (Tc, Kc): L(Tc,Kc)=Lp*Kc Kc+1 d) Obliczyć wagę j-tego prąża: W(Tc,Kc)= H(j)/L(Tc,Kc) gdzie: (0<W(Tc,Kc) 1) e) Jeśli W(Tc,Kc) Pw to CYKL=1, ( Tc,Kc) są parametrami cylu gdzie: Pw założona wartość progu wyrycia cylu ( ) 10. Jeśli CYKL=0 & <Kmax to ontynuacja od puntu 6. Jeśli CYKL=0 & =Kmax to ontynuacja od Puntu Jeśli CYKL=1 to jest pełna informacja o (Tc, Kc) i. Ewentualna oreta Kc, jeśli są ZI, ZII (Istotę poazuje rys. 13. Jeśli CYKL=0 to bra (Tc,Kc). Jest informacja o wartościach. KONIEC ALGORYTMU Wniosi W artyule przedstawiono algorytm przetwarzania pomiarów TOA w anale wąsopasmowym UR. Przedstawiono istotę cylu w rozpoznawanych sygnałach radarowych, a szczególnie w sygnałach typu Dwell end Switch. Omówiono załócenia utrudniające estymację parametrów. Poazano ja zastosować histogram funcji autoorelacji do identyfiacji rodzaju załóceń, oceny ich intensywności oraz estymacji zbioru wartości. Zaproponowano algorytm, tóry posiada zdolność wyrycia cylu w warunach gdy zawodzi lasyczna metoda wyorzystująca funcję autoorelacji. Algorytm wyorzystywany w czasie rzeczywistym tworzy i atualizuje histogram umulacyjny w miarę napływu impulsów, nadaje wagi prążom i bada czy już istnieją waruni pozwalające na wyrycie cylu, i ończy działanie, jeśli nastąpiło wyrycie. Wyorzystanie wag sprawia, że do wyrycia cylu algorytm potrzebuje o. 50 % mniej impulsów niż algorytm wyorzystujący tylo funcję autoorelacji. Dlatego algorytm może być suteczny przy odbiorze słabych sygnałów (jest mniej impulsów). Algorytm jest odporny na duże załócenia, co poazuje zamieszczony przyład wyniów badań. Autor: dr inż. Kazimierz Banasia, Instytut Radioeletronii, Wojsowa Aademia Techniczna, ul. gen. S. Kalisiego 2, Warszawa, azimierz.banasia@wat.edu LITERATURA [1] A d a m y D.A First Course in Electronic Warfare, Boston, Artech House, [2] M a rdia H.K.: New techniques for deinterleaving of repetitive sequences, IEE Proceedings, Vol.136, No.4, August [3] Banasia K. Pieniężny A.: SACD algorithm of pulse stream analysis, XVII International Conference on Microwaves, Radar and Wireless Communications MIKON-2008, May, Wrocław, Poland, pp , [ 4 ] B a n asia K.: Automatyzacja przetwarzania pomiarów w rozpoznawaniu sygnałów impulsowych, Przegląd Eletrotechniczny, R87 Nr 9a/2011, pp PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, ISSN , R. 92 NR 1/

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM EORI OBWODÓW I SYGNŁÓW LBORORIUM KDEMI MORSK Katedra eleomuniacji Morsiej Ćwiczenie nr 2: eoria obwodów i sygnałów laboratorium ĆWICZENIE 2 BDNIE WIDM SYGNŁÓW OKRESOWYCH. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

A. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna

A. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna A. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z wsaźniami esploatacyjnymi eletronicznych systemów bezpieczeństwa oraz wyorzystaniem ich do alizacji procesu esplatacji z uwzględnieniem przeglądów

Bardziej szczegółowo

A4: Filtry aktywne rzędu II i IV

A4: Filtry aktywne rzędu II i IV A4: Filtry atywne rzędu II i IV Jace Grela, Radosław Strzała 3 maja 29 1 Wstęp 1.1 Wzory Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, tórych używaliśmy w obliczeniach: 1. Związe między stałą czasową

Bardziej szczegółowo

WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII.

WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. ĆWICZENIE 3. WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. 1. Oscylator harmoniczny. Wprowadzenie Oscylatorem harmonicznym nazywamy punt materialny, na tóry,działa siła sierowana do pewnego centrum,

Bardziej szczegółowo

9. Sprzężenie zwrotne własności

9. Sprzężenie zwrotne własności 9. Sprzężenie zwrotne własności 9.. Wprowadzenie Sprzężenie zwrotne w uładzie eletronicznym realizuje się przez sumowanie części sygnału wyjściowego z sygnałem wejściowym i użycie zmodyiowanego w ten sposób

Bardziej szczegółowo

R w =

R w = Laboratorium Eletrotechnii i eletronii LABORATORM 6 Temat ćwiczenia: BADANE ZASLACZY ELEKTRONCZNYCH - pomiary w obwodach prądu stałego Wyznaczanie charaterysty prądowo-napięciowych i charaterysty mocy.

