SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wlkp. Gorzów Wielkopolski 2014
Podstawa prawna: 1. Konstytucja RP. 2. Konwencja o Prawach Dziecka. 3. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. wraz z późniejszymi zmianami. 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31stycznia 2002 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. 5. Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 6. Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. 7. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. 8. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r.w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych w tym publicznych poradni specjalistycznych. 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Dokumenty wewnętrzne: 1. Statut Zespółu Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wielkopolskim 2. Szkolny program wychowawczy 3. Wewnątrzszkolny System Oceniania. Przepisy pozaoświatowe: 1. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 4. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
I. Wstęp Założeniem Szkolnego programu profilaktyki jest wspomaganie wychowawczej roli rodziny z uwzględnieniem prawa do przekonań religijnych i światopoglądowych. Szkoła zapewnia wszystkim uczniom powszechny dostęp do nauki i wychowania, ochronę przed przemocą; kieruje się zawsze dobrem ucznia, troską o jego zdrowie, postawę moralną i obywatelską z zachowaniem poszanowania godności osobistej. Szkolny program profilaktyki jest spójny z wizją i misją Zespołu Szkół Gastronomicznych w Gorzowie Wlkp., Statutem ZSG, Szkolnym programem wychowawczym, Szkolnym zestawem programów nauczania. Program jest adresowany do uczniów ZSG. Jego realizatorami są: dyrektor, wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog szkolny, szkolny doradca zawodowy, pracownicy administracji i obsługi, rodzice uczniów, zaproszeni eksperci. Podstawą do opracowania Szkolnego programu profilaktyki jest analiza sytuacji wychowawczej szkoły dokonana w roku szkolnym 2012/2013, analiza dokumentacji szkolnej, informacje zebrane od uczniów, rodziców i pracowników szkoły. Przeprowadzona ewaluacja Szkolnego programu wychowawczego i Szkolnego programu profilaktyki wykazała skuteczność w realizacji działań wychowawczych, profilaktycznych i opiekuńczych. Sprecyzowane zostały pozytywne cechy pracy szkoły: 1. Uczniowie w szkole czują się bezpiecznie. 2. Widoczny jest znaczny spadek zachowań agresywnych. 3. W szkole przestrzegane są prawa i obowiązki ucznia. 4. W szkole podejmuje się tematy trudne ( przemoc, uzależnienia itp.). 5. Szkoła organizuje zajęcia pozalekcyjne, które wspierają wszechstronny rozwój uczniów i stanowią alternatywną formę spędzania wolnego czasu. 6. Szkoła realizuje zaplanowane zadania wychowawcze i profilaktyczne. Aktualna diagnoza środowiska szkolnego wskazała najważniejsze problemy, dzięki czemu możliwe stało się określenie obszarów działań profilaktycznych: 1. Promocja zdrowia. 2. Doradztwo zawodowe. 3. Profilaktyka uzależnień. 4. Przeciwdziałanie przemocy i przestępczości nieletnich. 5. Przygotowanie do życia w rodzinie.
II Cele ogólne: 1. Udostępnianie społeczności szkolnej informacji niezbędnej do skutecznego zapobiegania i radzenia sobie z zagrożeniami dla własnego zdrowia, jakości życia i zmniejszenie czynników ryzyka zachorowania na różne choroby. 2. Kształtowanie wśród uczniów postaw sprzyjających samodzielnemu dokonywaniu wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych. 3. Kształtowanie osobowości ucznia w taki sposób, aby prawidłowo funkcjonował w środowisku szkolnym i lokalnym. 4. Kompetentne i szybkie reagowanie na pojawiające się w szkole sytuacje zagrażające zdrowiu i życiu ludzi. III Cele szczegółowe: 1. Promowanie zdrowego stylu życia i racjonalnego odżywiania. 2. Poznanie i przestrzeganie przez uczniów norm społecznych w tym przestrzeganie wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, przekonania religijne. 3. Rozwijanie umiejętności społecznych umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie wrelacjach międzyludzkich. 4. Upowszechnianie znajomości prawa i zasad przestrzegania prawa. 5. Rozwijanie poczucia własnej wartości i tolerancji wobec inności. 6. Podnoszenie umiejętności komunikowania się z innymi ludźmi w tym za pomocą narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnych. 7. Rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji, dokonywania wyborów. 8. Wskazanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi. 9. Informowanie o konsekwencjach zachowań destruktywnych. 10. Dostarczanie informacji na temat środków uzależniających oraz zagrożeń z nimi związanych. 11. Przygotowanie do życia w rodzinie, społeczności lokalnej i w państwie. IV Realizatorzy działań profilaktycznych: 1. Dyrektor ZSG wraz Zespołem Kierowniczym (wicedyrektor i kierownik szkolenia praktycznego), 2. nauczyciele i wychowawcy, 3. pedagog szkolny, 4. szkolny doradca zawodowy 5. nauczyciel wychowania do życia w rodzinie, 6. opiekun Samorządu Uczniowskiego, 7. rodzice uczniów, 8. pracownicy niepedagogiczni, 9. eksperci, prelegenci.
