PUBLICZNE GIMNAZJUM W MAŁOMICACH IM. JANA PAWŁA II SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na rok szkolny 2016/17 Opracowanie: mgr Edyta Oleksy
1.Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych stanowią: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej-art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka-art.3, art.19, art.33 Ustawa z dnia 7 września 1991r. O systemie Oświaty ( Dz. U. Z 1996r. Nr 67, poz.329 z późniejszymi zmianami), Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002r. W sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U.z2002r. Nr10, poz. 96), Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2002r. Zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych (Dz.U. z 2002r. Nr. 10, poz.96), Rozporządzenie MENiS z dnia19.07.2002r. zmieniające rozporządzenie W sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zwartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 121 z 31.07.2002r., poz.12037). Podstawa programowa kształcenia ogólnego zakłada między innymi, że [...] nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, winni zmierzać do tego, aby w szczególności uczniowie : - znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego ( w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, estetycznym, moralnym, duchowym), - poszukiwali i dążyli do osiągnięcia celów życiowych i wartości wyższych, które pomogą im określić ich własne miejsce w świecie, - przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się. Aby to osiągnąć konieczne jest propagowanie zdrowego stylu życia, upowszechnienie wśród młodzieży modelu życia i spędzania wolnego czasu bez uzależnień.
Obserwacja rzeczywistości pokazuje stale wzrastające zagrożenia płynące z różnych źródeł, które za pomocą mediów docierają do wszystkich środowisk. Potencjalnie zagrożonym rozwojem nałogowego stylu życia jest każdy człowiek, szczególnie dzieci i młodzież, które są w fazie wybierania i kształtowania wartości oraz kształtowania charakteru. Dobrym sposobem na rozpoznanie podejmowania zachowań problemowych u uczniów jest kontakt i stała obserwacja przez nauczycieli zmian, jakie pojawiają się w codziennych zachowaniach uczniów oraz rozmowach z rodzicami. Na podstawie przeprowadzonej w czerwcu 2016r.ewaluacji programu, badań wśród uczniów i nauczycieli gimnazjum stwierdzono, że największymi problemami wychowawczymi w naszym środowisku młodzieży są: - brak motywacji do nauki - palenie papierosów - wzrost zagrożenia agresją słowną - wagary - eksperymentowanie ze środkami psychoaktywnymi w tym z dopalaczami - spóźnienia na lekcje Zdaniem wychowawców klas, nauczycieli i a szkolnego tematykę związaną z w/w problemami należy kontynuować w roku szkolnym 2016/17 Na podstawie analizy poszczególnych problemów określono cele szkolnego programu profilaktyki: - uczeń nabywa odpowiedzialną postawę, umiejętności i wiedzę zgodnie z założeniami niniejszego programu, - zwiększa się świadomość zagrożeń wynikających z przyjmowania środków psychoaktywnych, - zmniejsza się liczba uczniów pijących alkohol, używających wulgaryzmów, zachowujących się agresywnie, - wzrasta zainteresowanie młodzieży nauką. - zmniejsza się liczba uczniów opuszczających lekcje bez usprawiedliwienia. Czynniki wpływające na występowanie wymienionych postaw: - moda, - ciekawość, - brak pomysłów na ciekawe spędzenie wolnego czasu, - problemy osobiste i rodzinne, - problemy szkolne
- BRAK właściwych relacji: nauczyciel-uczeń, uczeń-nauczyciel - nieodpowiednie wzory postaw nastolatków rozpowszechniane w Internecie. Przy tworzeniu SPP uwzględniono priorytetu Lubuskiego Kuratora Oświaty na rok szkolny 2016/17 PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Cel I Profilaktyka narkomanii i dopalaczy Profilaktyka uniwersalna kierowana do wszystkich uczniów w określonym wieku bez względu na stopień ryzyka wystąpienia zachowań problemowych lub zaburzeń psychicznych i dotycząca zagrożeń znanych, rozpowszechnionych w znacznym stopniu np. używania substancji psychoaktywnych. Celem profilaktyki uniwersalnej