KARTA KURSU. Mikroorganizmy środowisk wodnych. Microorganisms of the aquatic environments. Kod Punktacja ECTS* 2

Transkrypt

1 Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr.. KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Mikroorganizmy środowisk wodnych Microorganisms of the aquatic environments Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Grzegorz Migdałek Zespół dydaktyczny Dr Grzegorz Migdałek Opis kursu (cele kształcenia) Kurs ma na celu zapoznanie studentów ze środowiskami wodnymi mikroorganizmów, w tym typami środowisk występowania mikroorganizmów słodkowodnych i morskich, z abiotycznymi czynnikami kształtującymi ich zbiorowiska, oraz z metodami oceny bioróżnorodności mikroorganizmów wodnych. Pomaga im także zrozumieć znaczenie autotroficznych i heterotroficznych mikroorganizmów w obiegu materii i przepływie energii w ekosystemach wodnych, przemiany zachodzące w ekosystemach wodnych, w szczególności eutrofizację i samooczyszczanie, zmiany sezonowe i przemiany antropogeniczne. Warunki wstępne Wiedza Znajomość i rozumienie podstawowych pojęć z dziedziny mikrobiologii i ekologii mikroorganizmów, w tym różnych sposobów odżywiania się i uzyskiwania energii przez bakterie i eukarionty, roli różnych grup mikroorganizmów w krążeniu materii, a także ekologiczne i ewolucyjne znaczenie mikroorganizmów. Znajomość podstawowych pojęć z dziedziny hydrobiologii, botaniki i zoologii bezkręgowców. Umiejętności Wykonywanie doświadczeń laboratoryjnych z materiałem mikrobiologicznym z zachowaniem należytych zasad bezpieczeństwa, wykonywanie przyżyciowych preparatów mikroskopowych. Kursy Mikrobiologia, Ekologia mikroorganizmów 1

2 Efekty kształcenia Odniesienie do efektów kierunkowych Wiedza W01. Zna abiotyczne i biotyczne czynniki wpływające na rozwój i skład gatunkowy mikroorganizmów wodnych. W02. Zna typy środowisk występowania mikroorganizmów słodkowodnych oraz różnice między typami środowisk słodkowodnych i morskich. W03. Rozumie znaczenie autotroficznych i heterotroficznych mikroorganizmów w obiegu materii i przepływie energii w ekosystemach wodnych. W04. Zna podstawowe grupy systematyczne wodnych prokariontów i eukariontów oraz ich rozmieszczenie w wybranych środowiskach wodnych. W0. Wie, jakie choroby przenoszone są przez mikroorganizmy wodne, rozumie ich znaczenie dla człowieka i ekosystemu oraz zna główne grupy mikroorganizmów chorobotwórczych. W06. Rozumie przemiany zachodzące w ekosystemach wodnych, w szczególności eutrofizację i samooczyszczanie, zmiany sezonowe i przemiany antropogeniczne. W07. Wie jakie czynniki brane są pod uwagę przy ocenie troficzności oraz saprobowości zbiorników wodnych. W08. Zna podstawowe organizmy wskaźnikowe zanieczyszczenia wód i metody ich wykrywania, oraz rozumie metody biologicznego oczyszczania wód antropogenicznie zanieczyszczonych. K_W02, K_W17, K_W19 K_W06, K_W17, K_W19, K_W02, K_W13, K_W16, K_W17 K_W13, K_W16, K_W27 K_W14, K_W1, K_W16 K_W01, K_W08, K_W09, K_W17 K_W01, K_W0, K_W18, K_W23 K_W0, K_W16, K_W18, K_W23, K_W30 Umiejętności U01, Wykonuje przyżyciowe preparaty mikroskopowe z materiału bakteryjnego i eukariotycznego. U02. Umie posługiwać się sprzętem do pomiarów fizykochemicznych wody, w szczególności ph-metrem, konduktometrem i tlenomierzem. U03. Potrafi rozpoznać pod mikroskopem wybrane gatunki mikroorganizmów z głównych grup systematycznych, w szczególności gatunki wskaźnikowe do oceny stanu zbiornika wodnego. U04. Korzysta z techniki imersji przy obserwacji mikroskopowej preparatów. U0. Potrafi wykonać pomiar zawartości chlorofilu w wodzie metodą spektrofotometryczną. U06. Umie na podstawie wykonanych pomiarów i obserwacji dokonać klasyfikacji troficznej i saprobowej zbiornika, oraz wyciągnąć wnioski na temat produktywności fitoplanktonu. U07. Potrafi analizować dane o charakterze interdyscyplinarnym z dziedziny hydrologii, hydrobiologii i mikrobiologii i wysnuwać z nich prawidłowe wnioski. Odniesienie do efektów kierunkowych K_U0, K_U12, K_U18 K_U02, K_U0, K_U18, K_U24 K_U0, K_U11, K_U13, K_U18 K_U18 K_U02, K_U0, K_U18 K_U03, K_U13, K_U24 K_U11, K_U12, K_U20 2