V Formy realizacji: 1. lekcje wychowawcze, 2. rozmowy indywidualne, 3. zajęcia warsztatowe dla uczniów i nauczycieli, 4. zajęcia z pedagogiem i szkolnym doradcą zawodowym, 5. zajęcia wychowania do życia w rodzinie, 6. spotkania z rodzicami, 7. prelekcje, 8. zajęcia sportowe, 9. profesjonalne programy profilaktyczne, 10. konkursy, 11. udział w imprezach szkolnych i o zasięgu lokalnym. VI Metody pracy: 1. wykłady, 2. dyskusje, 3. gry i zabawy psychologiczne, 4. zajęcia terapeutyczne, 5. warsztaty dla nauczycieli i rodziców, 6. filmy, prezentacje. VII Przewidywane efekty: 1. Uczeń: 1) uzyskuje pomoc pedagogiczno-psychologiczną; 2) uświadamia sobie istniejące zagrożenia i potrafi im przeciwdziałać; 3) posiada wiedzę na temat szkodliwości używania i nadużywania używek; 4) dostrzega korzyści płynące ze zdrowego stylu życia; 5) osiąga dojrzałą osobowość psychospołeczną. 2. Rodzice uczniów: 1) aktywnie uczestniczą w życiu szkoły; 2) wspierają działania profilaktyczne; 3) dysponują wiedzą z zakresu profilaktyki uzależnień i promocji zdrowia.
VIII Działania profilaktyczne skierowane do uczniów i rodziców/prawnych opiekunów uczniów ZSG. DZIAŁANIA SKIEROWANE DO UCZNIÓW ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Podejmowanie działań sprzyjających zapewnieniu bezpieczeństwa młodzieży. opracowanie i przeprowadzenie ankiet diagnozujących środowisko szkolne, uaktualnianie problemów szkolnych, lekcje wychowawcze poświęcone omawianiu problematyki agresji źródła agresji, zachowania i reakcje na zachowania agresywne, pedagog, wychowawcy; uświadomienie uczniom konsekwencji związanych z nieprzestrzeganiem prawa, współodpowiedzialności za spokój i porządek w szkole, wychowawcy, pedagog, Komenda Miejska Prewencji Policji; pełnienie dyżurów przez nauczycieli podczas przerw międzylekcyjnych. Dyrektor, nauczyciele; Propagowanie wśród młodzieży znajomości i zasad przestrzegania prawa zapoznanie uczniów z dokumentami określającymi pracę szkoły ( Statut ZSG, WSO, Szkolny program wychowawczy, Szkolny program profilaktyki); publikacja ww. dokumentów i zapewnienie ich dostępności (strona internetowa, biblioteka szkolna) dla wszystkich zainteresowanych: uczniów, nauczycieli, rodziców; wychowawcy Dyrektor, nauczyciel informatyki, nauczyciel bibliotekarz, nauczyciele; lekcje wychowawcze na temat praw i obowiązków ucznia; wychowawcy konsekwentne stosowanie przez nauczycieli procedur w określonych sytuacjach niezgodnych z prawem wewnątrzszkolnym; Dyrektor, wychowawcy, nauczyciele, pedagog, Rzecznik praw ucznia w
zapoznanie uczniów z dokumentami dotyczącymi Praw Człowieka, Praw Dziecka; włączanie uczniów w aktualizowanie prawa wewnątrzszkolnego. szkole, opiekun SU; Samorząd Uczniowski; Wzmacnianie zainteresowania nauką szkolną i systematycznym uczestnictwem w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych i zajęciach pozalekcyjnych. ustalenie przyczyn nieobecności uczniów w szkole, informowanie rodziców o sytuacji szkolnej ucznia, zawieranie kontraktu z uczniem, starania o atrakcyjność dydaktyczną lekcji (stosowanie aktywnych metod pracy, pasja i zaangażowanie uczących, systematyczne, rytmiczne ocenianie osiągnięć ucznia, diagnozowanie indywidualnych możliwości i uzdolnień uczniów i indywidualizacja pracy na zajęciach); wychowawcy, nauczyciele; nauczyciele, atrakcyjne zajęcia pozalekcyjne; nauczyciele; zasady postępowania z uczniem o zaburzonym zachowaniu, specyficznych potrzebach edukacyjnych i specjalnych potrzebach edukacyjnych; Dyrektor, nauczyciele, pedagog; monitorowanie postępów w nauce, oraz frekwencji uczniów, ranking frekwencji oraz ocen; Lider pomiaru dydaktycznego, wicedyrektor; motywowanie do podejmowania wysiłków intelektualnych i wykonywania dodatkowych zadań w ramach poszczególnych przedmiotów, nauczyciele; spotkania i rozmowy indywidualne diagnozujące, motywujące pedagog; Budowanie pozytywnych
