Załącznik nr 1 Do Statutu Zespołu Szkół w Puszczykowie Chcemy wychować dobrego i mądrego człowieka Rodzice i Nauczyciele Szkolny program profilaktyki 1. Wstęp 1. W trosce o stan zdrowia młodzieży uczącej się w Gimnazjum i Liceum Zespołu Szkół w Puszczykowie wspólnym wysiłkiem grona pedagogicznego i rodziców uczniów, szkoła podejmuje cykliczne działania służące szeroko pojętej profilaktyce prozdrowotnej. Zdrowie definiuje się jako fizyczny i psychiczny dobrostan. Szkolny program profilaktyki nakreśla plan działań wspierających ucznia w prawidłowym rozwoju psychofizycznym. 2. Działania szkoły podejmowane w zakresie profilaktyki obejmują wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z zagrożeniami dla jego prawidłowego rozwoju i zachowania dobrostanu psychofizycznego, likwidowanie lub ograniczanie czynników ryzyka oraz inicjowanie i wzmacnianie czynników sprzyjających zachowaniu zdrowia. 2. Cel Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Celem Szkolnego Programu Profilaktyki jest wspieranie uczniów w prawidłowym rozwoju psychofizycznym i społecznym przy współpracy w tym zakresie z domem rodzinnym ucznia. Szkoła realizuje działania profilaktyczne poprzez działania edukacyjne promujące zdrowy styl życia adresowane do uczniów, zapobieganie zjawiskom patologii, zachowaniom niepożądanym i szkodliwym oraz reagowanie na przejawy ryzykownych zachowań wychowanków i specjalistyczną pomoc w sytuacjach trudnych. 3. Podstawy prawne 1. Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr. 256, poz. 2572 z późn. zm.), 2. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.), 3. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz.17), 4. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach i placówkach (Dz. U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1487), 5. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226). Przepisy pozaświatowe: 6. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), art. 72, 7. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.) Art. 33,
8. Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 z późn. zm.), 9. Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375), 10. Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.), 11. - Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.), 12. - Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55 z późn. zm.). Dokumenty wewnętrzne: 13. - Statut Szkoły 14. - Szkolny Program Wychowawczy 4. Cele szczegółowe Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Promowanie zdrowego stylu życia poprzez: 1) Edukację w zakresie czynników służących zachowaniu zdrowia fizycznego i psychicznego. 2) Edukację w zakresie profilaktyki chorób cywilizacyjnych. 3) Edukację w zakresie zagrożeń uzależnieniami, ochrona przed skutkami uzależnień. 2. Zapobieganie przejawom agresji i przemocy w szkole poprzez: 1) Edukację w zakresie umiejętności rozwiązywania konfliktów bez uciekania się do agresji i przemocy. 2) Przeciwdziałanie agresji na ternie szkoły i poza nią. 3) Przeciwdziałanie nadmiernej absencji uczniów, wagarom. 4) Zapobieganie wandalizmowi, kształtowanie postawy szacunku dla mienia szkolnego i cudzej własności. 3. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne czyny i zachowanie w stosunku do otoczenia poprzez: 1) Rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich mocnych i słabych stron. 2) Rozwijanie umiejętności podejmowania właściwych decyzji i odpowiedniego zachowania się w sytuacjach trudnych. 3) Kształtowanie umiejętności interpersonalnych. Pomoc w budowaniu prawidłowych relacji uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, uczeń rodzic. 5. Formy realizacji celów Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Promowanie zdrowego stylu życia Zadanie, cel zadania Sposób realizacji Edukacja w zakresie czynników służących zachowaniu zdrowia fizycznego i psychicznego. Propagowanie aktywności fizycznej, - organizacja szkolnego dnia sportu (nauczyciele wf) podstawowego wymogu dla zachowania - zajęcia pozalekcyjne kół sportowych zdrowia. - zajęcia sportowe podczas wycieczek klasowych Edukacja w zakresie szkodliwości stosowania dopingu i dopalaczy. Propagowanie zasad prawidłowego odżywiania się. - pogadanki z młodzieżą podczas lekcji wf, biologii, lekcji wychowawczych i lekcji edukacji dla bezpieczeństwa - edukacja z zakresu zasad prawidłowego żywienia podczas lekcji biologii i godzin wychowawczych - edukacja w zakresie zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia) z wykorzystaniem filmu edukacyjnego podczas lekcji biologii, wychowawczych i zajęć WDŻWR - cykliczne wystawy posterów tematycznych poświęconych tematyce prawidłowego odżywiania się,
