Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Koordynator, osoby prowadzące: Forma studiów /liczba godzin /liczba punktów ECTS: Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku, Wydział Ogólnomedyczny Fizjoterapia Pierwszy Praktyczny Biochemia prof. dr hab. Romuald Czerpak, mgr Paweł Kitlas 3 ECTS F-1-P-B-02 studia studia Liczba stacjonarne niestacjonarne punktów w/ćw w/ćw ECTS Zajęcia zorganizowane: 20/15h 20/10h 1,2 Praca własna studenta: 55h 60h 1,8 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach 10*2h 10*2h 0,7 udział w ćwiczeniach 2*3h, 1*4h 5*3h 0,5 konsultacje 1*2h - RAZEM: 37h 32h Bilans nakładu pracy studenta: Samodzielna praca studenta: przygotowanie do 30h ćwiczeń 30h przygotowanie do 10h kolokwiów 15h 1,8 przygotowanie do 15h egzaminu 15h RAZEM: 55h 60h
Cele modułu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z budową, właściwościami i funkcją podstawowych grup związków organicznych budujących organizmy oraz szlakami metabolicznymi, ich przebiegiem i regulacją. Ćwiczenia laboratoryjne przygotowują studenta do pracy w laboratoriach badawczych i diagnostycznych, w zakresie podstawowej analityki. Student powinien nabyć umiejętności prawidłowego pipetowania, biuretowania, ważenia, filtracji, obsługi wirówki, cieplarki, łaźni wodnej i innej aparatury badawczej, dokonywania pomiarów spektrofotometrycznych, interpretowania wyników badań, porównywania ich ze standardami, identyfikacji substancji chemicznych w materiale biologicznym i oznaczania ich w sposób ilościowy. Ponadto wykształca się zdolność poprawnej oceny zagrożeń wynikających z pracy z chemicznymi substancjami niebezpiecznymi (znajomość charakterystyk zagrożeń substancji szkodliwych) oraz poznanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium chemicznym. Efekty kształcenia: Odniesienie do Przedmiotowy kierunkowych Efekty kształcenia efekt kształcenia efektów kształcenia P_W01 Opisuje procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne oraz K_W02 szlaki metaboliczne zachodzące w organizmie człowieka P_W02 Charakteryzuje mikro- i makroelement oraz związki K_W02 nieorganiczne i organiczne wchodzące w skład organizmu człowieka P_W03 Rozpoznaje wzory podstawowych metabolitów K_W02 występujących w organizmie człowieka K_W03 (aminokwasów, cukrów, kwasów tłuszczowych, kwasów nukleinowych, tłuszczy, witamin, hormonów, steroidów) P_W04 Posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz szlaków metaboliczne zachodzących w organizmach żywych K_W03
P_W05 Tłumaczy biochemię układów: nerwowego, mięśniowego, krwionośnego i oddechowego K_W02 K_W03 P_U01 Używa komputera i specjalistycznej literatury fachowej K_U01 w celu podsumowania i analizy danych uzyskanych K_U27 z doświadczeń laboratoryjnych, poprawnego wnioskowania, K_U31 sporządzania raportów i prezentacji wyników P_U02 Zdobywa umiejętności właściwego pipetowania, biuretowania, K_U01 ważenia, filtracji, wirowania, dokonywania K_U23 pomiarów spektrofotometrycznych oraz posługiwania się inną aparaturą badawczą P_U03 Zdobywa umiejętność interpretowania wyników K_U01 w porównaniu ze standardami K_U23 P_U04 Zdobywa umiejętności identyfikacji metabolitów K_U01 w materiale biologicznym przy pomocy reakcji chemicznych oraz oznaczania ich zawartości P_K01 Przyjmuje odpowiedzialność za powierzony sprzęt, K_K14 wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy swojej i innych w laboratorium oraz nabywa umiejętności współpracy w grupie P_K02 Umie praktyczne wykorzystać osiągnięcia współczesnej K_K17 biochemii w różnych gałęziach biotechnologii, np. K_K20 w produkcji leków, utylizacji odpadów lub oczyszczania środowiska przyrodniczego P_K03 Rozumie, że biochemia spełnia ważną rolę w naukach K_K20 przyrodniczych, zwłaszcza w biotechnologii K_K23 i medycynie, że znając procesy biochemiczne zachodzące w organizmie można odróżnić, za pomocą analiz biochemicznych, stany fizjologiczne od patologicznych Wiedza - student: Opisuje procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne oraz szlaki metaboliczne zachodzące w organizmie człowieka. Charakteryzuje mikro- i makroelement oraz związki nieorganiczne i organiczne wchodzące w skład organizmu człowieka.
Rozpoznaje wzory podstawowych metabolitów występujących w organizmie człowieka (aminokwasów, cukrów, kwasów tłuszczowych, kwasów nukleinowych, tłuszczy, witamin, hormonów, steroidów). Posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz szlaków metaboliczne zachodzących w organizmach żywych. Tłumaczy biochemię układów: nerwowego, mięśniowego, krwionośnego i oddechowego. Umiejętności - student: Używa komputera i specjalistycznej literatury fachowej w celu podsumowania i analizy danych uzyskanych z doświadczeń laboratoryjnych, poprawnego wnioskowania, sporządzania raportów i prezentacji wyników. Zdobywa umiejętności właściwego pipetowania, biuretowania, ważenia, filtracji, wirowania, dokonywania pomiarów spektrofotometrycznych oraz posługiwania się inną aparaturą badawczą. Zdobywa umiejętność interpretowania wyników w porównaniu ze standardami. Zdobywa umiejętności identyfikacji metabolitów w materiale biologicznym przy pomocy reakcji chemicznych oraz oznaczania ich zawartości Kompetencje społeczne student: Przyjmuje odpowiedzialność za powierzony sprzęt, wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy swojej i innych w laboratorium oraz nabywa umiejętności współpracy w grupie. Umie praktyczne wykorzystać osiągnięcia współczesnej biochemii w różnych gałęziach biotechnologii, np. w produkcji leków, utylizacji odpadów lub oczyszczania środowiska przyrodniczego. Rozumie, że biochemia spełnia ważną rolę w naukach przyrodniczych, zwłaszcza w biotechnologii i medycynie, że znając procesy biochemiczne zachodzące w organizmie można odróżnić, za pomocą analiz biochemicznych, stany fizjologiczne od patologicznych Forma zajęć/metody dydaktyczne: Wykład, ćwiczenia, pokaz multimedialny, praca w zespołach kilkuosobowych, wykonywanie doświadczeń według instrukcji podczas zajęć laboratoryjnych, analiza wyników Forma i warunki zaliczenia przedmiotu w odniesieniu do efektów kształcenia.
Nr efektu Metody weryfikacji efektu kształcenia kształcenia Formujące: Podsumowujące: P_W01 Kolokwium praktyczne Egzamin pisemny student generuje / P_W02 P_W03 P_W04 P_W05 Sprawdzanie wiedzy w trakcie ćwiczeń rozpoznaje odpowiedź (esej, raport; krótkie strukturyzowane pytania /SSQ/; test wielokrotnego wyboru /MCQ/; test wielokrotnej odpowiedzi /MRQ/; test dopasowania; test T/N; test uzupełniania odpowiedzi) P_U01 Obserwacja pracy studenta Realizacja zleconego zadania P_U02 P_U03 P_U04 Ocena aktywności studenta w czasie zajęć Zaliczenie poszczególnych czynności Dyskusja w czasie zajęć Ocena wyciąganych wniosków z eksperymentów Próba pracy P_K01 P_K02 P_K03 Obserwacja pracy studenta Bieżąca informacja zwrotna Ocena aktywności studenta w czasie zajęć Dyskusja w czasie zajęć Ocena wyciąganych wniosków z eksperymentów Przedłużona obserwacja przez opiekuna / nauczyciela prowadzącego Treści programowe: Wykłady: studia stacjonarne i niestacjonarne (20 godzin) 1. Podstawowe pojęcia biochemiczne i metaboliczne. Struktura i współzależność metaboliczna organelli komórek pro- i eukariotycznych. Antymetabolity 2 godz/2godz. 2. Pierwiastki biogenne i woda w strukturze i metabolizmie organizmów. Związki makroergiczne. Synteza ATP fosforylacje: fotosyntetyczna, oksydacyjna i substratowa 2 godz./2godz. 3. Aminokwasy, peptydy i białka, ich struktura, rodzaje, przemiany i funkcje biologiczne. Cykl mocznikowy. Biosynteza barwników melaninowych 2 godz./2godz.
