SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI i WYCHOWANIA DLA ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH SZKOŁA PODSTAWOWA NR 16 GIMNAZJUM NR 5 ROK SZKOLNY 2016/2017 1
Wprowadzenie Szkolny program profilaktyki i wychowania został opracowany przy aktywnej współpracy nauczycieli, uczniów oraz rodziców i przyjęty do realizacji przez Radę Pedagogiczną po uzyskaniu akceptacji Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Podstawą tworzenia programu była diagnoza wartości wyznawanych przez społeczność szkolną oraz sytuacji wychowawczej naszej placówki. Celem programu jest stworzenie jednolitej koncepcji wychowawczej oraz organizacji działań profilaktycznych zgodnych z obowiązującymi aktami prawnymi, oczekiwaniami oraz potrzebami środowiska szkolnego i lokalnego. Podmiotem wychowania i kształcenia jest uczeń. Szkoła jedynie wspomaga wychowawczą rolę rodzinę. Za realizację programu wychowawczego odpowiadają nauczyciele i pracownicy szkoły, uczniowie oraz rodzice. Wizja szkoły: Zwracamy oczy w stronę przeszłości, by umocnić przywiązanie do tradycji i rodziny, by pielęgnować pamięć naszych dróg. Jesteśmy tu i teraz, by dostrzegać w dzieciach to co najlepsze i pomóc im uwierzyć w nieograniczone siły twórczości, umysłu i serca. Patrzymy w przyszłość budząc marzenia, wspierając w realizacji planów i zamierzeń. Misja szkoły: Działamy tak, aby: Uczniowie : byli przygotowani do: nauki na wyższym poziomie edukacji kreowania otaczającego świata 2
radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych dokonywania samodzielnych i trafnych wyborów potrafili : reagować na potrzeby innych ludzi troszczyć się o otaczające środowisko świadomie dbać o własne zdrowie marzyć lubić i cenić siebie samych Rodzice: Byli zadowoleni z wyników nauczania Uczestniczyli w życiu szkoły Cenili i wspomagali pracę nauczycieli Byli wspomagani w pokonywaniu trudności dydaktycznych i wychowawczych Nauczyciele: Szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres praw i obowiązków. Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać, wychować i wykształcić przede wszystkim. J.Korczak Rozwijali indywidualne predyspozycje uczniów Pracowali w oparciu o najnowsze metody i dobre programy nauczania Kształcili u wychowanków poczucie odpowiedzialności za własne losy 3
Pokazywali własnym przykładem rolę wsparcia i życzliwości w budowaniu dobrych relacji z ludźmi Doskonalili swój warsztat pracy i poszukiwali własnych dróg rozwoju Podstawa prawna Zadania są realizowane zgodnie z: Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483). Konwencją o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 i 527). Ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.). Ustawą z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 nr 231 poz. 1375). Ustawą z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Dz. U. 2010 Nr 81 poz. 529). Ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2012 poz. 1356 ze zm.). Ustawą z dnia 24 kwietnia 2015 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz.U. 2015 poz. 875) Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U 2009 nr 4, poz. 17). Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z dnia 7 maja 2013 r.). 4
Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (DzU 2010 nr 228, poz. 1488);. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). Program zgodny z programami narodowymi i krajowymi: Narodowy Program Zdrowia (na lata 2016-2020). Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (2006-2016). Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na lata 2012-2016 Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (2014-2018). Rządowy Program "Bezpieczna i przyjazna szkoła" na lata 2014-2016 Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży Program zgodny z dokumentami wewnątrzszkolnymi : Statutem Koncepcją pracy szkoły Planem współpracy ze środowiskiem lokalnym 5
