Raport z ewaluacji wewnętrznej dotyczącej przestrzegania norm społecznych w Szkole Podstawowej w Karpicku

Transkrypt

1 Raport z ewaluacji wewnętrznej dotyczącej przestrzegania norm społecznych w Szkole Podstawowej w Karpicku Opracowała M. Janas 1

2 Spis treści: 1. Wprowadzenie.. s Analiza... s Podsumowanie i wnioski s Spis wykresów... s Załączniki... s

3 Wprowadzenie Celem ewaluacji i zasadniczym problemem badawczym było pozyskanie informacji na temat poczucia bezpieczeństwa w szkole oraz skali i typu zagrożeń występujących na terenie szkoły. Trudno byłoby dokonać nowych odkryć w dziedzinie interesujących nas zjawisk bez wyraźnie sformułowanych problemów badawczych. Problemy kluczowe (badawcze) były następujące: 1. Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? 2. Jaka jest skala poczucia braku bezpieczeństwa wśród uczniów. 3. Jakich zachowań dotyczy identyfikowane przez uczniów zagrożenie? Z jakich źródeł pochodzą zagrożenia? 4. Czy nauczyciele czują się w szkole bezpiecznie? 5. Czy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje? 6. Czy, a jeżeli tak, to w jaki sposób komunikowane jest uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje? 7. Czy podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Jakie to są działania? 8. Czy podejmowane działania wychowawcze wpływają na zmniejszenie (eliminowanie) zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Zadania ankietowe wśród wszystkich grup respondentów, zostały przeprowadzone w listopadzie 2011r. Polegały na przeprowadzeniu ankiety wśród odbiorców ewaluacji: uczniów, rodziców, nauczycieli. Badaniami objęto 47-osobową grupę odbiorców ewaluacji w tym: 13 uczniów, 28 rodziców, 6 nauczycieli. Do zebrania danych posłużyły 3

4 kwestionariusze ankietowe. Wykorzystane w procesie badawczym ankiety zawierały pytania otwarte, zamknięte i półotwarte. Wzory ankiet zamieszczone zostały w załącznikach. Zgromadzony materiał empiryczny został wykorzystany w analizie niniejszego raportu. Wszyscy badani przed rozpoczęciem badań, byli informowani o celach badań, sposobie wykorzystania ich wyników oraz całkowitej anonimowości uzyskanych informacji. 4

5 Analiza 1. Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? Wykres 1. Czy w swojej szkole czujesz się (Pan/Pani dziecko czuje się) bezpiecznie? Uczniowie Uczniowie zdaniem rodziców Nie Tak Badani uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Tak odpowiedziało 100 % uczniów. Identycznie twierdzą rodzice uczniów, bo również 100 % uważa, że ich dziecko czuje się w szkole bezpiecznie. 2. Jaka jest skala poczucia braku bezpieczeństwa wśród uczniów? Wykres 2. Poczucie bezpieczeństwa (5 oznacza bardzo bezpiecznie, a 1 oznacza poczucie zagrożenia). 5

6 Uczniowie Badani uczniowie bardzo wysoko oceniają swoje poczucie bezpieczeństwa w szkole. 76,92 % twierdzi, że czuje się w szkole bardzo bezpiecznie, a 23,08 % nie czuje się w pełni bezpiecznie (3 uczniowie, z 13 badanych). 3. Jakich zachowań dotyczy identyfikowane przez uczniów zagrożenie? Z jakich źródeł pochodzą zagrożenia? Uczniowie, którzy na skali oceniającej poczucie bezpieczeństwa, nie wybrali 5 (bardzo bezpiecznie), w kolejnym pytaniu wymieniali zachowania innych osób, z powodu których nie czują się bezpiecznie. Podobne pytanie skierowane było do rodziców uczniów. Odpowiedzi przedstawione zostały na poniższym wykresie. 6

7 Wykres 3. Zachowania innych osób, z powodu których nie czujesz się (Pana/Pani dziecko nie czuje się) w szkole bezpiecznie? Uczniowie Uczniowie zdaniem rodziców Przezywanie Obrażanie, ośmieszanie Bicie i kopanie, popychanie rozpowszechni anie plotek zastraszanie Jak widać uczniowie w 66,8 % obawiają się przezywania, wyśmiewania i obgadywania. Kolejnym agresywnym zachowaniem jest: obrażanie i ośmieszanie (33,3 %), bicie i kopanie (66,8) oraz rozpowszechnianie plotek (33,3 %), a także zastraszanie (33,3 %). Podobnie uważają badani rodzice. Choć dzieci czują się w szkole bezpiecznie, to jednak obawiają się: przezywania (30 %), obrażania, ośmieszania (14 %) oraz bicia, kopania i popychania (25 %). Poniższy wykres ilustruje odpowiedzi respondentów na pytanie o źródło (sprawców) wymienionych wcześniej zachowań agresywnych. Wykres 4. Źródło zagrożenia. 7

