Program Profilaktyczny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku Podstawa prawna: Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015 poz. 357) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach, placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Konwencja o Prawach Dziecka Kodeks rodzinny i opiekuńczy Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z Policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją, w szczególności: narkomanią, alkoholizmem Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, rozporządzenie dotyczące Niebieskiej Karty, - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Dokumenty wewnętrzne regulujące funkcjonowanie zespołu: - Program Wychowawczy Zespołu Szkolno - Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku, - Statut Zespołu, - Plany pracy wychowawców klas i wychowawców oddziałów przedszkolnych, - Szkolne programy nauczania, programy plany pracy. Programy profilaktyczne: - Zadania wynikające z założeń kampanii Zachowaj trzeźwy umysł (Ogólnopolska kampania podejmująca problem profilaktyki uzależnień, we współpracy z Wydziałem Polityki Społecznej Urzędu Miasta w Rybniku) - zadania wynikające z założeń programu Szkoła promująca zdrowie Program realizują, współtworzą i są odpowiedzialni za wykonanie zadań:,,, pracownicy biblioteki, higienistka szkolna, świetlicy, rodzice, pracownicy Policji, Sąd i kuratorzy oraz Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna. 1. Charakterystyka Programu Program Profilaktyki jest ściśle powiązany z realizowanym w Zespole Programem Wychowawczym. Umożliwia tworzenie warunków do sprawnej realizacji procesu wychowawczego oraz wzbogaca działania wychowawcze o treści profilaktyczne. Program zawiera tematy z zakresu: promocji zdrowia oraz profilaktyki uzależnień, profilaktyki niepowodzeń szkolnych i dysleksji, profilaktyki agresji i niedostosowania społecznego. Po dokonaniu szczegółowej analizy dokumentów z poprzedniego roku szkolnego, wniosków z przeprowadzonych ankiet w czerwcu 2015 roku z rodzicami, uczniami i nauczycielami, oraz informacji pozyskanych od instytucji współpracujących z naszą szkołą powstała wstępna diagnoza sytuacji szkolnej, która pozwoliła na określenie celów Programu Profilaktyki. Program Profilaktyczny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku 1
2. Cele Programu Celem nadrzędnym Programu Profilaktyki jest wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności nowych zachowań wobec współczesnych zagrożeń, a co za tym idzie celem działań profilaktycznych jest ochrona dziecka, ucznia przed wszelkimi zagrożeniami w rozwoju. Na tej podstawie powstała strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych wobec wychowanków Zespołu, a w niej następujące cele szczegółowe: Otoczenie pomocą uczniów wymagających wsparcia materialnego w formie: stypendium szkolnego, wyprawki szkolnej, spotkania świąteczno noworocznego dla dzieci z rodzin wymagających wsparcia, paczek żywnościowych. Promowanie zdrowego stylu życia: kształtowanie postaw prospołecznych, kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych wśród uczniów - przeciwdziałanie nadwadze i otyłości, przeciwdziałanie wadom postawy, zwiększenie aktywności fizycznej uczniów - zwiększenie atrakcyjności i podnoszenie jakości zajęć wf-u, przeciwdziałanie przemocy, dbanie o należyte zdrowie psychiczne i przeciwdziałanie ewentualnym kryzysom - rozwiązywanie konfliktów poprzez mediacje, profilaktyka uzależnień, rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów, integracja społeczności szkolnej, stosowanie przepisów BHP, higiena osobista, udzielanie pierwszej pomocy, przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Profilaktyka uzależnień: wdrażanie do prawidłowego korzystania ze współczesnych środków audiowizualnych z podkreśleniem niebezpieczeństw związanych z i ich używaniem, eliminowanie powstawania nieprawidłowych nawyków wśród uczniów w tym palenia, palenia e-papierosów, uzależnienia od alkoholu i narkotyków i dopalaczy, zwiększenie u uczniów odporności psychicznej na różnorodne wpływy społeczne, sprzyjające używaniu środków odurzających, a także poszerzenie u uczniów wiedzy na temat środków zmieniających świadomość. Profilaktyki agresji i niedostosowania społecznego: kreowanie właściwych wzorców zachowania, zmniejszenie ilości zachowań agresywnych wśród uczniów w szkole - rozwiązywanie konfliktów poprzez mediacje, zapobieganie homofobii i dyskryminacji z powodu orientacji seksualnej i tożsamości płciowej, niedopuszczanie do oznak nierównego traktowania ze względu na status społeczno ekonomiczny, religię czy narodowość, oraz niewspieranie takich zachowań, zmniejszenie częstotliwości używania przez uczniów wulgaryzmów, wzmożenie kontroli nad wagarującymi uczniami w celu ograniczenia ilości godzin nieusprawiedliwionych wśród uczniów wagarujących, promowanie alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego. 3. Zadania Programu Zadania Programu ukierunkowane są na: Promowanie rozwoju jednostek w kierunku realizowania ich potencjalnych możliwości tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi; Promowanie zdrowego stylu życia; Przeciwdziałanie destrukcyjnym czynnikom takim jak: ryzyko utraty zdrowia i bezpieczeństwa, stresy rodzinne i szkolne, przemoc, izolacja społeczna, nikotynizm, alkoholizm, narkomania, przestępczość, prowadzenie niezdrowego stylu życia, trudności finansowe, niewłaściwe warunki mieszkaniowe itp.; Włączenie dzieci w organizowanie i odpowiedzialne kontrolowanie swojego życia domowego i szkolnego (z uwzględnieniem problematyki wolności od środków odurzających); Umożliwienie uczniom kontaktu z placówkami przeznaczonymi do pomagania ludziom w pokonywaniu trudności, czemu winno towarzyszyć przekonanie dzieci, że nie jest ona odpowiedzialna za problemy, jakie przeżywają inni ludzie, ale jest zobowiązana do pomagania im. Poprawę komunikacji w relacjach: nauczyciel uczeń, uczeń rodzic, uczeń uczeń. 4. Formy realizacji Realizacja programu odbywa się w zespołach przedszkolnych i klasowych, podczas następujących zajęć: zajęcia warsztatowe, spektakle profilaktyczne, gazetki, konkursy, programy profilaktyczne, prelekcje, debaty, prezentacja materiałów profilaktycznych, gry i zabawy integracyjne, indywidualna rozmowa z uczniem, spotkania z rodzicami, poradnictwo indywidualne i grupowe. Program Profilaktyczny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku 2
5. Metody pracy Metody aktywizujące jednostkę i środowisko np.: quizy, konkursy plastyczne, muzyczne, literackie, apele, teatrzyki, działalność kół zainteresowań, pomoc koleżeńska, szkolenia rodziców nauczycieli, dni otwarte, zawody sportowe, wycieczki. Metody eksponujące: impresyjne polegające na wywołaniu u uczniów określonych zachowań i zmian w postawach moralnych, przeżywanie głębokich emocji. ekspresyjne stwarzanie sytuacji, w których uczeń nie tylko przeżywa, ale i tworzy np. drama, odgrywanie ról, inscenizacje, wystawy prac. Metody podające: mini wykład, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja. Metoda projektów. Szczegółowo można wyróżnić następujące metody: Prezentacja dla rodziców; Prezentacje dla uczniów; Krótkie filmy; Gry i zabawy dydaktyczne; Burza mózgów; Trening umiejętności; Scenki rodzajowe; Praca plastyczna; Pokazy filmów video; Pogadanka. 