W programie uwzględniono wykorzystanie programów : Smak życia Zachowaj trzeźwy umysł Owoce w szkole Mleko w szkole Śniadanie daje moc Program uwzględnia podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2016/2017: Upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży. Rozwijanie kompetencji informatycznych dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach. Kształtowanie postaw. Wychowanie do wartości. Wstęp Program profilaktyki i wychowania przeznaczony jest dla uczniów, ich rodziców i nauczycieli Zespołu Szkół nr 1 w Siemianowicach Śląskich. Obejmuje również współpracę ze środowiskiem lokalnym i odpowiednimi instytucjami. Założeniem programu jest: wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego rozwoju, wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą współczesnych zagrożeń umożliwienie zdobycia kompetencji społecznych oraz wzbogacanie zasobów osobistych pomocnych w prawidłowym funkcjonowaniu społecznym i osobistym stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły 6
monitorowanie skuteczności podjętych działań. Szkolny program profilaktyki i wychowania Realizacja programu nastąpi poprzez: działania edukacyjne, działania informacyjne, przestrzeganie procedur reagowania w sytuacjach kryzysowych, przestrzegania procedur udzielania pomocy pedagogiczno - psychologicznej organizację zajęć i programów alternatyw wspomaganie procesu adaptacji uczniów wspomaganie rozwoju uczniów ścisłą współpracę z rodzicami/opiekunami prawnymi współpracę ze środowiskiem lokalnym, współpracę z odpowiednimi instytucjami. Program Profilaktyki połączono z Programem Wychowawczym Szkoły i dokument został sporządzony w oparciu o aktualne przepisy prawa oświatowego. Diagnoza środowiska szkolnego Program opracowany został na podstawie diagnozy sytuacji dydaktyczno - wychowawczej w szkole dokonanej przy użyciu następujących narzędzi: analizy wyników ewaluacji wewnętrznej. Badania zostały przeprowadzone w I semestrze roku szkolnego 2015/2016 7
Szkolny program profilaktyki i wychowania analizy ankiety przeprowadzonej w klasach IV VI oraz wszystkich klasach gimnazjalnych dotyczącej cyberprzestrzeni przeprowadzonej w czerwcu 2016 roku. analizy ankiety dotyczącej poczucia bezpieczeństwa na terenie szkoły skierowanej do uczniów klas IV- VI SP oraz I-III GM przeprowadzonej w czerwcu 2016 roku. analizy wywiadów z uczniami klas I-III przeprowadzonych przez wychowawców na podstawie ankiet wykonywanych w klasach starszych. Badanie przeprowadzone w czerwcu 2016 roku. analizy ankiet dotyczących uzależnień przeprowadzonych w klasach IV- VI SP oraz I-III GM w czerwcu 2016 roku. analizy ewaluacji szkolnego programu profilaktyk za rok szkolny 2015/2016 oraz programu wychowawczego szkoły za rok 2015/2016 obserwacji uczniów na zajęciach dydaktycznych, wycieczkach, uroczystościach szkolnych, na korytarzach w czasie przerw, w drodze do i ze szkoły; Pozostała dokumentacja wykorzystana w konstruowaniu Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania: dokumentacja pedagoga i psychologa szkolnego - analiza problemów szkolnych, działań interwencyjnych, dokumentacja wychowawców, wyniki klasyfikacji,w tym ilości zachowań nieodpowiednich i nagannych, analiza frekwencji protokoły z zespołów wychowawczych. 8