relacji w grupie i środowisku szkolnym. i o charakterze terapeutycznym uczniów z pedagogiem, zajęcia integracyjne w klasach pierwszych; lekcje wychowawcze, zajęcia warsztatowe: komunikacja interpersonalna, koleżeństwo, w zgodzie ze sobą i innymi, współpraca z innymi, asertywność; szkolny doradca zawodowy zajęcia ze szkolnym doradcą zawodowym : planowanie drogi życiowej; działalność społeczna na rzecz klasy, szkoły, środowiska; udział młodzieży w zajęciach integrujących grupę: spektaklach, wycieczkach, ogniskach, biwakach; praca w samorządach klasowych, szkolnych wychowawcy wychowawcy wychowawcy, Samorząd Uczniowski, samorządy klasowe, opiekun SU; Opiekun Szkolnego Koła Wolontariatu; praca w wolontariacie, Samorząd Uczniowski; organizowanie i udział imprezach szkolnych: Otrzęsiny, Mikołajki, Andrzejki, Wigilia, Dzień Języków Obcych, Festiwal Talentów i inne; Edukacja dotycząca zagrożeń związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych typu: palenie tytoniu, lekcje wychowawcze na temat uzależnień i przemocy wśród uczniów, gazetki tematyczne w gablotach szkoły, rozprowadzanie ulotek na temat uzależnień i przemocy wśród rówieśników, zajęcia profilaktyczne o szkodliwości palenia papierosów, używania wychowawcy, pedagog pedagog, nauczyciel wychowania dożycia w rodzinie; pedagog; pedagog,
używanie alkoholu, używanie środków psychoaktywnych, wczesna inicjacja seksualna. i nadużywania alkoholu, nadużywania środków psychoaktywnych; przypadkowych kontaktach seksualnych; konkursy o tematyce profilaktycznej, filmy edukacyjne, udział w tematycznych działaniach lokalnych; edukator Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii, nauczyciel wychowania dożycia w rodzinie; Miejski Ośrodek Sztuki; uświadamianie konsekwencji nie przestrzegania prawa; pedagog, Wojewódzka Komenda Prewencji Policji, Miejska Komenda Prewencji Policji, Prokuratura Rejonowa; współpraca z Zespołem Poradni Psychologiczno Pedagogicznych, Gorzowskim Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej, Polskim Towarzystwem Zapobiegania Narkomanii, Stowarzyszeniem MONAR, Prokuraturą Rejonową i Policją i innymi (w miarę potrzeb). pedagog, wychowawcy; Rozwijanie zdolności do samokontroli i unikania szkodliwego ryzyka. lekcje wychowawcze podejmujące tematykę asertywnej odmowy przedstawianie alternatywy i motywowanie do działania dla grup ryzyka (praca w SU, koła zainteresowań, wolontariat), filmy i zajęcia edukacyjne. wychowawcy opiekunowie kół zainteresowań Propagowanie zdrowego stylu życia. Coroczne opracowanie strategii działania w ramach Szkoły Promującej Zdrowie; Obchody Światowego Dnia Zdrowia - we współpracy ze środowiskiem lokalnym: Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy, Wojewódzki i Powiatowy Oddział SANEPID; Zespół Szkoły Promującej Zdrowie pedagog, pielęgniarka szkolna Zespół Szkoły Promującej Zdrowie
wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, lękiem, napięciem emocjonalnym, i radzenia sobie w sytuacjach trudnych; warsztaty Jak radzić sobie ze stresem? ; edukacja na temat funkcjonowania człowieka w warunkach stresu i uświadomienie wpływu emocji na nasze zachowania; szkolny doradca zawodowy pedagog, wychowawcy; szkolny doradca zawodowy Zespół Poradni Psychologiczno- Pedagogicznych, pedagog; pomoc w rozwiązywaniu konfliktów rówieśniczych frustracji i stresu w drodze rozmów indywidualnych i w grupie klasowej; zapewnienie możliwości alternatywnych form spędzania czasu wolnego, udział w kołach zainteresowań; pedagog, wychowawcy, nauczyciel wychowania dożycia w rodzinie; wychowawcy, opiekunowie kół zainteresowań, nauczyciele; spotkania z pielęgniarką szkolną, lekarzem, udział w zawodach sportowych, turniejach, rajdach, wycieczkach; wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego, pielęgniarka szkolna; opiekunowie kół zainteresowań; lekcje wychowawcze dotyczące racjonalnego odżywiania się; wychowawcy, pielęgniarka szkolna; promocja twórczości uczniów popularyzująca zdrowy styl życia nauczyciel wychowania dożycia w rodzinie; Zespół Szkoły Promującej
