PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI ŚRODOWISKA SZKOLNEGO KATOLICKIEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. ŚW. MELCHIORA GRODZIECKIEGO W CIESZYNIE ROK SZKOLNY 2016/2017 Opracowała: Sławomira Ruchała 1

Działania profilaktyczne podejmowane przez szkołę opierają się na następujących aktach prawnych: 1. Konwencja o Prawach Dziecka (art. 3,19,332). 2. Konstytucja Rzeczpospolitej (art. 72). 3. Kodeks postępowania karnego z dnia 6 kwietnia 1997 r. (art. 304). 4. Kodeks postępowania cywilnego, Art. 572 (Dział II, rozdział 2). 5. Ustawy i rozporządzenia: Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz.U. Nr 256 z 2004 r., poz. 2572; obowiązuje od 17 grudnia 2004 r.). Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. nowelizacja z dnia 28 marca 2005 r. (Dz.U. Nr 80, poz. 719). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 179, poz. 1485). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz.U. Nr 11 z 2002 r., poz. 109 ze zm. Dz.U. z 2002 r. Nr 58, poz. 542; Dz.U. z 2003 r. Nr 137, poz. 1304; Dz.U. z 2003 r. Nr 223, poz. 2217). Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r. (- tekst jednolity Dz.U. Nr 10. z 1996 r., poz. 55 z późniejszymi zmianami: 1997r. Nr 88, poz. 4554 i Nr 121, poz. 770; 1999 r. Nr 96, poz.1107; 2003 r. Nr 229, poz. 2274). Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r.(dz.u. Nr 111, poz. 535; z późniejszymi zmianami - Dz.U. Nr 113, poz. 731 z 1997 r., Dz.U. Nr 141, poz. 1183 z 2005 r.). Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493). Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r., Nr 11, poz. 114). Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz.U. Nr 26. z 2003 r., poz. 226). Rozporządzenie MENiS z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, 2

szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 19 z 2005 r., poz. 167). 6. Programy narodowe i krajowe: Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego (2011-2015) Narodowy Program Zdrowia (2006-2015) Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (2011-2016) Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii (2011-2016) Rządowy program Bezpieczna i przyjazna szkoła ( 2014-2016) 7. Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z Policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją, w szczególności: narkomanią, alkoholizmem, prostytucją. (Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży) Profilaktyka szkolna obejmuje działania zmierzające do ochrony uczniów przed wpływem czynników destrukcyjnych, zakłócających prawidłowy rozwój oraz udzielenia wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych. Działania profilaktyczne prowadzą do ograniczenia i eliminowania zachowań ryzykownych młodzieży, wzmocnienia czynników chroniących przed zagrożeniami, kształtowania prawidłowych relacji międzyludzkich, budzenia aspiracji życiowych i przeciwdziałania bierności społecznej. Szkolny program profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów naszego gimnazjum oraz potrzeb środowiska wychowawczego szkoły. Wyjściowe założenia programu są zgodne ze Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym, Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania, Szkolnym Zestawem Programów Nauczania oraz Planem Rozwoju Szkoły. Adresatami działań są uczniowie, rodzice oraz nauczyciele. Realizacja programu przyniesie efekty w postaci podniesienia świadomości uczniów, przyczyni się do nabycia przez nich praktycznych umiejętności radzenia sobie z zagrożeniami w otaczającym świecie. Program profilaktyki będzie poddawany ewaluacji na koniec każdego roku szkolnego celem oceny jego realizacji i wprowadzenia modyfikacji. 3