Kształtowanie właściwych nawyków higieny osobistej. - edukacja w zakresie higieny osobistej podczas lekcji biologii, wychowawczych, WDŻWR Propagowanie właściwych sposobów spędzania czasu wolnego od zajęć szkolnych. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego człowieka. Edukacja w zakresie zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Edukacja w zakresie profilaktyki chorób cywilizacyjnych Przekazywanie wiedzy na temat chorób określanych mianem chorób cywilizacyjnych. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych. - realizacja zajęć pozalekcyjnych Kół Zainteresowań w szkole, - zajęcia edukacyjne klas, tematyczne z pedagogiem szkolnym, lekcje wychowawcze poświęcone tej tematyce - realizacja zajęć kół zainteresowań - wycieczki przedmiotowe z zajęciami edukacyjnymi z oferty Polskich Parków Narodowych - zajęcia edukacyjne podczas lekcji edukacji dla bezpieczeństwa - zajęcia edukacyjne podczas lekcji edukacji dla bezpieczeństwa - ekspozycja posterów edukacyjnych - zajęcia edukacyjne podczas lekcji biologii, WDŻWR, lekcji wychowawczych - ekspozycja posterów edukacyjnych - prelekcje tematyczne zapraszanych do szkoły lekarzy specjalistów - udział uczniów w ogólnopolskiej akcji Mam haka na raka lub innych podobnych i podejmowanie działań z obszaru profilaktyki chorób nowotworowych Profilaktyka HIV / AIDS i chorób przenoszonych drogą płciową. i WDŻWR - zajęcia edukacyjne podczas lekcji wychowawczych - cykliczne organizowanie szkolnego konkursu wiedzy o HIV / AIDS Edukacja w zakresie zagrożeń uzależnieniami, ochrona przed skutkami uzależnień Edukacja dotycząca szkodliwości palenia papierosów. Edukacja dotycząca szkodliwego wpływu alkoholu na organizm człowieka. Edukacja dotycząca szkodliwości zażywania środków psychoaktywnych. Zapoznanie uczniów z negatywnymi konsekwencjami sięgania po alkohol czy środki psychoaktywne dla relacji interpersonalnych, dla funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie. Kształtowanie u uczniów postaw asertywnych, umiejętności odmawiania i nie ulegania presji otoczenia. Zajęcia edukacyjne poświęcone uzależnieniu od komputera (Internetu, telefonu komórkowego). Zapoznanie uczniów z formami pomocy osobom uzależnionym. - zajęcia z pedagogiem szkolnym na temat mechanizmu powstawania uzależnienia - postery tematyczne - przestrzeganie zakazu posiadania i palenia papierosów, picia alkoholu czy używania substancji psychoaktywnych na terenie szkoły, podczas wycieczek i imprez szkolnych - spotkania prelekcje z policjantem, pedagogiem szkolnym dotyczące skutków prawnych łamania zakazu palenia, picia alkoholu lub zażywania substancji psychoaktywnych - lekcje wychowawcze, spotkania z pedagogiem szkolnym - zajęcia z pedagogiem szkolnym, tematyczne lekcje wychowawcze - zajęcia z pedagogiem szkolnym, lekcje wychowawcze - przekaz informacji dotyczących działających ośrodków pomocy osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniem, informacja gdzie można szukać pomocy, opieka pedała szkolnego
Kształtowanie umiejętności postrzegania sytuacji konfliktowej jako szansy na rozwój i budowanie relacji, kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów we właściwy sposób. Przeciwdziałanie agresji na terenie szkoły i poza nią. Kształtowanie postawy ucznia uznającej zjawisko agresji za negatywne. Kształtowanie asertywnej postawy ucznia wobec zachowań agresywnych. Reagowanie na wszelkie przejawy zachowań agresywnych uczniów w szkole i poza nią. 2. Zapobieganie przejawom agresji i przemocy w szkole Zadanie, cel zadania Sposób realizacji Edukacja w zakresie umiejętności rozwiązywania konfliktów bez uciekania się do agresji i przemocy. Organizowanie zajęć ukierunkowanych - budowanie poczucia przynależności do społeczności na integrację zespołów klasowych i społeczności szkolnej. szych z pedagogiem szkolnym i wychowawcą klasy klasy i szkoły podczas zajęć integracyjnych klas pierw- - gry i zabawy ukierunkowane na integrację zespołu uczniowskiego, na budowanie wzajemnych relacji opartych na zaufaniu i szacunku - organizowanie imprez klasowych i szkolnych (wycieczki klas, konkursy klas, uroczystości szkolne itp.) - lekcje wychowawcze i WDŻWR poświęcone analizie sytuacji konfliktowej i rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z sytuacją konfliktu, umiejętności rozwiązywania konfliktu - zapoznanie uczniów ze znaczeniem pojęć agresja fizyczna i psychiczna podczas lekcji wychowawczych i zajęć WDŻWR - zapoznanie uczniów z prawnymi konsekwencjami zachowań agresywnych wobec siebie i innych (lekcje wychowawcze, spotkania z pedagogiem szkolnym czy przedstawicielami prawa) - zapoznanie uczniów z pojęciem