Nie zgadzam się z tym co mówisz, ale na śmierć będę bronił twojego prawa do mówienia tego. /Wolter/
1. Autorki: Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak 2. Organizator: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze 3. Partner: Zielonogórskie Towarzystwo Edukacyjne CIVILITAS 4. Czas realizacji: kwiecień 2004 r. - maj 2008 5. Liczba godzin - 420
4. Cele główne: - przygotowanie 60 nauczycieli do pracy z uczniami w zakresie kształtowania postaw tolerancji i otwartości; - przełamywanie własnych stereotypów i uprzedzeń; - wychowanie młodzieży do aktywności - poznanie problemów szkoły poprzez przeprowadzenie badań i opracowanie raportu; - opracowanie i wdrażanie własnych programów: Moja szkoła Szkołą Tolerancji.
ETAPY REALIZACJI I. Warsztaty I Wstęp do Szkoły Tolerancji (kwiecień 2004 r.). Zakres tematyczny: - Podstawowe informacje z zakresu konfliktów, stereotypów i uprzedzeń, tolerancji. - Kierunki pracy nad zmianą stereotypów i uprzedzeń. Osoby prowadzące: prof. Zbigniew Izdebski, Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak, Lidia Bugiera, Dobiesław Barczyński. Zadania dla szkoły: rozmowa z dyrektorem o możliwości wejścia szkoły do programu.
II. Warsztaty II Szkoła Tolerancji czyli polscy uczniowie w zróżnicowanym społeczeństwie europejskim - (październik 2004 r.). Zakres tematyczny: - Komunikacje interpersonalna. - Stereotypy i uprzedzenia. - Mniejszości narodowe w Polsce z historii, kultury i tradycji mniejszości ukraińskiej, żydowskiej i romskiej. - Przeciwdziałanie dyskryminacji. - Scenariusze zajęć do realizacji w szkołach. Osoby prowadzące: dr Ewa Narkiewicz-Niedbalec, Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak, Stefania Jawornicka, Wanda Kochowska, Mieczysław Wojecki. Zadania dla szkoły: przeprowadzenie zajęć z uczniami wg wypracowanego na szkoleniu scenariusza (np. na godzinach wychowawczych).
III. Warsztaty III Zasady szkoły Tolerancji (listopad 2004) Zakres tematyczny: wypracowanie schematu zasad Szkoły Tolerancji Osoby prowadzące: Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak Zadania dla szkoły: konsultacje zasad w szkole, dostosowanie zapisów do uwarunkowań szkoły
Zasady SZKOŁY TOLERANCJI (wypracowane przez uczestników projektu)
- uczniowie swobodnie i otwarcie mówią o swoich poglądach, pamiętając o uczuciach innych; ZASADA 1: Wszyscy w szkole czują się bezpiecznie... co z tego wynika? - szkoła bez przemocy fizycznej i psychicznej - szkoła opracowała i wdraża procedury reagowania na przemoc; - dobra atmosfera w szkole (dobre relacje nauczyciel - uczeń, nauczyciele rodzice, dyrektor nauczyciele, nauczyciele - nauczyciele; chętnie przychodzimy do szkoły, nie wstydzimy się mówić o sobie, uczniowie nie boją się zadawać pytań, nie ukrywamy indywidualności);
ZASADA 2: Szkoła wspiera.../ mogę uzyskać pomoc co z tego wynika? - szkoła pomaga w realizacji planów ucznia, nauczyciela); - mogę uzyskać pomoc - w szkole są osoby obdarzone zaufaniem, do których możemy się zwrócić z problemem; - określone są procedury postępowania.
ZASADA 3: Mam prawo... co z tego wynika? - uczniowie znają i przestrzegają szkolnego prawa (są włączani w proces jego tworzenia); - jestem informowany (mam prawo do informacji dobry przepływ informacji dyrekcja nauczyciel rodzic (w różnych konfiguracjach).
ZASADA 4: Szkoła uczy wrażliwości, otwartości, różnorodności świata, akceptacji inności... co z tego wynika? w szkole dostrzegamy problemy różnych osób (organizowane są działania na rzecz domów dziecka, osób starszych, niepełnosprawnych), szkoła wspiera wolontariuszy; - szkoła nawiązuje kontakty i współpracę z przedstawicielami mniejszości: narodowych, religijnych, kulturowych - uczymy się przez doświadczanie;. - szkoła uczy podstawowych zasad komunikacji; - szkoła przyjazna dla wszystkich np. dostosowana do potrzeb niepełnosprawnych
IV. Warsztaty IV: Tworzenie narzędzi diagnostycznych (listopad 2004 r.). Zakres tematyczny: - Metody, techniki i narzędzia badawcze. - Zasady poprawnego konstruowania narzędzi badawczych. - Zasady przeprowadzania badań ankietowych. Osoby prowadzące: dr Ewa Narkiewicz-Niedbalec, dr Elżbieta Kołodziejska. Zadania szkoły: pilotaż ankiety, ewentualne wprowadzenie poprawek do ankiety.
