PROJEKTOWANIE PLANU PRZEPŁYWU ŁADUNKÓW W SYSTEMIE AGV

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PROJEKTOWANIE PLANU PRZEPŁYWU ŁADUNKÓW W SYSTEMIE AGV"

Transkrypt

1 Technologia i Automatyzacja ontażu 1/2013 PROJEKTOWAIE PLAU PRZEPŁYWU ŁADUKÓW W SYSTEIE AGV Alesander IEOCZY Streszczenie Artyuł zawiera opis podstawowych problemów projetowania systemu AGV oraz stosowanego aparatu matematycznego. Ze względu na złożoność systemów AGV, często załada się rozwiązanie co najmniej dwóch problemów decyzyjnych jednocześnie. Elementem dodatowym jest opracowanie metodyi projetowania systemów analitycznych i symulacyjnych jednocześnie uwzględniających westie związane z projetowaniem i sterowaniem w systemach AGV. Przeprowadzono wstępną analizę pracy pojazdu AGV. Zamieszczono wynii badań symulacyjnych pojazdu poruszającego się po zamniętej pętli. Zilustrowano czas atywności pojazdu, liczbę stanowis zgłaszających zapotrzebowanie na obsługę oraz czas pracy i przestoju. S ł owa luczowe AGV, sieć transportowa, harmonizowanie pracy pojazdów, loowanie pojazdów, plan przepływu ładunów 1. Projetowanie sieci transportowej AGV (automated guided vehicle) to bezzałogowy ierowany automatycznie pojazd transportowy, tóry porusza się po wyznaczonych trasach. Trasy mogą być wytyczone szynami lub ablami umieszczonymi pod podłogą hali. Istnieją taże zaawansowane pojazdy AGV wyposażone w uład sensorów umożliwiających im samodzielny, swobodny wybór trasy przejazdu. Jednym z głównych obszarów zastosowań automatycznie ierowanych pojazdów AGV jest realizacja transportu części pomiędzy stanowisami, np. współpraca pojazdu z systemem producyjnym i magazynowym. Często jest to taże złożony system producyjny sładający się z systemu AGV, automatycznego magazynowania, systemu sortowania i wyszuiwania części oraz systemu technologicznych maszyn producyjnych [7]. Pojazdy AGV poruszają się po sieci dróg transportowych (połączeń) pomiędzy poszczególnymi puntami dostaw/odbioru PDO (P&D, Pic and Deliver). Istnieje tu problem ustalenia ierunów ruchu pojazdów w ten sposób, aby minimalizować czasy realizacji zadań. Projetowane drogi to najczęściej trasy jedno- i dwuierunowe. Jeżeli istnieje możliwość poszerzenia dróg na tyle, aby pojazdy mogły mijać się ze sobą, wtedy projetuje się drogi wielotorowe W problemie jednoierunowych tras przejazdu [1, 2] reguły sterowania zostały sformułowane w postaci algorytmu całowitoliczbowego. Celem była minimalizacja długości tras poonywanych przez pojazdy. Kolejne rozwiązanie zostało zaprezentowane w [3], gdzie zastosowano algorytm działający według metody podziału i ograniczeń, tzw. B&B. Algorytm pierwotny został udosonalony przez włączenie do modelu: osztów stałych budowy, sterowania i utrzymania systemu AGV. Kolejnym udosonaleniem była metoda, w tórej zamiast optymalizacji długości trasy przejazdu zastosowano optymalizację czasu przejazdu [2, 6]. Wymienione wyżej metody uwzględniają jedynie przejazdy załadowanych pojazdów transportowych, pomijając sytuacje, iedy środi transportu poruszają się bez ładunu. W sieciach transportowych dwuierunowych ruch pomiędzy parą węzłów odbywa się w obu ierunach. Jedna jeśli drogi są jednotorowe (a ta jest najczęściej), to ruch odbywa się pojedynczo. Oznacza to, że pojazdy transportowe nie mogą się mijać ani wyprzedzać. ależy więc rozwiązać problemy związane z rozmieszczeniem stref parowania: projetowanie pętli (loop design), gdzie planuje się rozmieszczenie dodatowych jednoierunowych pętli na obu ońcach ażdej trasy przejazdu, projetowanie bocznic (siding design) polegające na umieszczeniu po jednej, jednoierunowej bocznicy na obu ońcach ażdej drogi transportowej, projetowanie bocznych dróg (spur design), gdzie umieszcza się dwuierunowe ślepe uliczi na obu ońcach ażdej z dróg transportowych. 47

2 1/2013 Technologia i Automatyzacja ontażu Inne metody projetowania sieci transportowej to: 1 Pojedyncze pętle przejazdów środów transportowych (single loos). 2 Konfiguracje tandemowe, czyli onfiguracje z iloma równoległymi nieolizyjnymi pojazdami. 3 Podział powierzchni systemu AGV na osobne strefy zawierające oreślone segmenty trasy (segmented flow configurations). W przypadu pojedynczych pętli jednoierunowych pojazdy poruszają się po stałym, zamniętym jednoierunowym pierścieniu. Wszystie pojazdy AGV poruszają się w jednym ierunu, co pratycznie wylucza olizje. Jedyny przypade zatoru może wystąpić, gdy dany pojazd musi się zatrzymać na czas obsługi transportowej. Dodatową zaletą pojedynczej pętli jest stosunowo proste projetowanie ze względu na bra alternatywnych tras przejazdu. Wadą taiego rozwiązania jest mała odporność systemu na awarie. W przypadu awarii jednego pojazdu, wszystie pozostałe nie mogą go ominąć. Poza tym gdy pojazd AGV minie dany PDO, musi on przejechać całą pętlę, by dotrzeć do niego ponownie, wpływa to negatywnie na przepustowość systemu transportowego [10]. 2. Wysyłanie pojazdów do zadań transportowych Problem wysyłania pojazdów do wyonania oreślonych zadań transportowych można rozważyć na dwa sposoby. W pierwszym przypadu, ładune przeznaczony do transportu można przypisywać do wolnego pojazdu AGV. W drugim przypadu, wolny w danym momencie środe transportu może być sierowany do oreślonego puntu dostawy/odbioru, wymagającego w danej chwili obsługi transportowej. W statycznych (off-line) systemach sterowania wszystie informacje o zadaniach transportowych są dostępne w chwili rozpoczęcia zadania transportowego. W rezultacie pojazdy mogą być przypisywane do ładunów w sposób optymalny, dzięi sformułowaniu problemu wysyłe jao problemu przypisania. W dynamicznych uładach sterowania (on-line) stosuje się proste heurystyi, funcjonujące według reguły first come, first served (pierwsze przyszło, pierwsze zostało obsłużone). W myśl tej zasady pierwszy wolny pojazd AGV zostaje wysłany do ładunu, tóry pierwszy zażądał obsługi transportowej. Proces sterowania można realizować taże według zasady pierwszy napotany, pierwszy obsłużony (first encountered, first served). Reguła ta znajduje zastosowanie w rozproszonych dynamicznych systemach sterowania, w tórych pojazdy AGV poruszają się w pojedynczej pętli. Duża ilość zmiennych decyzyjnych powstających we wstępie zadania projetowego powoduje, że wyorzystywane są metody symulacyjne lub ich ombinacje z metodami analitycznymi. Dzięi temu można uzysać odpowiedzi na pytania o liczbę pojazdów AGV, rozplanowanie puntów PDO oraz metody sterowania pojazdami. Danymi wejściowymi podczas projetowania są: rozmieszczenie omóre organizacyjnych, rozmieszczenie puntów PDO oraz ieruni poruszania się pojazdów. Dodatowym elementem jest optymalizacja czasu pracy stanowisa i transportera. 3. Analityczne wsaźnii prawidłowości projetowanego systemu W procesie projetowania często zachodzi onieczność sprawdzenia założeń wstępnych projetu, doonania zmiany danych wejściowych, oreślenia liczby stanowis obsługiwanych przez jeden pojazd oraz doonania stochastycznego opisu działania systemu transportowego. Przyjęto, że linia technologiczna słada się z pojedynczych stanowis powiązanych strumieniem transportowym, a stanowisa te obsługiwane są przez pojazd AGV. Obliczenia liczby stanowis obsługiwanych przez jeden pojazd. Im więsza liczba stanowis obsługiwanych, tym mniejsze są oszty ogólne, jedna obniża się wydajność, ponieważ pojawiają się przestoje stanowis spowodowane oczeiwaniem na obsługę, a sam pojazd jest przeciążony. W obliczeniach wstępnych przyjmuje się założenie, że stanowisa współpracujące posiadają jednaowe parametry niezawodnościowe, tj. intensywność uszodzeń i intensywność przywrócenia do pracy, a ponadto pomija się problem niezawodności pojazdu AGV [5, 8 ]. Rzeczywista wydajność stanowisa: R 0 ), nom ( (1), prawdopodobieństwo obsługi stanowis w chwili czasu t, liczba zadań do wyonania, liczba stanowis obsługiwanych. Współczynni wydajności stanowisa obliczamy: R, η c ( ) (2) nom 0 R rzeczywista wydajność stanowisa po uwzględnieniu uszodzeń i bloowań, nom nominalna wydajność stanowisa. Współczynni czasu pracy pojazdu przeznaczonego na obsługę stanowisa: η t K 1, 1 (3) 48

