KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Biologia mikroorganizmów Biology of microorganisms Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator dr Tomasz Bator Zespół dydaktyczny dr Tomasz Bator dr Magdalena Greczek-Stachura Opis kursu (cele kształcenia) Zrozumienie roli naturalnej mikroflory organizmu ludzkiego. Zapoznanie z działaniem antybiotyków na bakterie oraz na organizm człowieka. Poznanie historii badań nad uzyskiwaniem i hodowlą organizmów bezbakteryjnych (gnotobiontów) oraz korzyści jakie wyniknęły z rozwoju tego kierunku badawczego. Zaznajomienie z rozwojem teorii na temat symbiotycznego pochodzenia organelli komórkowych. Zrozumienie przełomowego znaczenia teorii seryjnej endosymbiozy. Zapoznanie ze zjawiskiem endosymbiozy wtórnej oraz z biologią różnych związków symbiotycznych współtworzonych przez współcześnie żyjące mikroorganizmy. Umiejętność izolowania czystych kultur bakteryjnych oraz ich identyfikowania. Sporządzanie antybiogramów w celu określenia wrażliwości bakterii na wybrane antybiotyki. Praca z symbiotycznymi kompleksami tworzonymi przez mikroorganizmy. Wykonywanie szklanych mikrokapilar do pobierania pojedynczych komórek. Przenoszenie żywych komórek do preparatów mikroskopowych. Preparowanie zawartości komórek w celu obserwacji uwolnionych endosymbiontów. Znajomość podstaw mikrofotografii. Wykonywanie zdjęć i filmów przedstawiających żywe oraz wypreparowane komórki. Kurs jest prowadzony w języku polskim. Warunki wstępne Wiedza Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu mikrobiologii i immunologii.. Umiejętności Umiejętność pracy z materiałem mikrobiologicznym przy zachowaniu warunków bezpieczeństwa. Umiejętność stosowania różnych metod sterylizacji. Kursy Podstawy mikrobiologii i immunologii lub Mikrobiologia (na studiach 1 stopnia) 1
Efekty kształcenia Wiedza W01. Rozumie rolę i znaczenie naturalnej mikroflory organizmu ludzkiego. W02. Zna różne grupy antybiotyków i orientuje się w mechanizmie ich działania. W03. Rozumie termin gnotobiont i wie jakie korzyści wynikły z rozwoju badań gnotobiologicznych. W04. Zna różne teorie dotyczące powstania komórki eukariotycznej ze szczególnym uwzględnieniem teorii seryjnej endosymbiozy. W05. Wie na czym polega zjawisko endosymbiozy wtórnej i potrafi scharakteryzować współcześnie spotykane związki endosymbiotyczne.. K_W06, K_W08, K_W11, K_W06, K_W11, K_W12, K_W13, K_W17 K_W02, K_W04, K_W06, K_W11, K_W12, K_W13, K_W17 K_W02, K_W04, K_W07, K_W08, K_W09, K_W11, K_W12, K_W13, K_W17 K_W06, K_W07, K_W08, K_W09, K_W11, K_W12, K_W13 Umiejętności U01. Wykonuje samodzielnie izolację czystych kultur bakteryjnych oraz ich wstępną identyfikację. U02. Sporządza antybiogramy określając wrażliwość różnych szczepów bakterii na wybrane antybiotyki. U03. Wykonuje samodzielnie szklane mikropipety służące do pobierania pojedynczych komórek mikroorganizmów eukariotycznych. U04. Potrafi wypreparować zawartość komórki pierwotniaka uwidaczniając w preparacie mikroskopowym jej elementy składowe. U05. Wykonuje w technice cyfrowej zdjęcia i filmy spod mikroskopu., K_U06, K_U07, K_U06, K_U07 2