6. Przewidywane efekty W wyniku prawidłowo zrealizowanego programu, przy zapewnieniu środowiska sprzyjającego profilaktyce uczeń: Zna swoje prawa i obowiązki. Zna zasady prawidłowego żywienia i zdrowe nawyki; Wie, że każdy człowiek jest odpowiedzialny za własne zdrowie i dobre samopoczucie; Rozróżnia leki i środki zmieniające świadomość. Próbuje przeciwdziałać zachowaniom agresywnym. Umie opanować złość. Uczeń posiada umiejętności: Przeciwstawienia się negatywnej presji środowiska. Rozwijania poczucia własnej wartości. Konstruktywnego rozwiązywania konfliktów. Budowania bliskich więzi międzyludzkich opartych na wzajemnym zaufaniu. Opanowania agresji i złości. Lepszego zrozumienia siebie samego i innych ludzi. Rozpoznawania czynników wyzwalających złość i agresję. Dbania o swoje zdrowie i bezpieczeństwo 7. Analiza ryzyka W realizacji programu dopuszcza się możliwość braku efektów w postaci osiągnięcia założonych celów. Przyczyną może być np. wysoki stopień demoralizacji ucznia będącego pod wpływem destrukcyjnej nieformalnej, niewydolnej wychowawczo rodziny czy też uzależnienie od środków zmieniających świadomość ucznia lub jego najbliższej rodziny. W takich przypadkach należy objąć ucznia indywidualną terapią bądź motywować rodzinę do podjęcia specjalistycznej terapii. 8. Szczegółowe założenia Program Lp. Rodzaj profilaktyki Rodzaj zajęć grupa wiekowa Osoby odpowiedzialne Program Profilaktyczny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku 3
1. Profilaktyka uzależnień 2 Profilaktyka zdrowotna 3. Profilaktyka zapobiegania agresji 4. Profilaktyka zachowań asertywnych 5. Profilaktyka niepowodzeń szkolnych i dysleksji 6. Profilaktyka Ochrony Środowiska 7. Profilaktyka bezpiecznego zachowania w szkole i bezpiecznej drogi do i ze szkoły - Realizacja własnych scenariuszy lekcji pedagogów szkolnych i wychowawców klas - Organizacja konkursu dla klas szóstych ZAGROŻENIA WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA - Lekcje profilaktyczne na temat nieprawidłowych nawyków wśród uczniów, a w tym palenia, palenia e- papierosów, nadużywania alkoholu, narkotyków i dopalaczy - comiesięczne spotkania dla rodziców Pedagog dla Rodziców - Realizacja programu Szkoła Promująca Zdrowie - Realizacja ogólnopolskiego programu Zachowaj Trzeźwy Umysł - Realizacja programu Śnieżnobiały uśmiech - Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych wśród uczniów - Realizacja programu Owoce w szkole - Przeciwdziałanie nadwadze i otyłości - Przeciwdziałanie wadom postawy - Zwiększenie aktywności fizycznej uczniów - Realizacja programów profilaktycznych podczas lekcji profilaktycznych z uczniami - Pogadanki z policjantami oraz strażnikami miejskimi - Sposoby rozwiązywania sytuacji trudnych i konfliktowych, sposoby przeciwstawiania się presji kolegów - Rozwiązywanie konfliktów przez mediacje - Zapobieganie homofobii i dyskryminacji z powodu orientacji seksualnej i tożsamości płciowej - Niedopuszczanie do oznak nierównego traktowania ze względu na status społeczno ekonomiczny, religię czy narodowość, oraz niewspieranie takich zachowań - współpraca z poradnią psychologiczno - pedagogiczną - organizowanie zajęć pomocowych zgodnie z założeniami pomocy psychologiczno - pedagogicznej - pogadanki dla rodziców - Realizacja działu: zagrożenia środowiska przyrodniczego i jego ochrona - Zanieczyszczenia zbiorników wodnych; obszary chronione w Polsce (parki narodowe, rezerwaty) - Zagrożenia i szanse przyrody, zbiórka surowców wtórnych, organizacja Dnia Ziemi - 10 kroków ucznia Jedenastki - Wyjście na skrzyżowanie, przejścia dla pieszych - Zwiększenie czujności koleżeńskiej wśród uczniów - Dostrzeganie i reagowanie na niewłaściwe zachowania w grupie rówieśniczej klasy 6 klasy 4-6 rodzice klasy 1 6 klasy 1-6 klasy 1-6 klasy 1-6 klasy 1-6 klasy 1 klasy 1-6 klasy 1-6 Program Profilaktyczny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku 4 pedagog szkolny klas pedagog szkolny pielęgniarka szkolna klas, klas
Program Profilaktyczny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku 5
Program Profilaktyczny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 11 w Rybniku 6