3 Kompetencje społeczne K01. Efektywnie współpracuje w grupie podczas wykonywania powierzonych zadań. K02. Ma świadomość konieczności zachowywania zasad higieny w życiu codziennym oraz dbałości o stopień czystości środowiska naturalnego. Odniesienie do efektów kierunkowych K_K04 K_K01, K_K03 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 10 1 Opis metod prowadzenia zajęć Podczas wykładów omawiane są realizowane treści, przedstawiane są schematy, zdjęcia, rysunki oraz prezentacje multimedialne. Podczas ćwiczeń studenci zapoznają się w praktyce z technikami stosowanymi w analizie mikroorganizmów wodnych, wykonują pomiary parametrów fizykochemicznych (ph, konduktometria, zawartość tlenu), pomiary produktywności fitoplanktonu metodą tlenową, oraz pomiar troficzności zbiornika metodą zawartości chlorofilu. Wykonują także projekt grupowy poprzez analizę danych o charakterze interdyscyplinarnym i wyciąganie wniosków odnośnie wodnych środowisk skrajnie przekształconych przez człowieka. 3

4 E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 W02 W03 W04 W0 W06 W07 W08 U01 U02 U03 U04 U0 U06 U07 K01 K02 Kryteria oceny Zaliczenie w formie pisemnej obejmujące treści realizowane na wykładach i ćwiczeniach Uwagi Kurs prowadzony w języku polskim. Podczas ćwiczeń laboratoryjnych studenci mają kontakt z żywym materiałem bakteryjnym niechorobotwórczym. Studentów obowiązuje noszenie białych fartuchów oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa przy pracy z materiałem bakteryjnym. Zasady te są omawiane przez prowadzących na pierwszych zajęciach. Treści merytoryczne (wykaz tematów) Wykłady: 1. Abiotyczne czynniki determinujące rozwój mikroorganizmów. 2. Wzajemne relacje między mikroorganizmami wodnymi. 3. Wody śródlądowe jako środowisko życia mikroorganizmów. 4. Zawartość węgla i materii organicznej w wodach śródlądowych, pętla mikrobiologiczna.. Morza i oceany jako środowisko życia mikroorganizmów. 4

5 6. Rodzaje i charakterystyka środowisk w oceanach, różnice dotyczące abiotycznych i biotycznych czynników. 7. Przegląd ważniejszych grup mikroorganizmów wodnych. 8. Mikroorganizmy wskaźnikowe zanieczyszczeń wód, metody biologicznego oczyszczania wody. Ćwiczenia 1. Metody pomiarów parametrów fizykochemicznych wody, produktywność fitoplanktonu, pomiar troficzności zbiornika, indeks Carlsona. 2. Saprobowość zbiorników wodnych, gatunki charakterystyczne dla stref saprobowych. 3. Środowiska skrajne, warunki bytowania mikroorganizmów w środowiskach skrajnych, przykład Jeziora Aralskiego i Jeziora Salton. Wykaz literatury podstawowej Błaszczyk M. K., Mikrobiologia środowisk. PWN Warszawa Libudzisz Z., Kowal K., Żakowska Z. Mikrobiologia techniczna tom 1, Mikroorganizmy i środowiska ich występowania. PWN Warszawa Wykaz literatury uzupełniającej Błaszczyk M. K. Mikroorganizmy w ochronie środowiska. PWN Warszawa Kołwzan B., Adamiak W., Grabas K., Pawełczyk A. Podstawy mikrobiologii w ochronie środowiska. OWPW Wrocław 200. Panek P. Wskaźniki biotyczne stosowane w monitoringu wód od czasu implementacji w Polsce ramowej dyrektywy wodnej. Przegląd Przyrodniczy (3): Buraczewski G. Biotechnologia osadu czynnego. PWN Warszawa Bielecki R. Jezioro Aralskie największa katastrofa ekologiczna minionego stulecia. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica I Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 10 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 1 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 2 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 3 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) Przygotowanie do egzaminu 0 Ogółem bilans czasu pracy 40 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 2