4. Kwasy nukleinowe, ich struktura, rodzaje, funkcje genetyczne i metaboliczne. Replikacja i transkrypcja. Translacja i modyfikacja białek. Ekspresja genów i mutacje 2 godz./2godz. 5. Cukry i tłuszcze, ich struktura, rodzaje, funkcje i metabolizm. Glikoliza, glukoneogeneza, glikogenoliza, cykl pentozofosforanowy 2 godz./2godz. 6. Witaminy, enzymy, koenzymy, ich struktura, rodzaje, funkcje biologiczne i metaboliczne. Objawy niedoboru witamin 2 godz./2godz. 7. Barwniki karotenoidowe i porfirynowe. Transport przez błony komórkowe. Chemoi fotosynteza i ich znaczenie 2 godz./2godz. 8. Hormony, fitohormony, cytokiny i feromony, ich struktura, rodzaje, funkcje biologiczne, metaboliczne i regulacyjne 2 godz./2godz. 9. Utlenianie biologiczne, rodzaje, energetyka i znaczenie metaboliczne, dekarboksylacja pirogronianu, cykl kwasów trikarboksylowych (Krebsa), łańcuch oddechowy i fermentacje 2 godz./2godz. 10. Biochemia i metabolizm narządów i tkanek: mózgu, serca, krwi, wątroby, nerek, płuc skóry, narządów zmysłowych, mięśni, przewodu pokarmowego, układów: nerwowego, krwionośnego, oddechowego, rozrodczego i chrzęstno-kostnego 2 godz./2godz Ćwiczenia: studia stacjonarne (15 godzin) / niestacjonarne (10 godzin) 1. Regulamin pracowni, bhp i udzielanie pierwszej pomocy. Wykrywanie aminokwasów siarkowych, aromatycznych, zasadowych i białek. Oznaczanie zawartości białek w materiale biologicznym metodą biuretową 3 godz./2godz. 2. Wpływ aktywatorów i inhibitorów na kinetykę reakcji enzymatycznych. Badanie aktywności katalzy i oksydazy cytochromowej 3 godz./2godz. 3. Reakcje barwne cukrów i ich analiza ilościowa metodą o-toluidynową. Odróżnianie ketoz od aldoz, heksoz od pentoz, monosacharydów od disacharydów. Hydroliza skrobi i wykrywanie produktów jej degradacji 3 godz./2godz. 4. Hydroliza kwasów nukleinowych i wykrywanie ich składników. Oznaczanie zawartości kwasów nukleinowych metodą orcynową 3 godz./2godz. 5. Badanie właściwości fizyko-chemicznych kwasów tłuszczowych, tłuszczów i związków steroidowych 3 godz./2godz. Literatura podstawowa: 1. Bańkowski E. Biochemia. MedPharm, Wrocław 2005.
2. Berg J.M., Tymoczko J.L., Stryer L. Biochemia. PWN, Warszawa 2005. 3. Czerpak R. Biochemia ogólna. Cz. I. Biochemia strukturalna. Wyd. FUW, Białystok 1993. 4. Kączkowski J. Podstawy biochemii. WN-T, Warszawa 2005. 5. Kłyszejko-Stefanowicz L. (red.) Ćwiczenia z biochemii. PWN, Warszawa 2003. Literatura uzupełniająca: 1. Karlson P. Zarys biochemii. Cz. 1-2, PWN, Warszawa 1987. 2. Kłyszejko-Stefanowicz L. Cytobiochemia. PWN, Warszawa 2002. 3. Kołodziejczyk A. Naturalne związki organiczne. PWN, Warszawa 2004. 4. Koolman J., Röhm K.-H. Biochemia. Ilustrowany przewodnik. Wyd. Lekarskie PZWL, 2003. 6. Minakowski W., Weidner S. Biochemia kręgowców. PWN, Warszawa 2005 Program opracował/a, data opracowania programu