Bardziej szczegółowo

Pomiary napięć przemiennych

Pomiary napięć przemiennych LABORAORIUM Z MEROLOGII Ćwiczenie 7 Pomiary napięć przemiennych . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie sposobów pomiarów wielości charaterystycznych i współczynniów, stosowanych do opisu oresowych

Bardziej szczegółowo

(U.3) Podstawy formalizmu mechaniki kwantowej

(U.3) Podstawy formalizmu mechaniki kwantowej 3.10.2004 24. (U.3) Podstawy formalizmu mechanii wantowej 33 Rozdział 24 (U.3) Podstawy formalizmu mechanii wantowej 24.1 Wartości oczeiwane i dyspersje dla stanu superponowanego 24.1.1 Założenia wstępne

Bardziej szczegółowo

Przestrzenne uwarunkowania lokalizacji źródeł sygnałów radiowych na bazie pomiaru częstotliwości chwilowej

Przestrzenne uwarunkowania lokalizacji źródeł sygnałów radiowych na bazie pomiaru częstotliwości chwilowej Cezary Ziółowsi Jan M. Kelner Instytut Teleomuniacji Wojsowa Aademia Techniczna Przestrzenne uwarunowania loalizacji źródeł sygnałów radiowych na bazie pomiaru częstotliwości chwilowej Problematya loalizacji

Bardziej szczegółowo

ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH

ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH Henry TOMASZEK Ryszard KALETA Mariusz ZIEJA Instytut Techniczny Wojs Lotniczych PRACE AUKOWE ITWL Zeszyt 33, s. 33 43, 2013 r. DOI 10.2478/afit-2013-0003 ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWAIA SKUTECZOŚCI W SYSTEMIE

Bardziej szczegółowo

Temat ćwiczenia: POMIARY W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH PRĄDU STAŁEGO. A Lp. U[V] I[mA] R 0 [ ] P 0 [mw] R 0 [ ] 1. U 0 AB= I Z =

Temat ćwiczenia: POMIARY W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH PRĄDU STAŁEGO. A Lp. U[V] I[mA] R 0 [ ] P 0 [mw] R 0 [ ] 1. U 0 AB= I Z = Laboratorium Teorii Obwodów Temat ćwiczenia: LBOTOM MD POMY W OBWODCH LKTYCZNYCH PĄD STŁGO. Sprawdzenie twierdzenia o źródle zastępczym (tw. Thevenina) Dowolny obwód liniowy, lub część obwodu, jeśli wyróżnimy

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH

MODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH MODYFICJ OSZTOW LGORYTMU JOHNSON DO SZEREGOWNI ZDŃ UDOWLNYCH Michał RZEMIŃSI, Paweł NOW a a Wydział Inżynierii Lądowej, Załad Inżynierii Producji i Zarządzania w udownictwie, ul. rmii Ludowej 6, -67 Warszawa

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI SYNCHRONIZACJI TORÓW POMIAROWYCH DWÓCH RÓŻNYCH PRĄDNIC PRZETWORNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SYNCHRONIZACJI TORÓW POMIAROWYCH DWÓCH RÓŻNYCH PRĄDNIC PRZETWORNIKÓW Andrzej GĘBURA Mirosław ZIEJA Instytut echniczny Wojs Lotniczych PRACE NAUKOWE IWL Zeszyt 38, s. 2 26, 206 r. 0.55/afit-206-00 MOŻLIWOŚCI SYNCHRONIZACJI ORÓW POMIAROWYCH DWÓCH RÓŻNYCH PRĄDNIC PRZEWORNIKÓW

Bardziej szczegółowo

( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego

( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego /9 Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego Chodzi o wyznaczenie pochodnych cząstowych funcji błędu E względem parametrów elementów uładu

Bardziej szczegółowo

MODEL SYMULACYJNY MASZYNY RELUKTANCYJNEJ PRZEŁĄCZALNEJ

MODEL SYMULACYJNY MASZYNY RELUKTANCYJNEJ PRZEŁĄCZALNEJ Zeszyty Problemowe Maszyny Eletryczne Nr 93/2011 81 Piotr Bogusz, Mariusz Korosz, Adam Mazuriewicz, Jan Proop Politechnia Rzeszowsa MODEL SYMULACYJNY MASZYNY RELUKTANCYJNEJ PRZEŁĄCZALNEJ THE SIMULATION

Bardziej szczegółowo

DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH

DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH Część 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH... 5. 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH 5.. Wprowadzenie Rozwiązywanie zadań z zaresu dynamii budowli sprowadza

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE DYSKRETNEJ ANALIZY FALKOWEJ DO WYKRYWANIA ZWARĆ ZWOJOWYCH W SILNIKU INDUKCYJNYM

ZASTOSOWANIE DYSKRETNEJ ANALIZY FALKOWEJ DO WYKRYWANIA ZWARĆ ZWOJOWYCH W SILNIKU INDUKCYJNYM Zeszyty problemowe Maszyny Eletryczne Nr 100/2013 cz. II 191 Marcin Woliewicz, Czesław T. Kowalsi Politechnia Wrocławsa, Instytut Maszyn Napędów i Pomiarów Eletrycznych ZASTOSOWANIE DYSKRETNEJ ANALIZY

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia: Ćwiczenie 5 Pomiary parametrów sygnałów napięciowych Program ćwiczenia: 1. Pomiar parametrów sygnałów napięciowych o ształcie sinusoidalnym, prostoątnym i trójątnym: a) Pomiar wartości sutecznej, średniej

Bardziej szczegółowo

Podstawy rachunku prawdopodobieństwa (przypomnienie)

Podstawy rachunku prawdopodobieństwa (przypomnienie) . Zdarzenia odstawy rachunu prawdopodobieństwa (przypomnienie). rawdopodobieństwo 3. Zmienne losowe 4. rzyład rozładu zmiennej losowej. Zdarzenia (events( events) Zdarzenia elementarne Ω - zbiór zdarzeń

Bardziej szczegółowo

Wykład 21: Studnie i bariery cz.1.