jest przeciwdziałanie pierwszym próbom podejmowania zachowań ryzykownych. Zadania skierowane do uczniów Formy realizacji (metody) Termin realizacji Osoba odpowiedzial na Ewaluacja 1. Propagowanie zdrowego stylu życia, upowszechnianie wśród młodzieży modelu życia i spędzania wolnego czasu bez substancji psychoaktywnych. - realizacja programu Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Żaganiu: Dlaczego dopalacze są szkodliwe - realizacja programu PPP w Szprotawie: Stop dopalaczom - realizacja godzin do dyspozycji wychowawcy nt. substancji psychoaktywnych (wychowawcy,, psycholog) - spotkanie z policjantem nt. odpowiedzialności prawnej nieletnich związanej z substancjami psychoaktywnymi cały rok wychowawcy, szkolny, psycholog, nauczyciele plastyki, wychowania fizycznego, pogadanki i obserwacje ilość interwencji profilaktycznyc h
- gazetki ścienne w klasach na temat szkodliwości substancji psychoaktywnych, opiekun PCK - kolportaż ulotek - Włączenie się w ogólnopolskie akcje prozdrowotne np. Trzymaj formę, Żyj smacznie i zdrowo - Konkurs plastyczny pod hasłem: Młodzież przeciw uzależnieniom - udział w akcjach woluntarystycznych opiekun SzKW - udział w akcjach SU opiekun SU - udział w akcjach bibliotecznych związanych z rozwijaniem umiejętności czytelniczych bibliotekarz 2. Zdania skierowane do rodziców - Udział zainteresowanych rodziców w programie: Szkoła dla Rodziców w PPP w Szprotawie - udział w warsztatach psychoedukacyjnych realizowanych w szkole podczas zebrań z rodzicami wg harmonog ramu dyrekcja szkoły, szkolny, PPP w Szprotawie Ewaluacja programu 3. Działania skierowane do nauczycieli - udział w szkoleniowej radzie icznej nt. substancji psychoaktywnych - znajomość procedur związanych z używaniem substancji psychoaktywnych wg harmonog ramu dyrekcja szkoły Wpis w księdze protokołów - współpraca z UM
Profilaktyka selektywna ma na celu zapobieganie, ograniczenie lub zaprzestanie podejmowania przez jednostkę zachowań ryzykownych. Cele te mogą być osiągane między innymi poprzez ograniczanie czynników ryzyka związanych ze środowiskiem rodzinnym i rówieśniczym, poprawę funkcjonowania emocjonalnego i społecznego, kształtowanie adekwatnych przekonań normatywnych dotyczących narkotyków, promocję postaw prozdrowotnych oraz wspieranie rodzin w rozwiązywaniu problemów związanych z używaniem narkotyków przez dziecko. Zadania skierowane do uczniów Formy realizacji (metody) Termin realizacji Osoba odpowiedzial na Ewaluacja 1. Praca skierowana do grupy uczniów u których występuje czynniki ryzyka (indywidualne, rodzinne, środowiskowe), związanych z podejmowaniem danych zachowań ryzykownych, np.: używania czy nadużywania substancji psychoaktywnych. - dostarczanie informacji na temat ryzyka związanego z używaniem substancji, - poradnictwo indywidualne, - poradnictwo rodzinne, - treningi umiejętności społecznych, socjoterapia, (PPP, OT Profil) -współpraca z Ośrodkiem Terapeutycznym Profil w Żaganiu (realizacja programu FreD ) cały rok szkolny, psycholog, terapeuci, PPP w Szprotawie Ilość uczniów podejmujących działania ryzykowne 2. Zadania skierowane do rodziców - współpraca z iem, psychologiem, terapeutą Wg potrzeb Pedagog, psycholog, Informacje zwrotne od
terapeuta rodziców 3. Zadania skierowane do nauczycieli - reagowanie na problem używania substancji psychoaktywnych oraz czyny karalne popełniane przez uczniów w oparciu o obowiązujące prawo oświatowe wszyscy Ilość odnotowanych interwencji Profilaktyka wskazująca są to działania kierowane do jednostek, u których rozpoznano pierwsze objawy zaburzeń lub szczególnie zagrożonych rozwojem problemów wynikających z używania substancji psychoaktywnych, w związku z uwarunkowaniami biologicznymi, psychologicznymi czy społecznymi. Cele profilaktyki wskazującej to zapobieganie rozwojowi uzależnienia od substancji psychoaktywnych, ograniczanie częstości używania lub zmiana wzorów używania substancji na mniej niebezpieczne, ryzykowne. Działania ukierunkowane są głównie na indywidualną diagnozę przyczyn problemu i podjęcie stosownej interwencji.