3 Technologia i Automatyzacja ontażu 1/2013 prawdopodobieństwo, że w danej chwili t pojazdy nie mają żadnego zadania do wyonania. W rzeczywistych warunach producyjnych następuje często zmiana prac i wyniają stąd różne liczby zadań wypełnianych przez pojazd. W oparciu o teorię masowej obsługi [5, 7, 9] możemy zapisać równania, tóre uwzględniają taie zmiany: średnia liczba stanowis oczeujących na obsługę: ocze + 1 ( )!!( )! stanowis i jednego środa transportowego [8]. Przyjęto schemat poruszania się pojazdów AGV po pętli pojedynczej. Dzięi taiemu rozwiązaniu [5], można uninąć potrzeby rozważań dotyczących olizji i zatorów. (4) liczba pojazdów AGV prawdopodobieństwo tego, że w chwili czasu t pojazdy nie mają żadnego zadania do wyonania ( 0) [ !!( )!! ]!( )! + 1 średnia liczba stanowis będących w stanie obsługi: obsl (! 1)!( 1 )! (5) 1 (6) obsl Badania symulacyjne!!( )! Przedmiotem badań był model transportu wewnątrzzaładowego. Badania zostały przeprowadzone przy wyorzystaniu symulatora systemu producyjnego zawierającego podsystem transportu wewnątrzzaładowego, stanowis roboczych, środów transportu. Do opracowania modelu symulacyjnego wyorzystano oprogramowanie atlab wraz z modułem Simulin. Wyonano esperyment na systemie producyjnym sładającym się z 20 (7) Rys. 1. Topologia badanej strefy systemu producyjnego a rys. 1 przedstawiono rozmieszczenie puntów dostawy/odbioru w badanej strefie systemu producyjnego. Rozdzielnia znajduje się w puncie o współrzędnych (0, 0). Wszystie stanowisa są od siebie oddzielone na tyle daleo, aby zapewnić swobodny dojazd do ażdego stanowisa ze wszystich czterech stron. Środe transportu o następujących parametrach: prędość v 2 m/s, średni czas wyładunu partii transportowej t w 40 s. Funcjonowanie modelu środa transportu bazuje na wsazaniu stanów pracy. Postój i Praca są to poszczególne stany, w jaich może znajdować się pojazd. W tracie ażdego przejścia system sprawdza, czy środe transportu w danej seundzie porusza się między stanowisami czy też jest w stanie spoczynu. Jeżeli pojazd pracuje i jest w drodze z jednego stanowisa na drugie, to funcja up_czasu( dodaje olejną seundę do czasu pracy pojazdu. Jeżeli w danej seundzie pojazd nie pracuje, to system przechodzi do stanu Postój i zaczyna naliczać olejne seundy do czasu postoju. Jeżeli środe transportu znajduje się w chwili, w tórej powinien nastąpić załadune lub rozładune, system wysyła odpowiednią informację na wyjściu podsystemu AGV, a czas pracy środa transportu zaczyna odmierzać olejne zadanie transportowe. Aby umożliwić podział trasy środa transportu na poszczególne zadania transportowe, wprowadzono dwie zmienne. Zmienna czas_pracy jest zerowana po zaończeniu obsługi ażdego puntu dostawy/odbioru na trasie pętli pojazdu, natomiast zmienna czas_pracy_agv nalicza czas pracy środa narastająco przez cały czas trwania symulacji. Załadune i rozładune można uznać za zaończony nie wcześniej ja w ostatniej seundzie czasu trwania tego procesu, w związu z tym czas potrzebny na załadune/rozładune można doliczyć do czasu potrzebnego na poonanie trasy między n-1 i n-tym puntem dostawy/ odbioru. W ten sposób czas ten jest uwzględniany w systemie symulacyjnym. Przyjęto, że czas ten trwa średnio 40 seund. 49

4 1/2013 Technologia i Automatyzacja ontażu Rys. 2 przedstawia wszystie przejazdy środa transportu między n-1 a n-tymi puntami dostawy/odbioru, wyres ten dotyczy więc środa transportu obsługującego cały system producyjny. Wysoość słupów wsazuje czasy poszczególnych przejazdów wraz z czasami przeładunu. Rys. 2. Wyres atywności pojazdu w tracie symulacji a) b) Części wyresu, w tórych zagęszczenie linii wzrasta, odpowiadają poszczególnym pętlom przejazdu, przy czym im dłuższa jest trasa przejazdu, tym więsze zagęszczenie piów na wyresie. Przerwy między słupami piów odpowiadają czasom przerw w pracy środa transportu. Rys. 3 przedstawia pracę i postój środa transportowego. W pratyce wyresy sładają się z odcinów poziomych (postój) i linii pod ątem 45 praca. Rys. 5b jest analogiczny, jedna odcini wzrostowe oznaczają czas przerw w pracy, a linie poziome są odpowiedniami pracy. Z analizy tych wyresów wynia, że środe transportu przez 66% czasu był zajęty pracą, a przez 34% czasu oczeiwał w rozdzielni na olejne zadanie transportowe. Rys. 4 przedstawia liczbę stanowis roboczych wymagających obsługi transportowej w tracie symulacji. asymalnie liczba ta osiągnęła poziom 13 stanowis (bez rozdzielni), jedna zdarzały się też wyjazdy do obsługi pojedynczego stanowisa. Pojedyncze pii na wyresie nie są odzwierciedleniem poszczególnych pętli przejazdu środa transportu. W tracie wyonywania pojedynczej pętli przejazdu liczba zadań transportowych przydzielonych do środa transportu nie zmienia się, ale bezwzględna liczba stanowis zgłaszających żądanie obsługi transportowej może zmieniać się z seundy na seundę. Dlatego na podstawie tego wyresu trudno jest stwierdzić ile razy środe transportu wyjeżdżał z rozdzielni. 5. Wniosi Rys. 3. Czas pracy (a) i postoju (b) środa transportu w tracie symulacji Artyuł zawiera podsumowanie podstawowych problemów projetowania systemu AGV oraz stosowany aparat matematyczny. ie są to westie do ońca wyjaśnione, wiele z nich podlega ciągłym analizom i badaniom. ależą do nich zagadnienia: opracowanie metodyi projetowania systemów analitycznych i symulacyjnych jednocześnie uwzględniających westie związane z projetowaniem i sterowaniem w systemach AGV, Rys. 4. Liczba stanowis zgłaszających żądanie obsługi transportowej badania na temat rozmieszczenia puntów dostaw/odbioru w dużych systemach AGV, z dużą liczbą pojazdów transportowych w celu uninięcia olizji i zatorów oraz srócenia czasu trwania zadań transportowych. 50