wystawa prac plastycznych; Zdrowie; prowadzenie akcji informacyjnych w szkole na temat zagrożeń zdrowotnych związanych z rozwojem cywilizacyjnym, konkursy, lekcje wychowawcze na temat. Poszanowanie i tolerancja dla odmienności kultur, zachowań i różnic między ludźmi. Promowanie pozytywnych wzorców kultury bycia i stosunku do drugiego człowieka oraz dbałość o kulturę słowa i kulturę bycia. udział uczniów w akcjach charytatywnych o zasięgu lokalnym i ogólnopolskim (m.in. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy), praca wolontariuszy w środowisku lokalnym ( Hospicjum, Szpital, Dom Pomocy Społecznej) pogadanki, filmy edukacyjne, dyskusje; lekcje wychowawcze poświęcone tematyce kultury bycia, uświadomienie wpływu mediów, środowiska na nasz język, sposób wypowiadania się i kształtowanie się naszych postaw oraz kulturę bycia, reagowanie na lekcjach i przerwach na sposób wypowiadania się uczniów (minimalizowanie wypowiedzi wulgarnych, stosowanie zwrotów grzecznościowych) oraz na agresję słowną, nieadekwatne zachowanie się, a także na akty niszczenia mienia, zaśmiecania klas i korytarzy. Szkolne Koło Wolontariatu, nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni; Szkolne Koło Wolontariatu; pedagog, wychowawcy; nauczyciele ; wychowawcy, nauczyciele pedagog, pracownicy niepedagogiczni.
DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RODZICÓW ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Dostarczenie informacji o sposobach rozpoznawania wszelkich zagrożeń u swoich dzieci, także doskonalenie umiejętności wychowawczych. organizowanie dla rodziców konsultacji z wychowawcami, nauczycielami przedmiotów i pedagogiem szkolnym, specjalistami, włączanie rodziców do zajęć organizowanych na terenie szkoły i prowadzonych przez uczniów i nauczycieli (lekcje otwarte, udział w imprezach), opracowanie informacji dla rodziców ; Dyrektor, nauczyciele; wychowawcy; Zespół Kierowniczy, Angażowanie rodziców/opiekunów do współdziałania. zapoznanie rodziców z ofertą Zespołu Poradni Psychologiczno - Pedagogicznych zachęcanie do korzystania z oferty specjalistycznych zajęć i warsztatów, zachęcanie rodziców do obecności w zebraniach, podczas wycieczek, w trakcie uroczystości szkolnych i klasowych, wychowawcy, nauczyciele pedagog; Zespół do spraw współpracy z rodzicami; włączanie rodziców do działań profilaktycznych; współpraca z Radą Rodziców. wychowawcy ; Zespół do współpracy z rodzicami;
Inne działania mające na celu przeciwdziałanie zagrożeniom oraz ich eliminowanie. współpraca i współdziałanie w środowisku lokalnym, angażowanie osób i instytucji dla wspierania kampanii i idei profilaktycznych. pedagog, Zespół do spraw współpracy z rodzicami; pedagog, Zespół do spraw współpracy z rodzicami. IX Sposoby ewaluacji: 1. obserwacja zachowań, 2. sondaże wśród uczniów i rodziców, 3. analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, rodziców, 4. analiza dokumentów (plany pracy wychowawcy, dzienniki,) 5. zapisy w dzienniku pedagoga. Szkolny program profilaktyki został uchwalony w porozumieniu z Radą Pedagogiczną w dniu: 29 sierpnia 2014 Wchodzi w życie z dniem 1 września 2014 roku. Rada Rodziców Samorząd Uczniowski Rada Pedagogiczna