8 Uczniowie Uczniowie zdaniem rodziców Osoby obce w szkole Personel szkoły Nauczyciele Inni uczniowie Z analizy danych wykresu wynika, że sprawcami zachowań agresywnych, których doświadczają uczniowie są szkolne koleżanki i koledzy. 4. Czy nauczyciele czują się w szkole bezpiecznie? Wykres 5. Czy czuje się Pani bezpiecznie w szkole? Nie Tak 20 0 Nauczyciele 8

9 Badani nauczyciele czują się w szkole bezpiecznie! Tak odpowiedziało 100 % ankietowanych. 5. Czy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje? Na pytanie dotyczące znajomości praw i obowiązków uczniów Szkoły Podstawowej w Karpicku 100 % badanych uczniów odpowiedziało, że zna swoje prawa i obowiązki. Zasady respektowania norm społecznych w szkole 100 % badanych uczniów stwierdziło, że przestrzega norm społecznych obowiązujących w szkole. Tak też odpowiedzieli wszyscy badani rodzice (100 %). Zdanie to potwierdza 100 % ankietowanych nauczycieli, iż uczniowie naszej szkoły przestrzegają norm społecznych obowiązujących w szkole. Wykres 6. Czy przestrzegasz (Pan/Pani dziecko przestrzega, uczniowie przestrzegają) norm społecznych obowiązujących w szkole? Uczniowie Uczniowie zdaniem rodziców Nauczyciele Tak Nie 9

10 6. Czy, a jeżeli tak, to w jaki sposób komunikowane jest uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje? Według badań, nauczyciele komunikują uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje. Nauczycielki wymieniły rozmowy indywidualne, pogadanki podczas zajęć i zabaw, rozmowy na przerwach, bezpośrednio po sytuacji, w której doszło do złamania jakieś normy społecznej. Zdecydowana większość ankietowanych rodziców, bo aż 90 % stwierdziło, że zna dokumentacje szkolną, między innymi Statut Szkoły, Regulamin Szkoły, Szkolne programy: Profilaktyczny, Wychowawczy oraz inne dokumenty dotyczące praw i obowiązków ucznia i respektowania norm społecznych. Wykres 7. Źródło zapoznania z normami społecznymi obowiązującymi w szkole Uczniowie Rodzice Wychowawca klasy Statut i Regulamin Szkoły Inni uczniowie (rodzice) Inni nauczyciele, dyrektor 10

11 Analizując dane z powyższego wykresu, można stwierdzić, że wychowawca klasy odgrywa główną rolę w zapoznaniu, zarówno uczniów jak i rodziców z normami społecznymi obowiązującymi w szkole, w tym zachowaniami jakich oczekuje się od uczniów. 7. Czy podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Jakie to są działania? 100 % ankietowanych rodziców i 100 % ankietowanych nauczycieli przyznało, że w szkole podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Wykres 8. Czy w szkole podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Rodzice Nauczyciele Tak Nie 11

12 Badani rodzice wymieniają tu następujące działania szkoły: - rozmowy nauczycieli z uczniami, - pogadanki, - plakaty, - rozmowy indywidualne, - rozmowy z dyrektorem, - dawanie możliwości do wyrażania swoich uczuć, - nagradzanie, - szybka reakcja na różne problemy. Natomiast biorący udział w badaniu ankietowym nauczyciele wymienili następujące działania wychowawcze szkoły mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań: - gazetki, - pogadanki, - apele, - spotkania z ciekawymi ludźmi, - filmy edukacyjne, - współpraca z poradnią. 8. Czy podejmowane działania wychowawcze wpływają na zmniejszenie (eliminowanie) zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Zdaniem badanych rodziców oraz nauczycieli działania podejmowane przez szkołę w 100 % przynoszą pożądany efekt wychowawczy. Wykres 9. Czy podejmowane przez szkołę działania przynoszą pożądany efekt wychowawczy? 12