5 Technologia i Automatyzacja ontażu 1/2013 Zaprezentowany przyład badań symulacyjnych miał na celu uazanie narzędzia programowego i metody: wspomaganie projetowania nowych systemów producyjnych z systemem transportu wewnątrzzaładowego, udosonalenie istniejących systemów producyjnych z systemami transportu wewnętrznego, dobór optymalnej liczby pojazdów AGV dla danego systemu producyjnego, ustalenie minimalnej liczby zadań transportowych dla jednej pętli przejazdu pojazdu transportowego. LITERATURA 1. Fanti.: Event-based controller to avoid deadloc and collision in zone control AGV. International Journal of Production Research, no. 48, Ghasemzadeh H., Behrangi E.: Conflict-free scheduling and routing of automated guided vehicles in mesh topologies. Robotics and Autonomous Systems, no. 57, Kapsi., Tanchoco J.: Optimal flow path design of unidirectional AGV system. International Journal of Production research, vol. 28, Kłosowsi G.: Sterowanie transportem wewnętrznym z zastosowaniem metod sztucznej inteligencji. Rozprawa dotorsa, Politechnia Lubelsa, Lublin Kom K., Jea.: An object orientated simulation and extension for tandem AGV system. The International Journal of Advanced anufacturing Technology, no. 22, pp , Lim J., Yoshimoto K.: A construction algorithm for designing guide paths of automated guided vehicle system. International Journal of Production Research, no. 40, ieoczym A.: Zagadnienia projetowania hierarchicznie zorganizowanych systemów montażowych. Lublin, Wydawnictwo LT ieoczym A.: The modelling of the assembly line with a technological automated guided vehicle (AGV). LogForum, vol 7, no. 5, ieoczym. A., Gajewsi J.: Wyorzystanie modelu matematycznego do oceny funcjonowania linii producyjnej. Rozdział w monografii Technologiczne systemy informacyjne w inżynierii producji i ształceniu technicznym,. Wyd. LT, Lublin Tanchoco J., Egbelu P.: Determination of the total number of vehicles in an AGV based material transport system. aterial Flow, no. 4, Dr inż. Alesander ieoczym jest pracowniiem Wydziału echanicznego Politechnii Lubelsiej, ul. adbystrzyca 36, Lublin, a.nieoczym@pollub.pl. FLOW OF CHARGE DESIG I THE AGV SYSTE Abstract The article describes basic problems of an AVG system design and an applied mathematical apparatus. On the account of the complexity of the AGV systems, there is always an assumption of at least two decision-maing problems being solved. The additional analytical elements associated with the design, steering, and guidance in AGV are: a drawing and a simulation of the methodology of the system design. The initial analysis of the AGV was made on the assembly line, and the article presents a final result of a simulation of one vehicle moving on a closed-loop. There are illustrated following points: a vehicle activity, an amount of positions reporting the demand for the service, woring hours, and a standstill. Keywords AGV, transport networ, harmonizing vehicle functions, depositing vehicles, flow of charge 51

PROJEKTOWANIE PLANU PRZEPŁYWU ŁADUNKÓW W SYSTEMIE AGV

PROJEKTOWANIE PLANU PRZEPŁYWU ŁADUNKÓW W SYSTEMIE AGV NIEOCZYM Aleksander 1 Sieć transportowa, harmonizowanie pracy pojazdów, lokowanie pojazdów, plan przepływu ładunków PROJEKTOWANIE PLANU PRZEPŁYWU ŁADUNKÓW W SYSTEMIE AGV Artykuł zawiera podsumowanie podstawowych

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH

MODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH MODYFICJ OSZTOW LGORYTMU JOHNSON DO SZEREGOWNI ZDŃ UDOWLNYCH Michał RZEMIŃSI, Paweł NOW a a Wydział Inżynierii Lądowej, Załad Inżynierii Producji i Zarządzania w udownictwie, ul. rmii Ludowej 6, -67 Warszawa

Bardziej szczegółowo

A. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna

A. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna A. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z wsaźniami esploatacyjnymi eletronicznych systemów bezpieczeństwa oraz wyorzystaniem ich do alizacji procesu esplatacji z uwzględnieniem przeglądów

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań Mieczysław POŁOŃSKI Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowisa, Szoła Główna Gospodarstwa Wiejsiego, Warszawa, ul. Nowoursynowsa 159 e-mail: mieczyslaw_polonsi@sggw.pl Założenia Optymalizacja harmonogramów

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań Mieczysław OŁOŃSI Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowisa, Szoła Główna Gospodarstwa Wiejsiego, Warszawa, ul. Nowoursynowsa 159 e-mail: mieczyslaw_polonsi@sggw.pl Założenia Optymalizacja harmonogramów

Bardziej szczegółowo

Wpływ zamiany typów elektrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym

Wpływ zamiany typów elektrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym Wpływ zamiany typów eletrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym Grzegorz Barzy Paweł Szwed Instytut Eletrotechnii Politechnia Szczecińsa 1. Wstęp Ostatnie ila lat,

Bardziej szczegółowo

Colloquium 3, Grupa A

Colloquium 3, Grupa A Colloquium 3, Grupa A 1. Z zasobów obliczeniowych pewnego serwera orzysta dwóch użytowniów. Każdy z nich wysyła do serwera zawsze trzy programy naraz. Użytowni czea, aż serwer wyona obliczenia dotyczące

Bardziej szczegółowo

WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII.

WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. ĆWICZENIE 3. WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. 1. Oscylator harmoniczny. Wprowadzenie Oscylatorem harmonicznym nazywamy punt materialny, na tóry,działa siła sierowana do pewnego centrum,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci

Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Ćwiczenie 4 - Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Strona 1/13 Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Spis treści 1.Cel ćwiczenia...2 2.Wstęp...2 2.1.Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

METODA PROJEKTOWANIA REJONU ZMIANY KIERUNKU TRASY KOLEJOWEJ

METODA PROJEKTOWANIA REJONU ZMIANY KIERUNKU TRASY KOLEJOWEJ Problemy Kolejnictwa Zeszyt 5 97 Prof. dr hab. inż. Władysław Koc Politechnia Gdańsa METODA PROJEKTOWANIA REJONU ZMIANY KIERUNKU TRASY KOLEJOWEJ SPIS TREŚCI. Wprowadzenie. Ogólna ocena sytuacji geometrycznej

Bardziej szczegółowo

ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH

ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH Henry TOMASZEK Ryszard KALETA Mariusz ZIEJA Instytut Techniczny Wojs Lotniczych PRACE AUKOWE ITWL Zeszyt 33, s. 33 43, 2013 r. DOI 10.2478/afit-2013-0003 ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWAIA SKUTECZOŚCI W SYSTEMIE

Bardziej szczegółowo

wtedy i tylko wtedy, gdy rozwiązanie i jest nie gorsze od j względem k-tego kryterium. 2) Macierz części wspólnej Utwórz macierz

wtedy i tylko wtedy, gdy rozwiązanie i jest nie gorsze od j względem k-tego kryterium. 2) Macierz części wspólnej Utwórz macierz Temat: Programowanie wieloryterialne. Ujęcie dysretne.. Problem programowania wieloryterialnego. Z programowaniem wieloryterialnym mamy do czynienia, gdy w problemie decyzyjnym występuje więcej niż jedno