Wykład 21: Studnie i bariery cz.1. Wyład : Studnie i bariery cz.. Dr inż. Zbigniew Szlarsi Katedra Eletronii, paw. C-, po.3 szla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szlarsi/ 3.6.8 Wydział Informatyi, Eletronii i Równanie Schrödingera

Bardziej szczegółowo

Analiza nośności poziomej pojedynczego pala

Analiza nośności poziomej pojedynczego pala Poradni Inżyniera Nr 16 Atualizacja: 09/016 Analiza nośności poziomej pojedynczego pala Program: Pli powiązany: Pal Demo_manual_16.gpi Celem niniejszego przewodnia jest przedstawienie wyorzystania programu

Bardziej szczegółowo

Koła rowerowe malują fraktale

Koła rowerowe malują fraktale Koła rowerowe malują fratale Mare Berezowsi Politechnia Śląsa Rozważmy urządzenie sładającego się z n ół o różnych rozmiarach, obracających się z różnymi prędościami. Na obręczy danego oła, obracającego

Bardziej szczegółowo

ładunek do przewiezienia dwie możliwości transportu

ładunek do przewiezienia dwie możliwości transportu ładune do przewiezienia dwie możliwości transportu Potrzeba jest przesłać np. 10 Mb/s danych drogą radiową jedna ala nośna Kod NRZ + modulacja PSK czas trwania jednego bitu 0,1 us przy możliwej wielodrogowości

Bardziej szczegółowo

Algebra liniowa z geometrią analityczną

Algebra liniowa z geometrią analityczną WYKŁAD. Własności zbiorów liczbowych. Podzielność liczb całowitych, relacja przystawania modulo, twierdzenie chińsie o resztach. Liczby całowite Liczby 0,±,±,±3,... nazywamy liczbami całowitymi. Zbiór

Bardziej szczegółowo

Algorytm wyznaczania krotności diagnostycznej struktury opiniowania diagnostycznego typu PMC 1

Algorytm wyznaczania krotności diagnostycznej struktury opiniowania diagnostycznego typu PMC 1 BIULETYN INSTYTUTU AUTOMATYKI I ROBOTYKI NR 18, 2003 Algoryt wyznaczania rotności diagnostycznej strutury opiniowania diagnostycznego typu PMC 1 Artur ARCIUCH Załad Systeów Koputerowych, Instytut Teleinforatyi

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH DO WYKRYWANIA I LOKALIZACJI ZWARĆ ZWOJOWYCH SILNIKA INDUKCYJNEGO ZASILANEGO Z PRZEKSZTAŁTNIKA CZĘSTOTLWIOŚCI

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH DO WYKRYWANIA I LOKALIZACJI ZWARĆ ZWOJOWYCH SILNIKA INDUKCYJNEGO ZASILANEGO Z PRZEKSZTAŁTNIKA CZĘSTOTLWIOŚCI Prace Nauowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Eletrycznych Nr Politechnii Wrocławsiej Nr Studia i Materiały Nr 32 2 Marcin WOLKIEWICZ* Czesław T. KOWALSKI* silni inducyjny, uszodzenia uzwojenia stojana,

Bardziej szczegółowo

MONITORING PRZESTRZENI ELEKTROMAGNETYCZNEJ

MONITORING PRZESTRZENI ELEKTROMAGNETYCZNEJ MONITORING PRZESTRZENI ELEKTROMAGNETYCZNEJ (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Adam Konrad Rutkowski 1 Monitorowanie przestrzeni elektromagnetycznej Celem procesu monitorowania przestrzeni elektromagnetycznej

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA

KONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA KONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA prof. dr hab. inż. Zbigniew Hanzela / Aademia Górniczo-Hutnicza dr inż. Grzegorz Błajszcza

Bardziej szczegółowo

DSP-MATLAB, Ćwiczenie 5, P.Korohoda, KE AGH. Ćwiczenie 5. Przemysław Korohoda, KE, AGH

DSP-MATLAB, Ćwiczenie 5, P.Korohoda, KE AGH. Ćwiczenie 5. Przemysław Korohoda, KE, AGH DSP-MATLAB, Ćwiczenie 5, P.Korohoda, KE AGH Instrucja do laboratorium z cyfrowego przetwarzania sygnałów Ćwiczenie 5 Wybrane właściwości Dysretnej Transformacji Fouriera Przemysław Korohoda, KE, AGH Zawartość

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 2 AUTOREFERAT

ZAŁĄCZNIK NR 2 AUTOREFERAT AUOREFERA ZAŁĄCZNIK NR 2 Słowni pojęć i aronimów 3NF A AI BCNF BD CASE CIC ELIN ERD ERM ESM FdIA FNC HACA HM IFS K-L NEDBAD NNC NO-02A058 PDW PRI RER PW RF SEI UML WS WWS ZE rzecia Postać Normalna Danych

Bardziej szczegółowo

Filtracja pomiarów z głowic laserowych

Filtracja pomiarów z głowic laserowych dr inż. st. of. Paweł Zalewsi Filtracja pomiarów z głowic laserowych słowa luczowe: filtracja pomiaru odległości, PNDS Założenia filtracji pomiaru odległości. Problem wyznaczenia odległości i parametrów

Bardziej szczegółowo

Zastosowania programowalnych układów analogowych isppac

Zastosowania programowalnych układów analogowych isppac Zastosowania programowalnych uładów analogowych isppac 0..80 strutura uładu "uniwersalnego" isppac0 ułady nadzorujące na isppac0, 30 programowanie filtrów na isppac 80 analiza częstotliwościowa projetowanych

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWEJ RBF W REGULATORZE KURSU STATKU

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWEJ RBF W REGULATORZE KURSU STATKU Mirosław Tomera Aademia Morsa w Gdyni Wydział Eletryczny Katedra Automatyi Orętowej ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWEJ RBF W REGULATORZE KURSU STATKU W pracy przedstawiona została implementacja sieci neuronowej

Bardziej szczegółowo

Matematyka dyskretna. Wykład 2: Kombinatoryka. Gniewomir Sarbicki

Matematyka dyskretna. Wykład 2: Kombinatoryka. Gniewomir Sarbicki Matematya dysretna Wyład 2: Kombinatorya Gniewomir Sarbici Kombinatorya Definicja Kombinatorya zajmuje się oreślaniem mocy zbiorów sończonych, w szczególności mocy zbiorów odwzorowań jednego zbioru w drugi