We wrześniu nowego roku szkolnego opracowany zostanie harmonogram działań profilaktycznych planowanych do realizacji w danym roku szkolnym. Będzie on uwzględniał rozszerzoną tematykę działań szkoły w zakresie zdiagnozowanych, w wyniku ankiety przeprowadzonej wśród uczniów, rodziców, nauczycieli, potrzeb i zostanie opatrzony stosownym hasłem. I. CELE PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO: CELE GŁÓWNE PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO: 1. Budowanie pozytywnego klimatu społecznego w szkole - zapewnienie bezpieczeństwa członkom społeczności szkolnej 2. Ochrona i promocja zdrowia oraz rozbudzanie świadomości ekologicznej. 3. Przeciwdziałanie uzależnieniom. 4. Przeciwdziałanie agresji i przemocy - aktywizacja społeczności szkolnej i jej środowiska w zakresie reagowania na przejawy przemocy i przeciwstawiania się jej. 5. Indywidualizacja pracy wychowawczej z uczniem. CELE SZCZEGÓŁOWE PROFILAKTYKI SZKOLNEJ: 1. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ, czyli przygotowanie młodzieży do życia w świecie dorosłych poprzez ukazanie różnych aspektów życia społecznego wraz z jego zagrożeniami: budzenie świadomości o przyczynach sięgania po środki uzależniające i negatywnych skutkach uzależnień; uczenie dobrych wyborów i odpowiedzialności za własne decyzje; pielęgnowanie klimatu zaufania do dorosłych; wskazywanie wzorców i autorytetów; wskazywanie sposobów radzenia sobie z własnymi problemami także przez szukanie pomocy u osób zaufanych i specjalistów; wykształcenie nawyków aktywnego spędzania czasu wolnego, wskazywanie alternatywy dla nudy; uczenie sztuki odmawiania i niepoddawania się presji grupy; 4

uczenie się bezpiecznego korzystania z technologii informacyjnej, w tym rozpoznawania i przeciwdziałania cyberprzemocy; podkreślanie mocnych stron dziecka i jego indywidualności kształtowanie odporności na manipulację. 2. PROMOCJA ZDROWIA, czyli budzenie odpowiedzialności za własne zdrowie poprzez: motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą; promowanie wzorców zdrowego trybu życia (zdrowe odżywianie się, aktywność ruchowa, wolność od nałogów); wskazanie sposobów radzenia sobie z napięciem emocjonalnym; kształtowanie świadomości na temat zmian zachodzących w procesie dojrzewania; wdrażanie do zasad bhp na co dzień- w szkole i poza nią; 3. INTEGRACJA GRUPY, czyli budowanie dobrych relacji z rówieśnikami poprzez: kształtowanie umiejętności rozpoznawania i właściwego wyrażania emocji, w tym empatii; uczenie tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka; rozwijanie umiejętności kluczowych sprzyjających integracji grupy, komunikowania się i wspólnego rozwiązywania problemów; uczenie odpowiedzialności za swoje słowa i postępowanie; rozwijanie solidarności grupy i współodpowiedzialności za postępowanie innych; aktywne spędzanie czasu wolnego; 4. ZAPOBIEGANIE AGRESJI poprzez: nabywanie umiejętności rozpoznawania własnych i cudzych stanów emocjonalnych; budzenie poczucia własnej wartości; eliminowanie zachowań agresywnych m.in. przez kierowanie agresji negatywnych liderów na inne obszary aktywności; doskonalenie umiejętności skutecznego komunikowania się ; ćwiczenie umiejętności rozwiązywania konfliktów ; kształtowanie postawy zrozumienia i otwartości ; kształtowanie odpowiedzialności za podejmowane zachowania i postawy; 5

II. DIAGNOZA PROBLEMÓW: Na diagnozę środowiska szkolnego składają się: obserwacja uczniów, analiza frekwencji uczniów, analiza przeprowadzonych ankiet wśród nauczycieli, uczniów, rodziców, wywiady i rozmowy z nauczycielami, uczniami i rodzicami, analiza sytuacji wychowawczej w klasach, analiza dokumentacji szkolnej: dokumentacja pedagoga szkolnego, dokumentacja wychowawców klas. Opracowanie Szkolnego Programu Profilaktycznego było poprzedzone diagnoząrozpoznaniem obecnego stanu rozwoju uczniów i ich potrzeb. Przeprowadzona analiza wskazuje na istnienie problemów wymagających działań profilaktycznych i korygujących. Do najczęściej występujących problemów wśród społeczności szkolnej zaliczamy występowanie: wulgaryzmów i braku kultury osobistej, wagary, spóźnienia, niska frekwencja niektórych uczniów na zajęciach obowiązkowych i pozalekcyjnych, brak dyscypliny, brak zainteresowania nauką, nieumiejętność radzenia sobie z problemami, sporadyczne palenie papierosów i spożywanie alkoholu, niska świadomość zagrożenia uzależnieniami, niewłaściwe zachowanie wobec osób starszych. Do głównych przyczyn występujących problemów w naszej szkole możemy zaliczyć: brak umiejętności rozwiązywania konfliktów przez uczniów i radzenia sobie ze stresem, kryzysy rozwojowe młodych ludzi, które mogą mieć wpływ na ich zachowanie w środowisku szkolnym, coraz mniejsza pomoc i kontrola ze strony rodziców, brak alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego, 6