asertywności - ćwiczenie umiejętności zachowań asertywnych - ćwiczenie umiejętności przeciwdziałania agresji - zapoznanie uczniów z prawami ewentualnej ofiary agresji (lekcja wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym, spotkania ze specjalistami) - aktywne pełnienie dyżurów nauczycielskich podczas przerw - przestrzeganie przepisów prawa szkolnego w zakresie konsekwencji niewłaściwych zachowań uczniów - przekaz informacji dla uczniów dotyczących praw ofiary przemocy, osób i instytucji wyspecjalizowanych w udzielaniu pomocy Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów. - wspólny wysiłek nauczycieli i wychowawców klas. Przeciwdziałanie nadmiernej absencji uczniów, wagarom. Bieżące monitorowanie frekwencji - bieżąca kontrola frekwencji uczniów, bieżące informowanie rodziców uczniów o nieobecności ucznia uczniów. w Zapoznanie uczniów z konsekwencjami nieusprawiedliwionej nieobecności na zajęciach szkolnych. Działania ukierunkowane na kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem. szkole - zapoznanie uczniów klas pierwszych z zapisami Statutu Szkoły oraz WSO - ocenianie zachowania uczniów zgodnie z zasadami prawa szkolnego - zapoznanie uczniów z pojęciem stresu, z jego źródłami oraz skutkami - kształcenie u uczniów umiejętności radzenia sobie ze stresem (lekcje wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym)
Kształtowanie umiejętności planowania i dobrego wykorzystania czasu wolnego od zajęć szkolnych. Troska o rozwój ucznia, który ma trudności w nauce oraz o rozwój ucznia zdolnego. - kształtowanie umiejętności planowania swoich zajęć, wykorzystania czasu wolnego od zajęć szkolnych (lekcje wychowawcze, WDŻWR, zajęcia z pedagogiem szkolnym) - stwarzanie uczniom przestrzeni do rozwoju zainteresowań (szkolne zajęcia pozalekcyjne, angażowanie uczniów w organizację imprez szkolnych, plebiscyt Pasjonat Roku itp.) - dodatkowe zajęcia dla uczniów z trudnościami w nauce, konsultacje dla uczniów słabych, dodatkowa praca z uczniem zdolnym (wszyscy nauczyciele) Zapobieganie wandalizmowi, kształtowanie postawy szacunku dla mienia szkolnego i cudzej własności. Zapoznanie uczniów z pojęciem wandalizm, kształtowanie postawy poszanowa- (w szczególności działania wychowawcy klasy) - zajęcia ukierunkowane na kształcenie takiej postawy nia cudzej własności oraz postawy odpowiedzialności za mienie szkolne. - system monitoringu - zapoznanie uczniów z odpowiednimi zapisami prawa szkoły Wzmacnianie odpowiedzialności ucznia - angażowanie uczniów w kreowanie wystroju klasy za mienie własne i cudze. i szkoły, aktywne pełnienie dyżurów uczniowskich 3. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne czyny i zachowanie w stosunku do otoczenia Zadanie, cel zadania Sposób realizacji Rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich mocnych i słabych stron. Motywowanie uczniów do osiągania - realizacja w szkole zadań projektu Kompetencje kluczowe drogą do kariery i podobnych sukcesów, do rozwijania własnych zainteresowań. - zajęcia z pedagogiem szkolnym ukierunkowane na do- Budzenie pasji i rozwijanie zainteresowań uczniów. Motywowanie uczniów do podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących wyboru kierunku studiów i rozwoju zawodowego. radztwo zawodowe - udział uczniów w zajęciach dydaktycznych dla młodzieży licealnej w murach uczelni wyższych, w warsztatach festiwali nauki, organizowanie pikników naukowych w szkole przy aktywnym udziale młodzieży w ich przygotowywaniu, projekt edukacji filmowej i podobne - udział uczniów w olimpiadach przedmiotowych - zajęcia z pedagogiem szkolnym w zakresie rozpoznawania swoich możliwości, doradztwo zawodowe Rozwijanie umiejętności podejmowania właściwych decyzji i odpowiedniego zachowania się w sytuacjach trudnych. Działania ukierunkowane na opóźnianie - realizacja zajęć z podstawy programowej WDŻWR wieku inicjacji seksualnej. - praca wychowawcza nauczycieli wychowawców Pomoc uczniom przeżywającym trudności. uczniów w trudnej sytuacji - organizowanie pomocy koleżeńskiej w klasie dla - opieka pedagoga i wychowawcy, kontakt z domem rodzinnym ucznia - informacja gdzie można szukać pomocy w sytuacjach trudnych - lekcje wychowawcze wspierające proces samo wychowywania się ucznia Pomoc w budowaniu prawidłowych relacji uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, uczeń rodzic. Systematyczne wpajanie uczniom zasad komunikowania się z nauczycielami, zasad właściwego zachowania się w szkole i poza nią. Systematyczny kontakt z rodzicami uczniów. - zajęcia godzin wychowawczych - zajęcia poświęcone BHP w szkole i poza nią - wykorzystanie możliwości dziennika elektronicznego w tym zakresie