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWEJ RBF W REGULATORZE KURSU STATKU

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWEJ RBF W REGULATORZE KURSU STATKU Mirosław Tomera Aademia Morsa w Gdyni Wydział Eletryczny Katedra Automatyi Orętowej ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWEJ RBF W REGULATORZE KURSU STATKU W pracy przedstawiona została implementacja sieci neuronowej

Bardziej szczegółowo

( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego

( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego /9 Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego Chodzi o wyznaczenie pochodnych cząstowych funcji błędu E względem parametrów elementów uładu

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA PRZEPUSTOWOŚCI SIECI KOMPUTEROWYCH ZA POMOCĄ ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH

OPTYMALIZACJA PRZEPUSTOWOŚCI SIECI KOMPUTEROWYCH ZA POMOCĄ ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH OPTYMALIZACJA PRZEPUSTOWOŚCI SIECI KOMPUTEROWYCH ZA POMOCĄ ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH Andrzej SZYMONIK, Krzysztof PYTEL Streszczenie: W złożonych sieciach omputerowych istnieje problem doboru przepustowości

Bardziej szczegółowo

Wykres linii ciśnień i linii energii (wykres Ancony)

Wykres linii ciśnień i linii energii (wykres Ancony) Wyres linii ciśnień i linii energii (wyres Ancony) W wyorzystywanej przez nas do rozwiązywania problemów inżyniersich postaci równania Bernoulliego występuje wysoość prędości (= /g), wysoość ciśnienia

Bardziej szczegółowo

4.15 Badanie dyfrakcji światła laserowego na krysztale koloidalnym(o19)

4.15 Badanie dyfrakcji światła laserowego na krysztale koloidalnym(o19) 256 Fale 4.15 Badanie dyfracji światła laserowego na rysztale oloidalnym(o19) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stałej sieci dwuwymiarowego ryształu oloidalnego metodą dyfracji światła laserowego. Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Komputerowa reprezentacja oraz prezentacja i graficzna edycja krzywoliniowych obiektów 3d

Komputerowa reprezentacja oraz prezentacja i graficzna edycja krzywoliniowych obiektów 3d Komputerowa reprezentacja oraz prezentacja i graficzna edycja rzywoliniowych obietów 3d Jan Prusaowsi 1), Ryszard Winiarczy 1,2), Krzysztof Sabe 2) 1) Politechnia Śląsa w Gliwicach, 2) Instytut Informatyi

Bardziej szczegółowo

13. 13. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE

13. 13. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE Część 3. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE 3. 3. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE 3.. Metoda trzech momentów Rozwiązanie wieloprzęsłowych bele statycznie niewyznaczalnych można ułatwić w znaczącym

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Jąkalski Rafał Żmijewski Siemens Industry Software

Krzysztof Jąkalski Rafał Żmijewski Siemens Industry Software Krzysztof Jąkalski Rafał Żmijewski Siemens Industry Software Warszawa 31.05.2011 Plan rejsu 1 2 3 Ale po co żeglować i z kim? Rozwiązanie, czyli co mamy pod pokładem Eksperymenty, czyli przykłady żeglowania

Bardziej szczegółowo

Koła rowerowe malują fraktale

Koła rowerowe malują fraktale Koła rowerowe malują fratale Mare Berezowsi Politechnia Śląsa Rozważmy urządzenie sładającego się z n ół o różnych rozmiarach, obracających się z różnymi prędościami. Na obręczy danego oła, obracającego

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie prędkości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze

Wyznaczenie prędkości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze Podstawy analizy wypadów drogowych Instrucja do ćwiczenia 1 Wyznaczenie prędości pojazdu na podstawie długości śladów hamowania pozostawionych na drodze Spis treści 1. CEL ĆWICZENIA... 3. WPROWADZENIE...

Bardziej szczegółowo

9. Sprzężenie zwrotne własności

9. Sprzężenie zwrotne własności 9. Sprzężenie zwrotne własności 9.. Wprowadzenie Sprzężenie zwrotne w uładzie eletronicznym realizuje się przez sumowanie części sygnału wyjściowego z sygnałem wejściowym i użycie zmodyiowanego w ten sposób

Bardziej szczegółowo

koszt kapitału D/S L dźwignia finansowa σ EBIT zysku operacyjnego EBIT firmy. Firmy Modele struktury kapitału Rys. 8.3. Krzywa kosztów kapitału.

koszt kapitału D/S L dźwignia finansowa σ EBIT zysku operacyjnego EBIT firmy. Firmy Modele struktury kapitału Rys. 8.3. Krzywa kosztów kapitału. Modele strutury apitału oszt apitału Optymalna strutura apitału dźwignia finansowa / Rys. 8.3. Krzywa osztów apitału. Założenia wspólne modeli MM Modigliani i Miller w swoich rozważaniach ograniczyli się

Bardziej szczegółowo

Metody optymalizacji dyskretnej

Metody optymalizacji dyskretnej Metody optymalizacji dyskretnej Spis treści Spis treści Metody optymalizacji dyskretnej...1 1 Wstęp...5 2 Metody optymalizacji dyskretnej...6 2.1 Metody dokładne...6 2.2 Metody przybliżone...6 2.2.1 Poszukiwanie

Bardziej szczegółowo

Modelowanie przez zjawiska przybliżone. Modelowanie poprzez zjawiska uproszczone. Modelowanie przez analogie. Modelowanie matematyczne

Modelowanie przez zjawiska przybliżone. Modelowanie poprzez zjawiska uproszczone. Modelowanie przez analogie. Modelowanie matematyczne Modelowanie rzeczywistości- JAK? Modelowanie przez zjawisa przybliżone Modelowanie poprzez zjawisa uproszczone Modelowanie przez analogie Modelowanie matematyczne Przyłady modelowania Modelowanie przez

Bardziej szczegółowo

DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH

DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH Część 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH... 5. 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH 5.. Wprowadzenie Rozwiązywanie zadań z zaresu dynamii budowli sprowadza

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIŁ INŻYNIERII MECHNICZNEJ INSTYTUT EKSPLOTCJI MSZYN I TRNSPORTU ZKŁD STEROWNI ELEKTROTECHNIK I ELEKTRONIK ĆWICZENIE: E2 POMIRY PRĄDÓW I NPIĘĆ W

Bardziej szczegółowo

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM EORI OBWODÓW I SYGNŁÓW LBORORIUM KDEMI MORSK Katedra eleomuniacji Morsiej Ćwiczenie nr 2: eoria obwodów i sygnałów laboratorium ĆWICZENIE 2 BDNIE WIDM SYGNŁÓW OKRESOWYCH. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika

Bardziej szczegółowo

Metody optymalizacji nieliniowej (metody programowania nieliniowego) Ewa Niewiadomska-Szynkiewicz Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej

Metody optymalizacji nieliniowej (metody programowania nieliniowego) Ewa Niewiadomska-Szynkiewicz Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej Metody optymalizacji nieliniowej metody programowania nieliniowego Ewa Niewiadomsa-Szyniewicz Instytut Automatyi i Inormatyi Stosowanej Ewa Niewiadomsa-Szyniewicz ens@ia.pw.edu.pl Instytut Automatyi i

Bardziej szczegółowo

Kierunki racjonalizacji jednostkowego kosztu produkcji w przedsiębiorstwie górniczym

Kierunki racjonalizacji jednostkowego kosztu produkcji w przedsiębiorstwie górniczym Kieruni racjonalizacji jednostowego osztu producji w przedsiębiorstwie górniczym Roman MAGDA 1) 1) Prof dr hab inż.; AGH University of Science and Technology, Kraów, Miciewicza 30, 30-059, Poland; email:

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 10 METODA KOMPONOWANIA ZESPOŁU CZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI SKŁADU ZESPOŁU

ROZDZIAŁ 10 METODA KOMPONOWANIA ZESPOŁU CZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI SKŁADU ZESPOŁU Agniesza Dziurzańsa ROZDZIAŁ 10 METODA KOMPONOWANIA ZESPOŁU 10.1. CZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI SKŁADU ZESPOŁU Przeprowadzona analiza formacji, jaą jest zespół (zobacz rozdział 5), wyazała, że cechy tóre powstają

Bardziej szczegółowo

ANALIZA CZASOWO-KOSZTOWA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA BUDOWLANEGO PRZY ZASTOSOWANIU ZBIORÓW ROZMYTYCH

ANALIZA CZASOWO-KOSZTOWA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA BUDOWLANEGO PRZY ZASTOSOWANIU ZBIORÓW ROZMYTYCH ANALIZA CZASOWO-OSZTOWA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA BUDOWLANEGO PRZY ZASTOSOWANIU ZBIORÓW ROZMYTYCH Andrzej MINASOWICZ, Bartosz OSTRZEWA Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnia Warszawsa, l. Armii Ldowej

Bardziej szczegółowo

Programowanie wielocelowe lub wielokryterialne

Programowanie wielocelowe lub wielokryterialne Programowanie wielocelowe lub wieloryterialne Zadanie wielocelowe ma co najmniej dwie funcje celu nazywane celami cząstowymi. Cele cząstowe f numerujemy indesem = 1, 2, K. Programowanie wielocelowe ciągłe.

Bardziej szczegółowo

Programowanie wielocelowe lub wielokryterialne

Programowanie wielocelowe lub wielokryterialne Programowanie wielocelowe lub wieloryterialne Zadanie wielocelowe ma co najmniej dwie funcje celu nazywane celami cząstowymi. Cele cząstowe f numerujemy indesem = 1, 2, K. Programowanie wielocelowe ciągłe

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5.

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5. RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5. PODSTAWOWE ROZKŁADY PRAWDOPODOBIEŃSTWA Rozłady soowe Rozład jednopuntowy Oreślamy: P(X c) 1 gdzie c ustalona liczba. 1 EX c, D 2 X 0 (tylo ten rozład ma zerową wariancję!!!)

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WARUNKÓW KONSOLIDACJI TORFÓW PRZECIĄŻONYCH WARSTWĄ POPIOŁÓW

ANALIZA WARUNKÓW KONSOLIDACJI TORFÓW PRZECIĄŻONYCH WARSTWĄ POPIOŁÓW Tomasz SZCZYGIELSKI Zygmunt MEYER ANALIZA WARUNKÓW KONSOLIDACJI TORFÓW PRZECIĄŻONYCH WARSTWĄ POPIOŁÓW. Wprowadzenie Celem pracy jest analiza możliwości wyorzystania ubocznych produtów spalania nazywanych

Bardziej szczegółowo

σ-ciało zdarzeń Niech Ω będzie niepustym zbiorem zdarzeń elementarnych, a zbiór F rodziną podzbiorów zbioru Ω spełniającą warunki: jeśli A F, to A F;

σ-ciało zdarzeń Niech Ω będzie niepustym zbiorem zdarzeń elementarnych, a zbiór F rodziną podzbiorów zbioru Ω spełniającą warunki: jeśli A F, to A F; Zdarzenie losowe i zdarzenie elementarne Zdarzenie (zdarzenie losowe) - wyni pewnej obserwacji lub doświadczenia; może być ilościowy lub jaościowy. Zdarzenie elementarne - najprostszy wyni doświadczenia

Bardziej szczegółowo

DSP-MATLAB, Ćwiczenie 5, P.Korohoda, KE AGH. Ćwiczenie 5. Przemysław Korohoda, KE, AGH

DSP-MATLAB, Ćwiczenie 5, P.Korohoda, KE AGH. Ćwiczenie 5. Przemysław Korohoda, KE, AGH DSP-MATLAB, Ćwiczenie 5, P.Korohoda, KE AGH Instrucja do laboratorium z cyfrowego przetwarzania sygnałów Ćwiczenie 5 Wybrane właściwości Dysretnej Transformacji Fouriera Przemysław Korohoda, KE, AGH Zawartość

Bardziej szczegółowo

Matematyka dyskretna. Wykład 2: Kombinatoryka. Gniewomir Sarbicki

Matematyka dyskretna. Wykład 2: Kombinatoryka. Gniewomir Sarbicki Matematya dysretna Wyład 2: Kombinatorya Gniewomir Sarbici Kombinatorya Definicja Kombinatorya zajmuje się oreślaniem mocy zbiorów sończonych, w szczególności mocy zbiorów odwzorowań jednego zbioru w drugi

Bardziej szczegółowo

Zadania do rozdziału 5

Zadania do rozdziału 5 Zadania do rozdziału 5 Zad.5.1. Udowodnij, że stosując równię pochyłą o dającym się zmieniać ącie nachylenia α można wyznaczyć współczynni tarcia statycznego µ o. ozwiązanie: W czasie zsuwania się po równi

Bardziej szczegółowo

Podstawy rachunku prawdopodobieństwa (przypomnienie)

Podstawy rachunku prawdopodobieństwa (przypomnienie) . Zdarzenia odstawy rachunu prawdopodobieństwa (przypomnienie). rawdopodobieństwo 3. Zmienne losowe 4. rzyład rozładu zmiennej losowej. Zdarzenia (events( events) Zdarzenia elementarne Ω - zbiór zdarzeń

Bardziej szczegółowo

1. RACHUNEK WEKTOROWY

1. RACHUNEK WEKTOROWY 1 RACHUNEK WEKTOROWY 1 Rozstrzygnąć, czy możliwe jest y wartość sumy dwóch wetorów yła równa długości ażdego z nich 2 Dane są wetory: a i 3 j 2 ; 4 j = + = Oliczyć: a+, a, oraz a 3 Jai ąt tworzą dwa jednaowe

Bardziej szczegółowo

Projektowanie logistyki magazynu

Projektowanie logistyki magazynu Projektowanie systemów transportowo-logistycznych! Projektowanie logistyki magazynu :: Projektowanie symulacyjne :: :: Zastosowanie EXTEND OR :: Piotr Sawicki Wydział Maszyn Roboczych i Transportu pok.

Bardziej szczegółowo

ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ

ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ LISTA ZADAŃ 1 1 Napisać w formie rozwiniętej następujące wyrażenia: 4 (a 2 + b +1 =0 5 a i b j =1 n a i b j =1 n =0 (a nb 4 3 (! + ib i=3 =1 2 Wyorzystując twierdzenie o

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5. Badanie ruchu wahadła sprężynowego sprawdzenie wzoru na okres drgań

Ćw. 5. Badanie ruchu wahadła sprężynowego sprawdzenie wzoru na okres drgań KAEDRA FIZYKI SOSOWANEJ PRACOWNIA 5 FIZYKI Ćw. 5. Badanie ruchu wahadła sprężynowego sprawdzenie wzoru na ores drgań Wprowadzenie Ruch drgający naeży do najbardziej rozpowszechnionych ruchów w przyrodzie.