Kompetencje społeczne K01. Efektywnie współpracuje w grupie podczas wykonywania powierzonych zadań. K02. Postępuje z powierzonym sprzętem laboratoryjnym zgodnie z obowiązującymi procedurami K03. Ma świadomość nieustannych zmian jakim ulega stan wiedzy w naukach przyrodniczych. K_K02 K_K03 K_K04, K_K06 Organizacja na studiach stacjonarnych Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 5 10 Organizacja na studiach niestacjonarnych Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 6 6 Opis metod prowadzenia zajęć Podczas wykładów omawiane są realizowane treści, przedstawiane są schematy, zdjęcia, rysunki oraz prezentacje multimedialne. Podczas ćwiczeń studenci zapoznają się w praktyce z zaawansowanymi technikami stosowanymi w laboratorium mikrobiologicznym. Uczą się izolowania czystych kultur bakteryjnych oraz wykonywania antybiogramów. Pracują z żywymi układami symbiotycznymi tworzonymi przez mikroorganizmy, wykonują samodzielnie narzędzia do pobierania pojedynczych komórek pierwotniaków, preparują zawartość komórek, zapoznają się z podstawami mikrofotografii, wykonują cyfrowe zdjęcia i filmy spod mikroskopu. 3
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Kolokwium zaliczeniowe Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 W02 W03 W04 W05 U01 U02 U03 U04 U05 K01 K02 K03 Kryteria oceny Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny z kursu jest zdanie kolokwium zaliczeniowego obejmującego treści realizowane na wykładach i ćwiczeniach. Uwagi W czasie ćwiczeń studentów obowiązuje noszenie białych fartuchów oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa przy pracy z materiałem mikrobiologicznym. Treści merytoryczne (wykaz tematów) Wykłady: 1. Człowiek jako siedlisko mikroorganizmów. Znaczenie naturalnej mikroflory organizmu ludzkiego. 2. Mechanizmy działania antybiotyków. Wpływ antybiotyków na bakterie oraz na organizm człowieka. 3. Uzyskiwanie i hodowla organizmów bezbakteryjnych (gnotobiontów). Zastosowanie technik gnotobiologicznych w mikrobiologii i medycynie. 4. Rola mikroorganizmów w ewolucji komórki. Symbiotyczne pochodzenie organelli komórkowych. Teoria seryjnej endosymbiozy. 5. Zjawisko endosymbiozy wtórnej. Proces przekształcania się endosymbiotycznych mikroorganizmów w organelle komórkowe. Ćwiczenia: 1. Izolacja czystych kultur bakteryjnych. Pasażowanie. Wykonywanie i obserwacja preparatów barwionych. Próba identyfikacji wyhodowanego materiału. 2. Ocena wrażliwości wyizolowanych szczepów bakteryjnych na wybrane antybiotyki. Wykonywanie antybiogramów. 4
3. Symbiotyczny kompleks Paramecium bursaria Chlorella sp. jako przykład endosymbiozy wtórnej. Wykonywanie szklanych mikrokapilar do pobierania pojedynczych komórek. Obserwacja żywych komórek. Preparowanie i obserwacja endosymbiontów. 4. Podstawy mikrofotografii. Wykonywanie cyfrowych zdjęć i filmów spod mikroskopu. Wykaz literatury podstawowej 1. Zaremba M.L., Borowski J. 2001. Mikrobiologia lekarska. PZWL 2. Singleton P. 2000. Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie. PWN Wykaz literatury uzupełniającej 1. Margulis L. 2000. Symbiotyczna planeta. Cis 2. Bator T. 2005. Adaptacyjne zdolności symbiontów na przykładzie orzęska Paramecium bursaria. Wyd. Nauk. AP, Kraków. Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) na studiach stacjonarnych Ilość godzin w kontakcie z Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z Wykład 5 Ćwiczenia 10 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 10 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 10 Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 10 Ogółem bilans czasu pracy 45 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 2 Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) na studiach niestacjonarnych Ilość godzin w kontakcie z Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z Wykład 6 Ćwiczenia 6 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 5 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 18 Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 15 Ogółem bilans czasu pracy 50 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 2 5