Zadania skierowane do uczniów Formy realizacji (metody) Termin realizacji Osoba odpowiedzial na Ewaluacja 1. Ograniczenie bądź wyeliminowanie częstości używania środków psychoaktywnych, zmiana postaw. - indywidualne wsparcie ucznia, pomoc w nauce - zajęcia specjalistyczne prowadzone przez terapeutów (nawiązanie współpracy ze specjalistycznymi placówkami poza szkołą) - poradnictwo rodzinne, - treningi umiejętności społecznych, socjoterapia, (PPP, OT Profil) wg potrzeb szkolny, psycholog, terapeuci, PPP w Szprotawie Ilość uczniów podejmujących działania ryzykowne 2. Zadania skierowane do rodziców - współpraca z iem, psychologiem, terapeutą - udział w treningu umiejętności lub innych formach specjalistycznej pomocy wg potrzeb Pedagog, psycholog, terapeuta, PPP Informacje zwrotne od rodziców - terapia rodzinna (PPP) 3. Zadania skierowane do nauczycieli - reagowanie na problem używania substancji psychoaktywnych oraz czyny karalne popełniane przez uczniów w oparciu o obowiązujące prawo oświatowe wg potrzeb wszyscy Ilość odnotowanych interwencji - udzielanie wparcia uczniom i rodzicom - informowanie o możliwościach uzyskania pomocy
Cel II Profilaktyka alkoholowa Zadania Formy realizacji Osoba odpowiedzialna Termin realizacji Ewaluacja 1. Propagowanie zdrowego stylu życia, upowszechnianie wśród młodzieży modelu życia i spędzania wolnego czasu bez alkoholu. Propozycja zajęć pozalekcyjnych, sportowych, kół zainteresowań Konkursy plastyczne promujące zdrowy styl życia. - Udział w spektaklu profilaktycznym dyrektor, nauczyciele cały rok szkolny dzienniki zajęć, tablice informacyj ne.
2. Edukacja rodziców w zakresie środków uzależniających, czynników warunkujących powstawanie nałogów. Spotkania z rodzicami, Wywiadówki profilaktyczne, Udostępnianie kontaktów z instytucjami pomocowymi, szkolny, wychowawcy klas cały rok szkolny dzienniki lekcyjne, broszury, poradniki 4. Pomoc młodzieży, która nadużywa alkoholu. Nawiązanie współpracy z instytucjami wspierającymi szkołę w profilaktyce. Wskazanie miejsc w których można uzyskać profesjonalną pomoc np. POMARAŃCZOWA LINIA 0 0801 14 00 68, Współpraca z psychologiem - Współpraca z PPP, OPS, Urzędem Miejskim w Małomicach, Sanepidem, lekarzami - Nawiązanie współpracy z Ośrodkiem Profilaktycznym Profil w Żarach w ramach realizacji programu dla młodzieży FreD goes net szkolny w miarę potrzeb tablica informacyjn a, poradniki, broszury 5. Wdrażanie do poszanowania wartości moralnych i ukazywanie ich znaczenia w życiu człowieka - Uwzględnianie w tematyce lekcji religii zasad profilaktyki, sensu życia, celów życiowych, Dyskusje na języku polskim o wzorcach osobowych w literaturze. - Uczestniczenie w różnego rodzaju akcjach społecznych (np. Góra grosza, Szlachetna Paczka) katecheci Nauczyciele jęz. Polskiego, SU cały rok gazetki szkolne, rekolekcje,
6. Kształtowanie właściwych przekonań normatywnych dotyczących picia alkoholu. Program profilaktyki uzależnień i rozwijania umiejętności życiowych Zanim spróbujesz dla młodzieży z kl. I gimnazjum, Projekcje filmów o tematyce antyalkoholowej pięlegniarka szkolna szkolny cały rok zapisy w dzienniku lekcyjnym 7. Zachęcanie do przynależności do konstruktywnych grup rówieśniczych. - Propagowanie i praca młodzieży w szkolnym wolontariacie, w SU, PCK, wychowawcy klas, opiekunowie SU i PCK cały rok protokoły, sprawozdani Cel III Profilaktyka i