Bardziej szczegółowo

XII International PhD Workshop OWD 2010, 23 26 October 2010. Metodyka pozyskiwania i analizy wyników badań symulacyjnych ścieżek klinicznych

XII International PhD Workshop OWD 2010, 23 26 October 2010. Metodyka pozyskiwania i analizy wyników badań symulacyjnych ścieżek klinicznych XII International PhD Workshop OWD 2010, 23 26 October 2010 Metodyka pozyskiwania i analizy wyników badań symulacyjnych ścieżek klinicznych Methodology of Acquiring and Analyzing Results of Simulation

Bardziej szczegółowo

HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY OCENY BEZPIECZEŃSTWA

HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY OCENY BEZPIECZEŃSTWA Jace Sorupsi Hierarchiczny system Zarządzania ruchem lotniczym aspety oceny bezpieczeństwa, Logistya (ISSN 1231-5478) No 6, Instytut Logistyi i HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH

PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH Systemy Logistyczne Wojsk nr 39/2013 PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH Marian BRZEZIŃSKI Andrzej WASILEWSKI Instytut Logistyki, Wydział Mechaniczny Wojskowa Akademia Techniczna Streszczenie. Artykuł

Bardziej szczegółowo

Podejście memetyczne do problemu DCVRP - wstępne wyniki. Adam Żychowski

Podejście memetyczne do problemu DCVRP - wstępne wyniki. Adam Żychowski Podejście memetyczne do problemu DCVRP - wstępne wyniki Adam Żychowski Na podstawie prac X. S. Chen, L. Feng, Y. S. Ong A Self-Adaptive Memeplexes Robust Search Scheme for solving Stochastic Demands Vehicle

Bardziej szczegółowo

NEURONOWE MODELOWANIE OCENY JAKOŚCI USŁUG TRANSPORTOWYCH

NEURONOWE MODELOWANIE OCENY JAKOŚCI USŁUG TRANSPORTOWYCH Andrzej ŚWIDERSKI Wojsowa Aademia Techniczna Wydział Mechaniczny Załad Systemów Jaości i Zarządzania 02-010 Warszawa, ul. Nowowiejsa 26 aswidersi@wat.edu.pl NEURONOWE MODELOWANIE OCENY JAKOŚCI USŁUG TRANSPORTOWYCH

Bardziej szczegółowo

Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Nowe wymagania wprowadzane przez normy

Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Nowe wymagania wprowadzane przez normy Ochrona odgromowa obietów budowlanych. Nowe wymagania wprowadzane przez normy serii PN-EN 62305 Andrzej Sowa Politechnia Białostoca Podstawowym zadaniem urządzenia piorunochronnego jest przejęcie i odprowadzenie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g. zakres rozszerzony

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g. zakres rozszerzony WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g zares rozszerzony 1. Wielomiany bardzo zna pojęcie jednomianu jednej zmiennej; potrafi wsazać jednomiany podobne; potrafi

Bardziej szczegółowo

PRAKTYCZNY PRZYKŁAD OCENY ŚRODOWISKOWEGO RYZYKA ZDROWOTNEGO

PRAKTYCZNY PRZYKŁAD OCENY ŚRODOWISKOWEGO RYZYKA ZDROWOTNEGO PRAKTYCZNY PRZYKŁAD OCENY ŚRODOWISKOWEGO RYZYKA ZDROWOTNEGO Mgr Beata Malec, dr Mare Biesiada, dr Anicenta Buba Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowisowego, Sosnowiec Wstęp Zagrożenia zdrowotne stwarzane

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski

Metody numeryczne. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski Metody numeryczne Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Eletrotechnii, Informatyi i Teleomuniacji Uniwersytet Zielonogórsi Eletrotechnia stacjonarne-dzienne pierwszego stopnia z tyt. inżyniera

Bardziej szczegółowo

PLAN WYKŁADU OPTYMALIZACJA GLOBALNA ALGORYTM MRÓWKOWY (ANT SYSTEM) ALGORYTM MRÓWKOWY. Algorytm mrówkowy

PLAN WYKŁADU OPTYMALIZACJA GLOBALNA ALGORYTM MRÓWKOWY (ANT SYSTEM) ALGORYTM MRÓWKOWY. Algorytm mrówkowy PLAN WYKŁADU Algorytm mrówowy OPTYMALIZACJA GLOBALNA Wyład 8 dr inż. Agniesza Bołtuć (ANT SYSTEM) Inspiracja: Zachowanie mrówe podczas poszuiwania żywności, Zachowanie to polega na tym, że jeśli do żywności

Bardziej szczegółowo

Nr 2. Laboratorium Maszyny CNC. Politechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej

Nr 2. Laboratorium Maszyny CNC. Politechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej Politechnia Poznańsa Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium Maszyny CNC Nr 2 Badania symulacyjne napędów obrabiare sterowanych numerycznie Opracował: Dr inż. Wojciech Ptaszyńsi Poznań, 3 stycznia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia laboratoryjne - Dobór optymalnego asortymentu produkcji programowanie liniowe. Logistyka w Hutnictwie Ćw. L.

Ćwiczenia laboratoryjne - Dobór optymalnego asortymentu produkcji programowanie liniowe. Logistyka w Hutnictwie Ćw. L. Ćwiczenia laboratoryjne - Dobór optymalnego asortymentu produkcji programowanie liniowe Ćw. L. Typy optymalizacji Istnieją trzy podstawowe typy zadań optymalizacyjnych: Optymalizacja statyczna- dotyczy

Bardziej szczegółowo

DOBÓR NASTAW ZABEZPIECZEŃ NADPRĄDOWYCH ZWARCIOWYCH DLA LINII ŚREDNIEGO NAPIĘCIA

DOBÓR NASTAW ZABEZPIECZEŃ NADPRĄDOWYCH ZWARCIOWYCH DLA LINII ŚREDNIEGO NAPIĘCIA dr inż. Witold HOPPEL DOBÓR NASTAW ZABEZPECZEŃ NADPRĄDOWYCH ZWARCOWYCH DLA LN ŚREDNEGO NAPĘCA 1. Wprowadzenie W liniach SN od sutów zwarć międzyfazowych (tylo taich załóceń dotyczy artyuł) stosuje się

Bardziej szczegółowo

Sterowanie Ciągłe. Używając Simulink a w pakiecie MATLAB, zasymulować układ z rysunku 7.1. Rys.7.1. Schemat blokowy układu regulacji.

Sterowanie Ciągłe. Używając Simulink a w pakiecie MATLAB, zasymulować układ z rysunku 7.1. Rys.7.1. Schemat blokowy układu regulacji. emat ćwiczenia nr 7: Synteza parametryczna uładów regulacji. Sterowanie Ciągłe Celem ćwiczenia jest orecja zadanego uładu regulacji wyorzystując następujące metody: ryterium amplitudy rezonansowej i metodę

Bardziej szczegółowo

jest scharakteryzowane przez: wektor maksymalnych żądań (ang. claims), T oznaczający maksymalne żądanie zasobowe zadania P j

jest scharakteryzowane przez: wektor maksymalnych żądań (ang. claims), T oznaczający maksymalne żądanie zasobowe zadania P j Systemy operacyjne Zaleszczenie Zaleszczenie Rozważmy system sładający się z n procesów (zadań) P 1,P 2,...,P n współdzielący s zasobów nieprzywłaszczalnych tzn. zasobów, tórych zwolnienie może nastąpić

Bardziej szczegółowo

KINEMATYKA ROLKOWYCH PRZEKŁADNI TOCZNYCH KINEMATICS OF THE ROLLER SCREW

KINEMATYKA ROLKOWYCH PRZEKŁADNI TOCZNYCH KINEMATICS OF THE ROLLER SCREW Dr inŝ. Stanisław Warchoł, email: warchols@prz.edu.pl Katedra Konstrucji Maszyn, Politechnia Rzeszowsa KINEMATYKA ROLKOWYCH PRZEKŁADNI TOCZNYCH Streszczenie: W artyule zaprezentowano rozłady prędości i