13 Rodzice Nauczyciele Tak Nie Zdaniem rodziców mimo, iż dzieci czują się w szkole bezpiecznie należy nadal: - nieustannie uświadamiać i uwrażliwiać uczniów na pomoc młodszym, biedniejszym, - obserwować zachowania i reakcje uczniów, - reagować na każdy przejaw agresji, - wskazywać, które zachowania są dobre, a które złe. Nauczyciele uważają, że dotychczasowe działania wychowawcze przynoszą pożądany efekt i trzeba je kontynuować oraz ciągle poszukiwać nowych i atrakcyjnych oddziaływań wychowawczych. 13

14 Podsumowanie i wnioski Analiza zebranego materiału pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków: 1. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, choć zdarza się, że doświadczają zachowań agresywnych zwłaszcza agresji słownej. 2. Nauczyciele czują się w szkole bezpiecznie. 3. Uczniowie naszej szkoły wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje i przestrzegają norm społecznych obowiązujących w szkole. 4. Nauczyciele komunikują uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje. Czynią to na lekcjach, przerwach i podczas rozmów indywidualnych. 5. W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. 6. Szkoła nauczyciele, rodzice, by ciągle zwiększać poczucie bezpieczeństwa całej społeczności szkolnej, powinna kontynuować dotychczasowe działania wychowawcze oraz podejmować nowe działania przynoszące pożądany efekt wychowawczy. 14

15 Spis wykresów Wykres 1 - Czy w swojej szkole czujesz się (Pan/Pani dziecko czuje się) bezpiecznie?... s. 5. Wykres 2 - Poczucie bezpieczeństwa (5 oznacza bardzo bezpiecznie, a 1 oznacza poczucie zagrożenia).. s Wykres 3 - Zachowania innych osób, z powodu których nie czujesz się (Pana/Pani dziecko nie czuje się) w szkole bezpiecznie?... s. 7. Wykres 4 - Źródło zagrożenia..... s Wykres 5 - Czy czuje się Pani bezpiecznie w szkole?.. s. 8. Wykres 6 - Czy przestrzegasz (Pan/Pani dziecko przestrzega, uczniowie przestrzegają) norm społecznych obowiązujących w szkole?... s. 9. Wykres 7 - Źródło zapoznania z normami społecznymi obowiązującymi w szkole... s. 10. Wykres 8 - Czy w szkole podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań?... s. 11. Wykres 9 - Czy podejmowane przez szkołę działania przynoszą pożądany efekt wychowawczy?... s

16 Załączniki Załącznik nr 1 Ankieta dla uczniów... s. 17. Załącznik nr 2 Ankieta dla rodziców.... s Załącznik nr 3 Ankieta dla nauczycieli. s

17 Załącznik nr 1. Ankieta dla uczniów Respektowanie norm społecznych w szkole. Masz przed sobą krótką ankietę, która pomoże poznać poziom poczucia bezpieczeństwa społeczności szkolnej. Odpowiedz na wszystkie pytania, uważnie je czytając. Ankieta jest anonimowa. 1. Czy w swojej szkole czujesz się bezpiecznie? tak nie 2. Oceń swoje poczucie bezpieczeństwa. Zaznacz na wykresie, w skali od 1 do 5, gdzie 5 oznacza, że czujesz się bardzo bezpiecznie, a 1 oznacza, że masz poczucie zagrożenia Jeżeli w pytaniu 2 nie wybrałeś 5, to zaznacz, z powodu jakich zachowań innych osób nie czujesz się bezpiecznie: przezywanie wyśmiewanie obgadywanie obrażanie, ośmieszanie izolowanie w klasie lub w grupie grożenie, zastraszenia okradanie niszczenie własności wymuszanie pieniędzy bicie, kopanie lub popychanie rozpowszechnianie plotek i oszczerstw (również poprzez sms-y i Internet) inne Kto jest sprawcą wyżej wymienionych zachowań? inni uczniowie nauczyciele personel szkoły osoby obce w szkole. 5. Czy znasz prawa i obowiązki ucznia swojej szkoły? tak nie 6. Czy przestrzegasz norm zachowania obowiązujących w szkole? tak nie 7. W jaki sposób poznała/eś swoje prawa i obowiązki? dowiedziała/em się od wychowawcy na lekcji dowiedziała/em się od innych uczniów dowiedziała/em się od innych nauczycieli/pedagoga inny sposób Jakich zachowań oczekuje się od Ciebie w szkole? Wymień co najmniej