działania przeciwko zjawisku agresji i przemocy. Kształtowanie postaw. Zadania Formy realizacji Termin realizacji Osoba odpowiedzialna Ewaluacja 1.Rozbudzanie wrażliwości i poczucia odpowiedzialności za relacje międzyludzkie i wdrażanie do poszanowania zasad obowiązujących w szkole zorganizowanie apelu wychowawczego mającego na celu przypomnienie uczniom procedur dotyczących aspektów bezpiecznego zachowania się na terenie szkoły i poza szkołą wrzesieńpaździerni k dyrekcja, szkolny - wpisy w dziennikach obserwacje
- gazetki tematyczne w klasach cały rok 2.Uświadomienie uczniom skutków prawnych związanych z występowaniem agresji i działań związanych z cyberprzemocą - spotkanie uczniów z przedstawicielem policji, specjalistą d. nieletnich - projekcja filmów o w/w tematyce wg. Potrzeb szkolny, wychowawcy lista obecności 3.Kształtowanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów i łagodzenia konfliktów - udział uczniów w zajęciach warsztatowych na temat technik rozładowywania agresji - udział w spektaklu profilaktycznym wg. możliwości zaproszony ch gości szkolny, specjalista dziennik lekcyjny 4. Zapoznanie uczniów z podstawowymi regułami prawa cywilnego i karnego - przeprowadzenie w klasach konwersatoriów nt. Przestrzeganie prawa to obowiązek każdego, także uczniów. wg. tematyki wos nauczyciel wos dziennik lekcyjny 5. Działania skierowane do nauczycieli - udział w różnych formach doskonalenia zawodowego na temat agresji - organizowanie cyklicznych spotkań zespołów wychowawczych w celu eliminowania zachowań agresywnych u uczniów raz w miesiącu przewodnicząc y zespołu wychow. - wpis w zeszycie protokołów 7. Działania skierowane do rodziców - udział w spotkaniach ze specjalistami na temat zachowań agresywnych dzieci wg potrzeb dyrektor - współpraca z wychowawcami i nauczycielami
Cel IV Wypełnianie przez uczniów spełniania obowiązku szkolnego Zadania Formy realizacji Termin realizacji Osoba odpowiedzialna Ewaluacja 1. Przeprowadzenie wywiadu icznego na temat opuszczania godzin lekcyjnych. Przeprowadzenie pogadanki na temat niebezpieczeństw i skutków związanych z wagarowaniem, Indywidualne rozmowy z uczniami często opuszczającymi zajęcia, Indywidualne rozmowy z rodzicami tych uczniów Zapoznanie rodziców ze skutkami prawnymi nierealizowania przez dziecko obowiązku szkolnego Wdrożenie procedury postępowania w przypadku uczniów notorycznie spóźniających się n zajęcia rok szkolny wychowawca klasy wychowawca klasy, szkolny dziennik lekcyjny, dziennik a szkolnego 2. Konsekwentne rozliczanie uczniów z nieobecności na zajęciach lekcyjnych 3. Zapobieganie trudnościom adaptacyjnym nowych uczniów w danym zespole klasowym. Bieżące reagowanie na nieobecność uczniów, Postępowanie według obowiązującej w szkole procedury w sytuacji nierealizowania przez ucznia obowiązku szkolnego Współpraca z rodzicami, Współpraca z iem szkolnym i instytucjami wspierającymi szkołę w tym zakresie Przeprowadzanie zajęć integrujących zespół klasowy, - Angażowanie wszystkich uczniów w przedsięwzięcia na rzecz klasy, szkoły, środowiska. rok szkolny rok szkolny dziennik lekcyjny wrzesień w miarę potrzeb wychowawca klasy dziennik lekcyjny