Bardziej szczegółowo

Bilansowanie hierarchicznej struktury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych

Bilansowanie hierarchicznej struktury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych Bi u l e t y n WAT Vo l. LXIV, Nr 3, 2015 Bilansowanie hierarchicznej strutury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych Radosław Seunda 1, Roman Marcinowsi 2 1 Biuro Inżyniersie, 05-082

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WIELOKRYTERIALNA

ANALIZA WIELOKRYTERIALNA ANALIZA WIELOKRYTERIALNA Dział Badań Operacyjnych zajmujący się oceną możliwych wariantów (decyzji) w przypadu gdy występuje więcej niż jedno ryterium oceny D zbiór rozwiązań (decyzji) dopuszczalnych x

Bardziej szczegółowo

Pomiar prędkości i natęŝenia przepływu za pomocą rurek spiętrzających

Pomiar prędkości i natęŝenia przepływu za pomocą rurek spiętrzających Pomiar prędości i natęŝenia przepływu za pomocą rure spiętrzających Instrucja do ćwiczenia nr 8 Miernictwo energetyczne - laboratorium Opracowała: dr inŝ. ElŜbieta Wróblewsa Załad Miernictwa i Ochrony

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 5 METODY OPTYMALIZACJI NIELINIOWEJ BEZ OGRANICZEŃ

WYKŁAD 5 METODY OPTYMALIZACJI NIELINIOWEJ BEZ OGRANICZEŃ WYKŁAD 5 METODY OPTYMALIZACJI NIELINIOWEJ BEZ OGRANICZEŃ Wstęp. Za wyjątie nielicznych funcji, najczęściej w postaci wieloianów, dla tórych ożna znaleźć iniu na drodze analitycznej, pozostała więszość

Bardziej szczegółowo

Od ERP do ERP czasu rzeczywistego

Od ERP do ERP czasu rzeczywistego Przemysław Polak Od ERP do ERP czasu rzeczywistego SYSTEMY INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ Wrocław, 19 listopada 2009 r. Kierunki rozwoju systemów informatycznych zarządzania rozszerzenie

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 52 INTERFERENCYJNY POMIAR KRZYWIZNY SOCZEWKI (pierścienie Newtona) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie, przy znanej długości fali

ZADANIE 52 INTERFERENCYJNY POMIAR KRZYWIZNY SOCZEWKI (pierścienie Newtona) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie, przy znanej długości fali ZADANIE 52 INTERFERENCYJNY POMIAR KRZYWIZNY SOCZEWKI (pierścienie Newtona) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie, przy znanej długości fali świetlnej, promienia rzywizny soczewi płaso-wypułej

Bardziej szczegółowo

Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3

Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3 Andrzej J. Osiadacz Maciej Chaczykowski Łukasz Kotyński Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3 Andrzej J. Osiadacz, Maciej Chaczykowski, Łukasz Kotyński,

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAMOWANIE OPERACYJNE Z OGRANICZENIAMI W IFS APPLICATIONS

HARMONOGRAMOWANIE OPERACYJNE Z OGRANICZENIAMI W IFS APPLICATIONS HARMONOGRAMOWANIE OPERACYJNE Z OGRANICZENIAMI W IFS APPLICATIONS Cele sterowania produkcją Dostosowanie asortymentu i tempa produkcji do spływających na bieżąco zamówień Dostarczanie produktu finalnego

Bardziej szczegółowo

Koła rowerowe kreślą fraktale

Koła rowerowe kreślą fraktale 26 FOTON 114, Jesień 2011 Koła rowerowe reślą fratale Mare Berezowsi Politechnia Śląsa Od Redacji: Fratalom poświęcamy ostatnio dużo uwagi. W Fotonach 111 i 112 uazały się na ten temat artyuły Marcina

Bardziej szczegółowo

Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki Faculty of Production Engineering and Logistics

Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki Faculty of Production Engineering and Logistics Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki Faculty of Production Engineering and Logistics Plan studiów niestacjonarnych I stopnia (inżynierskich) na kierunku ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI MANAGEMENT

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka

Prawdopodobieństwo i statystyka Zadanie Rozważmy następujący model strzelania do tarczy. Współrzędne puntu trafienia (, Y ) są niezależnymi zmiennymi losowymi o jednaowym rozładzie normalnym N ( 0, σ ). Punt (0,0) uznajemy za środe tarczy,

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Ewa Wachowicz, Piotr Grudziński Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy

Bardziej szczegółowo

WYODRĘBNIANIE ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH INSTRUMENTEM DOSTOSOWANIA KIERUNKÓW KSZTAŁCENIA DO POTRZEB RYNKU PRACY? REFLEKSJA KRYTYCZNA

WYODRĘBNIANIE ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH INSTRUMENTEM DOSTOSOWANIA KIERUNKÓW KSZTAŁCENIA DO POTRZEB RYNKU PRACY? REFLEKSJA KRYTYCZNA Rafał Muster Uniwersytet Śląsi w Katowicach WYODRĘBNIANIE ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH INSTRUMENTEM DOSTOSOWANIA KIERUNKÓW KSZTAŁCENIA DO POTRZEB RYNKU PRACY? REFLEKSJA KRYTYCZNA Wprowadzenie Na

Bardziej szczegółowo

Sterowanie ruchem w sieciach szkieletowych

Sterowanie ruchem w sieciach szkieletowych Sterowanie ruchem w sieciach szkieletowych Transmisja wielościeżkowa Dr inż. Robert Wójcik Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Katedra Telekomunikacji Kraków, dn. 6 kwietnia 2016 r. Plan

Bardziej szczegółowo

RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE CIESZYŃSKIM W I PÓŁROCZU 2013 ROKU

RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE CIESZYŃSKIM W I PÓŁROCZU 2013 ROKU Powiatowy Urząd Pracy Cieszynie Plac Wolności 6 43 400 Cieszyn w RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE CIESZYŃSKIM W I PÓŁROCZU 2013 ROKU Cieszyn, 18 październia 2013r. 2 Raning zawodów

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SPLOTU FUNKCJI DO OPISU WŁASNOŚCI NIEZAWODNOŚCIOWYCH UKŁADÓW Z REZERWOWANIEM

ZASTOSOWANIE SPLOTU FUNKCJI DO OPISU WŁASNOŚCI NIEZAWODNOŚCIOWYCH UKŁADÓW Z REZERWOWANIEM 1-2011 PROBLEMY EKSPLOATACJI 205 Zbigniew ZDZIENNICKI, Andrzej MACIEJCZYK Politechnika Łódzka, Łódź ZASTOSOWANIE SPLOTU FUNKCJI DO OPISU WŁASNOŚCI NIEZAWODNOŚCIOWYCH UKŁADÓW Z REZERWOWANIEM Słowa kluczowe

Bardziej szczegółowo

Wykład z Technologii Informacyjnych. Piotr Mika

Wykład z Technologii Informacyjnych. Piotr Mika Wykład z Technologii Informacyjnych Piotr Mika Uniwersalna forma graficznego zapisu algorytmów Schemat blokowy zbiór bloków, powiązanych ze sobą liniami zorientowanymi. Jest to rodzaj grafu, którego węzły

Bardziej szczegółowo

Wykład 21: Studnie i bariery cz.1.