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne

Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne Wydział PRACOWNA FZYCZNA WFi AGH mię i nazwiso 1.. Temat: Ro Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wyonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne Cel

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA PRZEPUSTOWOŚCI SIECI KOMPUTEROWYCH ZA POMOCĄ ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH

OPTYMALIZACJA PRZEPUSTOWOŚCI SIECI KOMPUTEROWYCH ZA POMOCĄ ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH OPTYMALIZACJA PRZEPUSTOWOŚCI SIECI KOMPUTEROWYCH ZA POMOCĄ ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH Andrzej SZYMONIK, Krzysztof PYTEL Streszczenie: W złożonych sieciach omputerowych istnieje problem doboru przepustowości

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Producji Laboratorium Inżynierii Jaości KWIWiJ, II-go st. Ćwiczenie nr 4 Temat: Komputerowo wspomagane SPC z wyorzystaniem

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8)

Zaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8) Zaliczenie wyładu Technia Analogowa Przyładowe pytania (czas zaliczenia 3 4 minut, liczba pytań 6 8) Postulaty i podstawowe wzory teorii obowdów 1 Sformułuj pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa Wyjaśnij

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci

Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Ćwiczenie 4 - Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Strona 1/13 Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Spis treści 1.Cel ćwiczenia...2 2.Wstęp...2 2.1.Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

KOMPENSACJA UOGÓLNIONEJ MOCY BIERNEJ

KOMPENSACJA UOGÓLNIONEJ MOCY BIERNEJ Prace Nauowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Eletrycznych Nr 66 Politechnii Wrocławsiej Nr 66 Studia i Materiały Nr 3 Józef NOWAK*, Jerzy BAJOREK*, Dominia GAWORSKA-KONIAREK**, omasz JANA* moc bierna,

Bardziej szczegółowo

Wpływ zamiany typów elektrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym

Wpływ zamiany typów elektrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym Wpływ zamiany typów eletrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym Grzegorz Barzy Paweł Szwed Instytut Eletrotechnii Politechnia Szczecińsa 1. Wstęp Ostatnie ila lat,

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie sygnałów biomedycznych

Przetwarzanie sygnałów biomedycznych Przetwarzanie sygnałów biomedycznych Wyład II Analiza widmowa Dostosowanie narzędzi teorii analizy widmowej do potrzeb pratycznej analizy sygnałów Rozważania analityczne przeształcenie Fouriera - w przedziale

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 4 Temat: Identyfiacja obietu regulacji

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5.

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5. RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5. PODSTAWOWE ROZKŁADY PRAWDOPODOBIEŃSTWA Rozłady soowe Rozład jednopuntowy Oreślamy: P(X c) 1 gdzie c ustalona liczba. 1 EX c, D 2 X 0 (tylo ten rozład ma zerową wariancję!!!)

Bardziej szczegółowo

Sygnały stochastyczne

Sygnały stochastyczne Sygnały stochastyczne Zmienne losowe E zbiór zdarzeń elementarnych (zbiór możliwych wyniów esperymentu) e E zdarzenie elementarne (wyni esperymentu) B zbiór wybranych podzbiorów zbioru E β B zdarzenie

Bardziej szczegółowo

4.15 Badanie dyfrakcji światła laserowego na krysztale koloidalnym(o19)

4.15 Badanie dyfrakcji światła laserowego na krysztale koloidalnym(o19) 256 Fale 4.15 Badanie dyfracji światła laserowego na rysztale oloidalnym(o19) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stałej sieci dwuwymiarowego ryształu oloidalnego metodą dyfracji światła laserowego. Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Konwekcja wymuszona - 1 -

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Konwekcja wymuszona - 1 - Katedra Silniów Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Konwecja wymuszona - - Wstęp Konwecją nazywamy wymianę ciepła pomiędzy powierzchnią ciała stałego przylegającym do niej płynem, w tórym występuje

Bardziej szczegółowo

Badanie stacjonarności szeregów czasowych w programie GRETL

Badanie stacjonarności szeregów czasowych w programie GRETL Badanie stacjonarności szeregów czasowych w programie GRETL Program proponuje następujące rodzaje testów stacjonarności zmiennych:. Funcję autoorelacji i autoorelacji cząstowej 2. Test Diceya-Fullera na

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 10 METODA KOMPONOWANIA ZESPOŁU CZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI SKŁADU ZESPOŁU

ROZDZIAŁ 10 METODA KOMPONOWANIA ZESPOŁU CZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI SKŁADU ZESPOŁU Agniesza Dziurzańsa ROZDZIAŁ 10 METODA KOMPONOWANIA ZESPOŁU 10.1. CZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI SKŁADU ZESPOŁU Przeprowadzona analiza formacji, jaą jest zespół (zobacz rozdział 5), wyazała, że cechy tóre powstają

Bardziej szczegółowo

(u) y(i) f 1. (u) H(z -1 )

(u) y(i) f 1. (u) H(z -1 ) IDETYFIKACJA MODELI WIEERA METODAMI CZĘSTOTLIWOŚCIOWYMI Opracowanie: Anna Zamora Promotor: dr hab. inż. Jarosław Figwer Prof. Pol. Śl. MODELE WIEERA MODELE WIEERA Modele obietów nieliniowych Modele nierozłączne

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ALGORYTMU GENETYCZNEGO DO OPTYMALNEJ DYSKRETYZACJI WSPÓŁCZYNNIKÓW WAGOWYCH CYFROWYCH FILTRÓW SOI

ZASTOSOWANIE ALGORYTMU GENETYCZNEGO DO OPTYMALNEJ DYSKRETYZACJI WSPÓŁCZYNNIKÓW WAGOWYCH CYFROWYCH FILTRÓW SOI XIII Sympozjum Modelowanie i Symulacja Systemów Pomiarowych 8-11 września 23r., Kraów ZASTOSOWANIE ALGORYTMU GENETYCZNEGO DO OPTYMALNEJ DYSKRETYZACJI WSPÓŁCZYNNIKÓW WAGOWYCH CYFROWYCH FILTRÓW SOI Jace

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SPEKTRALNEGO CIEPŁA KRYSTALIZACJI NA POSTAĆ KRZYWEJ ATD

WPŁYW SPEKTRALNEGO CIEPŁA KRYSTALIZACJI NA POSTAĆ KRZYWEJ ATD 11/37 Solidification of Metals and Alloys, No. 37, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 37, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPŁYW SPEKRALNEGO CIEPŁA KRYSALIZACJI NA POSAĆ KRZYWEJ AD JURA Zbigniew Katedra

Bardziej szczegółowo

Grupowanie sekwencji czasowych

Grupowanie sekwencji czasowych BIULETYN INSTYTUTU AUTOMATYKI I ROBOTYKI NR 3, 006 Grupowanie sewencji czasowych Tomasz PAŁYS Załad Automatyi, Instytut Teleinformatyi i Automatyi WAT, ul. Kalisiego, 00-908 Warszawa STRESZCZENIE: W artyule

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5. Badanie ruchu wahadła sprężynowego sprawdzenie wzoru na okres drgań

Ćw. 5. Badanie ruchu wahadła sprężynowego sprawdzenie wzoru na okres drgań KAEDRA FIZYKI SOSOWANEJ PRACOWNIA 5 FIZYKI Ćw. 5. Badanie ruchu wahadła sprężynowego sprawdzenie wzoru na ores drgań Wprowadzenie Ruch drgający naeży do najbardziej rozpowszechnionych ruchów w przyrodzie.

Bardziej szczegółowo

III. Przebieg ćwiczenia. 1. Generowanie i wizualizacja przebiegów oraz wyznaczanie ich podstawowych parametrów

III. Przebieg ćwiczenia. 1. Generowanie i wizualizacja przebiegów oraz wyznaczanie ich podstawowych parametrów POLITECHNIKA RZESZOWSKA KATEDRA METROLOGII I SYSTEMÓW DIAGNOSTYCZNYCH LABORATORIUM GRAFICZNE ŚRODOWISKA PROGRAMOWANIA S.P. WPROWADZENIE DO UŻYTKOWANIA ŚRODOWISKA VEE (1) I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Β2 - DETEKTOR SCYNTYLACYJNY POZYCYJNIE CZUŁY

Β2 - DETEKTOR SCYNTYLACYJNY POZYCYJNIE CZUŁY Β2 - DETEKTOR SCYNTYLACYJNY POZYCYJNIE CZUŁY I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z zasadą działania detektorów pozycyjnie czułych poprzez pomiar prędkości światła w materiale scyntylatora

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań Mieczysław POŁOŃSKI Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowisa, Szoła Główna Gospodarstwa Wiejsiego, Warszawa, ul. Nowoursynowsa 159 e-mail: mieczyslaw_polonsi@sggw.pl Założenia Optymalizacja harmonogramów

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Przygotowanie materiału doświadczalnego do badań. Zastosowanie logiki rozmytej do obliczeń

Wstęp. Przygotowanie materiału doświadczalnego do badań. Zastosowanie logiki rozmytej do obliczeń Przedstawiona praca jest ontynuacją próby wprowadzenia metody logii rozmytej do rutynowych modelowań geologicznych. Wyorzystując dane laboratoryjne i otworowe uzupełniano z jej pomocą braujące fragmenty

Bardziej szczegółowo

METODA OBLICZEŃ TRWAŁOŚCI ZMĘCZENIOWEJ ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Z ZASTOSOWANIEM DWUPARAMETRYCZNYCH CHARAKTERYSTYK ZMĘCZENIOWYCH

METODA OBLICZEŃ TRWAŁOŚCI ZMĘCZENIOWEJ ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Z ZASTOSOWANIEM DWUPARAMETRYCZNYCH CHARAKTERYSTYK ZMĘCZENIOWYCH METODA OBLICZEŃ TRWAŁOŚCI ZMĘCZENIOWEJ ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Z ZASTOSOWANIEM DWUPARAMETRYCZNYCH CHARAKTERYSTYK ZMĘCZENIOWYCH Bogdan LIGAJ *, Grzegorz SZALA * * Katedra Podstaw Konstrucji Maszyn, Wydział

Bardziej szczegółowo

Metryka radaru w bazie danych systemu rozpoznania elektronicznego

Metryka radaru w bazie danych systemu rozpoznania elektronicznego Bi u l e t y n WAT Vo l. LXI, Nr 2, 2012 Metryka radaru w bazie danych systemu rozpoznania elektronicznego Jan Matuszewski Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Elektroniki, Instytut Radioelektroniki,

Bardziej szczegółowo

REFERAT PRACY MAGISTERSKIEJ Symulacja estymacji stanu zanieczyszczeń rzeki z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych.