18 Załącznik nr 2. Ankieta dla rodziców Respektowanie norm społecznych w szkole Prosimy Państwa o wypełnienie krótkiej ankiety, która pomoże poznać poziom poczucia bezpieczeństwa społeczności szkolnej. Ankieta jest anonimowa. 1. Czy Pana/Pani dziecko czuje się bezpiecznie w szkole? tak nie 2. Jakie zagrożenia wpływają na zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa Pana/Pani dziecka w szkole? przezywanie wyśmiewanie obgadywanie obrażanie, ośmieszanie izolowanie w klasie lub w grupie grożenie, zastraszenia okradanie niszczenie własności wymuszanie pieniędzy bicie, kopanie lub popychanie rozpowszechnianie plotek i oszczerstw (również poprzez sms-y i Internet) inne Kto jest źródłem wyżej wymienionych zachowań? inni uczniowie nauczyciele personel szkoły osoby obce w szkole. 4. Czy zna Pan/Pani dokumentację szkolną, tj.: Statut Szkoły, Regulamin Szkoły, Szkolne programy: Profilaktyczny, Wychowawczy i inne dokumenty dotyczące praw i obowiązków ucznia oraz respektowania norm społecznych? tak nie 5. W jaki sposób zapoznał/a się Pan/Pani z dokumentacją szkolną? zostałe/am zapoznany na wywiadówce szkolnej przez wychowawcę dowiedziałem się od innych rodziców dowiedziałem się od innych nauczycieli/pedagoga/dyrektora w inny sposób Czy Pana/Pani dziecko przestrzega norm społecznych obowiązujących w szkole? tak nie 7. Jakie normy społeczne nie są, Pana/Pani zdaniem, respektowane w naszej szkole? Prosimy wymienić

19 8. Czy w szkole podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Jeżeli tak, to prosimy wymienić. tak nie 9. Czy podejmowane przez szkołę działania przynoszą pożądany efekt wychowawczy? tak nie 10. Co zdaniem Pana/Pani, może zrobić szkoła nauczyciele i rodzice, by zwiększyć poczucie bezpieczeństwa całej społeczności szkolnej? Prosimy zaznaczyć odpowiedzi dotyczące Pana/Pani osoby: płeć: *kobieta *mężczyzna wiek: *do 35 lat *od 36 do 45 lat *powyżej 45 lat 19

20 Załącznik nr 3. Ankieta dla nauczycieli Respektowanie norm społecznych w szkole Prosimy Państwa o wypełnienie krótkiej ankiety, która pomoże poznać poziom poczucia bezpieczeństwa społeczności szkolnej. Ankieta jest anonimowa. 1. Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie w szkole? tak nie 2. Prosimy ocenić swoje poczucie bezpieczeństwa, poprzez zaznaczenie na wykresie, w skali od 1 do 5, gdzie 5 oznacza, że czuje się Pan/Pani bardzo bezpiecznie, a 1 oznacza poczucie zagrożenia Czy zetknął/ęła się Pan/Pani w szkole z przejawami agresji fizycznej lub psychicznej? tak, ze strony uczniów tak, ze strony nauczycieli tak, ze strony personelu szkoły tak, ze strony innych osób (kogo?)... nie 4. Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie przestrzegają norm społecznych obowiązujących w szkole? tak nie 5. Jakie normy społeczne nie są, Pana/Pani zdaniem, respektowane w naszej szkole? Prosimy wymienić Jak reaguje Pan/Pani na nie respektowanie norm społecznych przez uczniów? W jaki sposób i w jakich sytuacjach komunikuje Pan/Pani uczniom jakich zachowań się od nich oczekuje? Czy w szkole podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Jeżeli tak, to prosimy wymienić. tak nie 9. Czy podejmowane przez szkołę działania przynoszą pożądany efekt wychowawczy? tak nie 10. Co zdaniem Pana/Pani, może zrobić szkoła nauczyciele, personel i rodzice, by zwiększyć poczucie bezpieczeństwa całej społeczności szkolnej? Prosimy zaznaczyć odpowiedzi dotyczące Pana/Pani osoby: płeć: *kobieta *mężczyzna wiek: *do 35 lat *od 36 do 45 lat *powyżej 45 lat staż pracy w szkole: *do 5 lat *od 6 do 15 lat *powyżej 15 lat 20