Celem diagnozy było zbadanie: Szkolny program profilaktyki i wychowania 1. Stopnia poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole i wyróżnienie obszarów zagrożeń 2. Stopnia cyberuzależnień i wiedzy na temat tego zagrożenia 3. Relacji panujących pomiędzy uczniami 4. Poziomu wiedzy nt uzależnień 5. Stopnia zagrożenia uzależnieniami 6. Stosunku uczniów do zachowań ryzykownych oraz innych zachowań nieakceptowanych społecznie. 7. Stopnia i rodzaju występowania zachowań ryzykownych wśród naszych uczniów. 8. Sposobów spędzania przez uczniów czasu wolnego. 9. Poziomu motywacji uczniów do osiągania wyników na miarę swoich możliwości i ewentualnych przyczyn zaniżonej motywacji Wnioski z przeprowadzonej diagnozy Na podstawie przeprowadzonej diagnozy zidentyfikowano problemy w następujących obszarach: 1. Wiedza dotycząca współczesnych zagrożeń 2. Poczucie bezpieczeństwa na terenie szkoły 3. Stopień zagrożenia występowaniem zachowań ryzykownych 4. Motywacja do osiągania wyników stosownych do osobistych możliwości 9
Analiza wyników badań. Identyfikacja niepokojących objawów: I. Wskaźniki problemów w obszarze wiedzy dotyczącej współczesnych zagrożeń Wiedza uczniów na temat uzależnień jest powierzchowna i wynikająca ze schematów przekazywanych w środowisku rówieśników Wiedza uczniów jest fragmentaryczna oparta na przypadkowych informacjach z mediów oraz z grona rówieśników Uczniowie bagatelizują odroczone skutki uzależnień czy zachowań ryzykownych Podstawowym motywem podejmowania działań ryzykownych wskazywanym w badaniach ankietowych jest ciekawość Bagatelizowanie ilości czasu spędzanego przed komputerem i telewizorem II. Wskaźniki problemów w obszarze poczucia bezpieczeństwa na terenie szkoły Skargi uczniów klas najmłodszych ( I i II) na zachowanie swoich kolegów bicie, straszenie, poszturchiwanie, wyzwiska, zabieranie rzeczy Uwagi dotyczące bezpieczeństwa na bloku klas najmłodszych zgłaszane przez rodziców Powtarzające się sytuacje odrzucenia społecznego wybranych uczniów Powtarzające się skargi na wyzwiska, wyśmiewanie się,przykre zachowania uczniów wobec siebie Nieprawidłowe rozwiązywanie konfliktów ( przekazywanie nieprawdziwych informacji, budowanie izolacji społecznej wybranej osoby, deprecjonowanie rodziny) Powtarzające się uwagi na niewłaściwe zachowanie wobec osób mających trudności w udzielaniu prawidłowych odpowiedzi na pytania nauczyciela, 10
III. Wskaźniki zagrożenia występowania zachowań ryzykownych Szkolny program profilaktyki i wychowania Brak pomysłów na konstruktywne spędzania czasu wolnego Spędzanie przez uczniów zbyt dużo czasu przed komputerem. Budowanie relacji społecznych w oparciu o media społecznościowe i komunikatory internetowe Trudności dydaktyczne i brak poczucia sukcesów Brak poczucia wpływu na otoczenie i działania podejmowane w szkole Niewystarczająca więź chroniąca z dorosłymi Braki w kulturze osobistej: lekceważenie norm i zasad obowiązujących w danej społeczności IV. Wskaźniki zburzenia motywacji do osiągania wyników stosownych do osobistych możliwości Niska frekwencja na zajęciach dodatkowych Nieobecności na zajęciach wyrównawczo-dydaktycznych, korekcyjno kompensacyjnych uczniów szczególnie wymagających pomocy Angażowanie się w realizację zadań dodatkowych powtarzających się osób Sygnalizowany przez uczniów problem braku perspektyw i strach przed samodzielnością Brak wiary we własne możliwości, nieznajomość swoich mocnych stron Nieadekwatne poczucie własnej wartości 11