V. Spotkanie informacyjno - konsultacyjne dla dyrektorów szkół uczestniczących w programie (czerwiec 2005r.) - Informacje o programie. - Rola dyrektora szkoły w programie. - Praca warsztatowa nad tworzeniem ostatecznej wersji ankiety. Osoby prowadzące: Grażyna Jakubczyk, Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak. Zadania dla szkoły: badania diagnostyczne szkoły
Ankieta MOJE GIMNAZJUM Chcielibyśmy, aby nasza szkoła była miejscem przyjaznym dla wszystkich, którzy w niej przebywają. Ankieta ma charakter anonimowy, prosimy o jej wypełnienie stawiając znak X w okienku przy wybranej odpowiedzi. Uzyskane informacje wykorzystamy dla poprawienia jakości pracy naszej placówki. 1. Czy lubisz swoją szkołę? TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE NIE uzasadnij swoją ocenę...... 2. Czy lubisz swoją klasę? TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE NIE uzasadnij swoją ocenę...... 3. O ilu nauczycielach możesz powiedzieć, że masz z nimi dobre relacje? prawie ze wszystkimi. poza jednym lub dwoma mam dobre relacje. z połową dobre, a z drugą połową takie sobie lub złe. z większością mam złe relacje z wszystkimi mam złe relacje
Ankieta MOJE GIMNAZJUM 4. Jak oceniasz swoje relacje? z wychowawcą DOBRE TAKIE SOBIE ZŁE uzasadnij... z innymi uczniami DOBRE TAKIE SOBIE ZŁE uzasadnij... 5. Jeżeli masz w szkole problem, do kogo zwracasz się o pomoc? do dyrektora do wychowawcy do innego nauczyciela do pedagoga /psychologa szkolnego do koleżanki/kolegi do rodziców do innej osoby (kim jest ta osoba?)... do nikogo nie było nigdy sytuacji, abym miał jakiś problem do rozwiązania w szkole. 6. Jeżeli masz odmienne zdanie w jakiejś sprawie, to czy w szkole wobec nauczycieli możesz swobodnie je wypowiadać? ZAWSZE CZASEM NIGDY 7. Czy w szkole czujesz się bezpiecznie? TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE NIE uzasadnij swoją ocenę......
Ankieta MOJE GIMNAZJUM 8. Czy w Twojej szkole miały miejsce następujące zdarzenia (do każdego zdarzenia możesz zaznaczyć kilka odpowiedzi) : zdarzenia przezywanie popychanie niszczenie używanie brzydkich wyrazów( wulgarność) wymuszanie poniżanie pobicie izolowanie ośmieszanie zastraszanie Inne, jakie?... słyszałem o tym byłem poszkodowany byłem sprawcą byłem świadkiem nigdy o ty nie słyszałem Jeśli byłeś świadkiem - jak zareagowałeś?...
Ankieta MOJE GIMNAZJUM 9. Czy spotkałeś się w Twojej szkole ze złym traktowaniem osób (do każdego zdarzenia możesz zaznaczyć kilka odpowiedzi) : bogatych biednych wysokich niskich grubych chudych z miasta ze wsi zdrowych fizycznie niepełnosprawnych fizycznie modnie ubranych niemodnie ubranych noszących okulary kibiców sportowych subkultur innych wyznań innych narodowości uczniów bardzo dobrych w nauce uczniów z trudnościami w nauce przez uczniów przez nauczycieli przez innych pracowników szkoły
10. Czy czujesz się dobrze traktowany w szkole przez kolegów TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE NIE przez nauczycieli TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE NIE przez inne osoby (napisz nie podając nazwisk,jakie to osoby.) TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE NIE 11. Czy zostałeś poinformowany o Twoich prawach i obowiązkach w szkole? TAK NIE NIE PAMIĘTAM 12. Czy uważasz, że prawa ucznia w szkole są przestrzegane? TAK NIE NIE WIEM 13. Czy wypełniasz swoje szkolne obowiązki? TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE NIE
14. O ilu przedmiotach możesz powiedzieć,że: Postaw znak X w odpowiedniej rubryce Znasz zasady wg których jesteś oceniany. Jesteś oceniany sprawiedliwie. Zgłaszane przez Ciebie problemy są wyjaśniane. Jest na nich porządek i atmosfera sprzyjająca uczeniu się. Gdy napotkasz trudności możesz liczyć na pomoc nauczyciela Gdy napotkasz trudności możesz liczyć na pomoc koleżanek i kolegów Możesz wyrażać na nich swoje zdanie Uczysz się na nich o innych narodach, kulturach, wyznaniach. Panuje na nich atmosfera życzliwości Uczysz się na nich współpracy z kolegami i koleżankami z 1-2 z 3-4 z 5-6 z więcej niż 6 15. Czy w Twojej szkole są podejmowane działania na rzecz osób potrzebujących pomocy? TAK NIE NIE WIEM Jeśli TAK, to czy w nich uczestniczyłeś? TAK NIE
VI. Warsztat V - Szkoła Tolerancji opracowanie wyników badań (listopad 2005 r.). Zakres tematyczny: - Metody opracowywania wyników badań. - Zasady tworzenia raportów. Osoby prowadzące: dr Ewa Narkiewicz-Niedbalec, Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak. Zadania dla szkoły: opracowanie raportu z badań szkoły.