VII. OCZEKIWANE EFEKTY. 1. Uczniowie mają szeroką wiedzę o: Problemach uzależnień i ich skutkach, Wpływie środków odurzających na różne formy aktywności człowieka (nauka, praca, sport), Skutkach prawnych, społecznych i ekonomicznych używania środków odurzających, Placówkach interwencyjnych dla osób zagrożonych lub uzależnionych, Placówkach i formach pomocy dla młodzieży uzależnionej, Możliwościach alternatywnych spędzania czasu wolnego, Aktach prawnych regulujących życie szkoły, Zagrożeniach zdrowotnych, Relacjach rówieśniczych, Zan przepisy regulujące życie społeczne, Ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje 2. Zmiany w postawach i zachowaniu. Uczeń: Posiada ukształtowane zasady moralne i rozróżnia zagrożenia, jakie człowiek napotyka w swym życiu, Przyjął prawidłową postawę wobec używania środków odurzających, Zmienił postawę wobec odurzających się rówieśników, Rozumie istotę presji rówieśników i potrafi się jej przeciwstawić, Nawiązuje przyjaźń z rówieśnikami zachowującymi wolność od środków odurzających, Ma poczucie własnej wartości i wie jak pracować nad jej podnoszeniem, Posiada prawidłową motywację do pokonywania trudności, Zna zasady dobrej komunikacji, Potrafi określić i nazwać pozytywne i negatywne emocje Zna sposoby rozwiązywania konfliktów i osiągania kompromisu, Rozumie istotę zachowań asertywnych.
3. Aktywność alternatywna uczniów. Uczeń: Włącza się do realizacji programów profilaktycznych, Angażuje się w programy wsparcia rówieśniczego i pomocy koleżeńskiej, Uczestniczy w formach aktywności wykluczających używanie środków odurzających, Pełni funkcje społeczne w szkole, Podejmuje działania o charakterze wolontarystycznym. 4. Pozytywne zmiany w funkcjonowaniu szkolnym. Uczeń: Osiąga pozytywne wyniki w nauce, Podejmuje wartościowe działania edukacyjne, np.: konkursy, olimpiady, turnieje, konkursy, Uczestniczy w zajęciach sportowych lub innych nadobowiązkowych działaniach pozalekcyjnych, Nie opuszcza zajęć szkolnych, Pomaga słabszym uczniom w nauce, Przestrzega postanowień statutu. DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RODZICÓW. ZADANIA FORMY REALIZACJI 1. Informowanie rodziców o pracach szkoły. Zapoznanie rodziców ze Statutem Szkoły (w tym WSO), Programem Wychowawczym, Programem Profilaktyki Organizacja Dni Otwartych Szkoły. 2. Informowanie rodziców o funkcjonowaniu dziecka w szkole. Informowanie o wynikach w nauce i zachowaniu na zebraniach rodzicielskich, Indywidualne spotkania rodziców z wychowawcą,
Indywidualne spotkania rodziców z iem, Pisma informujące o obniżonej frekwencji, Indywidualne rozmowy rodziców z dyrektorem szkoły. 3. Współpraca z rodzicami. Pomoc rodziców w organizowaniu imprez szkolnych, Systematyczna współpraca z Radą Rodziców. 4. Pedagogizacja rodziców. Spotkania ze specjalistami zajmującymi się profilaktyką, FORMY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW MŁODZIEŻY. Szkoła współpracuje z rodzicami w realizacji działań wychowawczych i profilaktycznych. 1. Zbiorowe formy współpracy: Spotkania, tzw. wywiadówki (dotyczą przekazania informacji o osiągnięciach uczniów w nauce i zachowaniu, Spotkania poświęcone izacji rodziców (dotyczące problemów wychowania i profilaktyki) 2. Indywidualne formy współpracy (stanowią uzupełnienie i wzbogacają kontakty zbiorowe): Konsultacje rodziców z wychowawcą, nauczycielem przedmiotu, iem, dyrektorem, Korespondencje (za pomocą listów i pism informujących), Rozmowy telefoniczne. Ewaluacja programu dokonywana będzie na koniec roku szkolnego za pomocą ankiet skierowanych do: wychowawców klas, a szkolnego.