stres wywołany przez obowiązki szkolne, wzorce zachowania kreowane przez współczesne media. III. REALIZATORZY SZKOLNYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH: Realizatorami działań profilaktycznych na terenie szkoły są dyrektorzy, pedagog szkolny, nauczyciele, wychowawcy, przy współpracy z rodzicami/ prawnymi opiekunami dziecka. 1. Dyrektor/Wicedyrektor szkoły, jako realizatorzy działań profilaktycznych: dba o doskonalenie nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych i wychowawczych, (finansuje, nadzoruje, wyznacza odpowiedzialnych za realizację). 2. Pedagog szkolny, jako realizatorzy działań profilaktycznych: organizują działania i poszczególne programy profilaktyczne koordynują ich realizację 3. Nauczyciele/wychowawcy, jako realizatorzy działań profilaktycznych: podejmuje systematyczne działania profilaktyczne w odniesieniu do uczniów i rodziców, jest wzorem konstruktywnych zachowań. 4. Rodzice/opiekunowie, jako realizatorzy działań profilaktycznych: aktywnie współpracują ze szkołą, biorą udział w tworzeniu i ewaluacji szkolnego programu profilaktyki, uczestniczą w psychoedukacyjnych spotkaniach przewidzianych w Szkolnym Programie Profilaktyki. 5. Szkoła współpracuje w zakresie realizacji działań profilaktycznych m.in. z: Komendą Powiatową Policji, Sądem Rodzinnym i Nieletnich, Zespołem Poradni Psychologiczno Pedagogicznych w Cieszynie, Miejskim i Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, pielęgniarką szkolną i innymi, w zależności od potrzeb. 7

IV. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU: 1. Działania profilaktyczne szkoły uwzględniają: wychowanie do życia w rodzinie, promowanie zdrowego trybu życia, zapobieganie patologiom i uzależnieniom, przeciwdziałanie agresji, orientację zawodową w zakresie wybranym do realizacji w rocznym planie pracy dydaktyczno wychowawczej szkoły, planach wychowawców klas i według aktualnych potrzeb gimnazjum w tym uczniów i rodziców. 2. Szkolny Program Profilaktyki obejmuje działania zintegrowane i spójne z: Programem Wychowawczym Szkoły Statutem Szkoły Szkolnym zestawem programów nauczania Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania Planem działań w zakresie bezpieczeństwa w szkole (harmonogram planu na każdy rok szkolny). 3. W działania profilaktyczne włącza się każdy nauczyciel oraz inni pracownicy szkoły (pielęgniarka, pracownicy obsługi i administracji) i specjaliści z instytucji pozaszkolnych - przy szczególnym zaangażowaniu: wychowawców i pedagoga szkolnego. 4. Program Profilaktyki realizowany będzie na wszystkich zajęciach lekcyjnych, godzinach wychowawczych oraz zajęciach pozalekcyjnych. 5. Realizacja programu zakłada: pełne włączenie się w działania wychowawcze i zapobiegawcze nauczycieli, wychowawców, rodziców i wszystkich instytucji, aby prawidłowo zdiagnozować problemy młodzieży i prowadzić profesjonalne działania wychowawczo profilaktyczne. Ustalenie jasnych i jednolitych działań profilaktycznych skierowanych na młodzież; umożliwienie wczesnego rozpoznawania, diagnozowania zagrożeń oraz rozwijanie strategii przeciwdziałania; 8