VII. Warsztat VI Szkoła Tolerancji raport (styczeń 2006 r.) Zakres tematyczny: - Wnioski z raportu. - Przygotowanie do szkolnej i środowiskowej prezentacji raportu. - Ramowy scenariusz spotkania: Szkolna prezentacja raportu. Prowadzący zajęcia: Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak. Zadania dla szkoły: przygotowanie spotkania: Szkolna prezentacja raportu.
VIII. Spotkanie informacyjno - warsztatowe dla dyrektorów szkół uczestniczących w programie (styczeń 2006r.) - Informacje o realizacji programu. - Refleksje i uwagi do szkolnych raportów. - Przygotowanie do szkolnej prezentacji raportu.
Najczęściej pojawiające się słabe strony szkół: - zachowania agresywne wśród dzieci: popychanie, przezywanie, używanie wulgaryzmów, bójki, wymuszanie; - nietolerancja wobec uczniów otyłych, ubogich i słabo uczących się; - nieznajomość praw i obowiązków ucznia; - nieprzestrzeganie praw uczniów przez nauczycieli.
IX. Szkolne i środowiskowe prezentacje raportów (luty/kwiecień 2006r.) Zadania dla szkoły: przeprowadzenie szkolnych prezentacji raportów, zebranie opinii i oczekiwań uczestników.
X. Szkolenia: Szkolny program: MOJA SZKOŁA - SZKOŁĄ TOLERANCJI (kwiecień/maj 2006 r.). Zakres tematyczny: - Jak radzić sobie z problemami wynikającymi z diagnozy? - Zasady budowy programów szkolnych. - Demokracja w szkole, lider projektów młodzieżowych (szkolenia dla uczniów). Prowadzący zajęcia: Barbara Benyskiewicz, Maria Furtak. Zadania dla szkoły: opracowanie szkolnego programu MOJA SZKOŁA SZKOŁĄ TOLERANCJI.
XII. Wdrażanie programów w szkołach (wrzesień 2006 grudzień 2007) XIII. Podsumowanie realizacji programu 3-dniowe spotkanie w - Gronowie k/łagowa grudzień 2007
XIV. Przysłanie raportu z realizacji programu (do 30 stycznia 2008 r.) Obrady Komisji ds. przyznawanie certyfikatów. XV. Uroczysta prezentacja projektów i wręczenie certyfikatów Szkoły Tolerancji przez Marszałka Województwa Lubuskiego (maj 2008 r.).
REZULTATY: - przygotowano nauczycieli 12 szkół do pracy z uczniami w zakresie szeroko rozumianej problematyki tolerancji; - opracowano 10 raportów szkolnych diagnozujących problemy szkoły; - 10 szkół spełniło niezbędne kryteria do otrzymania certyfikatu: Szkoła wychowuje do tolerancji
SZKOŁY OTRZYMUJĄCE CERTYFIKAT: - Szkoła Podstawowa Nr 2 w Krośnie Odrz. - Szkoła Podstawowa w Niwicy - Szkoła Podstawowa w Trzebielu - Szkoła Podstawowa Nr 2 w Żarach - Publiczne Gimnazjum w Lubięcinie - Publiczne Gimnazjum Nr 1 w Nowej Soli - Publiczne Gimnazjum w Nowogrodzie Bobrz. - Gimnazjum Nr 2 w Sulechowie - Publiczne Gimnazjum w Zaborze - Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze