SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI (2012 2015)
PODSTAWA PRAWNA: 1. KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA Art. 3,19, 33 2. KONSTYTUCJA RZECZPOSPOLITEJ Art. 72 3. Ustawy i rozporządzenia: USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami tekst jednolity Dz. U. z 2004 r., Nr 256 poz. 2572 Art.1, Art. 4 USTAWA KARTA NAUCZYCIELA z dnia 26 stycznia 1982 r. z późniejszymi zmianami Art. 6 USTAWA O WYCHOWANIU W TRZEŹWOŚCI I PRZECIWDZIAŁANIU ALKOHOLIZMOWI z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231; Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473) USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 z późniejszymi zmianami: Dz. U. z 2006 r. Nr 7 poz. 47 i 48; Dz. U. z 2006 r. Nr 66, poz. 469; Nr 120 poz. 826) USTAWA O OCHRONIE ZDROWIA PRZED NASTĘPSTWAMI UŻYWANIA TYTONIU I WYROBÓW TYTONIOWYCH z dnia 9 listopada 1995 r. (tekst jednolity: Dz. U. Nr 10, poz. 770; 1999 r. Nr 96, poz. 1107; 2003 r. Nr 229, poz. 2274) USTAWA O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późniejszymi zmianami Dz. U. Nr 113, poz. 731 z 1997 r., Dz. U. Nr 141, poz. 1183 z 2005 r.) USTAWA O ZMIANIE USTAWY O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO z dnia 23 lipca 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 180, poz. 1108) USTAWA O POSTĘPOWANIU W SPRAWACH NIELETNICH z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późniejszymi zmianami) USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 180, poz. 1493
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Rozporządzenie MEN i S z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., Nr 11, poz. 114) Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. Nr 26. z 2006 r., poz. 226 Rozporządzenie MEN i S z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 19 z 2005 r., poz. 167). Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228 z 2010 r. poz. 1487) 4. Statut Gimnazjum nr 3 im. Jana Pawła II w Zespole szkół Ogólnokształcących w Gdańsku
CELE PROGRAMU: Tworzenie bezpiecznej atmosfery w szkole, Wychowanie człowieka znającego prawa własne i prawa innych, respektującego te prawa, Zapobieganie uzależnieniom, Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy, Pomoc uczniom uzależnionym, uzależniającym się, stosującym przemoc i agresję, Kształtowanie podstawowych umiejętności życiowych takich jak: - podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów - skuteczne porozumiewanie się i utrzymywanie dobrych relacji interpersonalnych - samoświadomość i empatia - radzenie sobie z emocjami i stresem - asertywne odmawianie używania narkotyków, picia alkoholu, palenia papierosów, uczestniczenia w aktach przemocy, wandalizmu i in. - właściwe wykorzystania czasu wolnego - poszukiwanie pomocy, Promocja zdrowego stylu życia, Wspieranie rodziny ucznia w wypełnianiu przez nią funkcji wychowawczej.
Obszar I: DIAGNOZA Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Zdiagnozowanie sytuacji wychowawczej Pedagodzy szkolni, IX, X uczniów rozpoczynających naukę: wychowawcy klas przeprowadzenie kwestionariusza ankiety diagnozującej sytuację wychowawczą w klasach I Przewidywane efekty Poznanie sytuacji wychowawczej uczniów Dokumentacja Opracowane wyniki ankiety diagnozującej 2. Zapoznanie się z oczekiwaniami rodziców w zakresie działań profilaktycznych szkoły: przeprowadzenie ankiety wśród rodziców uczniów klas I rozmowy indywidualne wychowawców, pedagogów z rodzicami Pedagodzy szkolni, wychowawcy klas IX Znajomość oczekiwań rodziców Opracowane wyniki ankiety diagnozującej, notatki z rozmów 3. Diagnozowanie zachowań ryzykownych podejmowanych przez uczniów: obserwacje ankiety wywiady z uczniami i ich rodzicami Pedagodzy szkolni, wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów Uzyskanie diagnozy na temat uczniów z grupy ryzyka dziennikach pedagogów, notatki z wywiadów
4. Zdiagnozowanie skali zjawiska cyberuzależnienia i cyberprzemocy : przeprowadzenie wśród uczniów klas II ankiety diagnozującej przeprowadzenie wśród uczniów klas III powtórnej ankiety (po upływie roku) Pedagodzy szkolni, nauczyciele informatyki X Ocena skali zjawiska cyberuzależnienia wśród uczniów naszej szkoły Opracowane wyniki ankiety diagnozującej 5. Rozpoznanie uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce: skierowanie uczniów do PPP nr 3 analiza orzeczeń i opinii ze specjalistycznych poradni na temat uczniów klas I III rozmowy indywidualne z rodzicami Pedagodzy szkolni, zespół ds. dysleksji, wychowawcy, nauczyciele przedmiotów Poznanie możliwości edukacyjnych uczniów i podjęcie odpowiednich form pomocy i wsparcia dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce pedagogów szkolnych, notatki wychowawców
Obszar II: BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA W SZKOLE Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Eliminacja zagrożeń bezpieczeństwa ucznia Dyrektor, wicedyrektorzy, w obszarze fizycznym: pedagodzy szkolni, zespół wykonywanie remontów placówki nauczycieli priorytetu sukcesywny zakup nowoczesnego Szkoła bez przemocy, sprzętu i pomocy naukowych wychowawcy, nauczyciele realizacja zadań w ramach Programu Wychowawczego Szkoły priorytetu: Szkoła bez przemocy ustanowienie odpowiedzialności uczniów i ich rodziców za zniszczenia i dewastację mienia warsztaty dla uczniów prowadzone przez Policję na temat odpowiedzialności nieletnich jak i gdzie szukać pomocy? Przewidywane efekty Uczniowie są bezpieczni w obszarze fizycznym Dokumentacja Sprawozdania, scenariusze zajęć, system nagród i kar w Statucie Szkoły 2. Eliminacja zagrożeń bezpieczeństwa ucznia w obszarze psychicznym: zajęcia integracyjne (warsztaty, wycieczki, wspólne przedsięwzięcia) nagradzanie uczniów za różne osiągnięcia Dyrektor, wicedyrektorzy, pedagodzy szkolni, wychowawcy, nauczyciele przedmiotów, Uczniowie znają metody przeciwstawiania się naciskom grupy rówieśniczej, radzenia sobie w sytuacji agresji, odrzucenia, braku akceptacji, upokorzenia, porażki, Wyniki ankiety ewaluacyjnej, dyplomy, scenariusze zajęć, notatki z rozmów udzielanie wsparcia uczniom, którzy uczniowie posiadają
znaleźli się w trudnej sytuacji emocjonalnej kształtowanie umiejętności życiowych Trening pewności siebie - warsztaty dla uczniów klas I warsztaty dla uczniów klas I, II, III na temat: zjawiska przemocy obrony przed przemocą pomagania innym w sytuacjach zagrożenia kontroli złości zespół nauczycieli Bezpieczna Szkoła III umiejętność pracy w grupie, są bezpieczni w obszarze psychicznym 3. Eliminacja zagrożeń bezpieczeństwa ucznia w obszarze intelektualnym: efektywne wykorzystanie jednostki lekcyjnej; dostosowanie metod pracy i wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia; pomoc uczniom z trudnościami w nauce: - opieka pedagoga, psychologa, PPP, MOPS - zajęcia wyrównawcze, rewalidacja - stały kontakt wychowawcy z rodzicem bogata oferta zajęć pozalekcyjnych; Dyrektor, nauczyciele przedmiotów, pedagodzy szkolni, wychowawcy Uczniowie osiągają sukcesy, są kreatywni, pokonują trudności w nauce, podejmują dalszą naukę w wybranych przez siebie szkołach, są bezpieczni w obszarze intelektualnym Dzienniki lekcyjne, zajęć poza scenariusze lekcji, Dokumentacja pedagogów szkolnych, arkusze obserwacji zajęć praca z uczniem zdolnym
zasady korzystania ze stron internetowych, prawa autorskie Nauczyciele informatyki Uczniowie potrafią właściwie wykorzystywać zasoby Internetu, umieszczają źródła pochodzenia informacji. Szanują własność intelektualną.
Obszar III: PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ I ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Realizacja programu profilaktycznego: Zespół nauczycieli V Myślę nie mówię nie (odpowiednio - dla klas I część I: asertywność, emocje, przeszkolonych) wpływ społeczny - dla klas II część II: komunikacja i relacje interpersonalne Przewidywane efekty Uczeń klasy I zdobywa umiejętności panowania nad emocjami, zachowania asertywnego oraz poznaje mechanizmy wpływu społecznego, uczeń klasy II poznaje mechanizmy komunikacji społecznej Dokumentacja Wyniki ankiety ewaluacyjnej, wystawa prac uczniów 2. Realizacja w wybranych klasach programu 7 kroków Zespół nauczycieli (odpowiednio przeszkolonych) Uczniowie znają skutki nadużywania alkoholu Wyniki ankiety ewaluacyjnej 3. Zapoznanie uczniów klas I III z pojęciami: infoholizm, siecioholizm, net mania, komputeromania, cyberuzależnienia warsztaty pogadanki Nauczyciele informatyki we współpracy z pedagogami szkolnymi 1 raz w roku szkolnym Uczniowie znają przyczyny i skutki cyberuzależnienia scenariusze zajęć
4. Zapoznanie rodziców ze zjawiskiem cyberprzemocy i jego skali uzmysłowienie uczniom i rodzicom skali problemu podłoże zachowań agresywnych i antyspołecznych aspekty psychologiczne prawna ochrona dzieci przed cyberprzemocą procedury postępowania ( warsztaty dla rodziców) zajęcia edukacyjne Stop Cyberprzemocy Wychowawcy klas we współpracy z pedagogami szkolnymi, nauczyciele informatyki 1 raz w roku szkolnym Rodzice wiedzą, w jaki sposób należy kontrolować swoje dziecko w kwestii korzystania z komputera Scenariusze spotkań z rodzicami 5. Realizacja programu Szkoła z klasą 2.0 Wybrani nauczyciele Uczniowie potrafią właściwie wykorzystywać TIK (Technologię Informacyjno- Komunikacyjną) w uczeniu się. Tworzą Kodeks Szkoły z klasą 2.0 o właściwym Dokumentacja realizacji programu korzystaniu z zasobów Internetu. Wykorzystują TIK do realizacji projektów edukacyjnych
6. Realizacja programu Golden Five Wybrani nauczyciele Właściwy klimat klasy, więź uczniów ze szkołą, lepsze wyniki w nauce, dobre relacje interpersonalne Dokumentacja realizacji programu 7. W ramach współpracy z przedstawicielami Policji, Straży Miejskiej przeprowadzenie warsztatów dla uczniów: klas I Zapobieganie narkomanii klas II Odpowiedzialność karna nieletnich Dyrektor, pedagodzy, wychowawcy klas Uczniowie znają zagrożenia wynikające z przejawów patologii społecznej i podejmowania zachowań ryzykownych (narkomanii, stosowania agresji, przemocy, popełniania wykroczeń) lekcyjnych 8. Udzielanie wsparcia uczniom zagrożonych patologią Pedagodzy, wychowawcy klas Uczniowie wiedzą, że w szkole mogą uzyskać pomoc lub informacje o specjalistycznych poradniach wspierających młodzież i rodziców pedagogów szkolnych, psychologa
7. Realizacja tematyki prozdrowotnej: na lekcjach wychowawczych, biologii, informatyki, wychowania fizycznego i in. realizacja zadań w ramach Programu Wychowawczego Szkoły priorytetu: Człowiek Zdrowie - Ekologia Wychowawcy klas, zespół nauczycieli priorytetu Człowiek - Ekologia - Zdrowie nauczyciele poszczególnych przedmiotów Uczeń wykazuje postawą prozdrowotną wystawy edukacyjne, scenariusze zajęć 8. Działania związane z Światowym Dniem Walki z AIDS: Warsztaty dla klas III: Pedagodzy, wychowawcy klas, nauczyciele WDŻ XII Uczniowie znają konsekwencje podejmowania zachowań Konsekwencje podejmowania zachowań ryzykownych ryzykownych i potrafią w sposób asertywny przeciwstawiać się negatywnym wpływom grup rówieśniczych wystawa edukacyjna 9. Realizacja programu Trzymaj Formę : warsztaty dla uczniów klas I nt. zdrowego odżywiania i zagrożeń związanych zaburzeniami odżywiania podejmowanie rywalizacji sportowej przez uczniów i zachęcanie do aktywnego trybu życia Zespół nauczycieli biologii i wychowania fizycznego Uczniowie znają zagrożenia, jakie wynikają z zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia, żarłoczność psychiczna), uczniowie znają zasady racjonalnego odżywiania się i stosują je na co dzień, uczniowie wybierają aktywny wypoczynek wystawa prac uczniów, wystawy edukacyjne