Określenie czynników ryzyka oraz czynników chroniących. Szkolny program profilaktyki i wychowania W działaniach profilaktycznych będziemy minimalizować wpływ czynników ryzyka: niewłaściwy wpływ środowiska rówieśniczego niewystarczające poczucie więzi z najbliższym środowiskiem dysfunkcje rodziny predyspozycje osobowościowe, intelektualne uczniów brak zainteresowań lub brak możliwości ich rozwijania niewłaściwie zorganizowany czas wolny. Profilaktyka w naszej szkole będzie koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących. W związku z tym będziemy: wspomagać rodzinę w pełnieniu funkcji wychowawczych, opiekuńczych, umożliwiać rozwój zainteresowań, zapobiegać niepowodzeniom szkolnym, umożliwiać uczniom przynależenie do pozytywnych grup rówieśniczych, określać czytelne wartości, normy i zasady, zapewniać osiąganie sukcesów na miarę możliwości, zapewniać warunki motywujące uczniów do nauki i pracy nad sobą. dostarczać wiedzy na temat współczesnych zagrożeń 12
Szkolny program profilaktyki i wychowania umożliwiać zdobycie kompetencji społecznych oraz wzbogacanie zasobów osobistych pomocnych w prawidłowym funkcjonowaniu społecznym i osobistym ANALIZA SYTUACJI WYCHOWAWCZEJ SZKOŁY Analiza sukcesów wychowawczych: Duże zaangażowanie społeczności szkolnej w organizację imprez szkolnych : Jasełek, Dnia Babci i Dziadka, Festynu Rodzinnego Liczny udział w wybranych zajęciach dodatkowych : Kółko gier planszowych, wycieczki Ciekawi Świata, zajęcia dodatkowe dla uczniów klas I-III, zajęcia sportowe Reagowanie na sytuacje konfliktowe w grupach klasowych, starania w celu bieżącego rozwiązywania pojawiających się konfliktów Dobry poziom współpracy z rodzicami Bardzo dobra ocena rodziców działań wychowawczych szkoły Zaangażowanie w lokalne akcje charytatywne Zaangażowanie uczniów w wolontariat Chętny udział uczniów w akcji Przyjaciel pierwszaka Angażowanie się uczniów w organizację imprez szkolnych Zaangażowanie wybranych klas i uczniów w działania profilaktyczne na rzecz młodszych kolegów Dobra choć niewystarczająca integracja środowiska szkolnego Prawidłowa adaptacja uczniów klas pierwszych Analiza porażek wychowawczych: Konieczność zgłoszenia właściwym instytucjom problemów w zachowaniu uczniów klas II SP 13
Powtarzające się skargi uczniów klas najmłodszych ( I i II) na zachowanie swoich kolegów bicie, straszenie, poszturchiwanie, wyzwiska, zabieranie rzeczy Powtarzające się skargi na wyzwiska, odrzucenie społeczne Trudności we właściwym i konstruktywnym rozwiązywaniu konfliktów interpersonalnych Niewystarczające zaangażowanie najsłabszych uczniów w udział w zajęciach dodatkowych Skuteczne metody wychowawcze stosowane w placówce: Punktowe ocenianie zachowania Indywidualne rozmowy z uczniami Indywidualny kontakt z rodzicami uczniów i dobór metod pracy stosowny w danym przypadku Bieżący kontakt z rodzicami za pomocą e-dziennika Prowadzenie Ligii Klas Nagradzanie zachowania klasy np. nockami w szkole, dodatkowymi wyjazdami czy spotkaniami południowymi z klasą Zajęcia prowadzone wspólnie z rodzicami uczniów Nagradzanie najlepszych absolwentów oraz przyznawanie nagrody uczeń Fair Play Nieskuteczne metody wychowawcze : Stosowanie odpowiedzialności zbiorowej Brak konsekwencji i wspólnego działania dorosłych ( zarówno rodziców jak i nauczycieli i innych pracowników szkoły) Wpisywanie znacznej liczby punktów ujemnych bez dodatkowych działań mających na celu zmianę zachowania ucznia Brak dokładnej informacji czego oczekujemy od ucznia, niejasne wymagania 14
Cel główny programu: Wspomaganie wszechstronnego rozwoju młodych ludzi tak by stawali się oni samodzielni, odpowiedzialni, zmotywowani do rozwoju osobistego oraz wrażliwi na potrzeby innych ludzi i środowiska Przygotowanie do radzenia sobie we współczesnym świecie. Cele szczegółowe: Kształcenie umiejętności komunikacji, wyrażania własnych opinii, przekonań i poglądów. Budowanie atmosfery wzajemnego szacunku w całej społeczności szkolnej Uczenie sposobów rozwiązywania problemów.. Reagowanie i redukowanie agresywnych zachowań w grupie rówieśniczej. Ćwiczenie wyrażania własnych emocji. Budowanie i wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów oraz ich samooceny. Popularyzowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego oraz kształtowanie zainteresowań. Promowanie aktywnego i zdrowego stylu życia, kształtowanie postaw prozdrowotnych Rozwijanie motywacji do nauki. Dostarczenie wiedzy o szkodliwości spożywania napojów alkoholowych, palenia papierosów i stosowania środków odurzających. 15
Szkolny program profilaktyki i wychowania Wyćwiczenie praktycznych umiejętności odmawiania, radzenia sobie z presją grupy rówieśniczej. Kształtowanie postaw szacunku wobec siebie i drugiego człowieka Rozwijanie predyspozycji i możliwości dziecka Rozwijanie patriotyzmu, więzi ze środowiskiem lokalnym Budowanie odpowiedzialności za środowisko naturalne Rozwijanie współczucia, empatii i odpowiedzialności za drugiego człowieka Pomoc w odpowiedni wyborze dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej Budowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje Pobudzanie do samodzielnego działania i kształtowania poglądów STRATEGIE PROFILAKTYCZNE W celu opracowania struktury i treści SPP wykorzystano następujące strategie profilaktyczne skierowane do uczniów nauczycieli i rodziców (za: Z. B. Gaś; 2003; B. Kamińska Buśko - red., 2005): Strategie informacyjne Uczniowie Nauczyciele Rodzice zapoznanie z zapisami statutu szkoły dotyczącymi procedur w sytuacjach ugruntowanie wiedzy na temat okresu rozwojowego dzieci i młodzieży, ryzykownych zachowań w szkole, poszerzenie wiedzy na temat zachowań ryzykownych zapoznanie z zapisami statutu szkoły dotyczącymi procedur w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych, zdobycie wiedzy na temat 16
informowanie o społecznych umożliwiającej rozumienie zachowań ryzykownych i zdrowotnych skutkach zjawiska podejmowania umożliwiającej rozumienie uzależnień, zachowań dysfunkcyjnych, zjawiska podejmowania przez informowanie o promowanie sukcesów młodzież zachowań współczesnych zagrożeniach młodzieży na forum klasy, dysfunkcyjnych, prawidłowego rozwoju szkoły, lokalnego środowiska, informowanie rodziców o informowanie o sposobach rozpoznanie uczniów z grup społecznych i zdrowotnych zdrowego stylu życia ryzyka w klasie, szkole, skutkach zachowań informowanie o osobach i instytucjach mogących analiza sytuacji wychowawczej. dysfunkcyjnych, jakie miały miejsce w szkole. świadczyć pomoc w trudnych sytuacjach prowadzenie zajęć bieżąca aktualizacja wiedzy z monitorowanie potrzeb i Strategie adaptacyjno -integracyjnych, zakresu prawa oświatowego, oczekiwań wobec systemu edukacyjne trening kompetencji monitorowanie potrzeb w wychowawczo-profilaktycznego społecznych zakresie doskonalenia szkoły, warsztaty skutecznej nauki umiejętności wychowawczych i zapoznanie ze statutem szkoły, doskonalenie umiejętności profilaktycznych, podstawowymi regulaminami, komunikacyjnych, psychoedukacja, szkolnym programem kształtowanie postaw udzielanie wsparcia w sytuacjach wychowawczo-profilaktycznym, 17