stwarzanie warunków, w których młodzież ma dostęp do przyjaznych i bezpiecznych grup rówieśniczych; dostarczanie rodzicom i uczniom wiedzy na temat zagrożeń oraz sposobów ich przeciwdziałania; kształtowanie pozytywnych postaw moralnych, społecznych i obywatelskich; tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole przez wszystkich pracowników szkoły oraz warunków do zdrowego stylu życia (uprawianie turystyki, sportu i rekreacji); budowanie wzajemnego zaufania i poczucia własnej wartości u każdego ucznia; zapewnienie uczniom dostępu do programów edukacyjnych, promujących wartościowy i zdrowy styl życia oraz uczących umiejętności potrzebnych do życia bez alkoholu, papierosów i narkotyków, dopalaczy. 6. Realizacja Szkolnego Programu Profilaktyki odbywać się powinna w ramach: zajęć dydaktyczno- wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych przez wychowawców i nauczycieli, działań na terenie szkoły prowadzonych przez specjalistów i placówki współpracujące ze szkołą, warsztatów profilaktycznych, wycieczek i imprez okolicznościowych, zajęć dodatkowych, w tym sportowych, konkursów plastycznych, muzycznych, literackich, apeli, spektakli itp., spotkań z trenerami, terapeutami. 7. W stosunku do uczestników będą przestrzegane następujące standardy etyczne i zawodowe: respektowanie podmiotowości uczestników programu ; poszanowanie ich godności i indywidualności; ochrona prywatności i zapewnienie dyskrecji ; uwzględnianie wieku i poziomu rozwoju uczestników; uwzględnianie ich systemu wartości i stopnia wrażliwości; nienaruszanie w stosowanych technikach terapeutycznych mechanizmów obronnych osobowości uczniów 9

zatrudnienie w razie potrzeby realizatorów działań profilaktycznych, posiadających fachowe przygotowanie pedagogiczne. 8. Program Profilaktyki zostanie: zaopiniowany i zatwierdzony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej; zaopiniowany przez Radę Rodziców. 9. Wychowawcy klas, w każdym roku szkolnym, uwzględnią w swoich planach pracy wychowawczej, zadania do realizacji w danym roku zawarte w harmonogramie działań do Programu Profilaktyki przyjętym na dany rok szkolny, uwzględniając specyfikę prowadzonej klasy, realizację programów lub ich elementów, imprezy profilaktyczne itp. Na koniec roku szkolnego przedstawią uwzględnieniem realizacji działań profilaktycznych. sprawozdanie z V. KIERUNKI DZIAŁAŃ INTERWENCYJNYCH I PROFILAKTYCZNYCH: Działania interwencyjne i profilaktyczne szkoła realizować będzie poprzez: 1. Analizę sposobu realizacji zadań szkoły wynikających z przepisów prawnych, Statutu Szkoły, Programu Wychowawczego i programów nauczania. 2. Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy, tj.: realizację współpracy z instytucjami i osobami, które oferowały swą pomoc merytoryczną i finansową, doskonalenie umiejętności nauczycieli rozszerzenie wiedzy nauczycieli a przede wszystkim wychowawców klas o takie zagadnienia jak: wiedza na temat agresji i jej skutecznym przeciwdziałaniu; wiedza psychologiczna dotycząca rozmowy z uczniem: uzależnionym, mającym problemy w szkole i w domu, o niskiej motywacji do nauki i własnej niskiej samoocenie wiedza na temat uzależnień (alkohol, narkotyki, dopalacze, nikotyna) postępowanie w konkretnych przypadkach i stosowanie form pomocy; regulacje prawne. stałą współpraca z rodzicami w celu zapoznania ich z działaniami szkoły, a dzięki warsztatom szkoleniowym, przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń; wzbogacanie biblioteki szkolnej w literaturę fachową; 10

organizowanie systematycznych profilaktycznych i socjoterapeutycznych zajęć edukacyjnych w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy; zachęcanie wychowawców do włączania się w realizację programów profilaktycznych w swojej klasie; realizowanie programów profilaktycznych przez specjalistów ds. profilaktyki oraz wychowawców mających uprawnienia do realizowania programów profilaktycznych omawianie w ramach rady pedagogicznej efektów realizacji planu profilaktycznego w szkole; nasilenie starań w celu zapewnienia uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu (różnorodna, atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych, aktywne formy spędzania wolnego czasu) wyjazdy rekolekcyjne, zajęcia rekreacyjno-sportowe, festyny, ogniska, wycieczki; promocję zdrowego stylu życia (kształtowanie umiejętności samodzielnego dokonywania właściwych wyborów zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi); tworzenie różnorodnej i atrakcyjnej oferty w toku zajęć edukacyjnych; zaangażowanie rodziców do realizacji zaplanowanych działań profilaktycznych; kształtowanie chrześcijańskiego systemu wartości przyjętego przez Szkołę - wychowanie zgodnie ze społeczną nauką Kościoła czerpanie wzorców osobowych np. od uczących nauczycieli, wychowawców, osób zaproszonych w ramach prowadzenia programów profilaktycznych; kształtowanie świadomości ekologicznej; współudział szkoły w imprezach profilaktycznych na terenie powiatu. 3. Ewaluację programów wychowawczych i profilaktycznych w ramach wewnątrzszkolnego systemu mierzenia jakości pracy szkoły. 11

VI. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH: Dzięki podjętym działaniom profilaktycznym: Zmniejsza się wskaźnik występowania agresji i przemocy, coraz więcej uczniów radzi sobie ze stresem oraz innymi sytuacjami trudnymi, potrafi zachowywać się w sposób aprobowany społecznie, bez użycia siły; Szkoła staje się atrakcyjniejsza dla ucznia zmniejsza się ilość uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne, wagary i ucieczki przestają być sposobem na problemy rodzinne i szkolne. W szkole prowadzone są wartościowe programy profilaktyczne dla uczniów, rodziców i nauczycieli; Nauczyciele wzbogacają posiadaną wiedzę z zakresu profilaktyki oraz umiejętności postępowania (współdziałania z innymi czynnikami i instytucjami) w konkretnych przypadkach i stosowania różnorodnych form pomocy. Następuje poprawa w zakresie relacji: uczeń nauczyciel rodzic; Uczniowie i ich rodzice korzystają ze wsparcia instytucji profesjonalnych; Uczniowie chętnie i aktywnie uczestniczą w promowaniu zdrowego stylu życia (promowanie abstynencji tytoniowej, alkoholowej i narkotykowej; zanika moda na palenie, picie; Biblioteka szkolna i biblioteczka pedagoga wzbogaca się w literaturę profilaktyczną; Stopniowo poprawia się samorządność i aktywność uczniów wspólnie z nauczycielami organizują wycieczki, dyskoteki itp.; Rodzice uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach. Stosują zasady profilaktyki domowej. Przekonują się, iż profilaktyka i współdziałanie rodziców, uczniów i szkoły jest drogą do zapobiegania kryzysu i patologii rodziny; Uczniowie są wyposażeni w wiedzę o środkach uzależniających, potrafią asertywnie zachować się w sytuacjach namowy, wiedzą gdzie mogą szukać fachowej pomocy. Poznają alternatywne sposoby radzenia sobie ze złością, metody odpowiedniego reagowania na zachowania agresywne innych; Dzięki atmosferze panującej w szkole (uczniowie czują się bezpiecznie) pierwszoklasiści szybko adaptują się w nowym środowisku; 12