REFERAT PRACY MAGISTERSKIEJ Symulacja estymacji stanu zanieczyszczeń rzeki z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych. REFERAT PRACY MAGISTERSKIEJ Symulacja estymacji stanu zanieczyszczeń rzei z wyorzystaniem sztucznych sieci neuronowych. Godło autora pracy: EwGron. Wprowadzenie. O poziomie cywilizacyjnym raju, obo wielu

Bardziej szczegółowo

Prognozowanie notowań pakietów akcji poprzez ortogonalizację szeregów czasowych 1

Prognozowanie notowań pakietów akcji poprzez ortogonalizację szeregów czasowych 1 Prognozowanie notowań paietów acji poprzez ortogonalizację szeregów czasowych Andrzej Kasprzyci. WSĘP Dynamię rynu finansowego opisuje się indesami agregatowymi: cen, ilości i wartości. Indes giełdowy

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 10

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 10 Stanisław Cichoci Natalia Nehrebeca Wyład 10 1 1. Testowanie hipotez prostych Rozład estymatora b Testowanie hipotez prostych przy użyciu statystyi t Przedziały ufności Badamy czy hipotezy teoretyczne

Bardziej szczegółowo

1 Przestrzeń zdarzeń elementarnych

1 Przestrzeń zdarzeń elementarnych Przestrzeń zdarzeń elementarnych Przestrzeń zdarzeń elementarnych jest pojęciem pierwotnym w teorii prawdopodobieństwa. W zastosowaniach tej teorii zdarzenia elementarne interpretuje się jao możliwe przypadi,

Bardziej szczegółowo

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM AKADEMIA MORSKA Katedra Telekomunikacji Morskiej ĆWICZENIE 3 BADANIE CHARAKTERYSTYK CZASOWYCH LINIOWYCH UKŁADÓW RLC. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia są pomiary i analiza

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Rafał SROKA OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA Streszczenie. W

Bardziej szczegółowo

Macierz wariancji i kowariancji modelu ryzyka w ocenie zmienności stanów ryzyka

Macierz wariancji i kowariancji modelu ryzyka w ocenie zmienności stanów ryzyka Jerzy Zeme* Macierz wariancji i owariancji modelu ryzya w ocenie zmienności stanów ryzya Wstęp Kryzys gospodarczy ostatnich trzech latach uświadamia, iż zgodność realizowanych procesów zarządzania z założeniami

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZUMÓW KOLOROWYCH NA DZIAŁANIE FILTRU CZĄSTECZKOWEGO

WPŁYW SZUMÓW KOLOROWYCH NA DZIAŁANIE FILTRU CZĄSTECZKOWEGO ELEKTRYKA 2012 Zeszyt 3-4 (223-224) Ro LVIII Piotr KOZIERSKI Instytut Automatyi i Inżynierii Informatycznej, Politechnia Poznańsa Marcin LIS Instytut Eletrotechnii i Eletronii Przemysłowej, Politechnia

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie rozmiaro w przeszko d i szczelin za pomocą s wiatła laserowego

Wyznaczanie rozmiaro w przeszko d i szczelin za pomocą s wiatła laserowego Ćwiczenie v.x3.1.16 Wyznaczanie rozmiaro w przeszo d i szczelin za pomocą s wiatła laserowego 1 Wstęp teoretyczny Wyznaczanie rozmiarów szczelin i przeszód za pomocą światła oparte jest o zjawisa dyfracji

Bardziej szczegółowo

Wybrane rozkłady zmiennych losowych i ich charakterystyki

Wybrane rozkłady zmiennych losowych i ich charakterystyki Rozdział 1 Wybrane rozłady zmiennych losowych i ich charaterystyi 1.1 Wybrane rozłady zmiennych losowych typu soowego 1.1.1 Rozład równomierny Rozpatrzmy esperyment, tóry może sończyć się jednym z n możliwych

Bardziej szczegółowo

HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY OCENY BEZPIECZEŃSTWA

HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY OCENY BEZPIECZEŃSTWA Jace Sorupsi Hierarchiczny system Zarządzania ruchem lotniczym aspety oceny bezpieczeństwa, Logistya (ISSN 1231-5478) No 6, Instytut Logistyi i HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY

Bardziej szczegółowo

Koła rowerowe kreślą fraktale

Koła rowerowe kreślą fraktale 26 FOTON 114, Jesień 2011 Koła rowerowe reślą fratale Mare Berezowsi Politechnia Śląsa Od Redacji: Fratalom poświęcamy ostatnio dużo uwagi. W Fotonach 111 i 112 uazały się na ten temat artyuły Marcina

Bardziej szczegółowo

Do Szczegółowych Zasad Prowadzenia Rozliczeń Transakcji przez KDPW_CCP

Do Szczegółowych Zasad Prowadzenia Rozliczeń Transakcji przez KDPW_CCP Załączni nr Do Szczegółowych Zasad Prowadzenia Rozliczeń Transacji rzez KDPW_CCP Wyliczanie deozytów zabezieczających dla rynu asowego (ozycje w acjach i obligacjach) 1. Definicje Ileroć w niniejszych

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 5 METODY OPTYMALIZACJI NIELINIOWEJ BEZ OGRANICZEŃ

WYKŁAD 5 METODY OPTYMALIZACJI NIELINIOWEJ BEZ OGRANICZEŃ WYKŁAD 5 METODY OPTYMALIZACJI NIELINIOWEJ BEZ OGRANICZEŃ Wstęp. Za wyjątie nielicznych funcji, najczęściej w postaci wieloianów, dla tórych ożna znaleźć iniu na drodze analitycznej, pozostała więszość

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013 ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013 MAGDALENA WASYLKOWSKA OCENA SYTUACJI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA PRZY ZASTOSOWANIU METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ

Bardziej szczegółowo

Kierunki racjonalizacji jednostkowego kosztu produkcji w przedsiębiorstwie górniczym

Kierunki racjonalizacji jednostkowego kosztu produkcji w przedsiębiorstwie górniczym Kieruni racjonalizacji jednostowego osztu producji w przedsiębiorstwie górniczym Roman MAGDA 1) 1) Prof dr hab inż.; AGH University of Science and Technology, Kraów, Miciewicza 30, 30-059, Poland; email:

Bardziej szczegółowo

Modelowanie przez zjawiska przybliżone. Modelowanie poprzez zjawiska uproszczone. Modelowanie przez analogie. Modelowanie matematyczne

Modelowanie przez zjawiska przybliżone. Modelowanie poprzez zjawiska uproszczone. Modelowanie przez analogie. Modelowanie matematyczne Modelowanie rzeczywistości- JAK? Modelowanie przez zjawisa przybliżone Modelowanie poprzez zjawisa uproszczone Modelowanie przez analogie Modelowanie matematyczne Przyłady modelowania Modelowanie przez

Bardziej szczegółowo

4. Weryfikacja modelu

4. Weryfikacja modelu 4. Weryfiacja modelu Wyznaczenie wetora parametrów struturalnych uładu ończy etap estymacji. Kolejnym etapem jest etap weryfiacji modelu. Przeprowadza się ją w dwóch ujęciach: merytorycznym i statystycznym.

Bardziej szczegółowo

REALIZACJA NA POZIOMIE RTL OBLICZANIA PIERWIASTKA KWADRATOWEGO Z UŻYCIEM METODY NIEODTWARZAJĄCEJ

REALIZACJA NA POZIOMIE RTL OBLICZANIA PIERWIASTKA KWADRATOWEGO Z UŻYCIEM METODY NIEODTWARZAJĄCEJ POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 87 Electrical Engineering 206 Robert SMYK* Maciej CZYŻAK* REALIZACJA NA POZIOMIE RTL OBLICZANIA PIERWIASTKA KWADRATOWEGO Z UŻYCIEM METODY NIEODTWARZAJĄCEJ

Bardziej szczegółowo

P(T) = P(T M) = P(T A) = P(T L) = P(T S) = P(T L M) = P(T L A) = P(T S M) = P(T S A) =

P(T) = P(T M) = P(T A) = P(T L) = P(T S) = P(T L M) = P(T L A) = P(T S M) = P(T S A) = Przyład (obrona orętów USA przed ataami lotnictwa japońsiego) Możliwe dwie wyluczające się tatyi: M = manewr A = artyleria przeciwlotnicza Departament Marynari Wojennej na podstawie danych z wojny na Pacyfiu

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie prędkości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze

Wyznaczenie prędkości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze Podstawy analizy wypadów drogowych Instrucja do ćwiczenia 1 Wyznaczenie prędości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze Spis treści 1. CEL ĆWICZENIA... 3. WPROWADZENIE...

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW A-C

UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW A-C UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW A-C Objaśnienia: 1. Uzupełnienia sładają się z dwóch części właściwych uzupełnień do treści wyładowych, zwyle zawierających wyprowadzenia i nietóre definicje oraz Zadań i problemów.

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka

Prawdopodobieństwo i statystyka Zadanie Rozważmy następujący model strzelania do tarczy. Współrzędne puntu trafienia (, Y ) są niezależnymi zmiennymi losowymi o jednaowym rozładzie normalnym N ( 0, σ ). Punt (0,0) uznajemy za środe tarczy,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g. zakres rozszerzony

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g. zakres rozszerzony WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g zares rozszerzony 1. Wielomiany bardzo zna pojęcie jednomianu jednej zmiennej; potrafi wsazać jednomiany podobne; potrafi

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM 4: Wpływ operatorów mutacji na skuteczność poszukiwań AE

LABORATORIUM 4: Wpływ operatorów mutacji na skuteczność poszukiwań AE Instytut Mechanii i Inżynierii Obliczeniowej Wydział Mechaniczny Technologiczny, Politechnia Śląsa www.imio.polsl.pl OBLICZENIA EWOLUCYJNE LABORATORIUM 4: Wpływ operatorów mutacji na suteczność poszuiwań

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie informatyki w elektrotechnice

Zastosowanie informatyki w elektrotechnice Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Politechnia Białostoca - Wydział Eletryczny Eletrotechnia, semestr V, studia niestacjonarne Ro aademici 2006/2007 Wyład nr 4 (15.12.2006 Zastosowanie informatyi

Bardziej szczegółowo

Detekcja i śledzenie ruchomych obiektów w obrazie

Detekcja i śledzenie ruchomych obiektów w obrazie Detecja i śledzenie ruchomych oietów w orazie Piotr Dala Plan prezentacji Wprowadzenie Metody wyrywania oietów ruchomych Podstawowe metody Modelowanie tła Usuwanie cienia Przetwarzanie morfologiczne Metody

Bardziej szczegółowo

OCENA JAKOŚCI PROCESU LOGISTYCZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEMYSŁOWEGO METODĄ UOGÓLNIONEGO PARAMETRU CZĘŚĆ II

OCENA JAKOŚCI PROCESU LOGISTYCZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEMYSŁOWEGO METODĄ UOGÓLNIONEGO PARAMETRU CZĘŚĆ II B A D A N I A O P E R A C Y J N E I D E C Y Z J E Nr 2 2004 Anna DOBROWOLSKA* Jan MIKUŚ* OCENA JAKOŚCI PROCESU LOGISTYCZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEMYSŁOWEGO METODĄ UOGÓLNIONEGO PARAMETRU CZĘŚĆ II Przedstawiono

Bardziej szczegółowo

PRAKTYCZNE ASPEKTY STATYCZNEJ ESTYMACJI STANU PRACY ELEKTROENERGETYCZNYCH SIECI DYSTRYBUCYJNYCH W WARUNKACH KRAJOWYCH

PRAKTYCZNE ASPEKTY STATYCZNEJ ESTYMACJI STANU PRACY ELEKTROENERGETYCZNYCH SIECI DYSTRYBUCYJNYCH W WARUNKACH KRAJOWYCH PRAKTYCZNE ASPEKTY STATYCZNEJ ESTYMACJI STANU PRACY ELEKTROENERGETYCZNYCH SIECI DYSTRYBUCYJNYCH W WARUNKACH KRAJOWYCH Jace Wasilewsi Słowa luczowe: eletroenergetyczne sieci rozdzielcze, statyczna estymacja