Wykład 21: Studnie i bariery cz.1. Wyład : Studnie i bariery cz.. Dr inż. Zbigniew Szlarsi Katedra Eletronii, paw. C-, po.3 szla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szlarsi/ 3.6.8 Wydział Informatyi, Eletronii i Równanie Schrödingera

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie Szczecin 2009 Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie Zachodniopomorsie Obserwatorium Rynu Pracy Oblicze młodego poolenia Oczeiwania zawodowe młodzieży a ryne pracy Szczecin 2009 Niniejsza publiacja została

Bardziej szczegółowo

Geometria analityczna przestrzeni

Geometria analityczna przestrzeni ALGEBRA LINIOWA 1 Wydział Mechaniczny / AIR, MTR Semestr zimowy 2009/2010 Prowadzący: dr Teresa Jurlewicz Wetory, długość wetora Geometria analityczna przestrzeni Zadanie 1 [5.1] Obliczyć długości podanych

Bardziej szczegółowo

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI PLANY I PROGRAMY STUDIÓW STUDY PLANS AND PROGRAMS KIERUNEK STUDIÓW FIELD OF STUDY - ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI - MANAGEMENT AND PRODUCTION ENGINEERING Studia

Bardziej szczegółowo

, to niepewność sumy x

, to niepewność sumy x Wydział Fizyi UW (wersja instrucji 04.04a) Pracownia fizyczna i eletroniczna dla Inżynierii Nanostrutur oraz Energetyi i Chemii Jądrowej Ćwiczenie 6 Elementy testowania hipotez (z błędami złożonymi) oraz

Bardziej szczegółowo

Sygnały stochastyczne

Sygnały stochastyczne Sygnały stochastyczne Zmienne losowe E zbiór zdarzeń elementarnych (zbiór możliwych wyniów esperymentu) e E zdarzenie elementarne (wyni esperymentu) B zbiór wybranych podzbiorów zbioru E β B zdarzenie

Bardziej szczegółowo

Literatura TEORIA MASOWEJ OBSŁUGI TEORIA KOLEJEK. Teoria masowej obsługi. Geneza. Teoria masowej obsługi

Literatura TEORIA MASOWEJ OBSŁUGI TEORIA KOLEJEK. Teoria masowej obsługi. Geneza. Teoria masowej obsługi TEORIA MASOWEJ OBSŁUGI TEORIA KOLEJEK Wykład 1 Dr inż. Anna Kwasiborska Literatura B. von der Veen: Wstęp do teorii badań operacyjnych. PWN, Warszawa 1970. Gniedenko B. W., Kowalenko I. N.: Wstęp do teorii

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie metody DEA w przestrzenno-czasowej analizie efektywności inwestycji

Wykorzystanie metody DEA w przestrzenno-czasowej analizie efektywności inwestycji Wyorzystanie metody DEA w przestrzenno-czasowej analizie... 49 Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 39 (3/04) ISSN 898-5084 dr Bogdan Ludwicza Katedra Finansów Uniwersytet Rzeszowsi Wyorzystanie

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 10

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 10 Stanisław Cichoci Natalia Nehrebeca Wyład 10 1 1. Testowanie hipotez prostych Rozład estymatora b Testowanie hipotez prostych przy użyciu statystyi t Przedziały ufności Badamy czy hipotezy teoretyczne

Bardziej szczegółowo

ładunek do przewiezienia dwie możliwości transportu

ładunek do przewiezienia dwie możliwości transportu ładune do przewiezienia dwie możliwości transportu Potrzeba jest przesłać np. 10 Mb/s danych drogą radiową jedna ala nośna Kod NRZ + modulacja PSK czas trwania jednego bitu 0,1 us przy możliwej wielodrogowości

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYZACJA PROCESU PROJEKTOWANIA RUR GIĘTYCH W OPARCIU O PARAMETRYCZNY SYSTEM CAD

AUTOMATYZACJA PROCESU PROJEKTOWANIA RUR GIĘTYCH W OPARCIU O PARAMETRYCZNY SYSTEM CAD mgr inż. Przemysław Zawadzki, email: przemyslaw.zawadzki@put.poznan.pl, mgr inż. Maciej Kowalski, email: e-mail: maciejkow@poczta.fm, mgr inż. Radosław Wichniarek, email: radoslaw.wichniarek@put.poznan.pl,

Bardziej szczegółowo

Prognozowanie notowań pakietów akcji poprzez ortogonalizację szeregów czasowych 1

Prognozowanie notowań pakietów akcji poprzez ortogonalizację szeregów czasowych 1 Prognozowanie notowań paietów acji poprzez ortogonalizację szeregów czasowych Andrzej Kasprzyci. WSĘP Dynamię rynu finansowego opisuje się indesami agregatowymi: cen, ilości i wartości. Indes giełdowy

Bardziej szczegółowo

Porównanie wyników symulacji wpływu kształtu i amplitudy zakłóceń na jakość sterowania piecem oporowym w układzie z regulatorem PID lub rozmytym

Porównanie wyników symulacji wpływu kształtu i amplitudy zakłóceń na jakość sterowania piecem oporowym w układzie z regulatorem PID lub rozmytym ARCHIVES of FOUNDRY ENGINEERING Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-3310) Volume 15 Special Issue 4/2015 133 138 28/4 Porównanie wyników

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne

Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne Wydział PRACOWNA FZYCZNA WFi AGH mię i nazwiso 1.. Temat: Ro Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wyonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne Cel

Bardziej szczegółowo

Logistyczny aspekt wykorzystania modelu masowej obsługi w procesie zarządzania miejską siecią wodociągową

Logistyczny aspekt wykorzystania modelu masowej obsługi w procesie zarządzania miejską siecią wodociągową PIEGDOŃ Izabela 1 Logistyczny aspet wyorzystania modelu masowej obsługi w procesie zarządzania miejsą siecią wodociągową WSTĘP System masowej obsługi (SMO) zamiennie nazywany teorią oleje (ang. QueueingTheory)

Bardziej szczegółowo

Analiza rozkładu sił reakcji podłoża podczas dynamicznie stabilnego chodu robota dwunożnego

Analiza rozkładu sił reakcji podłoża podczas dynamicznie stabilnego chodu robota dwunożnego Pomiary Automatya obotya 7-8/2009 Analiza rozładu sił reacji podłoża podczas dynamicznie stabilnego chodu robota dwunożnego Teresa Zielińsa Maciej T. Trojnaci Praca stanowi ontynuację badań opisanych w

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZT jest specyficznym problemem z zakresu zastosowań programowania liniowego. ZT wykorzystuje się najczęściej do: optymalnego planowania transportu towarów, przy minimalizacji kosztów,

Bardziej szczegółowo

Q strumień objętości, A przekrój całkowity, Przedstawiona zależność, zwana prawem filtracji, została podana przez Darcy ego w postaci równania:

Q strumień objętości, A przekrój całkowity, Przedstawiona zależność, zwana prawem filtracji, została podana przez Darcy ego w postaci równania: Filtracja to zjawiso przepływu płynu przez ośrode porowaty (np. wody przez grunt). W więszości przypadów przepływ odbywa się ruchem laminarnym, wyjątiem może być przepływ przez połady grubego żwiru lub

Bardziej szczegółowo

ASPEKT PRZYDZIAŁU ODBIORCÓW W PROBLEMIE INTEGRACJI HIERARCHICZNEGO SYSTEMU DYSTRYBUCJI

ASPEKT PRZYDZIAŁU ODBIORCÓW W PROBLEMIE INTEGRACJI HIERARCHICZNEGO SYSTEMU DYSTRYBUCJI Tomasz Ambroziak Politechnika Warszawska, Wydział Transportu Roland Jachimowski Politechnika Warszawska, Wydział Transportu ASPEKT PRZYDZIAŁU ODBIORCÓW W PROBLEMIE INTEGRACJI HIERARCHICZNEGO SYSTEMU DYSTRYBUCJI

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 37, s. 141-146, Gliwice 2009 ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN KRZYSZTOF HERBUŚ, JERZY ŚWIDER Instytut Automatyzacji Procesów

Bardziej szczegółowo