Właściwe postawy nauczycieli wychowawców wpływają na właściwą postawę uczniów, ich dążenie do bycia lepszymi, wolnymi od przemocy, agresji, nałogów; Coraz więcej uczniów uprawia różne dyscypliny sportowe, idą za tym sukcesy w lokalnych rozgrywkach i zawodach. VII. CAŁOŚCIOWA EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Program Profilaktyki będzie podlegał ewaluacji, na koniec każdego roku szkolnego. Ewaluacja będzie obejmowała realizację zakładanych celów profilaktyki i ich zakres (co ułatwiało, co utrudniało realizację). Będzie skierowana w postaci ankiet do uczniów, nauczycieli i rodziców. Cel ogólny ewaluacji: Podniesienie efektywności pracy szkoły. Cel szczegółowy: Wprowadzenie zmian do kolejnych edycji działań na podstawie wniosków z ewaluacji. Metody i formy ewaluacji: ankiety ewaluacyjne po programach profilaktycznych, przeprowadzone wśród uczniów przez realizatorów programów; sprawozdania od realizatorów programów; ankieta badająca zmianę postaw wśród młodzieży na koniec roku szkolnego; wyniki klasyfikacji i frekwencji w poszczególnych klasach; monitorowanie efektów pracy profilaktycznej; dyskusje i refleksje, wymiana informacji, spostrzeżeń i propozycji zmian; kontrola wewnętrzna realizacji zadań ocena realizacji zadań z harmonogramu do programu profilaktyki każdego roku; ocena okresowa i samoocena zachowania uczniów; wnioski z analizy dokumentacji szkolnej. Pytania kluczowe *Czy program profilaktyki uwzględnia przepisy prawa oświatowego? *Jaka jest znajomość programu profilaktyki? Kryteria ewaluacji Zgodność z obowiązującymi przepisami. Znajomość programu profilaktyki. 13

* Czy główne założenia programu są akceptowane przez wszystkich zainteresowanych uczniów, nauczycieli i rodziców? *Czy i w jaki sposób są realizowane założone w programie cele? *W jaki sposób program wpływa na rozwój ucznia w sferze psychofizycznej i aksjologicznej? Realizacja założonych w programie celów. Adekwatność założeń programu do potrzeb i oczekiwań. Posiadanie przez uczniów wiedzy dotyczącej skutków palenia tytoniu, picia alkoholu i używania innych środków odurzających. * Czy uczniowie mają podstawową wiedzę dotyczącą skutków palenia tytoniu, picia alkoholu i używania innych środków odurzających? *Czy uczniowie potrafią powstrzymać się od używania w/w środków? Jeśli zaś wcześniej systematycznie ich używali, to czy teraz używają ich mniej? *Czy uczniowie mają konstruktywne sposoby wyrażania emocji i uczuć? *Czy uczniowie mają wykształconą postawę akceptacji i wyrozumiałości dla odmiennych zachowań ludzi? * Czy uczniowie mają wykształcone postawy szacunku dla mienia własnego, cudzego i społecznego? *Czy poprawiła się frekwencja uczniów w szkole? *Czy uczniowie nie używają wulgaryzmów bądź używają ich mniej? *Czy uczniowie posiedli wiedzę dotyczącą zagrożeń wynikających z wczesnej inicjacji seksualnej? *Czy uczniowie maja wiedzę na temat istoty stresu, jego objawów i uwarunkowań? *Czy uczniowie zdobyli wiedzę na temat Jak rozpoznać sektę? i poznali zagrożenia związane z przebywaniem w sektach? Nabycie prawidłowych postaw wobec używania środków odurzających. Stosowanie przez uczniów konstruktywnych sposobów wyrażania emocji i uczuć. Posiadanie przez uczniów postawy akceptacji i wyrozumiałości dla odmiennych zachowań innych ludzi. Szanowanie przez uczniów mienia własnego, cudzego i społecznego. Wyższa frekwencja na zajęciach lekcyjnych. Posługiwanie się przez młodzież poprawną polszczyzną. Uczniowie posiadający wiedzę dotyczącą zagrożeń wynikających w wczesnej inicjacji seksualnej. Uczniowie posiadają wiedzę na temat istoty stresu, jego objawów i uwarunkowań Uczniowie wiedzą jak rozpoznać sektę i znają zagrożenia związane z przebywaniem w sektach. Program Profilaktyki może być modyfikowany w zależności od potrzeb. Zatwierdzono na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 08.09.2016r. Podpis Dyrektora Szkoły 14