10. Działania związane ze Światowym Dniem bez Papierosa oraz Światowym Dniem Rzucania Palenia warsztaty dla klas I III: Konsekwencje uzależnienia od nikotyny Pedagodzy, wychowawcy klas, nauczyciele biologii, chemii XI, V Uczniowie są świadomi konsekwencji uzależnienia od nikotyny wystawa prac uczniów, wystawa edukacyjna
Obszar IV: DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE Lp. Zadania, sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji Przewidywane efekty 1. Zapoznanie uczniów klas I i ich rodziców Wychowawcy klas IX Uczniowie znają swoje ze Statutem Szkoły i WSO prawa i obowiązki, stosują zasady zachowania obowiązujące w szkole oraz ogólnie przyjęte normy społeczne, rodzice uczniów znają Statut Szkoły oraz WSO Dokumentacja lekcyjnych 2. Opracowanie kontraktów klasowych zawierających normy zachowań obowiązujące w szkole zgodne ze Statutem Szkoły 3. Prowadzenie podczas godzin do dyspozycji wychowawcy zajęć na temat właściwego zachowania oraz kształtowanie umiejętności trafnej oceny własnych reakcji i zachowań Wychowawcy klas IX Uczniowie znają, akceptują oraz stosują przyjęte przez zespół klasowy normy postępowania Wychowawcy klas Uczniowie potrafią trafnie ocenić swoje zachowanie zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi i wyciągać właściwe wnioski Kontrakty klasowe lekcyjnych 4. Współpraca z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną Pedagodzy szkolni, wychowawcy klas Uczniowie otrzymują pomoc psychologiczno pedagogiczną dziennikach pedagogów
5. Współpraca z Sądem (Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich) i Policją Pedagodzy szkolni Uczniowie i ich rodzice uzyskują pomoc w sytuacji zagrożenia uczniów demoralizacją, uczniowie i rodzice znają metody zapobiegania przejawom patologii społecznej pedagogów i psychologa 6. Doskonalenie uczniów w zakresie zachowań asertywnych : warsztaty pogadanki Wychowawcy klas we współpracy z pedagogami szkolnym Uczniowie zachowują się asertywnie scenariusze zajęć 7. Doskonalenie umiejętności uczniów w zakresie skutecznej komunikacji interpersonalnej: warsztaty na temat pokonywania barier i przeszkód w komunikacji międzyludzkiej Wychowawcy klas we współpracy z pedagogami szkolnym Uczniowie umieją komunikować się scenariusze zajęć 8. Organizowanie indywidualnych spotkań z rodzicami uczniów mających na celu rozwiązywanie konfliktów rodzic dziecko Pedagodzy szkolni, wychowawcy klas Rodzice potrafią rozwiązywać sytuacje konfliktowe ze swoimi dziećmi dziennikach pedagogów i psychologa
9. Udzielanie pomocy rodzicom w zakresie podejmowania działań profilaktycznych Dyrektor, pedagodzy, wychowawcy klas Rodzice posiadają wiedzę na temat środków uzależniających, potrafią wesprzeć swoje dziecko w trudnych sytuacjach Sprawozdania 10. Organizowanie szkoleń Rady Pedagogicznej w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych Dyrektor, wicedyrektorzy Zgodnie z planem WDN Nauczyciele podejmują skuteczne działania profilaktyczne Protokoły, materiały wypracowane przez nauczycieli 11. Realizacja zadań w ramach Programu Wychowawczego Szkoły priorytetu: Każdy uczeń i jego rodzina uzyskują pomoc Zespół nauczycieli priorytetu Każdy uczeń i jego rodzina uzyskują pomoc Uczniowie mają poczucie własnej wartości, posiadają umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, wiedzą do kogo mogą zwrócić się o pomoc Sprawozdania
EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Będzie oceną wartości programu, podstawą do wprowadzenia niezbędnych modyfikacji, Zostanie przeprowadzona 2 razy w czasie realizacji i 1 raz na zakończenie programu z wykorzystaniem narzędzi badawczych (kwestionariuszy ankiet) i analizą danych. OPRACOWANIE Maj/czerwiec 2012 r. Zespół nauczycieli Gimnazjum nr 3 w składzie: Małgorzata Piotrowska - wicedyrektor Katarzyna Wilczyńska lider zespołu Dorota Kamińska Karolina Cwyl Dorota Nosowicz Adriana Wiernicka Izabella Kordek Izabela Groszewska Katarzyna Moritz Leszek Krejczy Iga Kisa-Bogorodź Adam Müller