I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie Szkolny Program Profilaktyki w roku szkolnym 2010-2011 1
2
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sokołowie Podlaskim w roku szkolnym 2010-2011 Człowiek nie jest tylko sprawcą swoich czynów, ale przez te czyny jest zarazem w jakiś sposób twórcą siebie samego. Wolności nie można tylko posiadać, nie można jej zużywać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć przez prawdę. Jan Paweł II 1
SPIS TREŚCI: Podstawa prawna Cele wynikające z realizacji programu Obszary działań Profilaktyczne działania szkoły mające na celu eliminację wyodrębnionych problemów Plan pracy w zakresie profilaktyki w roku szkolnym 2010-2011 Literatura 2
PODSTAWA PRAWNA Konstytucja RP z dn. 2 kwietnia 1997r. art.72. Konwencja o Prawach Dziecka z dn. 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26 października 1982. Europejska Deklaracja w Sprawie Alkoholu. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2000-2005. Polska Deklaracja w sprawie Młodzieży i Alkoholu z dn. 18 lutego 2006. Europejska Deklaracja w sprawie Młodzieży i Alkoholu z dn. 21 lutego 2001. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwem używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dn. 9 listopada 1995r. (Dz.U. 1996 r.nr 10, poz. 55). Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego(dz.u. 1994r. Nr 111, poz.535). Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982(Dz.U. 2002 r. Nr 147 poz. 1231). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dn. 24 kwietnia 1997r. ( Dz.U. 1997 r. Nr 75 poz. 468). Ustawa o Systemie Oświaty z dn. 7 września 1991r. (Dz. U.1996r. Nr 67, poz.329). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dn. 26 października 1982r. ( z późniejszymi zmianami, art. 4). Rozporządzenie MENiS w sprawach zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach. i placówkach z dn. 7 stycznia 2003r. ( 2 pkt. 6,7). Rozporządzenie MENiS z dn. 31 stycznia 2003r. w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( 10 pkt. 1). Polska Deklaracja w sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z grudnia 1995. Europejski Plan Działań dotyczących alkoholu, opracowany przez Światową Organizację Zdrowia na lata 2000-2005). 3
CELE WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI PROGRAMU Propagowanie zdrowego stylu życia. Ukazywanie zagrożeń, jakie niosą za sobą uzależnienia, niedostosowanie społeczne, zaburzenia zdrowia psychicznego. Informowanie o tym, gdzie można zwrócić się o pomoc i czego można oczekiwać w sytuacji zagrożenia. Kształtowanie odporności na pokusy robienia rzeczy szkodliwych dla zdrowia, Wyrabianie nawyku taktownego zachowania się wobec innych. Kształtowanie umiejętności obiektywnego oceniania siebie i innych. Przygotowanie do współżycia w grupie oraz do przestrzegania norm społecznych Tworzenie więzi z rówieśnikami. Uwrażliwienie na krzywdę wyrządzoną innym. Kształtowanie umiejętności kontrolowania własnych reakcji emocjonalnych, radzenia sobie ze złością i agresją. Wdrażanie do asertywności, obrony własnego zdania bez narażania się na agresję ze strony innych. Doskonalenie umiejętności komunikowania się z innymi. Rozwijanie umiejętności wyrażania i rozpoznawania uczuć i emocji własnych i cudzych. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu. Przygotowanie do przewidywania skutków działań własnych i innych osób Uczenie umiejętności pracy nad sobą. Informowanie rodziców co mogą zrobić, aby zapobiegać zachowaniom ryzykownym swoich dzieci. Zwrócenie uwagi rodziców na sygnały ostrzegawcze pojawiające się w przypadku uzależnień oraz gdzie zwrócić się o pomoc. Doskonalenie zawodowe kadry pedagogicznej szkoły w zakresie profilaktyki uzależnień. Współpraca z instytucjami profesjonalnej pomocy i uczestniczenie w lokalnych działaniach promujących zdrowy styl życia. Upowszechnienie wartości życia, hierarchizacja wartości, poszukiwanie właściwych wzorców. 4
OBSZARY DZIAŁAŃ Program zawiera działania w postaci zadań skierowanych do uczniów, nauczycieli, rodziców i środowiska lokalnego. Kierunki działań profilaktycznych to: 1. Zdrowie i profilaktyka uzależnień: krwiodawstwo, profilaktyka chorób, nikotynizm, alkoholizm, narkomania, dopalacze, HIV i AIDS, TV i komputer. 2. Zagrożenia zdrowia psychicznego: anoreksja i bulimia, stres, depresja. 3. Profilaktyka niedostosowania społecznego: profilaktyka przestępczości, sekty, przemoc i agresja. PROFILAKTYCZNE DZIAŁANIA SZKOŁY MAJĄCE NA CELU ELIMINACJĘ WYODRĘBNIONYCH PROBLEMÓW a. Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych. 5
b. Współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go w realizację programu wychowawczego. c. Systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez pedagoga szkolnego, zaproszonych specjalistów i wychowawców klas dla uczniów. d. Pedagogizacja rodziców - przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie ich w życie szkoły. e. Współpraca z instytucjami wspierającymi działania wychowawcze szkoły. f. Współpraca z władzami miasta w zakresie realizacji programów i działań profilaktycznych. g. Współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną w zakresie kierowania uczniów ze specjalnymi trudnościami w uczeniu się oraz z trudnościami wieku dojrzewania. h. Zaproponowanie uczniom ciekawych możliwości spędzania wolnego czasu w szkole. i. Zachęcanie uczniów do udziału w różnorodnych akcjach na rzecz szkoły i środowiska-działania wolontariackie i charytatywne. j. Bezpośrednia ingerencja każdego z pracowników szkoły w zakresie dbania o poziom kulturalny uczniów. k. Wprowadzenie korekt do statutu szkolnego pozwalających na skuteczniejsze egzekwowanie wymaganych form zachowań uczniów. 6
PLAN PRACY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI W ROKU SZKOLNYM 2010/2011 Lp. Zadania opiekuńczowychowawcze Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1 Działania zespołowe Spotkania organizacyjne wychowawców klas z samorządami w celu: - planowania rocznej i okresowej działalności profilaktycznej Zespołów Wychowawczych, - przygotowania ogólnoszkolnych działań profilaktycznych ( Dni Profilaktyki), - organizacji wycieczek, - działań integracyjnych; spotkania organizacyjne i współdziałanie pedagoga szkolnego, wychowawców, nauczycieli, dyrekcji szkoły w zakresie: wychowawcy klas, pedagog szkolny, nauczyciele - realizacji zajęć i programów edukacyjno-profilaktycznych, - realizacji zadań w ramach Tygodnia Profilaktyki, - rozwiązywania trudności wychowawczych, - pomocy uczniom w trudnych sytuacjach życiowych, - interwencji w sytuacjach kryzysowych, - diagnozy środowiska ucznia - pedagogizacji rodziców, - współpracy z Radą Rodziców, - doskonalenia warsztatu pracy w zakresie umiejętności wychowawczych, 7
2 Realizacja zadań programowych dot. poprawy efektywności wychowania ٠ Cykl spotkań Odpowiedzialność karna nieletnich i pełnoletnich, prowadzonych przez policjantów i prawników. ٠ Realizacja zajęć (mini-warsztatów) w zakresie umiejętności interpersonalnych. ٠ Realizacja lekcji dot. zasad właściwego postępowania (pogadanki, scenki, dyskusje, wypracowania). ٠ Przekazywanie informacji w formie porad znanych i cenionych pedagogów na temat postępowania z młodzieżą w trudnych sytuacjach i sposobów reagowania na nietypowe zachowania młodzieży (ulotki, strona internetowa, gazeta szkolna, radiowęzeł). wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog szkolny 3 Spotkania edukacyjne i zajęcia cykliczne ٠ Biwak integracyjny dla klas I ٠ Poznajemy siebie - zajęcia adaptacyjno-integracyjne dla klas I. ٠ Role w rodzinie dysfunkcyjnej (przemoc domowa, alkoholizm) - zajęcia dla klas II. ٠ Spotkania dotyczące podejmowania decyzji dla klas maturalnych. ٠ Jak radzić sobie ze stresem? - miniwarsztaty dla maturzystów. ٠ Elementy treningu asertywności. ٠ Stop narkotykom - mini warsztaty dotyczące profilaktyki narkomanii. ٠ Realizacja elementów programów profilaktycznych: - Spójrz inaczej, - Spójrz inaczej na agresję - Nie palę, - Obudź się, - Profilaktyka AIDS i HIV. - Udział w programie PAT. ٠ Spotkania z młodzieżą klas I i II dot. zagrożeń wakacyjnych(używki, grupy nieformalne, niewłaściwe zachowania). ٠ Spotkanie pedagoga z rodzicami i nauczycielami na temat niebezpieczeństw związanych z dopalaczami i ich dystrybucją. wychowawcy klas, pedagog szkolny, katecheci, nauczyciele 8
4 Profilaktyka zdrowotna ٠ Cykl spotkań Od samobadania do mammografii - profilaktyka raka piersi. ٠ Zajęcia dotyczące profilaktyki raka szyjki macicy. ٠ Zajęcia dotyczące profilaktyki AIDS. ٠ Przygotowanie i udział w spektaklu profilaktycznym w ramach konkursu Porozmawiajmy o AIDS. ٠ Cykl spotkań nt profilaktyki grypy. ٠ Akcje krwiodawstwa. nauczyciele, pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna 5 Współpraca z instytucjami i osobami wspierającymi działania profilaktyczne ٠ SANEPID, ٠ Publiczna Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, ٠ ORPA, ٠ Sąd Rejonowy, ٠ Powiatowa Komenda Policji, ٠ Poradnia Terapii Uzależnień, ٠ Ewa Murawska - pełnomocnik Starosty ds. Przeciwdziałania Narkomanii. nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny. 9
LITERATURA: 1. Dziewiecki M., Odpowiedzialna pomoc wychowawcza, Radom 1999. 2. Gaś Z. B., Profilaktyka uzależnień, WSiP, Warszawa 1993. 3. Gogacz M. Czlowiek i jego relacje, Wyd. ATK, Warszawa 1985. 4. Jak żyć z ludźmi? program profilaktyki dla młodzieży. 5. Koczurowska J., Standardy jakości programów profilaktycznych, w: Profilaktyka w środowisku lokalnym, red. Świątkiewicz G., Warszawa 2002. 6. Mc. Whirter J., Zagrożona młodzież, PARPA, Warszawa 2001. 7. Surzykiewicz J., Agresja i przemoc w szkole, CMPPP, Warszawa 2001. 8. Szymańska J., Profilaktyka w szkole, Remedium 2002, nr 7-8 (113-114). 9. Wojcieszek K., Czy to Twój problem?, PARPA, Warszawa 1995. 10. Wojcieszek K., Chrońmy młodość. Kampania profilaktyczna, PARPA 1996 11. Wojcieszek K., Jak uruchomić program profilaktyczny?, w: Poradnik Wychowawcy, red. Pomianowska M., Raabe, Warszawa 2002. 12. Wojcieszek K., Wygrać życie, Rubikon, Kraków 2002. 13. Programy własne i autorskie zgromadzone w bibliotece szkolnej i gabinecie pedagoga szkolnego. 10