Bardziej szczegółowo

Bilansowanie hierarchicznej struktury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych

Bilansowanie hierarchicznej struktury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych Bi u l e t y n WAT Vo l. LXIV, Nr 3, 2015 Bilansowanie hierarchicznej strutury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych Radosław Seunda 1, Roman Marcinowsi 2 1 Biuro Inżyniersie, 05-082

Bardziej szczegółowo

Kinetyka chemiczna kataliza i reakcje enzymatyczne

Kinetyka chemiczna kataliza i reakcje enzymatyczne inetya chemiczna ataliza i reacje enzymatyczne Wyład z Chemii Fizycznej str. 3.3 / 1 Ilościowy opis mechanizm działania atalizatorów Wyład z Chemii Fizycznej str. 3.3 / 2 Ilościowy opis mechanizm działania

Bardziej szczegółowo

Katedra Energetyki. Laboratorium Elektrotechniki OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA. Temat ćwiczenia: I ZABEZPIECZENIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH

Katedra Energetyki. Laboratorium Elektrotechniki OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA. Temat ćwiczenia: I ZABEZPIECZENIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH Katedra Energetyi Laboratorium Eletrotechnii Temat ćwiczenia: OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA I ZABEZPIECZENIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH I. Sprawdzanie suteczności zerowania L1 L2 L3 PE N R 0 MZC-300 M 3~ I Z

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski

Metody numeryczne. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski Metody numeryczne Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Eletrotechnii, Informatyi i Teleomuniacji Uniwersytet Zielonogórsi Eletrotechnia stacjonarne-dzienne pierwszego stopnia z tyt. inżyniera

Bardziej szczegółowo

Kodowanie informacji w systemach cyfrowych

Kodowanie informacji w systemach cyfrowych Wprowadzenie do inżynierii przetwarzania informacji. Ćwiczenie 2. Kodowanie informacji w systemach cyfrowych Cel dydatyczny: Nabycie umiejętności posługiwania się różnymi odami wyorzystywanymi w systemach

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie logiki rozmytej w badaniach petrofizycznych

Wykorzystanie logiki rozmytej w badaniach petrofizycznych NAFTA-GAZ, ROK LXXII, Nr / DOI: 1.1/NG...1 Barbara Darła, Małgorzata Kowalsa-Włodarczy Instytut Nafty i Gazu Państwowy Instytut Badawczy Wyorzystanie logii rozmytej w badaniach petrofizycznych Praca ta

Bardziej szczegółowo

Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Nowe wymagania wprowadzane przez normy

Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Nowe wymagania wprowadzane przez normy Ochrona odgromowa obietów budowlanych. Nowe wymagania wprowadzane przez normy serii PN-EN 62305 Andrzej Sowa Politechnia Białostoca Podstawowym zadaniem urządzenia piorunochronnego jest przejęcie i odprowadzenie

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE AKCELEROMETRU I ŻYROSKOPU MEMS DO POMIARU DRGAŃ W NAPĘDZIE BEZPOŚREDNIM O ZŁOŻONEJ STRUKTURZE MECHANICZNEJ

WYKORZYSTANIE AKCELEROMETRU I ŻYROSKOPU MEMS DO POMIARU DRGAŃ W NAPĘDZIE BEZPOŚREDNIM O ZŁOŻONEJ STRUKTURZE MECHANICZNEJ POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 87 Electrical Engineering 2016 Tomasz KULCZAK* Bartosz SZCZERBO* Stefan BROCK* WYKORZYSTANIE AKCELEROMETRU I ŻYROSKOPU MEMS DO POMIARU DRGAŃ W NAPĘDZIE

Bardziej szczegółowo

Kinetyka reakcji chemicznych Kataliza i reakcje enzymatyczne Kinetyka reakcji enzymatycznych Równanie Michaelis-Menten

Kinetyka reakcji chemicznych Kataliza i reakcje enzymatyczne Kinetyka reakcji enzymatycznych Równanie Michaelis-Menten Kinetya reacji chemicznych 4.3.1. Kataliza i reacje enzymatyczne 4.3.2. Kinetya reacji enzymatycznych 4.3.3. Równanie Michaelis-Menten Ilościowy opis mechanizm działania atalizatorów Kinetya chemiczna

Bardziej szczegółowo

Temat: Prawo Hooke a. Oscylacje harmoniczne. Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, siła sprężysta, prawo Hooke a, oscylacje harmoniczne,

Temat: Prawo Hooke a. Oscylacje harmoniczne. Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, siła sprężysta, prawo Hooke a, oscylacje harmoniczne, sg M 6-1 - Teat: Prawo Hooe a. Oscylacje haroniczne. Zagadnienia: prawa dynaii Newtona, siła sprężysta, prawo Hooe a, oscylacje haroniczne, ores oscylacji. Koncepcja: Sprężyna obciążana różnyi asai wydłuża

Bardziej szczegółowo

CYKLICZNY PROBLEM PRZEPŁYWOWY Z PRZEZBROJENIAMI MASZYN

CYKLICZNY PROBLEM PRZEPŁYWOWY Z PRZEZBROJENIAMI MASZYN CYKLICZNY PROBLEM PRZEPŁYWOWY Z PRZEZBROJENIAMI MASZYN Wojciech BOŻEJKO, Łuasz KACPRZAK, Mieczysław WODECKI Streszczenie: W pracy zajmujemy się cylicznym problemem przepływowym z przezbrojeniami maszyn.

Bardziej szczegółowo