opartych na kryzysowych i konfliktowych, odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie. kształtowanie umiejętności pracy z rodzicami ucznia przejawiającego zachowania dysfunkcyjne. Prowadzenie zajęć z uczniami zgodnie z zaleceniami zawartymi w opiniach specjalistycznych psychoedukacja, odpowiadająca na rzeczywiste potrzeby rodziców, umożliwienie aktywnej działalności i współdecydowania o życiu szkoły. Strategie atrakcyjna oferta zajęć spotkania wychowawcy lub organizowanie spotkań alternatywne pozalekcyjnych, nauczyciela mającego kontakt z konsultacyjnych dla rodziców. udział w konkursach uczniem przejawiającym przedmiotowych, pierwsze objawy zagrożenia sportowych i artystycznych niedostosowaniem społecznym z oraz wszelkich działaniach pedagogiem szkolnym, alternatywnych psychologiem, dyrektorem lub organizacja imprez specjalistami spoza szkoły. masowych, wycieczki, biwaki, szkolne festyny środowiskowe, 18
organizacja i propagowanie olimpiad, konkursów, zawodów. praca w organizacjach działających na terenie szkoły, w środowisku lokalnym samorząd uczniowski, harcerstwo, wolontariat, stowarzyszenia i fundacje, które kreują świadomą pracę na rzecz innych, tym samym rozwijają zainteresowania i wzbogacają rozwój osobowości. Strategie rozmowy z nauczycielem, udzielanie nauczycielom, wskazanie rodzicom osób i interwencyjne wychowawcą, rodzicem, wychowawcom wsparcia w instytucji udzielających pomocy pedagogiem, psychologiem sytuacji kryzysu. i wsparcia w sytuacji kryzysu. szkolnym. 19
Zmiany środowiskowe Zmiany przepisów Szkolny program profilaktyki i wychowania w miarę potrzeb i oczekiwań środowiska szkolnego. w miarę potrzeby modyfikowanie przepisów statutu szkoły. STRATEGIE WYCHOWAWCZE: Szkoła w swoich działaniach wychowawczych zmierza do wszechstronnego rozwoju ucznia w sferze: intelektualnej, psychicznej, fizycznej i zdrowotnej, społecznej moralnej. SFERA ROZWOJU ZADANIA WYCHOWAWCZE 1. Intelektualna Wspieranie rozwoju i zapewnienie każdemu uczniowi rozwoju na miarę jego możliwości. Wyłanianie talentów, rozwijanie uzdolnień. Diagnoza poziomu dojrzałości szkolnej uczniów kl I Wczesne rozpoznawanie zagrożenia specyficznymi trudnościami w nauce Diagnoza przyczyn niepowodzeń szkolnych Organizowanie pomocy uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Motywowanie i kształtowanie właściwej postawy wobec nauki i pracy. 20
Kształtowanie w uczniach nawyku ciągłego doskonalenia się i potrzeby uczenia się przez całe życie. 2. Psychiczna Zapewnienie właściwych warunków do pracy umysłowej w szkole. Dbałość o ład i dyscyplinę podczas lekcji. Stosowanie zasady indywidualizacji nauczania, stopniowania trudności. Właściwe planowanie czasu przeznaczonego na naukę i wypoczynek. Kształtowanie świadomości rodziców i uczniów dotyczących czynników wspomagających naukę. Dostarczanie wiedzy na temat technik skutecznego uczenia się. Kształtowanie postaw i zachowań chroniących zdrowie psychiczne Rozwijanie poczucia własnej wartości poprzez poszukiwanie i wzmacnianie mocnych stron uczniów. Prezentowanie sposobów pokonywania własnych słabości oraz akceptowania ograniczeń i niedoskonałości. Rozwijanie zainteresowań i pasji. Uczenie sposobów radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami. Uczenie strategii postępowania w tzw. sytuacjach trudnych dotyczących życia codziennego. Przygotowanie uczniów do wyboru dalszej drogi życiowej (osobistej i zawodowej): Pomoc w poszukiwaniu i określaniu celów życiowych. Dostarczanie podstawowej wiedzy na temat procesu podejmowania decyzji. Rozpoznawanie własnych predyspozycji i ograniczeń. Wskazywanie roli zainteresowań, umiejętności i cech osobowości w planowaniu kariery zawodowej. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za własne wybory. 3. Fizyczna/ Zapewnienie warunków do prawidłowego rozwoju fizycznego 21
zdrowotna Promowanie aktywności fizycznej. Uczenie zasad zdrowej rywalizacji, zasad BHP Kształtowanie właściwej postawy wobec zdrowia i życia jako najwyższych wartości: Rozwijanie potrzeby dbałości o własne zdrowie. Kształtowanie postawy gotowości do pomocy w obliczu zagrożenia. Uczenie zasad udzielania pierwszej pomocy. Kształtowanie świadomości własnego ciała- zmian zachodzących w okresie dojrzewania u obu płci. Uczenie szacunku i właściwej postawy dla płci przeciwnej. Rozwijanie postaw proekologicznych. Uwrażliwianie na zagrożenia związane z niszczeniem środowiska naturalnego. Kształtowanie postaw sprzyjających środowisku naturalnemu (segregacja odpadów, oszczędność wody, energii). Wpajanie nawyku utrzymywania ładu i porządku w miejscach publicznych i w środowisku naturalnym. 4. Społeczna Kształtowanie postaw patriotycznych i obywatelskich. Kształtowanie postaw szacunku wobec godła i hymnu państwowego. Umacnianie więzi ze społecznością lokalną i państwową. Kształtowanie postaw demokratycznych. Rozwijanie szacunku dla kultury i dorobku narodowego. Uczestniczenie w kulturze. Poszanowanie i pielęgnowanie zwyczajów regionalnych, tradycji, gwary. Zapoznanie z historią i kulturą własnego regionu. 22
Udział w lokalnych inicjatywach kulturalnych. Rozwijanie umiejętności i postaw pozwalających poprawnie funkcjonować w społeczeństwie. Uczenie sposobów prawidłowego komunikowania się. Dbałość o kulturę języka. Uczenie zasad właściwego zachowania się z uwzględnieniem sytuacji i miejsca. Dostarczanie wiedzy z zakresu prawa oświatowego, rodzinnego i postępowania w sprawach nieletnich. Promowanie postawy obywatelskiej. Promowanie działalności charytatywnej. Rozwijanie empatii. Kształtowanie postaw tolerancji. Rozwijanie umiejętności współpracy w grupie. Kształtowanie postaw i zachowań sprzyjających budowaniu właściwych relacji z drugim człowiekiem. Kształtowanie postawy asertywności. Podkreślanie znaczenia rodziny. Uświadamianie rodzicom zagrożeń, takich jak uzależnienia, przemoc i dostarczanie informacji na temat reagowania na tego typu problemy. Wspieranie samorządności uczniowskiej. Współudział uczniów w realizowaniu zadań uwzględnionych w planie pracy szkoły. Stosowanie procedur demokratycznych w działalności społeczności uczniowskiej. 5. Moralna/ duchowa Podkreślanie roli uniwersalnych wartości w życiu człowieka. 23
Kształtowanie u uczniów umiejętności samooceny. Podkreślanie potrzeby ciągłego doskonalenia siebie jako jednostki, członka rodziny i społeczeństwa. Umożliwienie uczniom rozwoju duchowego zgodnie z osobistymi preferencjami ucznia i jego rodziców Kształtowanie postawy odpowiedzialności z drugiego człowieka i środowisko naturalne W zależności od potrzeb ucznia rozwój ten dokonuje się poprzez: wspomaganie, aby uczeń mógł rozwijać się na miarę swoich możliwości kształtowanie pożądanych postaw i zachowań. zapobieganie korygowanie niewłaściwych postaw i zachowań EWALUACJA Ewaluacji podlega funkcjonowanie Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania. Celem będzie określenie: efektywności wybranych obszarów programu, adekwatności proponowanych zajęć i metod pracy stopnia realizacji programu sukcesów i niepowodzeń w realizacji programu. 24
Ewaluacja będzie prowadzona na zakończenie każdego roku szkolnego. Metody ewaluacji: wywiady, analiza dokumentów, obserwacja, sondaż diagnostyczny (ankiety). Ewaluację prowadzić będzie zespół przygotowujący program na podstawie materiałów przekazanych przez wszystkie osoby zaangażowane w jego realizację. 25